Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar 17. maí 2024 09:00 Foreldrar ungmenna sem leiðst hafa út í vímuefnaneyslu og afbrot þekkja tilfinninguna þegar að barnið þeirra situr í fangelsi þá er það öruggt. Foreldrið andar léttar og hefur ekki áhyggjur af því að barnið þeirra taki stóran skammt af fíkniefnum eða lendi í vandræðum með öðrum hætti, skaðar hvorki sjálfa sig né aðra. Fangelsið er nefnilega öruggur staður þar sem að kerfið heldur utan um einstaklingana sem þar sitja og kemur í veg fyrir að þeir skaði sjálfa sig eða aðra. Í bæklingi Fangelsismálastofnunar um afplánun er fyrsta línan undir fyrirsögninni Meginmarkmið afplánunar – Föngum á að vera tryggð örugg og vel skipulögð afplánun… Eða hvað….? Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins. Eitthvað sem á ekki að vera hægt þar sem að jú, þar á hann að vera öruggur og undir eftirliti Fangelsismálastofnunar. Öruggur gagnvart sjálfum sér og öðrum. Forsagan er sú að Ingvi Hrafn átti lítið eftir af afplánun og hafði staðið sig vel á Litla Hrauni, hegðun hans til fyrirmyndar og uppfyllti hann þau skilyrði að fá að klára afplánun á Vernd. Hann fór á Vernd þann 29. janúar 2024 til að ljúka afplánun, kominn með vinnu og var staðráðinn í að snúa við blaðinu og snúa baki við fyrra líferni. Lífið blasti við honum. Svo kom skellurinn, í lok apríl er hann ásakaður um afbrot, athugið sérstaklega – ásakaður. Fangelsismálastofnun tekur ákvörðun um það hvort Ingvi Hrafn gæti ekki verið lengur í opnu úrræði og skyldi fara aftur inn í lokað fangelsi. Þarna er rannsókn á frumstigi og neitaði Ingvi Hrafn staðfastlega að hafa brotið af sér. En þar sem að hann er í afplánum þá skiptir það engu máli hvort hann er sekur og eða saklaus, hann var sviptur frelsinu og inn skyldi hann fara. Geðþóttarákvörðun hefur þarna allt um það að segja hvort hann fái að halda áfram að vera nokkuð frjáls maður í afplánun í opnu úrræði, í sinni vinnu og að leggja til samfélagsins. Þá hlýtur að skipta máli hvernig embættin ræða saman – lágu frammi einhver sönnunargögn sem studdu það að Ingvi skyldi sviptur frelsi, eða ekki. Lögregla handtók hann um 2 klst. eftir meint brot – á grundvelli þess að kæra hefði borist. Fleiri voru sönnunargögnin ekki. Hefði hinn almenni og gegni borgari verið í sömu stöðu, hefði hann gengið út af lögreglustöðinni á Hverfisgötu að lokinni skýrslutöku og beðið eftir niðurstöðum rannsóknarinnar heima hjá sér. Það er gífurlegt álag fyrir einstakling sem hefur verið vistaður í lokuðu fangelsi, hefur fengið smjörþefinn af frelsinu og að vera svo kippt inn aftur án þess að hafa brotið af sér. Hann reyndi að leita sér hjálpar. Við þetta mikla áfall fór að halla undan fæti andlega hjá Ingva Hrafni og óskaði hann eftir því að fá tíma hjá Geðheilsuteymi Heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins, sem fangar hafa aðgang að, þann 29. apríl. Teymið tekur erindið fyrir og skráir á viðtalslista þann 6. maí 2024. Ingvi Hrafn ítrekar beiðni um viðtal vegna mikillar vanlíðan þann 4. maí 2024, sú beiðni var hvorki skráð hjá teyminu né rædd, þar sem jú, þetta var laugardagur og guð forði okkur frá því að vera veik um helgar. Engin breyting var á hefðbundnu verklagi fangelsisins þrátt fyrir ítrekað ákall Ingva Hrafns eftir aðstoð. Að kvöldi 4. maí var klefanum hans lokað kl. 22:00 og ekki litið inn til hans aftur fyrr en kl. 08:02 að morgni 5. maí. Viðtalið fór aldrei