Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen skrifar 30. júlí 2024 08:00 Ágústmánuður hefur verið slysaþyngsti mánuðurinn í umferðinni ár eftir ár en síðustu 10 ára hafa orðið nær tvö hundruð alvarleg umferðaslys og 678 minni umferðaóhöpp. Þetta er einnig sá mánuður sem flestir týna lífinu á vegum landsins, ökumenn og farþegar sem aldrei koma heim aftur. Ástæðan er oftast sú að ökumaður ekur of hratt, er þreyttur undir stýri eða er undir áhrifum áfengis eða vímuefna, eða er í símanum á meðan ekið er. Flest þau sem slasast eru ungir ökumenn á aldrinum 17-20 ára, af öllum kynjum. Einkenni slysa á þjóðvegum eru árekstrar, útafakstur og bílveltur en það er ýmislegt hægt að gera til að koma í veg fyrir þau. Notkun bílbelta dregur úr meiðslum ef slys verða og með því að draga úr hraða og blanda ekki saman áfengi og akstri má fækka slysum. Ræðum við ungu ökumennina okkar Nú þegar verslunarmannahelgin nálgast með tilheyrandi stuði og útihátíðum má búast við að umferðin á vegunum verði mikil. Margir eru á ferðinni, fólk fer í sumarbústaði, bæjarhátíðir og umferð erlendra ferðamanna er einnig töluverð. Ekki síst eru ungu ökumennirnir okkar á leiðinni í stuðið, hjá þeim eru bílarnir oft þéttsetnir og stemmingin mikil. En áður en þau rúlla úr hlaðinu heima, ræðum við ungmennin okkar og minnum þau á að gæta að hraðanum, hvíla sig áður en lagt er af stað og auðvitað að keyra aldrei undir áhrifum. Gætum þess líka að vera þeim fyrirmynd í þessum efnum sjálf, besta forvörnin er að sýna þeim heilbrigða hegðun í umferðinni. Ölvunarakstur Ölvunarakstur er ein af algengustu orsökum alvarlegra slysa og vert að hafa í huga nú um verslunarmannahelgina þegar áfengi er haft um hönd. Áfengið kann að virka sem hressleikameðal, sérstaklega í upphafi neyslu en þá er alkóhólið bara að slökkva á bremsunni hjá okkur. Áfengi hefur í raun slævandi áhrif á taugakerfið, dregur úr athygli og viðbragðsflýti. Því er best er að láta bílinn alveg vera ef verið er að drekka og sofa vel áður en lagt er í hann daginn eftir. Lögreglan er með sérstakt eftirlit með stútum undir stýri um verslunarmannahelgina en allir geta lagt sitt af mörkum því rannsóknir hafa sýnt að viðhorf vina, kunningja og ættingja til ölvunaraksturs skiptir máli. Ef ölvunarakstur er litinn hornauga í hópnum þá eru minni líkur að einhver keyri eftir að hafa fengið sér áfengi. Hraðakstur og framúrakstur Það eru fjölmargar ástæður fyrir því að hraðakstur er hættuleg og vond hugmynd. Ef við byrjum á sektinni þá getur hún numið allt að 250.000 krónum og sviptingu í 3 mánuði. Það er líka hollt að velta fyrir sér hvernig á að fara að ef bílprófið tapast. Þarftu bíl til að komast til vinnu? Skutla á leikskóla? Komast í skóla? Tímasparnaður sem fylgir hraðakstri er sáralítill og óréttlætanlegur þar sem aukning á slysahættu eykst svo um munar. Ökumenn hafa minna svigrúm til að afstýra hættu og árekstrar verða harðari eftir því sem hraðinni er meiri. Umferðin getur verið þung og hæg þegar fólk er að leggja af stað í ferðalag en við verðum bara sýna þolinmæði. Tökum ekki óþarfa áhættu með framúrakstri og gerum það ekki nema útsýni sé gott og engin umferð á móti. Árekstur á 90 km/klst. hraða við annan bíl er mjög alvarlegt umferðarslys því hvorki bílarnir eða mannfólkið eru hönnuð til að þola þann árekstrarhraða. Látum