Sonurinn beðinn um að hætta í fótboltanum Lillý Valgerður Pétursdóttir skrifar 25. mars 2023 22:32 Védís Einarsdóttir segir börn bíða alltof lengi eftir að fá greiningu. Hún óttast að þegar loksins komi að syni hennar verði það of seint. Vísir/Arnar Sjö ára drengur þarf að bíða í allt að þrjú ár eftir komast að í einhverfugreiningu. Móðir hans hefur áhyggjur af því að hann fái greininguna of seint og segir að marga foreldrar í sömu sporum vera að bugast. Haustið 2021 byrjaði sonur Védísar Einarsdóttur í 1. bekk í grunnskóla á höfuðborgarsvæðinu en þau mæðginin voru þá nýflutt frá Noregi. Á meðan þau bjuggu í Noregi fékk hann ADHD greiningu. „Ég byrjaði að leita mér fyrst aðstoðar í Noregi. Það var í raun og veru bæði ég og leikskólinn sem höfðu grun um að það væri eitthvað. Hann átti bara erfitt félagslega og byrjaði seint að tala,“ segir Védís. Fljótlega eftir að skólaganga hans hófst á Íslandi vaknaði grunur um að sonur hennar væri með einhverfu. Í febrúar 2022 lauk skólasálfræðingur frumgreiningu og í framhaldinu var beiðni send til Geðheilsumiðstöðvar barna og óskað eftir greiningu. „Það er beðið um forgang. Mér var sagt að það væri átján til til tuttugu mánaða bið.“ Hrökklaðist úr fótboltanum vegna stuðningsleysis Védís segir skólann hafa reynst þeim gríðarlega vel en engu að síður þurfi einhverfugreininguna til að þau eigi rétt á ákveðnum stuðningi og skólinn fjármagni. Védís segir skort á stuðning meðal annars hafa orðið til þess að sonur hennar gat ekki æft fótbolta með bekkjarfélögunum. „Hann hrökklaðist nú út úr fótboltanum. Hann var beðinn um að fá endurgreiðslu því það var bara of erfitt að hafa hann og mér finnst það líka alveg ótrúlega sorglegt.“ Biðin hefur því reynt á þau mæðginin og nú í febrúar þegar liðið var ár frá því að óskað var eftir greiningu hjá Geðheilsumiðstöðinni ákvað hún að hafa samband og athuga hvort ekki væri farið að styttast í að þau kæmust að. „Spyr hvenær þau eigi von á því að hann komist inn og þá er mér tjáð það að það er búið að lengja biðtímann. Núna eru tvö ár í viðbót sem ég þarf að bíða eftir að hann fái greininguna til þess að hann eigi rétt á stuðningnum frá einhverfudeildinni.“ „Það er enginn sem talar saman“ Hann mun því þurfa að bíða í þrjú ár í heildina eftir greiningu ef ekkert breytist. Við þetta er hún ósátt. „Við eigum ekki að þurfa bíða í tvö eða þrjú ár til þess að barn fái greiningu, til þess að það fái aðstoð.“ Þá finnst henni að kerfið eigi að vera þannig uppbyggt að ekki þurfi bíða eftir greiningu til að fá fulla aðstoð. „Það þarf ekki að vera komin einhver endanlega greining til þess að þau fái aðstoðina. Þú sérð barnið. Þú sérð að barnið er að glíma við eitthvað þá hljótum við að geta aðstoðað þau.“ Hún finnur mikinn mun á þjónustunni sem hún fékk í Noregi og hér á landi og finnst skorta að samþættingu. „Það er enginn sem talar saman. Þannig að þú ert að fá mismunandi ráð og mismunandi aðstoð og ADHD greiningin er oft komin á undan hjá þessum börnum. Þannig að það er bara poppað í þau endalaust af lyfjum, geðlyfjum, ADHD lyfjum, geðrofslyfjum, þunglyndis- og geðrofslyfjum. Það er bara til þess að plástra vandamálið. Því að vandamálið er miklu meira en bara þetta. Vandamálið er það að við erum hérna með viðkvæman hóp sem að þarf snemmtæka íhlutun, þarf aðstoð núna, af því að þetta á eftir að verða miklu stærra og meira vandamál ekki bara fyrir börnin og fjölskyldurnar heldur fyrir allt kerfið.