fram þann 6. maí því þegar að fangaverðir opnuðu klefa hans að morgni 5. maí fannst Ingvi Hrafn látinn í klefa sínum á Litla Hrauni og hafði tekið sitt eigið líf. Dagurinn 5. maí var alltaf þungbær fyrir Ingva Hrafn, en bróðir hans lést á þessum degi fyrir 6 árum síðan. Nú er ég búin að missa annan son, son sem kerfið brást og hefði verið hægt að bjarga. Samkvæmt þeim gögnum sem ég hef undir höndum frá bæði Fangelsismálastofnun sem og Geðheilsuteyminu sem starfar í fangelsum landsins, var stuðningsnet fangavarða virkjað vegna þeirra starfsmanna sem komu að máli Ingva Hrafns innan Litla Hrauns. Ekkert slíkt net hefur verið virkjað, né er það til fyrir fanga. Þeir bera harm sinn áfram í hljóði eins og endranær. Því skora ég á þar til bær yfirvöld - dómsmálaráðherra, heilbrigðisráðherra og félagsmálaráðherra að ganga í að efla geðheilsuteymi í fangelsum landsins. Sýni föngum og aðstandendum þeirra þá lágmarks virðingu að ráða þangað inn fagfólk með viðeigandi sérmenntun og vinni framvegis saman að málefnum fanga. Afstaða – félag fanga á Íslandi, hefur í áratugi barist fyrir réttindum fanga í sjálfboðavinnu. Rétt væri að þau samtök kæmust á fjárlög strax við næstu fjárlagagerð – eða fyrr. Það má nefnilega ekki gleyma því að Afstaða er með geðhjúkrunarfræðing og félagsráðgjafa á sínum snærum, sem vart verður haldið áfram með, nema með aðkomu ríkisins. Breytinga er þörf. Ég hef misst son, og syni ef út í það er farið. Sumir hlutir verða ekki aftur teknir. Það er einlæg ósk mín að fráfall Ingva Hrafns hafi áhrif á breytingar til hins betra á geðheilbrigði fanga og tengdri þjónustu þeirra. Mín barátta er rétt að byrja. Höfundur er móðir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fangelsismál Geðheilbrigði Mest lesið Halldór 02.11.24 Halldór Baldursson Halldór Innflutt skautun í boði Viðreisnar Hópur ungra Sjálfstæðiskvenna Skoðun Viltu lækka í launum? Jónella Sigurjónsdóttir Skoðun Að græða 33.400 fótboltavelli Jóna Bjarnadóttir Skoðun Íslenskan til valdeflingar en ekki valdbeitingar Derek T. Allen Skoðun Unglingavandamálið Jón Gnarr Skoðun Verklausi milljónakennarinn Þórunn Sveinbjarnardóttir Skoðun Kæri frambjóðandi! Stefanía Björg Jónsdóttir Skoðun Stöndugur efnahagur og sterk velferð – undirstaða hvors annars Alma D. Möller Skoðun Viltu lækka í launum? Jónella Sigurjónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Viltu lækka í launum? Jónella Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Kæri frambjóðandi! Stefanía Björg Jónsdóttir skrifar Skoðun Viltu lækka í launum? Jónella Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Innflutt skautun í boði Viðreisnar Hópur ungra Sjálfstæðiskvenna skrifar Skoðun Unglingavandamálið Jón Gnarr skrifar Skoðun Stöndugur efnahagur og sterk velferð – undirstaða hvors annars Alma D. Möller skrifar Skoðun Íslenskan til valdeflingar en ekki valdbeitingar Derek T. Allen skrifar Skoðun Að græða 33.400 fótboltavelli Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Hvenær nær Bitcoin $1,000,000? Víkingur Hauksson skrifar Skoðun „Hækkar bara og hækkar“ Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Kveðja, nýútskrifaði kennarinn Hugrún Stefánsdóttir skrifar Skoðun Veljum stöðugleika og fyrirsjáanleika Ester Straumberg Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ábending um dagskrárefni til RUV ohf. Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Á að skipta máli hverra manna þú ert? Logi Einarsson skrifar Skoðun Hvers virði er líf kvenna? Brynhildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Verklausi milljónakennarinn Þórunn Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Að mæta ástandinu Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Þarf alltaf að vera svín 2024 Darri Gunnarsson,Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Þrælar bankanna, lykiltölur Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Þriðji orkupakkinn: Almannahagsmunir á krossgötum Aron H. Steinsson skrifar Skoðun Eftir miklar umræður, fréttir og mótmæli síðustu daga hef ég verið hugsi Anna M. Hoffmann Guðgeirsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir í húsnæðismálum strax! Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun xD frelsi til að halda ungu fólki niðri Yngvi Sighvatsson skrifar Skoðun Afstöðuleysi Íslands óþolandi – Stöndum með vistkerfum sjávar Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Þess vegna talar ChatGPT íslensku Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Uppbygging heilbrigðisþjónustu á landsbyggðinni: Er það á stefnuskránni fyrir þessar kosningar? Hildigunnur Svavarsdóttir skrifar Skoðun Gleðilega töfrandi kosningabaráttu Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samfylkingin óspjallaða Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Árás á fátækasta fólkið í borginni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Fjármögnum háskólana til jafns við hin Norðurlöndin Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Foreldrar ungmenna sem leiðst hafa út í vímuefnaneyslu og afbrot þekkja tilfinninguna þegar að barnið þeirra situr í fangelsi þá er það öruggt. Foreldrið andar léttar og hefur ekki áhyggjur af því að barnið þeirra taki stóran skammt af fíkniefnum eða lendi í vandræðum með öðrum hætti, skaðar hvorki sjálfa sig né aðra. Fangelsið er nefnilega öruggur staður þar sem að kerfið heldur utan um einstaklingana sem þar sitja og kemur í veg fyrir að þeir skaði sjálfa sig eða aðra. Í bæklingi Fangelsismálastofnunar um afplánun er fyrsta línan undir fyrirsögninni Meginmarkmið afplánunar – Föngum á að vera tryggð örugg og vel skipulögð afplánun… Eða hvað….? Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins. Eitthvað sem á ekki að vera hægt þar sem að jú, þar á hann að vera öruggur og undir eftirliti Fangelsismálastofnunar. Öruggur gagnvart sjálfum sér og öðrum. Forsagan er sú að Ingvi Hrafn átti lítið eftir af afplánun og hafði staðið sig vel á Litla Hrauni, hegðun hans til fyrirmyndar og uppfyllti hann þau skilyrði að fá að klára afplánun á Vernd. Hann fór á Vernd þann 29. janúar 2024 til að ljúka afplánun, kominn með vinnu og var staðráðinn í að snúa við blaðinu og snúa baki við fyrra líferni. Lífið blasti við honum. Svo kom skellurinn, í lok apríl er hann ásakaður um afbrot, athugið sérstaklega – ásakaður. Fangelsismálastofnun tekur ákvörðun um það hvort Ingvi Hrafn gæti ekki verið lengur í opnu úrræði og skyldi fara aftur inn í lokað fangelsi. Þarna er rannsókn á frumstigi og neitaði Ingvi Hrafn staðfastlega að hafa brotið af sér. En þar sem að hann er í afplánum þá skiptir það engu máli hvort hann er sekur og eða saklaus, hann var sviptur frelsinu og inn skyldi hann fara. Geðþóttarákvörðun hefur þarna allt um það að segja hvort hann fái að halda áfram að vera nokkuð frjáls maður í afplánun í opnu úrræði, í