Spálíkan telur líkur á íslensku gulli á EM: „Möguleikinn er til staðar“ Aron Guðmundsson skrifar 11. janúar 2024 08:31 Strákarnir okkar hefja leik á Evrópumótinu í handbolta á föstudaginn kemur. Spálíkan á vegum Peter O'Donoghue hjá Háskóla Íslands hefur rýnt í stöðu liðana, keyrt leiki mótsins í gegn eitt hundrað þúsund sinnum og gefið út líkurnar á því að lið endi í tilteknum sætum. Vísir/Vilhelm Líklegast þykir að Ísland endi í sjöunda til tólfta sæti á Evrópumótinu í handbolta þetta árið. Þetta leiða niðurstöður spálíkans Peter O'Donoghue, prófessors við Háskólann í Reykjavík í ljós. Líkurnar á því að liðið standi uppi sem Evrópumeistari eru taldar afar litlar en möguleikinn er þó til staðar. Peter er prófessor við íþróttafræðideild HR. Hann setti saman spálíkan fyrir Evrópumótið í handbolta þar sem meðal annars var tekið var tillit til styrkleika liðanna sem á mótinu keppa, fyrrum árangurs og úrslita á stórmótum og stöðu liðanna á heimslistanum. Þá er hið óvænta einnig tekið með í myndina. „Fyrst af öllu vildum við sjá til þess að eitthvað væri að marka það sem við værum að gera. Að þetta liti ekki þannig út að við værum bara að kasta teningi. Við vildum að þetta spálíkan tæki mið af því sem hefur verið að eiga sér stað í handboltaheiminum. Það gerðum við með því að skoða úrslitin á síðustu stórmótum, bæði í Evrópu sem og á heimsvísu. Þar tókum við mið af úrslitum leikja sem og stöðu liðanna á heimslistanum.“ Peter O'Donoghue, prófessor við íþróttafræðideild Háskólans í ReykjavíkMynd: Háskólinn í Reykjavík „Einnig finnst mér mikilvægt að nefna það að við horfðum einnig sérstaklega til þeirra leikja þar sem óvænt úrslit hafa átt sér stað. Til að mynda þegar að lið vinna suma leiki ekki eins stórt og ætlast var til. Það sem að hefur verið að gerast í handboltaleikjum þessara liða á EM, sem og það sem hefur gerst í sögulegu tilliti, hefur verið tekið til greina við uppbyggingu þessa spálíkans.“ Og í gegnum umrætt spálíkan voru komandi leikir á Evrópumótinu í handbolta keyrðir eitt hundrað þúsund sinnum. „Í einhverjum tilfellum áttu sér stað óvænt úrslit en með því að gera þetta eitt hundrað þúsund sinnum teljum við okkur hafa fengið mjög stöðugar niðurstöður er varðar líklegustu útkomu mótsins.“ Spáði rétt fyrir um sæti Íslands á HM Peter keyrði leiki heimsmeistaramótsins árið 2023 einnig í gegnum svipað spálíkan fyrir mót og var þá talið líklegast að Ísland myndi enda í 12. sæti. Það varð raunin. Þrátt fyrir þá niðurstöðu setur Pétur hefur smá fyrirvara á spálíkaninu, sem byggir að miklu leyti á heimslistanum, styrkleikaröðun sem nær aftur til apríl í fyrra." „Það hefur margt átt sér stað síðan þá og því er ég ekkert allt of bjartsýnn á að ég muni hafa rétt fyrir mér í þessum efnum. Ég vona að Íslandi muni ganga mun betur en spálíkanið telur líklegt að verði niðurstaðan.“ Það er vonandi að þeir rúmlega fjögur þúsund Íslendingar sem verða á pöllunum í Þýskalandi muni hafi ríka ástæðu til að fagna. VÍSIR/VILHELM En hverjir eru lykilþættirnir sem teknir eru til greina við uppbyggingu þessa spálíkans? Hvaða þættir metur það? „Aðal þátturinn eru gæði hvers liðs fyrir sig. Við mat á þessu var meðal annars stuðst við gögn úr grunni Ívars Jónssonar sem hefur sett saman heimslista á vefsíðunni handballranking.com. Hann útskrifaðist í tölvunarfræði frá HÍ. Styrkleikalistinn fylgir svokölluðu ELO kerfi, sem er mikið notað í skákheiminum. Mjög þróað kerfi í styrkleikaröðun" Við horfðum ekki mikið í þætti eins og hvíldardaga sem hvert lið fær á milli leikja á meðan á mótinu stendur. Það er okkar mat að þessi þáttur muni ekki hafa mikil áhrif á frammistöðu liðanna á mótinu.