„Það eru nokkur dæmi um fólk sem ræðst inn í grunnskóla, hótar kennurum og sakar þá um barnaníð. Það er mjög alvarlegt og slæmt að fólk sem er að sinna vinnu sinni sitji undir svona hótunum,“ sagði Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir kynfræðslukennari um umræðuna sem hefur verið í samfélaginu síðustu daga um bókina umdeildu.
Ítrekaði hún að um fleiri en eitt atvik væri um að ræða og benti á að nemendur hennar væru „sjokkeraðir“ á umræðunni enda hafi ungt fólk síðustu misseri kallað eftir aukinni kynfræðslu og að fá hana fyrr á skólagöngunni. Nemendur skilji ekkert í uppþoti foreldra.
Mega börnin ekki prófa sig áfram sjálf?
Guðrún Ágústa Ágústsdóttir, uppeldis-, fíkni- og fjölskyldufræðingur er ein þeirra sem finnst sum af þeim efnistökum sem koma fram í bókinni ekki hæfa svo ungum börnum en bókin er kennd í 1. – 4. bekk. Sérstaklega ekki kaflar um sjálfssnertingu eða sjálfsfróun og endaþarm. Sagðist hún hafa fengið skilaboð frá foreldrum sem þakki henni fyrir að tjá sig um efni bókarinnar þar sem þeir þori það ekki sjálfir.
„Ég las í gegnum bókina og var brugðið. Ég hugsaði hvernig þetta hafi getað farið í gegnum allt kerfið hjá Menntamálastofnun, af hverju mótmælti enginn? Mætti enginn til vinnu þennan dag? Af hverju þarf að ræða kynlíf sérstaklega? Kemur þetta ekki bara „organic“? Mega börnin ekki prófa sig áfram sjálf? Einhvern veginn fundum við öll út úr þessu,“ sagði hún þegar hún gagnrýndi grófleika bókarinnar.
Hilja Guðmundsdóttir er höfundur kennsluleiðbeininga með bókinni og útskýrði að þessi bók væri ekki eingöngu um líffræði heldur væri verið að fjalla um hugtakið kynlíf, líf kynjanna, samlíf og samskipti en ekki verið að kenna börnum samfarir.
„Kynfræðsla snýr að sjálfinu og samskiptum. Kennari er með pdf-formið af bókinni og stýrir síðan hvað nemendur skoða. Sjö ára barn fær ekki bara bókina í hendurnar.“
Hilja bætir við að kennarar hafi menntun og fagmennskuna til að velja námsefni við hæfi. „Við dembum okkur ekki í umræðu um sjálfsfróun við börn einn, tveir og bingó. Það er rætt um rými, mörk og einkastaði áður en kemur að sjálfsfróun.
Finnst ekki hlutverk skólans að kenna börnum kynlíf
Þóra tekur undir orð Hilju og bætir við að eftir að hafa starfað með börnum í þrettán ár þá sé rík þörf fyrir þessa bók, bæði vegna klámvæðingar en einnig þar sem samfélagið hafi breyst mikið. „Það er hávær umræða um kynferðisofbeldi og annað sem áður var ekki talað um. Þessi bók hjálpar okkur að ræða við ung börn um mörk og virðingu.“
Guðrún Ágústa spyr af hverju það sé hlutverk menntastofnana að ræða kynlíf. Hvort það sé ekki betra að skólinn einbeiti sér að forvörnum í aukinni klámvæðingu og aðgangi barna að netinu. „Fá tölvunarfræðinga til að kenna foreldrum að loka fyrir klámsíður. Er ekki meira vit í að fyrirbyggja en að opna allar dyr?“ spyr Guðrún.
Nafnlausar spurningar um klám
Hilja og Þóra sem báðar hafa mikla reynslu af kynfræðslu benda á að ýmsar spurningar vakni hjá börnum og ekki öll börn geti leitað til foreldra sinna.
„Börn eru að meðaltali ellefu ára þegar þau sjá klám í fyrsta skipti,“ segir Þóra.
„Frá upphafi skólagöngu er mikilvægt að þau viti hvað er í lagi og hvað er ekki í lagi. Kynslóðir á undan hafa káfað sig áfram í myrkrinu og hafa óþarflega margir beðið skaða af. Vonandi með þessari fræðslu byggjum við gegn því. Við sjáum það líka á nafnlausu spurningunum sem koma frá börnunum í lok kynfræðslutíma að þau eru að velta fyrir sér hugtökum úr ofbeldisfullu klámi.“
Hilja bætir við að akurinn sé ekki óplægður lengur, ákveðnar hugmyndir séu komnar í huga barnanna sem fullorðna fólkið átti sig ekki á.
„Sú kynfræðsla sem kennd er í skólunum er ekki sú kynfræðsla sem fólk heldur.“