sinni vinnu og að leggja til samfélagsins. Þá hlýtur að skipta máli hvernig embættin ræða saman – lágu frammi einhver sönnunargögn sem studdu það að Ingvi skyldi sviptur frelsi, eða ekki. Lögregla handtók hann um 2 klst. eftir meint brot – á grundvelli þess að kæra hefði borist. Fleiri voru sönnunargögnin ekki. Hefði hinn almenni og gegni borgari verið í sömu stöðu, hefði hann gengið út af lögreglustöðinni á Hverfisgötu að lokinni skýrslutöku og beðið eftir niðurstöðum rannsóknarinnar heima hjá sér. Það er gífurlegt álag fyrir einstakling sem hefur verið vistaður í lokuðu fangelsi, hefur fengið smjörþefinn af frelsinu og að vera svo kippt inn aftur án þess að hafa brotið af sér. Hann reyndi að leita sér hjálpar. Við þetta mikla áfall fór að halla undan fæti andlega hjá Ingva Hrafni og óskaði hann eftir því að fá tíma hjá Geðheilsuteymi Heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins, sem fangar hafa aðgang að, þann 29. apríl. Teymið tekur erindið fyrir og skráir á viðtalslista þann 6. maí 2024. Ingvi Hrafn ítrekar beiðni um viðtal vegna mikillar vanlíðan þann 4. maí 2024, sú beiðni var hvorki skráð hjá teyminu né rædd, þar sem jú, þetta var laugardagur og guð forði okkur frá því að vera veik um helgar. Engin breyting var á hefðbundnu verklagi fangelsisins þrátt fyrir ítrekað ákall Ingva Hrafns eftir aðstoð. Að kvöldi 4. maí var klefanum hans lokað kl. 22:00 og ekki litið inn til hans aftur fyrr en kl. 08:02 að morgni 5. maí. Viðtalið fór aldrei fram þann 6. maí því þegar að fangaverðir opnuðu klefa hans að morgni 5. maí fannst Ingvi Hrafn látinn í klefa sínum á Litla Hrauni og hafði tekið sitt eigið líf. Dagurinn 5. maí var alltaf þungbær fyrir Ingva Hrafn, en bróðir hans lést á þessum degi fyrir 6 árum síðan. Nú er ég búin að missa annan son, son sem kerfið brást og hefði verið hægt að bjarga. Samkvæmt þeim gögnum sem ég hef undir höndum frá bæði Fangelsismálastofnun sem og Geðheilsuteyminu sem starfar í fangelsum landsins, var stuðningsnet fangavarða virkjað vegna þeirra starfsmanna sem komu að máli Ingva Hrafns innan Litla Hrauns. Ekkert slíkt net hefur verið virkjað, né er það til fyrir fanga. Þeir bera harm sinn áfram í hljóði eins og endranær. Því skora ég á þar til bær yfirvöld - dómsmálaráðherra, heilbrigðisráðherra og félagsmálaráðherra að ganga í að efla geðheilsuteymi í fangelsum landsins. Sýni föngum og aðstandendum þeirra þá lágmarks virðingu að ráða þangað inn fagfólk með viðeigandi sérmenntun og vinni framvegis saman að málefnum fanga. Afstaða – félag fanga á Íslandi, hefur í áratugi barist fyrir réttindum fanga í sjálfboðavinnu. Rétt væri að þau samtök kæmust á fjárlög strax við næstu fjárlagagerð – eða fyrr. Það má nefnilega ekki gleyma því að Afstaða er með geðhjúkrunarfræðing og félagsráðgjafa á sínum snærum, sem vart verður haldið áfram með, nema með aðkomu ríkisins. Breytinga er þörf. Ég hef misst son, og syni ef út í það er farið. Sumir hlutir verða ekki aftur teknir. Það er einlæg ósk mín að fráfall Ingva Hrafns hafi áhrif á breytingar til hins betra á geðheilbrigði fanga og tengdri þjónustu þeirra. Mín barátta er rétt að byrja. Höfundur er móðir.
Skoðun Eftir miklar umræður, fréttir og mótmæli síðustu daga hef ég verið hugsi Anna M. Hoffmann Guðgeirsdóttir skrifar
Skoðun Uppbygging heilbrigðisþjónustu á landsbyggðinni: Er það á stefnuskránni fyrir þessar kosningar? Hildigunnur Svavarsdóttir skrifar