Í Kompás sem sýndur var á mánudag var fjallað um stóraukna notkun á þyngdarstjórnunarlyfjunum Ozempic og Wegovy og áhyggjur af misnotkun á lyfjunum.
Ákveðin hjarðhegðum
Formaður félags heimilislækna segir það sem fram kom í þættinum ekki koma á óvart enda í samræmi við það sem heimilislæknar upplifa á hverjum einasta degi.
„Það er gríðarmikil ásókn í þessi lyf. Það er ekki bara ásókn í þessi lyf og þar mætti kannski koma aðeins að ákveðinni hjarðhegðun í íslensku þjóðfélagi. Við erum hástökkvarar í þessum þyngdarstjórnunarlyfjum en við erum það líka í ADHD meðferð og í róandi lyfjum og mætti áætla að við séum svolítið að leita að skjótum lausnum við vandanum,“ segir Margrét Ólafía Tómasdóttir, formaður Félags heimilislækna.
Ætla ekki að missa af lestinni
„Þetta er kannski partur af því að vera í litlu samfélagi, allir í saumaklúbbnum eru komnir á lyfin og þau virka svo vel og ég vil vera með og ekki missa af þessari lest.“
Allur gangur sé á því hvort fólk sé mjög ágengt í lyfin.
„Stundum eru þessi lyf mjög viðeigandi en í önnur skipti finnum við fyrir pressu frá skjólstæðingum um að fá uppáskrifuð lyfin.“
Hún segir það hafa verið erfitt að marka ákveðnar vinnureglur um lyfin. Til að byrja með hafi verið mikil ásókn í Ozempic sem var ekki með ábendingu til að stuðla að þyngdarstjórnun í sérlyfjaskrá.
„Og þegar það er þá er mjög erfitt að gefa út einhverjar verklagsleiðbeiningar þegar það er í rauninni verið að nota lyfin í svona “off label“ notkun, þegar það er ekki bein ábending fyrir því.“
Svo hafi Wegovy komið á markað sem hefur offitu sem ábendingu og segir Margrét að sjúkratryggingar hafi sett fram ákveðnar leiðbeiningar um hóp þeirra sem fær lyfin niðurgreidd en sá hópur hafi verið afar þröngur. Ef fara ætti eftir þeim leiðbeiningum færi nánast enginn á lyfin.
„Í rauninni þannig að við myndum nánast aldrei koma fólki inn á lyfin, það er nánast vonlaust. Þú þarft að vera með lífsógnandi sjúkdóm eða í gríðarlegri offitu. Og þá erum við komin með hóp sem er að borga meira fyrir lyfin (því hópurinn fær þau ekki niðurgreidd) og þá krafan ríkari því skjólstæðingar segja oft: En ég er tilbúinn að borga meira fyrir að fá lyfin, af hverju getur þú ekki bara skrifað upp á það? Sem setur mann í erfiða samningsstöðu að vissu leyti.“
Skynsamlegt að setja vinnureglur
Hún segist sammála þeim læknum sem fram komu í þættinum og segja að skynsamlegt væri að setja vinnureglur um hvenær ráðlagt sé að skrifa lyfin út og hvenær ekki.
„Ég held að þessi lyf hafi komið inn með mikilli sprengju eins og gerist oft á Íslandi. Við erum svona hægt og bítandi að færast í átt að sameiginlegu verklagi um hvernig við nálgumst þessa hluti, vera harðari á því hverjum við skrifum lyfin út fyrir og hvenær ekki.“
„Ekki alveg svo þægilegt“
„Við erum líka alltaf að fá meiri og meiri upplýsingar um áhrif langtímanotkunar á lyfinu og það setur aðeins annan fókus á samtalið sem við eigum við skjólstæðinga. Því rauninni sýna rannsóknir að ávinningurinn er ekkert mikill nema þú sért á lyfinu til mjög langs tíma. Og oft þegar við erum í samtölum við þessa krefjandi skjólstæðinga þá eru þeir kannski ekkert að hugsa sér að vera á þessu til lengri tíma, þeir vilja bara taka megrunarkúrinn til að ná tíu kílóum af og svo ætla þeir bara að hætta á lyfinu, en það er kannski ekki alveg svo þægilega sem þetta virkar.“