farsímann vera í akstri Ef þú lítur af veginum í 2 sekúndur á 90 km/hraða vegna þess þú þarft að lesa og skrifa skilaboð eins og ,,já er að lenda”, þá ertu búin(n) að keyra 50 metra blint. Látum símana vera meðan á akstri stendur og notum handfrjálsan búnað ef við þurfum nauðsynlega að hringja eða svara símtölum. Að stilla síma á akstursstillingu (Driving focus/Driving mode) áður en haldið er af stað dregur úr áreiti frá símanum og óþarfa truflun. Fleiri dotta undir stýri en okkur grunar Þreyta vegna svefnleysis er algeng orsök umferðarslysa og sennilega vanskráð. Aðspurðir í könnun sögðust 40% íslenskra ökumanna hafa orðið syfjaðir við akstur sl. 6 mánuði og 3% viðurkenndu að hafa dottað. Áfengi og lyf geta spilað þar inn í vegna slævandi áhrifa. Ökumenn sem dotta eða sofna eiga á hættu að aka útaf eða framan á aðra bifreið með tilheyrandi afleiðingum á 90 km/klst. hraða. Gætið þess að skipuleggja ferðalagið þannig að ekki sé ekið of mikið í einu, fáið nætursvefninn ykkar og akið varlega. Að endingu er þó vert að taka fram að oft gengur umferðin vel á þessum umferðarþungu tímabilum. Ökumenn vita að umferðin er hægari á álagstímum en þeir komast á áfangastað engu að síður. Förum varlega um verslunarmannahelgina og njótum alls sem Ísland hefur upp á að bjóða heil heilsu og án samviskubits eða svekkelsis að hafa fengið háa sekt á leiðinni í fríið. Höfundur er sérfræðingur í forvörnum hjá Verði tryggingum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ágúst Mogensen Umferðaröryggi Samgöngur Ferðalög Mest lesið „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Ævintýralegar eftiráskýringar Hildur Sverrisdóttir Skoðun Loftslagskvíði Sjálfstæðisflokksins Gunnar Bragi Sveinsson Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Iðkum nægjusemi, nýtum náttúruna Borghildur Gunnarsdóttir,Ósk Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Ágústmánuður hefur verið slysaþyngsti mánuðurinn í umferðinni ár eftir ár en síðustu 10 ára hafa orðið nær tvö hundruð alvarleg umferðaslys og 678 minni umferðaóhöpp. Þetta er einnig sá mánuður sem flestir týna lífinu á vegum landsins, ökumenn og farþegar sem aldrei koma heim aftur. Ástæðan er oftast sú að ökumaður ekur of hratt, er þreyttur undir stýri eða er undir áhrifum áfengis eða vímuefna, eða er í símanum á meðan ekið er. Flest þau sem slasast eru ungir ökumenn á aldrinum 17-20 ára, af öllum kynjum. Einkenni slysa á þjóðvegum eru árekstrar, útafakstur og bílveltur en það er ýmislegt hægt að gera til að koma í veg fyrir þau. Notkun bílbelta dregur úr meiðslum ef slys verða og með því að draga úr hraða og blanda ekki saman áfengi og akstri má fækka slysum. Ræðum við ungu ökumennina okkar Nú þegar verslunarmannahelgin nálgast með tilheyrandi stuði og útihátíðum má búast við að umferðin á vegunum verði mikil. Margir eru á ferðinni, fólk fer í sumarbústaði, bæjarhátíðir og umferð erlendra ferðamanna er einnig töluverð. Ekki síst eru ungu ökumennirnir okkar á leiðinni í stuðið, hjá þeim eru bílarnir oft þéttsetnir og stemmingin mikil. En áður en þau rúlla úr hlaðinu heima, ræðum við ungmennin okkar og minnum þau á að gæta að hraðanum, hvíla sig áður en lagt er af stað og auðvitað að keyra aldrei undir áhrifum. Gætum þess líka að vera þeim fyrirmynd í þessum efnum sjálf, besta forvörnin