Aðförin að íslenskri skák Bragi Þorfinnsson skrifar 16. nóvember 2023 12:01 Íslenskt skáklíf stendur í miklum blóma nú um stundir. Iðkendum fjölgar, fjölmörg spennandi skákmót eru haldin í hverjum mánuði, auk þess sem ungir og upprennandi skákmenn eru að koma fram á sjónarsviðið í miklum mæli. Nú um daginn sigraði íslenska skáklandsliðið, landslið Noregs á Evrópumótinu í skák, með sterkasta skákmann heims, sjálfan Magnus Carlsen, í broddi fylkingar. Til þessa hafa íslensk stjórnvöld sýnt skákinni velvilja og stuðning, réttilega skilið mikilvægt hlutverk hennar í menningu okkar og sögu. Það hafa þau m.a. gert, með lögum um launasjóð stórmeistara, frá árinu 1991, sem að hafa stutt við íslenska stórmeistara og gert þeim kleift að vera samkeppnishæfir, í þessari merku hugaríþrótt. Launin hafa líka gert þeim kleift að sinna rannsóknum á skák og þjálfa upp efnilega skákmenn. Þar hafa þeir unnið sannkallað brautryðjendastarf á síðustu árum. Okkur bar gæfa til að búa til kerfi, sem hefur viðhaldið styrk okkar sem skákþjóðar, þar sem stórmeistarar sjá um að miðla þekkingu sinni til yngri iðkenda. Það er líka mikilvægt að börn eigi sér fjölbreyttar fyrirmyndir, og þar gegna stórmeistarar mikilvægu hlutverki. Við erum skákþjóð með ríka skákhefð. En nú eru blikur á lofti. Mennta- og barnamálaráðuneytið hefur lýst yfir áformum um fella á brott lögin um launasjóð stórmeistara, með yfirvofandi bakslagi fyrir íslenska skák. Rökstuðningurinn fyrir tillögunni , er lítill sem enginn, talað er um skort á árangri án þess þó að umtalaður árangur sé skilgreindur af ráðuneytinu sjálfu. Ísland státar af einum mesta fjölda stórmeistara í heiminum, miðað við höfðatölu, og það er engin tilviljun heldur staðfesting á árangri. Við eigum auk þess heimsmeistaratitla í hinum ýmsu aldursflokkum og meira að segja Ólympíumeistaratitil. Við eigum sumsé skákmenn sem hafa borið hróður okkar víða. Erlendir skákmenn sækjast líka eftir því að koma og tefla í Reykjavík, vita að hér hefur skákin alltaf verið í hávegum höfð. Í öllu þessu samhengi skiptir atvinnumannakerfið höfuðmáli, sem gulrót og stuðningur fyrir unga skákmenn sem hafa metnað til að stefna hátt í greininni. Einnig skauta tillögur ráðuneytisins framhjá öllum öðrum mikilvægum störfum sem stórmeistarar sinna, s.s. þjálfun og kennslu ungmenna. Tillagan virðist leggja upp með að Skáksamband Íslands fái þessa fjármuni og sjái um að útdeila þeim. Mín trú er þó sú, að einstaklingurinn sem nær því afreki að ná stórmeistaratitli, sé betur að því að kominn að fá fjármunina í eigin hendur, frekar en að misvandaðir menn geti dreift þeim eftir eigin geðþótta, í misjöfn verkefni. Á meðan eru önnur lönd í kringum okkur að sjá tækifærin og möguleikana í skákinni. Menn eru að sjá, að á rótlausum tímum, þar sem athygli okkar er sífellt tvístrað, þá er skákin eins og vin í eyðimörkinni. Hún er öflugt tæki til að þroska einstaklinginn, rækta hjá honum þolinmæði og aga. Kenna honum á sjálfan sig. Breska ríkisstjórnin var nýverið að fjárfesta 500.000 pundum í að auka veg skákarinnar og styðja við sterkustu skákmenn sína. Með fyrirhuguðum áformum ætlum við hinsvegar að fara í þveröfuga átt , skerða afkomumöguleika íslenskra stórmeistara, óska ekki eftir framlagi þeirra lengur og leggja upp í algjöra óvissuferð með framtíð íslenskrar skákar. Frestur til að segja álit sitt á þessum áformum stjórnvalda í s.k. samráðsgátt rennur út á miðnætti föstudaginn 17. nóvember. Ég þykist vita að skákin eigi marga velunnara úti í samfélaginu, sem skilja hvað er í húfi, og ég hvet þá til að segja sína skoðun á þessum málum á þeim vettvangi. Nú þarf samtal og samvinna að eiga sér stað , sem endar vonandi með því að staðið verður vörð um launasjóð íslenskra stórmeistara í skák. Höfundur er stórmeistari og áhugamaður um afreksmál í íþróttum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skák Mest lesið Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Ævintýralegar eftiráskýringar Hildur Sverrisdóttir Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson Skoðun Loftslagskvíði Sjálfstæðisflokksins Gunnar Bragi Sveinsson Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Sjá meira
