Dómar Hæstaréttar í málum fjögurra fyrrverandi lögreglumanna í lok mars síðastliðins vöktu talsverða athygli. Niðurstaða Hæstaréttar var sú að ríkinu bæri að greiða mönnunum laun í takti við samkomulag sem þáverandi ríkislögreglustjóri, Haraldur Johannessen, gerði við þá um endurskoðun launakjara árið 2019.
Hæstiréttur taldi Harald hafa skort heimild til að hækka laun lögregluþjónanna en þeir hafi tekið við hækkun í góðri trú og því mætti ekki lækka launin á ný.
Þetta gerir Vilhjálmur Hans Vilhjálmsson lögmaður að umfjöllunarefni sínu í aðsendri grein hér á Vísi. Greinin ber titilinn „Örlætisgerningur“ og í henni útskýrir Vilhjálmur hvað felst í því lagahugtaki, sem í almennu tali er einfaldlega kallað gjöf.
„Nú þegar Hæstiréttur hefur slegið því föstu að fyrrverandi ríkislögreglustjóri hafi gefið stefndu hundruð milljóna króna úr ríkissjóði í gegnum Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins vaknar sú spurning hvað íslenska ríkið ætlar að gera til þess að endurheimta féð? Ég treysti að fjármálaráðherra og dómsmálaráðherra svari því. Eða eru fjármunir ríkissjóðs fé án hirðis?“ spyr Vilhjálmur.
Kostar 360 milljónir
Þegar málið var í hámæli árið 2020 lagði Ólafur Ísleifsson, þáverandi þingmaður Miðflokksins, fram fyrirspurn á Alþingi þar sem spurt var hver kostnaður ríkisins af gjafagerningi Haraldar væri.
Skuldbindingar ríkisins vegna samkomulags Haraldar vegna ábyrgðar ríkisins á B-deild LSR voru reiknaðar út á sínum tíma af Talnakönnun. Niðurstaðan var sú að kostnaðurinn væri 360 milljónir króna. Það var vegna allra þeirra níu starfsmanna sem gengu að samkomulagi Haraldar, ekki einungis þeirra fjögurra sem höfðuðu mál.
Þegar Vilhjálmur spyr hvernig ríkið ætli sér að endurheimta milljónirnar 360 er hann í raun að velta upp tveimur möguleikum. Annars vegar að það stjórnvald sem fer með fjárreiður ríkisins, fjármála- og efnahagsráðuneytið, höfði einkamál á hendur Haraldi til heimtu skaðabóta.
Hins vegar að Héraðssaksóknari ákveði að eigin frumkvæði að hefja rannsókn á mögulegum umboðssvikum Haraldar. Slík brot varða allt að sex ára fangelsi.
Enginn virðist vera að aðhafast
Þegar dómur Hæstaréttar féll renndi blaðamaður fyrirspurn á fjármálaráðuneytið og spurði að einmitt þessu. Hvort málinu væri lokið frá bæjardyrum ráðuneytisins séð eða skaðabótamál á hendur Haraldi kæmi til greina.
Í svari ráðuneytisins, sem barst um mánuði síðar, sagði að á þessu stigi hafi ekki verið lagt mat á hvort skilyrði til að beina kröfu að Haraldi vegna málsins kunni að vera uppfyllt.
Í nýjasta tölublaði Heimildarinnar er farið ítarlega yfir málið í heild. Þar segir meðal annars að Heimildin hafi beint fyrirspurn til Héraðssaksóknar varðandi málið. Þaðan hafi þær upplýsingar borist að engu máli hefði verið vísað til embættisins og engin rannsókn væri í gangi.