“ Auðvitað koma upp þættir á meðan á mótinu stendur sem spálíkanið tekur ekki með í myndina. Svokallaðir óvissuþættir á borð við leikbönn, meiðsli lykilmanna, heimavallarforskot eða dómaramistök svo eitthvað sé nefnt. „Hvað þessa þætti varðar myndi ég hins vegar benda á að þeir eru líklegir til þess að hafa átt sér stað í leikjum undanfarinna ára og því mætti segja að þeir séu óbeint teknir til greina í niðurstöðum þessa spálíkans. Þetta eru hins vegar ekki eins stór þáttur og við metum gæði hvers liðs fyrir sig, en þó þættir sem geta haft áhrif á frammistöðu liða í tilteknum leikjum og þess valdandi að í einhverjum útreikningum spálíkansins má finna óvænt úrslit.“ Stóð tólf sinnum uppi sem Evrópumeistari En hvernig kemur íslenska landsliðið út úr þessum eitt hundrað niðurstöðum spálíkansins? „Líkurnar á því að liðið endi í einu af sex efstu sætum mótsins eru um níu prósent. Það er líklegast að liðið endi einhvers staðar á bilinu sjöunda til tólfta sæti, um 74 prósent líkur.“ Líkur Íslands á mótinu eru þessar samkvæmt spálíkani Peters. Mestar líkur eru taldar á því að liðið endi á bilinu 7. til 12. sæti eða 73,6%. Þá telur spálíkanið um 0,012% líkur á að liðið standi uppi sem Evrópumeistari.Mynd: HR „Lykilleikur fyrir liðið í riðlakeppninni er gegn Ungverjalandi. Ef Ísland vinnur leik sinn gegn Ungverjalandi fara líkur liðsins á því að enda í einu af sex sætum mótsins úr níu prósentum upp í ellefu. Ef liðið tapar þeim leik hins vegar fara líkurnar niður í fjögur prósent.“ Og í tólf skipti af eitt hundrað þúsund, því sem nemur um 0,012 prósentum, er niðurstaða spálíkansins sú að Ísland standi uppi sem Evrópumeistari. Þannig þú ert að segja mér að möguleikinn sé til staðar? „Möguleikinn er til staðar. Spálíkanið er byggt á því sem á sér stað í handboltaleikjum. Ef velur eina niðurstöðu af þessum eitt hundrað þúsundum þá gæti það verið niðurstaðan þar sem Ísland stendur uppi sem Evrópumeistari. Þannig að já, möguleikinn á því að Ísland verði Evrópumeistari er til staðar. Þá get ég einnig sagt þér, út frá þessum eitt hundrað þúsund niðurstöðum spálíkansins, að líkurnar á því að Ísland endi í síðasta sæti mótsins eru engar.“ Hér má sjá hversu oft hvert lið endaði í hvaða sæti samkvæmt spálíkaninuMynd: HR Danir langlíklegastir Og ef rýnt er meira í gögnin má sjá að spálíkanið telur danska landsliðið standa öðrum liðum frama, það er talið líklegasta liðið til þess að hampa Evrópumeistaratitlinum í lok móts. „Niðurstöður spálíkansins varpa ljósi á nokkur lið sem verða að teljast mun líklegri en önnur til þess að verða Evrópumeistari. Danir stóðu uppi sem Evrópumeistarar í fimmtíu og eitt prósent tilvika í niðurstöðum spálíkansins.“ Danir eru með ógnarsterkt lið. Stórstjarnan Mikkel Hansen gæti verið að spila á sínu síðasta Evrópumóti. „Ef við lítum á þær niðurstöður þar sem danska landsliðið stóð ekki uppi sem sigurvegari þá sjáum við jafnframt að þar er liðið ekki endilega að enda í 2. sæti og í einhverjum tilvikum eru Danir ekki á meðal efstu sex liða mótsins. Líkur danska landsliðsins á að enda í einu af sex sætum mótsins eru hins vegar, að mati spálíkansins, taldar um 99 prósent.