Reiknileikni Sambandsins Ragnar Þór Pétursson skrifar 8. nóvember 2024 17:31 „Kjör kennara hafi vaxið langt umfram almennan markað“ Þannig hljómaði frétt Morgunblaðsins í dag. Upplýsingarnar komu úr fréttatilkynningu frá Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Ekkert viðtal fylgdi fréttinni (enda er formaður stjórnar Sambandsins gufaður upp og finnst ekki þrátt fyrir mikla leit) en þess í stað fylgdi með myndrit sem átti að sýna að á tímabilinu 2014 til (og með?) 2023 hafi laun kennara hækkað um heil 84% en laun háskólamenntaðra sérfræðinga á markaði aðeins um 50%. Þess má geta að á þessu sama tímabili hækkaði launavísitala í landinu um rúm 100%. Nema hvað. Á Vísi var sama frétt matreidd þannig að sveitarfélögin teldu sig með þessu sanna að þau hefðu unnið mjög markvisst að því að jafna laun á milli markaða – eins og þau lofuðu að gera í kjölfar lífeyrissamkomulagsins frá 2016. Hvorugur miðillinn virðist leggja í neina rannsóknarvinnu á fullyrðingum sveitarfélaganna. Það má þó segja Vísi til hróss að hann tekur viðtal. Augljóslega ekki við horfna formanninn heldur hagfræðing sem vinnur fyrir Sambandið sem segir að eftir þessar miklu launahækkanir kennara hjá sveitarfélögunum sé nú svo komið að þeir hafi litlu hærri laun en viðmiðunarhóparnir höfðu árið 2014. Með öðrum orðum. Í fyrra, eftir það sem sveitarfélögin kalla markvissa jöfnun launa yfir níu ára tímabil, voru kennarar með rétt rúmlega sömu laun útborgað og viðmiðunarhóparnir höfðu haft í upphafi. Á sama tíma hækkaði verðlag um rúm 43%. En gott og blessað. Hvenær skyldu kennarar þá ná viðmiðunarhópum með þessu áframhaldi? Hvenær er loforð um jöfnun launa uppfyllt? Eftir önnur níu ár, nítján eða níutíu og níu? Þar vandast nebblega málið. Það sem við vitum öll, en sveitarfélögin halda að við höfum gleymt, er að nú hefur um nokkuð langa hríð verið samið um krónutöluhækkanir í kjarasamningum. Það má vel föndra allskonar vafasama tölfræði í svoleiðis ástandi. Gefum okkur tvo aðila. Annar er með tæplega 60% af launum hins í upphafi. Sá sem hefur hærri launin semur við launagreiðandann um að það megi aldrei jafna launin. Bara alls ekki. Það verði alltaf að vera sami munur í krónum á milli þeirra tveggja. Launagreiðandinn leysir málið með því að hækka laun beggja alltaf um nákvæmlega sömu upphæð. Þegar hann hefur gert það nokkrum sinnum hittist svo á að laun þess sem lægri hefur tekjurnar hafa hækkað um 84% en hins um 50%. Það skiptir engu máli hve lengi er beðið, laun þessara aðila verða aldrei jöfn. Ekki á níu árum og ekki á níutíu og níu. Eina raunverulega útspil sveitarfélag á þessum átta árum sem liðin eru til jöfnunar launa er „áfangasamkomulag“ sem gert var um að eitt árið hækkuðu laun kennara aukreitis um átta til tíu þúsund krónur á mánuði. Það er um það bil ein pítsa eftir skatt. Og nú segja sveitarfélögin að svipuð veisla sé í boði fyrir samning til næstu fjögurra ára. Á slíkum ógnarhraða mun jöfnun launa milli markaða ekki taka nema 132 til 297 ár. Ef við veljum hraðari kostinn fer að verða freistandi fyrir yngsta barn mitt, sem er liðlega 14 ára, að gerast kennari. Barnabörnin hans munu, ef vel gengur, sjá fram á jöfnun launa milli markaða á hundruðustu ártíð hans. Það fer að verða okkur öllum ljóst hvers vegna kennarar þurftu að grípa til þess óyndisúrræðis sem verkföll eru. Það er stundum eins og Sambandið haldi að bæði viðsemjendur, alemnningur og fjölmiðlar séu tómir bjánar. Í stað þess að koma fram af ábyrgð og semja ólmast það í tölfræðilegum blekkingarleikjum, sem endanum hafa engin önnur áhrif en þau að enn lengra verður í lausn mála. Það er ekki von að nokkur sála, sem ber einhverja ábyrgð þar á bæ, láti ná í sig. Þetta er smánarleg framganga og lítilmannleg. Kæra Samband, setjist við samningaborðið og hættið þessu rugli. Þetta skilar engu. Höfundur er fyrrverandi formaður Kennarasambands Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kennaraverkfall 2024 Ragnar Þór Pétursson Mest lesið „Við andlát manns lýkur skattskyldu hans“ Þórður Gunnarsson Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson Skoðun Aðgangur bannaður Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Það er verið að ljúga að okkur Hildur Þórðardóttir Skoðun Ævintýralegar eftiráskýringar Hildur Sverrisdóttir Skoðun Loftslagskvíði Sjálfstæðisflokksins Gunnar Bragi Sveinsson Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Íslenskufræðingurinn Sigmundur Davíð Hákon Darri Egilsson skrifar Skoðun Dýrkeyptur aðgangur Stella Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þarf Alþingi að vera í óvissu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Stöndum með einyrkjum og sjálfstætt starfandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Ætla Íslendingar að standa vörð um orkuauðlindir sínar? Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Evrópa og sjálfstæði Íslands Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilnæmt samfélag, betri lífskjör og jöfn tækifæri fyrir öll Unnur Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Lifað með reisn - Frá starfslokum til æviloka Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Viðreisn, evran og Finnland Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Við þurfum þingmann eins og Ágúst Bjarna Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Sagnaarfur Biblíunnar – Heildræn sýn á sköpunina Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Iðkum nægjusemi, nýtum náttúruna Borghildur Gunnarsdóttir,Ósk Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
„Kjör kennara hafi vaxið langt umfram almennan markað“ Þannig hljómaði frétt Morgunblaðsins í dag. Upplýsingarnar komu úr fréttatilkynningu frá Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Ekkert viðtal fylgdi fréttinni (enda er formaður stjórnar Sambandsins gufaður upp og finnst ekki þrátt fyrir mikla leit) en þess í stað fylgdi með myndrit sem átti að sýna að á tímabilinu 2014 til (og með?) 2023 hafi laun kennara hækkað um heil 84% en laun háskólamenntaðra sérfræðinga á markaði aðeins um 50%. Þess má geta að á þessu sama tímabili hækkaði launavísitala í landinu um rúm 100%. Nema hvað. Á Vísi var sama frétt matreidd þannig að sveitarfélögin teldu sig með þessu sanna að þau hefðu unnið mjög markvisst að því að jafna laun á milli markaða – eins og þau lofuðu að gera í kjölfar lífeyrissamkomulagsins frá 2016. Hvorugur miðillinn virðist leggja í neina rannsóknarvinnu á fullyrðingum sveitarfélaganna. Það má þó segja Vísi til hróss að hann tekur viðtal. Augljóslega ekki við horfna formanninn heldur hagfræðing sem vinnur fyrir Sambandið sem segir að eftir þessar miklu launahækkanir kennara hjá sveitarfélögunum sé nú svo komið að þeir hafi litlu hærri laun en viðmiðunarhóparnir höfðu árið 2014. Með öðrum orðum. Í fyrra, eftir það sem sveitarfélögin kalla markvissa jöfnun launa yfir níu ára tímabil, voru kennarar með rétt rúmlega sömu laun útborgað og viðmiðunarhóparnir höfðu haft í upphafi. Á sama tíma hækkaði verðlag um rúm 43%. En gott og blessað. Hvenær skyldu kennarar þá ná viðmiðunarhópum með þessu áframhaldi? Hvenær er loforð um jöfnun launa uppfyllt? Eftir önnur níu ár, nítján eða níutíu og níu? Þar vandast nebblega málið. Það sem við vitum öll, en sveitarfélögin halda að við höfum gleymt, er að nú hefur um nokkuð langa hríð verið samið um krónutöluhækkanir í kjarasamningum. Það má vel föndra allskonar vafasama tölfræði í svoleiðis ástandi. Gefum okkur tvo aðila. Annar er með tæplega 60% af launum hins í upphafi. Sá sem hefur hærri launin semur við launagreiðandann um að það megi aldrei jafna launin. Bara alls ekki. Það verði alltaf að vera sami munur í krónum á milli þeirra tveggja. Launagreiðandinn leysir málið með því að hækka laun beggja alltaf um nákvæmlega sömu upphæð. Þegar hann hefur gert það nokkrum sinnum hittist svo á að laun þess sem lægri hefur tekjurnar hafa hækkað um 84% en hins um 50%. Það skiptir engu máli hve lengi er beðið, laun þessara aðila verða aldrei jöfn. Ekki á níu árum og ekki á níutíu og níu. Eina raunverulega útspil sveitarfélag á þessum átta árum sem liðin eru til jöfnunar launa er „áfangasamkomulag“ sem gert var um að eitt árið hækkuðu laun kennara aukreitis um átta til tíu þúsund krónur á mánuði. Það er um það bil ein pítsa eftir skatt. Og nú segja sveitarfélögin að svipuð veisla sé í boði fyrir samning til næstu fjögurra ára. Á slíkum ógnarhraða mun jöfnun launa milli markaða ekki taka nema 132 til 297 ár. Ef við veljum hraðari kostinn fer að verða freistandi fyrir yngsta barn mitt, sem er liðlega 14 ára, að gerast kennari. Barnabörnin hans munu, ef vel gengur, sjá fram á jöfnun launa milli markaða á hundruðustu ártíð hans. Það fer að verða okkur öllum ljóst hvers vegna kennarar þurftu að grípa til þess óyndisúrræðis sem verkföll eru. Það er stundum eins og Sambandið haldi að bæði viðsemjendur, alemnningur og fjölmiðlar séu tómir bjánar. Í stað þess að koma fram af ábyrgð og semja ólmast það í tölfræðilegum blekkingarleikjum, sem endanum hafa engin önnur áhrif en þau að enn lengra verður í lausn mála. Það er ekki von að nokkur sála, sem ber einhverja ábyrgð þar á bæ, láti ná í sig. Þetta er smánarleg framganga og lítilmannleg. Kæra Samband, setjist við samningaborðið og hættið þessu rugli. Þetta skilar engu. Höfundur er fyrrverandi formaður Kennarasambands Íslands.
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Skoðun Mölunarverksmiðja eða umhverfisvæn matvælaframleiðsla Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Fleiri staðreyndir um jafnlaunavottun – íþyngjandi og kostnaðarsamt regluverk Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Hvers vegna hefur frammistöðu íslenskra nemenda í PISA farið hrakandi? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun