Þetta sagði Steinunn Birna Ragnarsdóttir óperustjóri í Pallborðinu í síðustu viku, spurð að því hvað hún ætti við þegar hún segði að „menningarslys“ væri í uppsiglingu í óperuheiminum hérlendis. Umræðuefni Pallborðsins var framtíð óperunnar á Íslandi en eins og kunnugt er stendur til að stofna þjóðaróperu, sem á að koma í stað Íslensku óperunnar og taka til starfa 2025.
„Menningarslys er það ef flýtimeðferðin verður á kostnað gæða ferlisins, sem er ákveðin hætta þegar svona viðkvæmt ferli eins og framundan er er sett af stað með svona miklum hraða og það eru komin tímamörk og þetta verður að gerast fyrir „þennan tíma“ en það er ekkert ljóst hvernig stefnan er og hvernig innihaldið er. Það vantar alveg, alla vega gagnvart okkur; nú get ég bara talað fyrir okkur,“ sagði óperustjóri.
Steinunn Birna sagði verulega hafa skort á samráð við Íslensku óperuna í aðdraganda ákvörðunar um stofnun þjóðaróperu og það hefði ekki verið rætt með beinum hætti hvernig og hvort þjóðaróperan yfir höfuð myndi byggja á grunni Íslensku óperunnar.
Þar væru undir hlutir eins og nafnið, eignir á borð við leikmyndir og búningar og fleira.
Þetta er ekki í takt við yfirlýsingar menningarmálaráðherra, sem hefur sagt að reglulega hafi verið fundað með stjórn Íslensku óperunnar og hún upplýst á öllum stigum málsins.
Þrátt fyrir ósætti um aðferðafræðina sagðist Steinunn fagna stofnun þjóðaróperu og undir það tók Gissur Páll Gissurarson óperusöngvari og staðgengill formanns Klassís.
Gissur fór yfir nokkur þeirra mála sem hafa reynst Íslensku óperunni erfið, meðal annars ásakanir um að söngvurum, fagfólkinu, hafi verið bolað úr stjórn Óperunnar og frá allri ákvarðanatöku. Einnig launadeilur milli Óperunnar og söngvara, sem náðu hámarki í dómsmáli þar sem Þóra Einarsdóttir söngkona hafði sigur.
„Við í félaginu í raun og veru viljum bara absalút að þetta form komist í réttan farveg, þar sem er opin stjórnsýsla, þar sem er farið eftir stjórnsýslulögum og þar sem hlutirnir eru uppi á borðum. Sem okkur hefur ekki þótt vera hingað til,“ sagði Gissur.
Gissur sagði rekstrarform Íslensku óperunnar, sem er sjálfseignarstofnun, vera óheppilegt og gagnrýndi samráðslausa ákvarðanatöku.
„Okkur söngvurum finnst okkur hafa verið mjög mikið haldið fyrir utan... aðkomu að Óperunni,“ sagði Gissur og sagði undarlegt að Vinafélag Óperunnar hefði verið „klippt út“ fyrir nokkrum árum.
„Þar höfðu söngvarar, eða fagstéttin, haft aðkomu að stjórn Óperunnar, sem er fullkomlega eðlilegt, og það var „köttað“ á það. Það skapar ákveðna tortryggni og ákveðinn núning,“ sagði Gissur Páll.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem Óperan er gagnrýnd fyrir ógegnsæi en ráðning Steinunnar Birnu árið 2015 vakti nokkra óánægju, fyrst og fremst vegna þess að þáverandi stjórn neitaði að gefa upp hverjir hefðu sótt um og boðaði engan annan í viðtal.
Gissur Páll og Steinunn Birna voru sammála um að fjárskortur hefði staðið Íslensku óperunni fyrir þrifum en það má segja að samstarfsörðugleikar óperunnar og söngvara hafi brotist út undir lok Pallborðsins þegar annars kurteisislegar samræður fengu á sig nýjan tón.
„Ég hef ekki átt greiðan aðgang til ykkar síðan 2015,“ sagði Gissur Páll.
„Hefurðu eitthvað reynt að hafa samband? Nema eitt símtal til að tjá óánægju með hlutverkið sem þér var boðið?“ svaraði Steinunn Birna.
„Einmitt, einmitt. Þetta snýst ekki um eitt skipti og eitt hlutverk,“ sagði þá Gissur Páll.