“ Danmörk, Frakkland og Spánn. Eru talin líklegust til afreka á mótinu. Ef við bætum við Frakklandi og Spáni við líkur Danmerkur, þá er það í um 91 prósent tilvika sem eitthvað af þessum liðum stendur uppi sem Evrópumeistari. Þar á eftir kemur lið Svíþjóðar með fjögur prósent sigurlíkur. Og þá eru um fimm prósent líkur á því að eitthvað lið, utan þeirra sem talin eru topp fjögur lið mótsins, standi uppi sem Evrópumeistari. Það er ekki óverulegur munur. Evrópumótið 2024 er fyrsta stórmót Íslands undir stjórn Snorra Steins Guðjónssonar.vísir/Sigurjón „Vona að Íslandi gangi betur“ Peter vonar að íslenska landsliðinu muni ganga mun betur en spálíkanið telur vera líklegustu niðurstöðuna. „Það sem ég myndi vilja segja um niðurstöður spálíkansins, sem við vorum með fyrir síðasta stórmót, er að já tólfta sætið var líklegasta niðurstaðan en aðeins níu prósent af þeim hundrað þúsund skiptum sem spálíkanið tók á spáðu því að tólfta sætið yrði niðurstaðan hjá liðinu á HM. Um 50 prósent tilvika var árangurinn betri árangri og um 42 prósent sem töldu að árangurinn yrði slakari. Í ár telur spálíkanið mestar líkur á því að liðið muni enda í níunda sæti. Þar eru líkurnar um 17 prósent. Það mætti því orða það þannig, jafnvel þó Ísland muni enda í níunda sæti á EM, að ég muni hafa rangt fyrir mér í 83 prósent tilvika,“ segir Peter og hlær. EM 2024 í handbolta Landslið karla í handbolta Mest lesið Varð fyrir eldingu í fótboltaleik en myndbandið er ekki fyrir viðkvæma Fótbolti „Myndu halda að ég væri nýr Ferguson“ Enski boltinn Ljótt brot á Arnóri: „Enginn annar hefði spilað með þessa verki“ Fótbolti Meiddur Ödegaard gifti sig í leyni Enski boltinn Sá langelsti stóð upp úr í Suðurlandsslag Körfubolti Dagskráin í dag: Liverpool mætir þýsku meisturunum og nýr stjóri Man. Utd mætir Man. City Sport Íslandshrellir bjargaði Fulham með ótrúlegum hætti Enski boltinn Líst ekkert á að fertug Vonn snúi aftur: „Ég myndi dauðskammast mín“ Sport Snýr aftur í Bestu deildina með ÍBV Íslenski boltinn Fram flaug áfram í bikarnum Handbolti Fleiri fréttir Fram flaug áfram í bikarnum Sigurjón hættur með Gróttu Þrjár breytingar á landsliðshópnum | Aron ekki með Mæta Svíum í tveimur leikjum fyrir HM Guðmundur Bragi öruggur á vítalínunni Ómar með fimm fyrir flugið til Íslands Guðjón Valur með sína menn í fjórða sæti „Svona högg gerir okkur sterkari“ „Menn hafa sýnt mikla fagmennsku í því hvernig þeir hugsa um sig“ Melsungen endurheimti toppsætið án Arnars Uppgjörið: Afturelding - FH 29-35 | Ríkjandi meistarar kunna vel við sig í Mosó Veszprém og Pick Szeged jöfn að stigum fyrir toppslaginn Fimmti sigur Hauka kom í Eyjum Formaður danska handknattleikssambandsins bráðkvaddur Sigurmark þremur sekúndum fyrir leikslok á Nesinu Aldís Ásta fagnaði sigri í Íslendingaslagnum Níundi sigur Óðins og félaga í röð Harpa Valey tryggði Selfossi stig ÍBV með stórsigur gegn ÍR meðan KA og Stjarnan skildu jöfn Uppgjörið: ÍR - Grótta 30-18 | Fyrsti sigur ÍR-inga Haukur og félagar skammt frá toppliðunum eftir sterkan sigur Ljóshærður Bjarki Már magnaður í Meistaradeildarsigri Veszprém Sigurþrenna hjá Íslendingaliðunum Dana Björg stjörnumerkt í 35 manna hópi Íslands „Hefði viljað fá að lemja Elvar aðeins meira“ „Man ekki eftir að hafa tapað hérna“ Þorsteinn Leó öflugur í stórsigri Misjöfn úrslit hjá Íslendingunum í Evrópudeildinni Hafnfirðingar stóðu í Svíunum Uppgjörið: Valur - Melsungen 28-33 | Héldu í við þýska toppliðið Sjá meira
Peter er prófessor við íþróttafræðideild HR. Hann setti saman spálíkan fyrir Evrópumótið í handbolta þar sem meðal annars var tekið var tillit til styrkleika liðanna sem á mótinu keppa, fyrrum árangurs og úrslita á stórmótum og stöðu liðanna á heimslistanum. Þá er hið óvænta einnig tekið með í myndina. „Fyrst af öllu vildum við sjá til þess að eitthvað væri að marka það sem við værum að gera. Að þetta liti ekki þannig út að við værum bara að kasta teningi. Við vildum að þetta spálíkan tæki mið af því sem hefur verið að eiga sér stað í handboltaheiminum. Það gerðum við með því að skoða úrslitin á síðustu stórmótum, bæði í Evrópu sem og á heimsvísu. Þar tókum við mið af úrslitum leikja sem og stöðu liðanna á heimslistanum.“ Peter O'Donoghue, prófessor við íþróttafræðideild Háskólans í ReykjavíkMynd: Háskólinn í Reykjavík „Einnig finnst mér mikilvægt að nefna það að við horfðum einnig sérstaklega til þeirra leikja þar sem óvænt úrslit hafa átt sér stað. Til að mynda þegar að lið vinna suma leiki ekki eins stórt og ætlast var til. Það sem að hefur verið að gerast í handboltaleikjum þessara liða á EM, sem og það sem hefur gerst í sögulegu tilliti, hefur verið tekið til greina við uppbyggingu þessa spálíkans.“ Og í gegnum umrætt spálíkan voru komandi leikir á Evrópumótinu í handbolta keyrðir eitt hundrað þúsund sinnum. „Í einhverjum tilfellum áttu sér stað óvænt úrslit en með því að gera þetta eitt hundrað þúsund sinnum teljum við okkur hafa fengið mjög stöðugar niðurstöður er varðar líklegustu útkomu mótsins.“ Spáði rétt fyrir um sæti Íslands á HM Peter keyrði leiki heimsmeistaramótsins árið 2023 einnig í gegnum svipað spálíkan fyrir mót og var þá talið líklegast að Ísland myndi enda í 12. sæti. Það varð raunin. Þrátt fyrir þá niðurstöðu setur Pétur hefur smá fyrirvara á spálíkaninu, sem byggir að miklu leyti á heimslistanum, styrkleikaröðun sem nær aftur til apríl í fyrra." „Það hefur margt átt sér stað síðan þá og því er ég ekkert allt of bjartsýnn á að ég muni hafa rétt fyrir mér í þessum efnum. Ég vona að Íslandi muni ganga mun betur en spálíkanið telur líklegt að verði niðurstaðan.“ Það er vonandi að þeir rúmlega fjögur þúsund Íslendingar sem verða á pöllunum í Þýskalandi muni hafi ríka ástæðu til að fagna. VÍSIR/VILHELM En hverjir eru lykilþættirnir sem teknir eru til greina við uppbyggingu þessa spálíkans? Hvaða þættir metur það? „Aðal þátturinn eru gæði hvers liðs fyrir sig. Við mat á þessu var meðal annars stuðst við gögn úr grunni Ívars Jónssonar sem hefur sett saman heimslista á vefsíðunni handballranking.com. Hann útskrifaðist í tölvunarfræði frá HÍ. Styrkleikalistinn fylgir svokölluðu ELO kerfi, sem er mikið notað í skákheiminum. Mjög þróað kerfi í styrkleikaröðun" Við horfðum ekki mikið í þætti eins og hvíldardaga sem hvert lið fær á milli leikja á meðan á mótinu stendur. Það er okkar mat að þessi þáttur muni ekki hafa mikil áhrif á frammistöðu liðanna á mótinu.“ Auðvitað koma upp þættir á meðan á mótinu stendur sem spálíkanið tekur ekki með í myndina. Svokallaðir óvissuþættir á borð við leikbönn, meiðsli lykilmanna, heimavallarforskot eða dómaramistök svo eitthvað sé nefnt. „Hvað þessa þætti varðar myndi ég hins vegar benda á að þeir eru líklegir til þess að hafa átt sér stað í leikjum undanfarinna ára og því mætti segja að þeir séu óbeint teknir til greina í niðurstöðum þessa spálíkans. Þetta eru hins vegar ekki eins stór þáttur og við metum gæði hvers liðs fyrir sig, en þó þættir sem geta haft áhrif á frammistöðu liða í tilteknum leikjum og þess valdandi að í einhverjum útreikningum spálíkansins má finna óvænt úrslit.“ Stóð tólf sinnum uppi sem Evrópumeistari En hvernig kemur íslenska landsliðið út úr þessum eitt hundrað niðurstöðum spálíkansins? „Líkurnar á því að liðið endi í einu af sex efstu sætum mótsins eru um níu prósent. Það er líklegast að liðið endi einhvers staðar á bilinu sjöunda til tólfta sæti, um 74 prósent líkur.“ Líkur Íslands á mótinu eru þessar samkvæmt spálíkani Peters. Mestar líkur eru taldar á því að liðið endi á bilinu 7. til 12. sæti eða 73,6%. Þá telur spálíkanið um 0,012% líkur á að liðið standi uppi sem Evrópumeistari.Mynd: HR „Lykilleikur fyrir liðið í riðlakeppninni er gegn Ungverjalandi. Ef Ísland vinnur leik sinn gegn Ungverjalandi fara líkur liðsins á því að enda í einu af sex sætum mótsins úr níu prósentum upp í ellefu. Ef liðið tapar þeim leik hins vegar fara líkurnar niður í fjögur prósent.“ Og í tólf skipti af eitt hundrað þúsund, því sem nemur um 0,012 prósentum, er niðurstaða spálíkansins sú að Ísland standi uppi sem Evrópumeistari. Þannig þú ert að segja mér að möguleikinn sé til staðar? „Möguleikinn er til staðar. Spálíkanið er byggt á því sem á sér stað í handboltaleikjum. Ef velur eina niðurstöðu af þessum eitt hundrað þúsundum þá gæti það verið niðurstaðan þar sem Ísland stendur uppi sem Evrópumeistari. Þannig að já, möguleikinn á því að Ísland verði Evrópumeistari er til staðar. Þá get ég einnig sagt þér, út frá þessum eitt hundrað þúsund niðurstöðum spálíkansins, að líkurnar á því að Ísland endi í síðasta sæti mótsins eru engar.“ Hér má sjá hversu oft hvert lið endaði í hvaða sæti samkvæmt spálíkaninuMynd: HR Danir langlíklegastir Og ef rýnt er meira í gögnin má sjá að spálíkanið telur danska landsliðið standa öðrum liðum frama, það er talið líklegasta liðið til þess að hampa Evrópumeistaratitlinum í lok móts. „Niðurstöður spálíkansins varpa ljósi á nokkur lið sem verða að teljast mun líklegri en önnur til þess að verða Evrópumeistari. Danir stóðu uppi sem Evrópumeistarar í fimmtíu og eitt prósent tilvika í niðurstöðum spálíkansins.“ Danir eru með ógnarsterkt lið. Stórstjarnan Mikkel Hansen gæti verið að spila á sínu síðasta Evrópumóti. „Ef við lítum á þær niðurstöður þar sem danska landsliðið stóð ekki uppi sem sigurvegari þá sjáum við jafnframt að þar er liðið ekki endilega að enda í 2. sæti og í einhverjum tilvikum eru Danir ekki á meðal efstu sex liða mótsins. Líkur danska landsliðsins á að enda í einu af sex sætum mótsins eru hins vegar, að mati spálíkansins, taldar um 99 prósent.“ Danmörk, Frakkland og Spánn. Eru talin líklegust til afreka á mótinu. Ef við bætum við Frakklandi og Spáni við líkur Danmerkur, þá er það í um 91 prósent tilvika sem eitthvað af þessum liðum stendur uppi sem Evrópumeistari. Þar á eftir kemur lið Svíþjóðar með fjögur prósent sigurlíkur. Og þá eru um fimm prósent líkur á því að eitthvað lið, utan þeirra sem talin eru topp fjögur lið mótsins, standi uppi sem Evrópumeistari. Það er ekki óverulegur munur. Evrópumótið 2024 er fyrsta stórmót Íslands undir stjórn Snorra Steins Guðjónssonar.vísir/Sigurjón „Vona að Íslandi gangi betur“ Peter vonar að íslenska landsliðinu muni ganga mun betur en spálíkanið telur vera líklegustu niðurstöðuna. „Það sem ég myndi vilja segja um niðurstöður spálíkansins, sem við vorum með fyrir síðasta stórmót, er að já tólfta sætið var líklegasta niðurstaðan en aðeins níu prósent af þeim hundrað þúsund skiptum sem spálíkanið tók á spáðu því að tólfta sætið yrði niðurstaðan hjá liðinu á HM. Um 50 prósent tilvika var árangurinn betri árangri og um 42 prósent sem töldu að árangurinn yrði slakari. Í ár telur spálíkanið mestar líkur á því að liðið muni enda í níunda sæti. Þar eru líkurnar um 17 prósent. Það mætti því orða það þannig, jafnvel þó Ísland muni enda í níunda sæti á EM, að ég muni hafa rangt fyrir mér í 83 prósent tilvika,“ segir Peter og hlær.
EM 2024 í handbolta Landslið karla í handbolta Mest lesið Varð fyrir eldingu í fótboltaleik en myndbandið er ekki fyrir viðkvæma Fótbolti „Myndu halda að ég væri nýr Ferguson“ Enski boltinn Ljótt brot á Arnóri: „Enginn annar hefði spilað með þessa verki“ Fótbolti Meiddur Ödegaard gifti sig í leyni Enski boltinn Sá langelsti stóð upp úr í Suðurlandsslag Körfubolti Dagskráin í dag: Liverpool mætir þýsku meisturunum og nýr stjóri Man. Utd mætir Man. City Sport Íslandshrellir bjargaði Fulham með ótrúlegum hætti Enski boltinn Líst ekkert á að fertug Vonn snúi aftur: „Ég myndi dauðskammast mín“ Sport Snýr aftur í Bestu deildina með ÍBV Íslenski boltinn Fram flaug áfram í bikarnum Handbolti Fleiri fréttir Fram flaug áfram í bikarnum Sigurjón hættur með Gróttu Þrjár breytingar á landsliðshópnum | Aron ekki með Mæta Svíum í tveimur leikjum fyrir HM Guðmundur Bragi öruggur á vítalínunni Ómar með fimm fyrir flugið til Íslands Guðjón Valur með sína menn í fjórða sæti „Svona högg gerir okkur sterkari“ „Menn hafa sýnt mikla fagmennsku í því hvernig þeir hugsa um sig“ Melsungen endurheimti toppsætið án Arnars Uppgjörið: Afturelding - FH 29-35 | Ríkjandi meistarar kunna vel við sig í Mosó Veszprém og Pick Szeged jöfn að stigum fyrir toppslaginn Fimmti sigur Hauka kom í Eyjum Formaður danska handknattleikssambandsins bráðkvaddur Sigurmark þremur sekúndum fyrir leikslok á Nesinu Aldís Ásta fagnaði sigri í Íslendingaslagnum Níundi sigur Óðins og félaga í röð Harpa Valey tryggði Selfossi stig ÍBV með stórsigur gegn ÍR meðan KA og Stjarnan skildu jöfn Uppgjörið: ÍR - Grótta 30-18 | Fyrsti sigur ÍR-inga Haukur og félagar skammt frá toppliðunum eftir sterkan sigur Ljóshærður Bjarki Már magnaður í Meistaradeildarsigri Veszprém Sigurþrenna hjá Íslendingaliðunum Dana Björg stjörnumerkt í 35 manna hópi Íslands „Hefði viljað fá að lemja Elvar aðeins meira“ „Man ekki eftir að hafa tapað hérna“ Þorsteinn Leó öflugur í stórsigri Misjöfn úrslit hjá Íslendingunum í Evrópudeildinni Hafnfirðingar stóðu í Svíunum Uppgjörið: Valur - Melsungen 28-33 | Héldu í við þýska toppliðið Sjá meira