Íslenskt skáklíf stendur í miklum blóma nú um stundir. Iðkendum fjölgar, fjölmörg spennandi skákmót eru haldin í hverjum mánuði, auk þess sem ungir og upprennandi skákmenn eru að koma fram á sjónarsviðið í miklum mæli. Nú um daginn sigraði íslenska skáklandsliðið, landslið Noregs á Evrópumótinu í skák, með sterkasta skákmann heims, sjálfan Magnus Carlsen, í broddi fylkingar. Til þessa hafa íslensk stjórnvöld sýnt skákinni velvilja og stuðning, réttilega skilið mikilvægt hlutverk hennar í menningu okkar og sögu. Það hafa þau m.a. gert, með lögum um launasjóð stórmeistara, frá árinu 1991, sem að hafa stutt við íslenska stórmeistara og gert þeim kleift að vera samkeppnishæfir, í þessari merku hugaríþrótt. Launin hafa líka gert þeim kleift að sinna rannsóknum á skák og þjálfa upp efnilega skákmenn. Þar hafa þeir unnið sannkallað brautryðjendastarf á síðustu árum. Okkur bar gæfa til að búa til kerfi, sem hefur viðhaldið styrk okkar sem skákþjóðar, þar sem stórmeistarar sjá um að miðla þekkingu sinni til yngri iðkenda. Það er líka mikilvægt að börn eigi sér fjölbreyttar fyrirmyndir, og þar gegna stórmeistarar mikilvægu hlutverki. Við erum skákþjóð með ríka skákhefð. En nú eru blikur á lofti. Mennta- og barnamálaráðuneytið hefur lýst yfir áformum um fella á brott lögin um launasjóð stórmeistara, með yfirvofandi bakslagi fyrir íslenska skák. Rökstuðningurinn fyrir tillögunni , er lítill sem enginn, talað er um skort á árangri án þess þó að umtalaður árangur sé skilgreindur af ráðuneytinu sjálfu. Ísland státar af einum mesta fjölda stórmeistara í heiminum, miðað við höfðatölu, og það er engin tilviljun heldur staðfesting á árangri. Við eigum auk þess heimsmeistaratitla í hinum ýmsu aldursflokkum og meira að segja Ólympíumeistaratitil. Við eigum sumsé skákmenn sem hafa borið hróður okkar víða. Erlendir skákmenn sækjast líka eftir því að koma og tefla í Reykjavík, vita að hér hefur skákin alltaf verið í hávegum höfð. Í öllu þessu samhengi skiptir atvinnumannakerfið höfuðmáli, sem gulrót og stuðningur fyrir unga skákmenn sem hafa metnað til að stefna hátt í greininni. Einnig skauta tillögur ráðuneytisins framhjá öllum öðrum mikilvægum störfum sem stórmeistarar sinna, s.s. þjálfun og kennslu ungmenna. Tillagan virðist leggja upp með að Skáksamband Íslands fái þessa fjármuni og sjái um að útdeila þeim. Mín trú er þó sú, að einstaklingurinn sem nær því afreki að ná stórmeistaratitli, sé betur að því að kominn að fá fjármunina í eigin hendur, frekar en að misvandaðir menn geti dreift þeim eftir eigin geðþótta, í misjöfn verkefni. Á meðan eru önnur lönd í kringum okkur að sjá tækifærin og möguleikana í skákinni. Menn eru að sjá, að á rótlausum tímum, þar sem athygli okkar er sífellt tvístrað, þá er skákin eins og vin í eyðimörkinni. Hún er öflugt tæki til að þroska einstaklinginn, rækta hjá honum þolinmæði og aga. Kenna honum á sjálfan sig. Breska ríkisstjórnin var nýverið að fjárfesta 500.000 pundum í að auka veg skákarinnar og styðja við sterkustu skákmenn sína. Með fyrirhuguðum áformum ætlum við hinsvegar að fara í þveröfuga átt , skerða afkomumöguleika íslenskra stórmeistara, óska ekki eftir framlagi þeirra lengur og leggja upp í algjöra óvissuferð með framtíð íslenskrar skákar. Frestur til að segja álit sitt á þessum áformum stjórnvalda í s.k. samráðsgátt rennur út á miðnætti föstudaginn 17. nóvember. Ég þykist vita að skákin eigi marga velunnara úti í samfélaginu, sem skilja hvað er í húfi, og ég hvet þá til að segja sína skoðun á þessum málum á þeim vettvangi. Nú þarf samtal og samvinna að eiga sér stað , sem endar vonandi með því að staðið verður vörð um launasjóð íslenskra stórmeistara í skák. Höfundur er stórmeistari og áhugamaður um afreksmál í íþróttum.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun