Innlent

Gera nú ráð fyrir 43 prósent meiri halla á ríkis­sjóði

Eiður Þór Árnason skrifar
Sigurður Ingi Jóhannsson er efnahags- og fjármálaráðherra. Ráðuneyti hans hefur uppfært áætluð útgjöld og tekjur ríkissjóðs eftir framlagningu fjárlagafrumvarpsins í september.
Sigurður Ingi Jóhannsson er efnahags- og fjármálaráðherra. Ráðuneyti hans hefur uppfært áætluð útgjöld og tekjur ríkissjóðs eftir framlagningu fjárlagafrumvarpsins í september. Vísir/Einar

Nú er gert ráð fyrir 58,6 milljarða króna halla á heildarafkomu ríkissjóðs árið 2025 en hann var áætlaður 41,0 milljarður þegar fjárlagafrumvarp var fyrst kynnt í september. Nemur aukningin 17,6 milljörðum króna.

Þegar fjárlagafrumvarpið leit fyrst dagsins ljós í haust hafði heildarafkoman áður versnað um 16 milljarða frá fjármálaáætlun stjórnvalda sem kynnt var í vor. Verður 2025 að óbreyttu sjöunda árið í röð sem ríkissjóður er rekinn með halla.

Greint er frá verri heildarafkomu í kynningu fjármála- og efnahagsráðuneytisins fyrir fjárlaganefnd Alþingis í tengslum við aðra umræðu um fjárlagafrumvarp ársins 2025. Í henni eru lagðar fram uppfærðar forsendur og ýmsar breytingar á frumvarpinu.

Áætlaðar heildartekjur ríkissjóðs fyrir 2025 hafa lækkað um 21 milljarð króna frá því að fjárlagafrumvarpið var fyrst lagt fram. Átta þættir hafa helst áhrif þar á.Stjórnarráðið

Áætlaðar heildartekjur ríkissjóðs á árinu 2025 lækka um 20,7 milljarða króna frá upphaflegu frumvarpi og eru núna áætlaðar 1.427,8 milljarðar. Á sama tíma lækka heildarútgjöld um 3,1 milljarð.

Bilið er brúað með lántöku og verður skuldahlutfall ríkissjóðs því hærra á næsta ári en áður var gert ráð fyrir. Það er nú áætlað 32,5 prósent af vergri landsframleiðslu í stað 31,4 prósent. Um leið leggur fjármála- og efnahagsráðherra til að heimild til nýrrar lántöku verði hækkuð úr 170 í 190 milljarða króna.

Lægri tekjur af virðisaukaskatti, tryggingagjaldi ásamt öðrum sköttum og gjöldum hafa neikvæð áhrif á áætlaðar heildartekjur ríkissjóðs á næsta ári samanborið við það sem kynnt var í september. Á móti koma auknar tekjur af sköttum á tekjur og hagnað og nýtt gjald á nikótínvörur en hið síðarnefnda á að skila á 5,7 milljörðum króna í ríkiskassann á næsta ári. 

Á sama tíma er ekki lengur gert ráð fyrir að tekjur af veiðigjöldum hækki um 2 milljarða og nú reiknað með að tekjur af kolefnisgjaldi lækki um 1,1 milljarð frá upphaflegu fjárlagafrumvarpi.

Dregið úr framlagi í Atvinnuleysistryggingasjóð

Áætluð útgjöld ríkissjóðs hafa verið uppfærð eftir framlagningu fjárlagafrumvarpsins í september til samræmis við uppfærða þjóðhagsspá og tekjuáætlun ásamt launa-, verðlags- og gengisbreytingum sem eru óverulegar, að mati fjármála- og efnahagsráðuneytisins. 

Þá er gert ráð fyrir nýjum og auknum verkefnum sem lagt er til að komi til framkvæmda á árinu 2025. Þessum breytingum er mætt með samsvarandi lækkun á almennum varasjóði og eru heildarútgjöld því óbreytt frá áætlun frumvarpsins, að því er segir í kynningu ráðuneytisins.

Lækkun á almennum varasjóði er ætlað að koma til móts við útgjaldaukningu ríkissjóðs.Stjórnarráðið

Til að lækka útgjöld frá fyrri útgáfu frumvarpsins er meðal annars dregið úr framlagi í Atvinnuleysistryggingasjóð um 1,7 milljarða, kostnaður við þjónustu við umsækjendur um alþjóðlega vernd færður niður um aðra 1,7 milljarða, gerð 1,1 milljarða leiðrétting á rekstrartekjum Vinnumálastofnunar og framlag í Jöfnunarsjóð sveitarfélaga lækkað um 0,8 milljarða króna.

Ný útgjaldamál frá fyrri útgáfu frumvarpsins nema samtals 8,6 milljörðum króna. Þar af eru 1,4 milljarðar í tengslum við aðgerðir vegna ofbeldis barna, 1,5 milljarður vegna heilbrigðisstofnana og styrkingu á heilbrigðisþjónustu utan sjúkrahúsa, 2 milljarðar vegna jöfnunarframlags lífeyrissjóða og 1 milljarður vegna nemendafjölgunar í háskólum. Þessum nýju útgjaldaliðum og fleirum er mætt með lækkun á almennum varasjóði upp á 8,6 milljarða króna.

Ný útgjöld frá því að fjárlagafrumvarp var lagt fram í september nema 8,6 milljörðum króna.Stjórnarráðið

Umræddum varasjóði er ætlað að bregðast við útgjöldum ríkisins sem eru tímabundin, ófyrirsjáanleg og óhjákvæmileg og ekki unnt að bregðast við með öðrum hætti. Þannig er nýjum útgjöldum mætt með tilfærslu fjármuna en ekki aukinni tekjuöflun. Varasjóðnum er jafnan ætlað að nema að lágmarki 1 prósenti af fjárheimildum fjárlaga.

Að mati fjármála- og efnahagsráðuneytisins eru efnahagshorfur í megindráttum lítið breyttar frá því í júní síðastliðnum en helsta breytingin er sú að Hagstofan hefur lækkað hagvaxtarhorfur sínar fyrir árið 2024 úr 0,9 prósent í 0,1 prósent.


Tengdar fréttir

Stefna að því að ljúka vinnu við fjár­lög um miðjan nóvember

Njáll Trausti Friðbertsson þingmaður Sjálfstæðisflokksins og formaður fjárlaganefndar Alþingis segir ganga vel að ljúka við fjárlög. Nefndin miði við 15. eða 16. nóvember sem síðasta dag þannig málinu verði lokið fyrir alþingiskosningar í lok sama mánaðar.

Nikó­tín­púðar gætu hækkað um 300 kall með nýju gjaldi

Nýtt gjald á nikótínpúða sem lagt er til að taki gildi á næsta ári gæti hækkað verð á hverri dós um þrjú hundruð krónur. Takmarkanir á aðgengi að nikótínvörunum eru sagðar hafa skilað litlum árangri í að draga úr neyslu barna og ungmenna á þeim.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×