Lykilhringrás í Atlantshafi gæti stöðvast samkvæmt nýrri rannsókn Sólrún Dögg Jósefsdóttir skrifar 25. júlí 2023 22:42 Sérfræðingar segja mikilvægt að minnka kolefnisspor jarðarbúa. Vísir/Vilhelm Samkvæmt nýrri rannsókn sérfræðinga við Háskólann í Kaupmannahöfn gæti lykilhringsrás sjávar í Atlantshafinu stöðvast á næstu árum, jafnvel árið 2025. Slíkar vendingar myndu leiða af sér hamfarakennd áhrif á loftslagið, þar á meðal Íslandi. Rannsóknin er afar umdeild meðal vísindamanna. Í rannsókninni segir að stöðvun veltihringrás Atlantshafsins (AMOC) sem Golfstraumurinn er hluti af, gæti orðið milli áranna 2025 til 2095, verði kolefnisspor jarðarbúa ekki minnkað. AMOC færir hlýjan og saltan sjó frá miðbaugi jarðar norður á bóginn og kaldan sjó suður frá norðurskautinu. Hringrásin dreifir varma um jörðina og hefur mikil áhrif á veðurfar víða um heim. Stöðvun AMOC myndi hafa í för með sér gífurlegar afleiðingar á loftslagið. Evrópulönd stæðu frammi fyrir auknum kulda á meðan stærsti hluti Afríku, lönd í Karabíska hafinu og Suður-Afríku sæju fram á gríðarlega hækkun hitastigs með tilheyrandi áhrifum. Vísir hefur áður fjallað um óstöðugleikann eins og sjá má í frétt Vísis frá því í ágúst 2021. „Ég held að við ættum að vera mjög áhyggjufull,“ sagði Peter Ditlevsen, prófessor við Háskólann í Kaupmannahöfn og einn höfunda rannsóknarinnar. „Þetta gæti orðið mjög, mjög stór breyting. Veltihringrás Atlantshafsins hefur ekki stöðvast í 12.000 ár,“ sagði hann. Stöðvanir hringrásarinnar áttu sér reglulega stað á tímabili sem hófst fyrir 115.000 árum síðan. Á því tímabili stóð að auki síðasta ísöld yfir. Í ágúst 2021 var greint frá því að veltihringrásin hefði hægt á sér vegna hnattrænnar hlýnunar. Fornloftslagsfræðingar höfðu þá fundið vísbendingar um að hringrásin geti stöðvast skyndilega. Vísindamenn deila um rannsóknina. Í umfjöllun Guardian er rætt við vísindamenn í ýmsum háskólum Evrópu sem setja spurningamerki við rannsóknina. Hana skorti fleiri gögn og óvissan sé mikil. Ditlevsen segist vonast til þess að skoðanaskiptin verði tilefni til frekari rannsókna á veltihringrásinni. Fréttin, sem í fyrstu byggði á umfjöllun Guardian, hefur verið uppfærð. Loftslagsmál Danmörk Hafið Tengdar fréttir Áhrifin á hafið eitt mesta áhyggjuefnið Súrnun sjávar og hugsanlegar breytingar á hafstraumum eru þær afleiðingar loftslagsbreytinga og losunar gróðurhúsalofttegunda sem eru eitt mesta áhyggjuefnið, að mati íslensks sérfræðings. Dökk mynd af loftslagsbreytingum í nútíð og framtíð er dregin upp í nýrri vísindaskýrslu Sameinuðu þjóðanna. 9. ágúst 2021 15:01 Mest lesið Það getur skipt máli fyrir heilsuna hvar þú situr í flugvél Innlent Trump hafi „misst kúlið“ í kjölfar ákvörðunar Bidens Erlent Þróunin sé merki um að afleiðingar Covid séu betur að koma í ljós Innlent Þekkir Kamölu Harris: „Ég held að hún eigi eftir að rassskella hann nokkrum sinnum“ Erlent Nafn Íslendingsins sem fannst látinn í Taílandi Innlent Kourani tekur upp íslenskt nafn Innlent Lenti í ofbeldissambandi með frönskum bíl Innlent Fínn hvítur salli gerir íbúum Laugarneshverfis lífið leitt Innlent „Ég skil ekki af hverju þær fagna því ekki bara“ Innlent Skólabílstjóri og hestamálari úr Hvalfjarðarsveit Innlent Fleiri fréttir Trump hafi „misst kúlið“ í kjölfar ákvörðunar Bidens Þekkir Kamölu Harris: „Ég held að hún eigi eftir að rassskella hann nokkrum sinnum“ Sánchez boðaður til að bera vitni í spillingarmáli eiginkonunnar Flest smit í fyrsta sinn utan Afríkuríkjanna sunnan Sahara Nærtækast og praktískast að Harris leiði baráttuna gegn Trump „Þetta þýðir að Kamala Harris verður frambjóðandi Demókrata“ Viðvörun gefin út í Kerala á Indlandi vegna Nipah-veirunnar Saka Apple um fálæti þegar kemur að barnaníðsefni Par sem hugðist sigla frá Kanada til Asóreyja fannst látið Skipa Palestínumönnum að yfirgefa mannúðarsvæði Segja mörg kerfi komin í lag eftir bilunina á föstudag Hollywood lofar Biden en Repúblikanar kalla eftir afsögn Vegfarendur flúðu mikið eldhaf við bryggju í Hodeidah Kamala auðmjúk og allra augu á varaforsetaefnum Joe Biden dregur framboð sitt til baka Umhverfisaðgerðarsinni og Íslandsóvinur handtekinn á Grænlandi Mótmæla ferðamönnum á Majorka Óhemju öflugur Trump hafi sigurinn í hendi sér Kvótanum breytt en sér ekki fyrir endann á blóðugum mótmælum Sendir Biden háðsglósur á fyrsta kosningafundi eftir banatilræðið Þrír drepnir í árás Ísraela í Jemen Reyndist saklaus eftir að hafa setið inni í 43 ár fyrir morð Barni bjargað úr kviði látinnar móður Ljóst að annað áfall mun dynja yfir í framtíðinni Fyrrverandi þingkona skotin til bana Mögulega mistök eins forritara Dæmdur fyrir að myrða bróður sinn í útför Bandarískur blaðamaður fær sextán ára dóm í Rússlandi Landtaka Ísraela í Palestínu ólögmæt Bretar hefja aftur greiðslur til UNRWA Sjá meira
Í rannsókninni segir að stöðvun veltihringrás Atlantshafsins (AMOC) sem Golfstraumurinn er hluti af, gæti orðið milli áranna 2025 til 2095, verði kolefnisspor jarðarbúa ekki minnkað. AMOC færir hlýjan og saltan sjó frá miðbaugi jarðar norður á bóginn og kaldan sjó suður frá norðurskautinu. Hringrásin dreifir varma um jörðina og hefur mikil áhrif á veðurfar víða um heim. Stöðvun AMOC myndi hafa í för með sér gífurlegar afleiðingar á loftslagið. Evrópulönd stæðu frammi fyrir auknum kulda á meðan stærsti hluti Afríku, lönd í Karabíska hafinu og Suður-Afríku sæju fram á gríðarlega hækkun hitastigs með tilheyrandi áhrifum. Vísir hefur áður fjallað um óstöðugleikann eins og sjá má í frétt Vísis frá því í ágúst 2021. „Ég held að við ættum að vera mjög áhyggjufull,“ sagði Peter Ditlevsen, prófessor við Háskólann í Kaupmannahöfn og einn höfunda rannsóknarinnar. „Þetta gæti orðið mjög, mjög stór breyting. Veltihringrás Atlantshafsins hefur ekki stöðvast í 12.000 ár,“ sagði hann. Stöðvanir hringrásarinnar áttu sér reglulega stað á tímabili sem hófst fyrir 115.000 árum síðan. Á því tímabili stóð að auki síðasta ísöld yfir. Í ágúst 2021 var greint frá því að veltihringrásin hefði hægt á sér vegna hnattrænnar hlýnunar. Fornloftslagsfræðingar höfðu þá fundið vísbendingar um að hringrásin geti stöðvast skyndilega. Vísindamenn deila um rannsóknina. Í umfjöllun Guardian er rætt við vísindamenn í ýmsum háskólum Evrópu sem setja spurningamerki við rannsóknina. Hana skorti fleiri gögn og óvissan sé mikil. Ditlevsen segist vonast til þess að skoðanaskiptin verði tilefni til frekari rannsókna á veltihringrásinni. Fréttin, sem í fyrstu byggði á umfjöllun Guardian, hefur verið uppfærð.
Loftslagsmál Danmörk Hafið Tengdar fréttir Áhrifin á hafið eitt mesta áhyggjuefnið Súrnun sjávar og hugsanlegar breytingar á hafstraumum eru þær afleiðingar loftslagsbreytinga og losunar gróðurhúsalofttegunda sem eru eitt mesta áhyggjuefnið, að mati íslensks sérfræðings. Dökk mynd af loftslagsbreytingum í nútíð og framtíð er dregin upp í nýrri vísindaskýrslu Sameinuðu þjóðanna. 9. ágúst 2021 15:01 Mest lesið Það getur skipt máli fyrir heilsuna hvar þú situr í flugvél Innlent Trump hafi „misst kúlið“ í kjölfar ákvörðunar Bidens Erlent Þróunin sé merki um að afleiðingar Covid séu betur að koma í ljós Innlent Þekkir Kamölu Harris: „Ég held að hún eigi eftir að rassskella hann nokkrum sinnum“ Erlent Nafn Íslendingsins sem fannst látinn í Taílandi Innlent Kourani tekur upp íslenskt nafn Innlent Lenti í ofbeldissambandi með frönskum bíl Innlent Fínn hvítur salli gerir íbúum Laugarneshverfis lífið leitt Innlent „Ég skil ekki af hverju þær fagna því ekki bara“ Innlent Skólabílstjóri og hestamálari úr Hvalfjarðarsveit Innlent Fleiri fréttir Trump hafi „misst kúlið“ í kjölfar ákvörðunar Bidens Þekkir Kamölu Harris: „Ég held að hún eigi eftir að rassskella hann nokkrum sinnum“ Sánchez boðaður til að bera vitni í spillingarmáli eiginkonunnar Flest smit í fyrsta sinn utan Afríkuríkjanna sunnan Sahara Nærtækast og praktískast að Harris leiði baráttuna gegn Trump „Þetta þýðir að Kamala Harris verður frambjóðandi Demókrata“ Viðvörun gefin út í Kerala á Indlandi vegna Nipah-veirunnar Saka Apple um fálæti þegar kemur að barnaníðsefni Par sem hugðist sigla frá Kanada til Asóreyja fannst látið Skipa Palestínumönnum að yfirgefa mannúðarsvæði Segja mörg kerfi komin í lag eftir bilunina á föstudag Hollywood lofar Biden en Repúblikanar kalla eftir afsögn Vegfarendur flúðu mikið eldhaf við bryggju í Hodeidah Kamala auðmjúk og allra augu á varaforsetaefnum Joe Biden dregur framboð sitt til baka Umhverfisaðgerðarsinni og Íslandsóvinur handtekinn á Grænlandi Mótmæla ferðamönnum á Majorka Óhemju öflugur Trump hafi sigurinn í hendi sér Kvótanum breytt en sér ekki fyrir endann á blóðugum mótmælum Sendir Biden háðsglósur á fyrsta kosningafundi eftir banatilræðið Þrír drepnir í árás Ísraela í Jemen Reyndist saklaus eftir að hafa setið inni í 43 ár fyrir morð Barni bjargað úr kviði látinnar móður Ljóst að annað áfall mun dynja yfir í framtíðinni Fyrrverandi þingkona skotin til bana Mögulega mistök eins forritara Dæmdur fyrir að myrða bróður sinn í útför Bandarískur blaðamaður fær sextán ára dóm í Rússlandi Landtaka Ísraela í Palestínu ólögmæt Bretar hefja aftur greiðslur til UNRWA Sjá meira
Áhrifin á hafið eitt mesta áhyggjuefnið Súrnun sjávar og hugsanlegar breytingar á hafstraumum eru þær afleiðingar loftslagsbreytinga og losunar gróðurhúsalofttegunda sem eru eitt mesta áhyggjuefnið, að mati íslensks sérfræðings. Dökk mynd af loftslagsbreytingum í nútíð og framtíð er dregin upp í nýrri vísindaskýrslu Sameinuðu þjóðanna. 9. ágúst 2021 15:01