er að sýna þeim heilbrigða hegðun í umferðinni. Ölvunarakstur Ölvunarakstur er ein af algengustu orsökum alvarlegra slysa og vert að hafa í huga nú um verslunarmannahelgina þegar áfengi er haft um hönd. Áfengið kann að virka sem hressleikameðal, sérstaklega í upphafi neyslu en þá er alkóhólið bara að slökkva á bremsunni hjá okkur. Áfengi hefur í raun slævandi áhrif á taugakerfið, dregur úr athygli og viðbragðsflýti. Því er best er að láta bílinn alveg vera ef verið er að drekka og sofa vel áður en lagt er í hann daginn eftir. Lögreglan er með sérstakt eftirlit með stútum undir stýri um verslunarmannahelgina en allir geta lagt sitt af mörkum því rannsóknir hafa sýnt að viðhorf vina, kunningja og ættingja til ölvunaraksturs skiptir máli. Ef ölvunarakstur er litinn hornauga í hópnum þá eru minni líkur að einhver keyri eftir að hafa fengið sér áfengi. Hraðakstur og framúrakstur Það eru fjölmargar ástæður fyrir því að hraðakstur er hættuleg og vond hugmynd. Ef við byrjum á sektinni þá getur hún numið allt að 250.000 krónum og sviptingu í 3 mánuði. Það er líka hollt að velta fyrir sér hvernig á að fara að ef bílprófið tapast. Þarftu bíl til að komast til vinnu? Skutla á leikskóla? Komast í skóla? Tímasparnaður sem fylgir hraðakstri er sáralítill og óréttlætanlegur þar sem aukning á slysahættu eykst svo um munar. Ökumenn hafa minna svigrúm til að afstýra hættu og árekstrar verða harðari eftir því sem hraðinni er meiri. Umferðin getur verið þung og hæg þegar fólk er að leggja af stað í ferðalag en við verðum bara sýna þolinmæði. Tökum ekki óþarfa áhættu með framúrakstri og gerum það ekki nema útsýni sé gott og engin umferð á móti. Árekstur á 90 km/klst. hraða við annan bíl er mjög alvarlegt umferðarslys því hvorki bílarnir eða mannfólkið eru hönnuð til að þola þann árekstrarhraða. Látum farsímann vera í akstri Ef þú lítur af veginum í 2 sekúndur á 90 km/hraða vegna þess þú þarft að lesa og skrifa skilaboð eins og ,,já er að lenda”, þá ertu búin(n) að keyra 50 metra blint. Látum símana vera meðan á akstri stendur og notum handfrjálsan búnað ef við þurfum nauðsynlega að hringja eða svara símtölum. Að stilla síma á akstursstillingu (Driving focus/Driving mode) áður en haldið er af stað dregur úr áreiti frá símanum og óþarfa truflun. Fleiri dotta undir stýri en okkur grunar Þreyta vegna svefnleysis er algeng orsök umferðarslysa og sennilega vanskráð. Aðspurðir í könnun sögðust 40% íslenskra ökumanna hafa orðið syfjaðir við akstur sl. 6 mánuði og 3% viðurkenndu að hafa dottað. Áfengi og lyf geta spilað þar inn í vegna slævandi áhrifa. Ökumenn sem dotta eða sofna eiga á hættu að aka útaf eða framan á aðra bifreið með tilheyrandi afleiðingum á 90 km/klst. hraða. Gætið þess að skipuleggja ferðalagið þannig að ekki sé ekið of mikið í einu, fáið nætursvefninn ykkar og akið varlega. Að endingu er þó vert að taka fram að oft gengur umferðin vel á þessum umferðarþungu tímabilum. Ökumenn vita að umferðin er hægari á álagstímum en þeir komast á áfangastað engu að síður. Förum varlega um verslunarmannahelgina og njótum alls sem Ísland hefur upp á að bjóða heil heilsu og án samviskubits eða svekkelsis að hafa fengið háa sekt á leiðinni í fríið. Höfundur er sérfræðingur í forvörnum hjá Verði tryggingum.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun