Að hengja prest fyrir biskup, að hengja manneskju fyrir stofnun Hödd Vilhjálmsdóttir skrifar 18. október 2023 14:31 „Öllum skyldi tryggð sömu réttindi“. „Ég hef beitt mér sérstaklega fyrir því að taka á ofbeldismálum innan kirkjunnar til þess að kirkjan sé öruggur staður“. Þetta eru tvær setningar sem koma fyrir í yfirlýsingu sem Agnes M. Sigurðardóttir, fyrrverandi biskup Íslands, sendi frá sér í fyrrakvöld. Tilefni orða hennar er að sama dag kvað úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar upp þann úrskurð að í heila 472 daga hafi biskupinn fyrrverandi setið valdalaus í embættinu þar sem skipunartími hennar rann út 1. júlí 2022. Landið hefur frá þeim tíma í raun verið biskupslaust. Það hefur ekki aftrað frú Agnesi frá því, í nafni embættisins sem hún eitt sinn gegndi, að taka stórar og afdrifaríkar ákvarðanir sem kollvarpað hafa lífi einstaklinga. Fyrir tæpum tveimur árum leysti biskupinn fyrrverandi, Gunnar Sigurjónsson sóknarprest í Digranesprestakalli, frá störfum vegna ásakana samstarfskvenna Gunnars um einelti af hans hálfu. Gunnar sem fyrir þann tíma hafði unnið að því að sameina Digranes- og Hjallakirkjuprestaköll og óskað eftir aðstoð mannauðsstjóra kirkjunnar í því verkefni, hafði ekki frekar en annað hlutaðeigandi starfsfólk, fengið nokkrar leiðbeiningar um hvernig takast ætti á við verkefnið. Skal hér tekið fram að engin barst aðstoðin þrátt fyrir beiðni Gunnars og að málið snerti marga einstaklinga og væri á köflum flókið og verulega viðkvæmt verkefni í framkvæmd. Í kjölfar lausnar Gunnars frá störfum setti svokallað teymi þjóðkirkjunnar af stað rannsókn um ávirðingarnar á hendur Gunnari og skilaði teymið áliti sínu 27. júlí 2022. Af þeim 48 atriðum sem borin voru á Gunnar komst teymi kirkjunnar að þeirri niðurstöðu að í fjórum þeirra hafi hann sýnt af sér hegðun sem þætti óæskileg. Eins taldi teymið Gunnar mögulega hafa brotið gegn ákvæðum reglugerðar um einelti. Þar sem það meginskilyrði eineltis að um ítrekaða hegðun sé að ræða var ekki uppfyllt, átti það ekki við í tilfelli Gunnars. Um einangruð tilvik voru að ræða. Þessari niðurstöðu komst teymið að þótt það hafi í málsmeðferð sinni virt sönnunarreglu íslenskra laga að vettugi og það eðlilega sökuðum Gunnari í óhag. Í stað þess að gefa út yfirlýsingu um að Gunnar hafi ekki gerst sekur um einelti sendi biskupinn fyrrverandi fréttatilkynningu á fjölmiðla þess efnis að Gunnar hafi gerst sekur um einelti í sex tilvikum. Það er ekkert minna en alrangt. Orð frú Agnesar höfðu eðlilega mikil áhrif úti í samfélaginu enda töldu fjölmiðlar og landsmenn flestir að um biskup Íslands væri að ræða – og hann færi jú með rétt mál. Frú Agnes hafði þó ekki meira álit á vinnu teymisins en svo að hún hefur á grundvelli þess aldrei áminnt Gunnar heldur frekar beint orku sinni í að grafa undan honum bæði opinberlega og inn á við og hefur undirrituð upplýsingar um að kirkjan hafi að fyrirskipan fyrrum biskups eytt rúmum 10 milljónum króna í lögmannskostnað fyrir Agnesi frá ársbyrjun 2023 og fram í september, vegna máls úrskurðarnefndarinnar. Það er þá bara fyrir fyrstu níu mánuði þessa árs og eru þá ótaldar þær upphæðir sem greiddar hafa verið árin þar á undan vegna heildarmálsins. Það er ekki nóg að berja sér á brjóst og setja það niður á blað og senda á fjölmiðla að öllum innan kirkjunnar skuli tryggð sömu réttindi og að maður hafi sem biskup (og ekki biskup) beitt sér sérstaklega fyrir því að taka á ofbeldismálum innan kirkjunnar til þess að kirkjan sé öruggur staður. Þetta lítur jú þrælvel út á prenti og sérstaklega ef maður hefur á bakvið eyrað átakanlega sögu þjóðkirkjunnar þegar kemur að ofbeldi. Við sem samfélag hljótum einmitt að vilja að innan kirkjunnar skuli öllum tryggð sömu réttindi og að hún sé öruggur staður fyrir alla. Ekki bara suma. Í 26 ár var Gunnar Sigurjónsson sóknarprestur í Digranesprestakalli og ávallt tilbúinn til að aðstoða þau sem til hans leituðu. Þótt Gunnar hafi starfað sem prestur er fjarri lagi að hann sé fullkominn. Sjarmi hans sem manneskju liggur einmitt í því að hann kemur til dyranna eins og hann er klæddur. Gunnar er jú fyrst og fremst manneskja og sem slík hefur hann gert mistök. Ef tekið er mið af áliti teymis þjóðkirkjunnar er hann þó ekki verri en næsti einstaklingur. Hann hefur jú sagt hluti sem voru óæskilegir