Innlent

Læknir á­minntur fyrir að gefa út vott­orð fyrir dýra­lyfi gegn Co­vid

Kjartan Kjartansson skrifar
Ivermerctin er bæði til fyrir menn og dýr. Stungulyfið sem læknirinn gaf út vottorð fyrir er gefið dýrum eins og hestum gegn snýkjudýrum.
Ivermerctin er bæði til fyrir menn og dýr. Stungulyfið sem læknirinn gaf út vottorð fyrir er gefið dýrum eins og hestum gegn snýkjudýrum. Vísir/Getty

Heilbrigðisráðuneytið staðfesti áminningu sem embætti landlæknis veitti heimilislækni fyrir að gefa út rangt og villandi læknisvottorð fyrir sjúkling sem flutti inn dýralyf sem fyrirbyggjandi meðferð við Covid-19. Læknirinn bar fyrir sig að hann vissi ekki að lyfið væri ætlað dýrum en ekki mönnum.

Embætti landlæknis barst tilkynning um að tollayfirvöld hefðu stöðvað sendingu einstaklings sem innihélt stungulyf fyrir dýr í desember árið 2021. Virka efni þess var ivermerctin en það er lyf sem samsæriskenningasinnar um kórónuveirufaraldurinn héldu á lofti sem fyrirbyggjandi meðferð við Covid-19. Engin gögn styðja þá virkni lyfsins og bandaríska lyfjastofnunin segir beinlínis hættulegt að taka dýraútgáfu lyfsins sem fyrirbyggjandi meðferð við Covid-19. Dæmi eru um að fólk hafi látist af þekktum aukaverkunum þess.

Sá sem pantaði lyfið til landsins framvísaði læknisvottorði heimilislæknisins sem gaf til kynna að sjúklingurinn ætlaði að nota lyfið fyrir sjálfan sig en ekki dýr.

Niðurstaða landlæknis var að heimilislæknirinn hefði gefið út rangt og villandi læknisvottorð sem hefði getað falið í sér hættu fyrir sjúklinginn. Þannig hefði læknirinn brotið alvarlega gegn starfsskyldum sínum sem læknir. Læknirinn var áminntur á þeim forsendum.

Heimilislæknirinn kærði ákvörðun embættis landlæknis til heilbrigðisráðuneytisins. Hún vægi að starfsheiðri hans og æru og takmarkaði jafnvel atvinnumöguleika hans að einhverju leyti. Kæran byggði meðal annars á að embættið hefði ekki rannsakað máli til hlítar.

Varð við beiðninni vegna andlegrar líðanar

Læknirinn sagði að sjúklingurinn hefði leitað til sín einu sinni og óskaði eftir því að hann ritaði vottorð. Sjúklingurinn hefði að eigin sögn notað ivermerctin yfir lengri tíma sem fyrirbyggjandi meðferð við Covid-19. Hann hefði pantað lyfið erlendis frá en tollgæsluyfirvöld hefðu stöðvað sendingu á því, eins og rakið er í úrskurði heilbrigðisráðuneytisins.

Sjúklingurinn hafi þjáðst af mikilli vanlíðan, kvíða og áhyggjum vegna faraldursins. Læknirinn sagðist hafa bent honum sérstaklega á að ivermerctin-meðferð væri ekki virk gegn Covid-19 og aukaverkanir lyfsins. Í ljósi andlegrar líðanar sjúklingsins hafi læknirinn talið rétt að koma til móts við óskir hans og rita vottorðið.

Byggði læknirinn á að vottorðið hefði þannig verið gefið út samkvæmt brýnni beiðni sjúklings hans og að í því hafi aðeins falist yfirlýsing hans sem læknis um að sjúklingurinn hefði langa reynslu af notkun lyfsins með góðum heilsufarslegum árangri.

Læknirinn hafi verið í góðri trú um að lyfið teldist ætlað mönnum en ekki dýrum. Hann hafi byggt þá afstöðu á lyfjaskrám og öðrum upplýsingagrunnum auk afdráttarlausra staðhæfinga sjúklingsins sjálfs sem hafi lagt fast að honum að gefa út vottorðið.

Skráði engin fyrirmæli um inntöku eða skammta

Embætti landlæknis gaf lítið fyrir þær mótbárur læknisins. Honum hafi borið að vita hvað hann væri að votta og hann hafi borið ábyrgð samkvæmt því. Að öðrum kosti væri um að ræða vanrækslu á starfsskyldum. Læknirinn gæti ekki borið fyrir sig að hann hefði verið í góðri trú og varpað þannig lagalegri ábyrgð sinni á að kynna sér betur hvað hann vottaði á sjúklinginn.

Með vottorði sínu hafi læknirinn skrifað upp á lyf sem í raun var ætlað dýrum og hafi þar vottað að sjúklingurinn þyrfti á því að halda og að það væri til eigin nota sjúklingsins. Þetta hafi hann gert þrátt fyrir að hann hefði kynnt sér áreiðanleika og gagnsemi lyfsins eins og hann staðhæfði í kæru. 

Fyrirliggjandi gögn í málinu sýndu á hinn bóginn með engu móti að vottorðið hefði verið byggt á vel ígrunduðum upplýsingum og ákvarðanatöku sem byggð væri á læknisfræðilegum viðurkenndum grunni vísinda og staðfestrar reynslu. 

„Það sé mat embættisins að kærandi hafi hvorki við meðferð eftirlitsmálsins né í kærunni komið fram með marktæk eða trúverðug rök eða upplýsingar sem réttlæti útgáfu og gerð vottorðsins á nokkurn hátt. Þvert á móti megi leiða rök að því að með því að athuga ekki hvaða lyf sjúklingurinn hygðist flytja inn og hvort það hentaði til notkunar þeirrar sem sjúklingurinn og kærandi ætluðu, hafi kærandi ýtt undir hættu á rangri notkun og skömmtun stungulyfs sem ætlað er dýrum,“ sagði í umsögn landlæknisembættisins um kæru læknisins.

Læknirinn skráði hvorki fyrirmæli né leiðbeiningar til sjúklingsins varðandi inntöku, skammta, hugsanlegar aukaverkanir eða viðbrögð við óæskilegum einkennum sem bent gætu til eitrunar, fylgikvilla eða aukaverkana.

Markaðsleyfi fyrir ivermerctin fyrir menn nær yfir meðferð við sýkningum af völdum orma, lúsa og húðsjúkdóma eins og rósroða.Vísir/Getty

Gekk bersýnilega ekki úr skugga um hvaða lyf hann vottaði

Heilbrigðisráðuneytið hafnaði rökum í kæru læknisins. Ekkert hefði komið fram sem gæfi tilefni til þess að fella ákvörðun embættis landlæknis um áminningu úr gildi.

Ekki yrði litið fram hjá því við mat á alvarleika brotsins að lyfið sem læknirinn skrifaði upp á var dýralyf. Því hafi læknirinn bersýnilega ekki gengið úr skugga um hvaða lyf hann hefði vottað. Því taldi ráðuneytið að vægara úrræði eins og tilmæli hefði ekki náð settu markmiði.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×