“ Margir að bugast undan álaginu Védís segir að það sé mjög mikilvægt sé að börn sem þurfa á aðstoð að halda fái hana sem fyrst. „Við viljum að þessi börn fái og ég ætla að segja við, af því ég ætla að tala fyrir foreldra barna, aðstoðina núna þannig að hægt sé að fyrirbyggja meiri vandamál seinna sem að mun bara kosta kerfið miklu meira og ég spyr bara hver ætlar að bera ábyrgðina. Hver er það sem ber ábyrgðina á því að það eru endalausir biðlistar.“ Þá segir hún að það valdi áhyggjum hversu löng bið er fram undan hjá þeim mæðginum. „Ég hef bara áhyggjur af þessu félagslega. Ég hef áhyggjur af því að kröfurnar sem að eru í kringum hann eru of miklar. Ég hef bara áhyggjur af því að hann fái greininguna of seint, og það verði of seint. Að það verði of mikið sem þarf að laga þegar hann er svo loksins kominn með greininguna. Vandamálin verða bara meiri og meiri því stærri sem börnin verða. Það eru miklar áhyggjur og ég veit að foreldrar í dag margir hverjir eru að bara að bugast undan álaginu af því að vera með börn sem að þurfa meira, meiri umönnun og meiri eftirfylgd.“ Heilbrigðismál Mest lesið Maður hætt kominn eftir ísbjarnarárás Innlent Nýútskrifuð kona ráðin í stað reynslumikils karls Innlent Bíllinn ekki í handbremsu við sundlaug og rann niður kletta Innlent Sagði móður ekki heila á geði og fær skömm í hattinn Innlent Bugaðar á bak við eldavélina að baka fyrir TikTok Innlent Háttsemi Helga nái aftur til 2017 Innlent Illvænlegar vendingar á veðurspánni fyrir helgina Veður Um þúsund bréfberar misst fingur eða framan af fingri á fimm árum Erlent Segja Vöku fara offari við að draga burt bíla Innlent Mælir gegn notkun á teflonvörum Innlent Fleiri fréttir Óeirð á hjúkrunarheimilum vegna endalausra íþrótta á RÚV Svona verða hátíðarhöldin á fimmtudaginn Segja Vöku fara offari við að draga burt bíla Bíllinn ekki í handbremsu við sundlaug og rann niður kletta Kobbi Láki kom stýrisvana skútu til bjargar Háttsemi Helga nái aftur til 2017 Sagði móður ekki heila á geði og fær skömm í hattinn Nýútskrifuð kona ráðin í stað reynslumikils karls Ekki sammála því að atvinnulífið hafi brugðist Helgi segir lítinn sóma að framgöngu ríkissaksóknara Gæti gosið á næstu dögum Samtök atvinnulífsins blása á gagnrýni formanns VR Segir Helga ekki hafa bætt ráð sitt Maður hætt kominn eftir ísbjarnarárás Bilið aldrei meira milli karla og kvenna Lúxussnekkja Ratcliffe í Reykjavíkurhöfn Bugaðar á bak við eldavélina að baka fyrir TikTok Almennir borgara eltu uppi þjófa í tveimur aðskildum málum Hlaupið marki líklega upphaf á aukinni virkni í Kötlu Skorar á Guðrúnu að fallast ekki á lausn Helga frá störfum „Fólkið verður hreinlega að rísa upp“ Glæsileg 64 ára gömul rúta vekur mikla athygli Þyrlusveitin sinnti óvanalegu útkalli á Helgafelli Fólk byrjað að fá forsetaafslátt Mælir gegn notkun á teflonvörum Taumlaus græðgi, hlaup og umdeild bílakaup „Ekkert forsetabíla-hókuspókusprútt hér alla daga“ Frétti á eftir samstarfsfólki að ekki væri óskað eftir vinnuframlagi Einn slasaður í mótorhjólaslysi við Látrabjarg Íslenskir þjóðbúningar vekja lukku á Ólafsvöku Sjá meira
Haustið 2021 byrjaði sonur Védísar Einarsdóttur í 1. bekk í grunnskóla á höfuðborgarsvæðinu en þau mæðginin voru þá nýflutt frá Noregi. Á meðan þau bjuggu í Noregi fékk hann ADHD greiningu. „Ég byrjaði að leita mér fyrst aðstoðar í Noregi. Það var í raun og veru bæði ég og leikskólinn sem höfðu grun um að það væri eitthvað. Hann átti bara erfitt félagslega og byrjaði seint að tala,“ segir Védís. Fljótlega eftir að skólaganga hans hófst á Íslandi vaknaði grunur um að sonur hennar væri með einhverfu. Í febrúar 2022 lauk skólasálfræðingur frumgreiningu og í framhaldinu var beiðni send til Geðheilsumiðstöðvar barna og óskað eftir greiningu. „Það er beðið um forgang. Mér var sagt að það væri átján til til tuttugu mánaða bið.“ Hrökklaðist úr fótboltanum vegna stuðningsleysis Védís segir skólann hafa reynst þeim gríðarlega vel en engu að síður þurfi einhverfugreininguna til að þau eigi rétt á ákveðnum stuðningi og skólinn fjármagni. Védís segir skort á stuðning meðal annars hafa orðið til þess að sonur hennar gat ekki æft fótbolta með bekkjarfélögunum. „Hann hrökklaðist nú út úr fótboltanum. Hann var beðinn um að fá endurgreiðslu því það var bara of erfitt að hafa hann og mér finnst það líka alveg ótrúlega sorglegt.“ Biðin hefur því reynt á þau mæðginin og nú í febrúar þegar liðið var ár frá því að óskað var eftir greiningu hjá Geðheilsumiðstöðinni ákvað hún að hafa samband og athuga hvort ekki væri farið að styttast í að þau kæmust að. „Spyr hvenær þau eigi von á því að hann komist inn og þá er mér tjáð það að það er búið að lengja biðtímann. Núna eru tvö ár í viðbót sem ég þarf að bíða eftir að hann fái greininguna til þess að hann eigi rétt á stuðningnum frá einhverfudeildinni.“ „Það er enginn sem talar saman“ Hann mun því þurfa að bíða í þrjú ár í heildina eftir greiningu ef ekkert breytist. Við þetta er hún ósátt. „Við eigum ekki að þurfa bíða í tvö eða þrjú ár til þess að barn fái greiningu, til þess að það fái aðstoð.“ Þá finnst henni að kerfið eigi að vera þannig uppbyggt að ekki þurfi bíða eftir greiningu til að fá fulla aðstoð. „Það þarf ekki að vera komin einhver endanlega greining til þess að þau fái aðstoðina. Þú sérð barnið. Þú sérð að barnið er að glíma við eitthvað þá hljótum við að geta aðstoðað þau.“ Hún finnur mikinn mun á þjónustunni sem hún fékk í Noregi og hér á landi og finnst skorta að samþættingu. „Það er enginn sem talar saman. Þannig að þú ert að fá mismunandi ráð og mismunandi aðstoð og ADHD greiningin er oft komin á undan hjá þessum börnum. Þannig að það er bara poppað í þau endalaust af lyfjum, geðlyfjum, ADHD lyfjum, geðrofslyfjum, þunglyndis- og geðrofslyfjum. Það er bara til þess að plástra vandamálið. Því að vandamálið er miklu meira en bara þetta. Vandamálið er það að við erum hérna með viðkvæman hóp sem að þarf snemmtæka íhlutun, þarf aðstoð núna, af því að þetta á eftir að verða miklu stærra og meira vandamál ekki bara fyrir börnin og fjölskyldurnar heldur fyrir allt kerfið.“ Margir að bugast undan álaginu Védís segir að það sé mjög mikilvægt sé að börn sem þurfa á aðstoð að halda fái hana sem fyrst. „Við viljum að þessi börn fái og ég ætla að segja við, af því ég ætla að tala fyrir foreldra barna, aðstoðina núna þannig að hægt sé að fyrirbyggja meiri vandamál seinna sem að mun bara kosta kerfið miklu meira og ég spyr bara hver ætlar að bera ábyrgðina. Hver er það sem ber ábyrgðina á því að það eru endalausir biðlistar.“ Þá segir hún að það valdi áhyggjum hversu löng bið er fram undan hjá þeim mæðginum. „Ég hef bara áhyggjur af þessu félagslega. Ég hef áhyggjur af því að kröfurnar sem að eru í kringum hann eru of miklar. Ég hef bara áhyggjur af því að hann fái greininguna of seint, og það verði of seint. Að það verði of mikið sem þarf að laga þegar hann er svo loksins kominn með greininguna. Vandamálin verða bara meiri og meiri því stærri sem börnin verða. Það eru miklar áhyggjur og ég veit að foreldrar í dag margir hverjir eru að bara að bugast undan álaginu af því að vera með börn sem að þurfa meira, meiri umönnun og meiri eftirfylgd.“
Heilbrigðismál Mest lesið Maður hætt kominn eftir ísbjarnarárás Innlent Nýútskrifuð kona ráðin í stað reynslumikils karls Innlent Bíllinn ekki í handbremsu við sundlaug og rann niður kletta Innlent Sagði móður ekki heila á geði og fær skömm í hattinn Innlent Bugaðar á bak við eldavélina að baka fyrir TikTok Innlent Háttsemi Helga nái aftur til 2017 Innlent Illvænlegar vendingar á veðurspánni fyrir helgina Veður Um þúsund bréfberar misst fingur eða framan af fingri á fimm árum Erlent Segja Vöku fara offari við að draga burt bíla Innlent Mælir gegn notkun á teflonvörum Innlent Fleiri fréttir Óeirð á hjúkrunarheimilum vegna endalausra íþrótta á RÚV Svona verða hátíðarhöldin á fimmtudaginn Segja Vöku fara offari við að draga burt bíla Bíllinn ekki í handbremsu við sundlaug og rann niður kletta Kobbi Láki kom stýrisvana skútu til bjargar Háttsemi Helga nái aftur til 2017 Sagði móður ekki heila á geði og fær skömm í hattinn Nýútskrifuð kona ráðin í stað reynslumikils karls Ekki sammála því að atvinnulífið hafi brugðist Helgi segir lítinn sóma að framgöngu ríkissaksóknara Gæti gosið á næstu dögum Samtök atvinnulífsins blása á gagnrýni formanns VR Segir Helga ekki hafa bætt ráð sitt Maður hætt kominn eftir ísbjarnarárás Bilið aldrei meira milli karla og kvenna Lúxussnekkja Ratcliffe í Reykjavíkurhöfn Bugaðar á bak við eldavélina að baka fyrir TikTok Almennir borgara eltu uppi þjófa í tveimur aðskildum málum Hlaupið marki líklega upphaf á aukinni virkni í Kötlu Skorar á Guðrúnu að fallast ekki á lausn Helga frá störfum „Fólkið verður hreinlega að rísa upp“ Glæsileg 64 ára gömul rúta vekur mikla athygli Þyrlusveitin sinnti óvanalegu útkalli á Helgafelli Fólk byrjað að fá forsetaafslátt Mælir gegn notkun á teflonvörum Taumlaus græðgi, hlaup og umdeild bílakaup „Ekkert forsetabíla-hókuspókusprútt hér alla daga“ Frétti á eftir samstarfsfólki að ekki væri óskað eftir vinnuframlagi Einn slasaður í mótorhjólaslysi við Látrabjarg Íslenskir þjóðbúningar vekja lukku á Ólafsvöku Sjá meira