og þar með sært og valdið óþægindum enda búinn að vera á þessari jörðu í ríflega 60 ár. Ég leyfi mér að efast um að samstarfskonur Gunnars sem kvörtuðu undan hegðun hans séu saklausar af svo manneskjulegri hegðun og þegar àlit teymisins er lesið virðist sá efi minn eiga fullan rétt á sér. Gunnar Sigurjónsson missti lífsviðurværi sitt og æruna vegna þessa máls. Hann virðist á engu stigi málsins hafa fengið sanngjarna málsmeðferð hjá fyrrum biskupi og „undirmönnum“ hennar. Frú Agnes beitti sér því svo sannarlega fyrir því að taka á ofbeldismálum, en gerði það með eigin ofbeldi.Tilgangurinn var sá að kirkjan gæti verið öruggur staður. Hún virðist hins vegar hafa gleymt því að allir innan kirkjunnar eiga sama rétt og að syndir kirkjunnar gleymast ekki þó ein manneskja sé hengd fyrir stofnun. Höfundur er almannatengill og lögfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þjóðkirkjan Mest lesið Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Snjallsímar og geðveiki meðal barna og unglinga Atli Harðarson Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Af glyðrugangi eftirlitsstofnana Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Linnulaus þjáning íbúa á Gaza Hrafnhildur Sverrisdóttir skrifar Skoðun Munurinn á þjóðerniskennd versus sálernis þarfar upplifun Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Svifhrifavaldar Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Hvernig og hvenær en ekki hvort Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Tilfinningalegur athyglisbrestur og heilbrigt tilfinningalíf Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Reglurnar eru óumsemjanlegar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 3.200 aumingjar (mín skoðun) Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Ber endurhæfing ávöxt? skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm skrifar Skoðun Foreldrar á 4. vaktinni Sara Rós Kristinsdóttir,Lóa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Norður-Kórea er víða Ingvar Smári Birgisson skrifar Skoðun Það getur verið gott að búa til steind Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Uppskeruhátíð öldrunarfræða á Norðurlöndum Sirrý Sif Sigurlaugardóttir skrifar Skoðun Gullverðlaun í mengun Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Gen og glæpir Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun 10 tæknilegir yfirburðir rafbíla Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Um vanda stúlkna í skólum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Land, borgir og samgöngur Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Coda Terminal: Verndum náttúru, umhverfi og leiðréttum mýtur Edda Sif Aradóttir skrifar Skoðun Kveikjum áhugann – Kveikjum neistann Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ekki gera þessi mistök í sumarfríinu! Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Þau vilja ekki leysa vandann Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Mengum minna Ólafur Teitur Guðnason skrifar Skoðun Afnám verndartolla í kjölfar breytinga á búvörulögum Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
„Öllum skyldi tryggð sömu réttindi“. „Ég hef beitt mér sérstaklega fyrir því að taka á ofbeldismálum innan kirkjunnar til þess að kirkjan sé öruggur staður“. Þetta eru tvær setningar sem koma fyrir í yfirlýsingu sem Agnes M. Sigurðardóttir, fyrrverandi biskup Íslands, sendi frá sér í fyrrakvöld. Tilefni orða hennar er að sama dag kvað úrskurðarnefnd þjóðkirkjunnar upp þann úrskurð að í heila 472 daga hafi biskupinn fyrrverandi setið valdalaus í embættinu þar sem skipunartími hennar rann út 1. júlí 2022. Landið hefur frá þeim tíma í raun verið biskupslaust. Það hefur ekki aftrað frú Agnesi frá því, í nafni embættisins sem hún eitt sinn gegndi, að taka stórar og afdrifaríkar ákvarðanir sem kollvarpað hafa lífi einstaklinga. Fyrir tæpum tveimur árum leysti biskupinn fyrrverandi, Gunnar Sigurjónsson sóknarprest í Digranesprestakalli, frá störfum vegna ásakana samstarfskvenna Gunnars um einelti af hans hálfu. Gunnar sem fyrir þann tíma hafði unnið að því að sameina Digranes- og Hjallakirkjuprestaköll og óskað eftir aðstoð mannauðsstjóra kirkjunnar í því verkefni, hafði ekki frekar en annað hlutaðeigandi starfsfólk, fengið nokkrar leiðbeiningar um hvernig takast ætti á við verkefnið. Skal hér tekið fram að engin barst aðstoðin þrátt fyrir beiðni Gunnars og að málið snerti marga einstaklinga og væri á köflum flókið og verulega viðkvæmt verkefni í framkvæmd. Í kjölfar lausnar Gunnars frá störfum setti svokallað teymi þjóðkirkjunnar af stað rannsókn um ávirðingarnar á hendur Gunnari og skilaði teymið áliti sínu 27. júlí 2022. Af þeim 48 atriðum sem borin voru á Gunnar komst teymi kirkjunnar að þeirri niðurstöðu að í fjórum þeirra hafi hann sýnt af sér hegðun sem þætti óæskileg. Eins taldi teymið Gunnar mögulega hafa brotið gegn ákvæðum reglugerðar um einelti. Þar sem það meginskilyrði eineltis að um ítrekaða hegðun sé að ræða var ekki uppfyllt, átti það ekki við í tilfelli Gunnars. Um einangruð tilvik voru að ræða. Þessari niðurstöðu komst teymið að þótt það hafi í málsmeðferð sinni virt sönnunarreglu íslenskra laga að vettugi og það eðlilega sökuðum Gunnari í óhag. Í stað þess að gefa út yfirlýsingu um að Gunnar hafi ekki gerst sekur um einelti sendi biskupinn fyrrverandi fréttatilkynningu á fjölmiðla þess efnis að Gunnar hafi gerst sekur um einelti í sex tilvikum. Það er ekkert minna en alrangt. Orð frú Agnesar höfðu eðlilega mikil áhrif úti í samfélaginu enda töldu fjölmiðlar og landsmenn flestir að um biskup Íslands væri að ræða – og hann færi jú með rétt mál. Frú Agnes hafði þó ekki meira álit á vinnu teymisins en svo að hún hefur á grundvelli þess aldrei áminnt Gunnar heldur frekar beint orku sinni í að grafa undan honum bæði opinberlega og inn á við og hefur undirrituð upplýsingar um að kirkjan hafi að fyrirskipan fyrrum biskups eytt rúmum 10 milljónum króna í lögmannskostnað fyrir Agnesi frá ársbyrjun 2023 og fram í september, vegna máls úrskurðarnefndarinnar. Það er þá bara fyrir fyrstu níu mánuði þessa árs og eru þá ótaldar þær upphæðir sem greiddar hafa verið árin þar á undan vegna heildarmálsins. Það er ekki nóg að berja sér á brjóst og setja það niður á blað og senda á fjölmiðla að öllum innan kirkjunnar skuli tryggð sömu réttindi og að maður hafi sem biskup (og ekki biskup) beitt sér sérstaklega fyrir því að taka á ofbeldismálum innan kirkjunnar til þess að kirkjan sé öruggur staður. Þetta lítur jú þrælvel út á prenti og sérstaklega ef maður hefur á bakvið eyrað átakanlega sögu þjóðkirkjunnar þegar kemur að ofbeldi. Við sem samfélag hljótum einmitt að vilja að innan kirkjunnar skuli öllum tryggð sömu réttindi og að hún sé öruggur staður fyrir alla. Ekki bara suma. Í 26 ár var Gunnar Sigurjónsson sóknarprestur í Digranesprestakalli og ávallt tilbúinn til að aðstoða þau sem til hans leituðu. Þótt Gunnar hafi starfað sem prestur er fjarri lagi að hann sé fullkominn. Sjarmi hans sem manneskju liggur einmitt í því að hann kemur til dyranna eins og hann er klæddur. Gunnar er jú fyrst og fremst manneskja og sem slík hefur hann gert mistök. Ef tekið er mið af áliti teymis þjóðkirkjunnar er hann þó ekki verri en næsti einstaklingur. Hann hefur jú sagt hluti sem voru óæskilegir og þar með sært og valdið óþægindum enda búinn að vera á þessari jörðu í ríflega 60 ár. Ég leyfi mér að efast um að samstarfskonur Gunnars sem kvörtuðu undan hegðun hans séu saklausar af svo manneskjulegri hegðun og þegar àlit teymisins er lesið virðist sá efi minn eiga fullan rétt á sér. Gunnar Sigurjónsson missti lífsviðurværi sitt og æruna vegna þessa máls. Hann virðist á engu stigi málsins hafa fengið sanngjarna málsmeðferð hjá fyrrum biskupi og „undirmönnum“ hennar. Frú Agnes beitti sér því svo sannarlega fyrir því að taka á ofbeldismálum, en gerði það með eigin ofbeldi.Tilgangurinn var sá að kirkjan gæti verið öruggur staður. Hún virðist hins vegar hafa gleymt því að allir innan kirkjunnar eiga sama rétt og að syndir kirkjunnar gleymast ekki þó ein manneskja sé hengd fyrir stofnun. Höfundur er almannatengill og lögfræðingur.
Skoðun Verða rangfærslur að sannleika, ef þær eru endurteknar nógu oft!? Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Forseti ÍSÍ hvattur til að hefja tiltektina í eigin starfsemi Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Það er víst hægt að semja um aðildarskilmála! Mörg dæmi sanna það! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Orðatónar: Aukinn orðaforði og lesskilningur barna með íslenskri tónlist Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar