Garpur Ingason Elísabetarson kvikmyndagerðamaður opnaði sig í viðtali á Vísi í dag um umsáturseinelti sem hann kveðst hafa sætt nú í tæpt ár sem hafi einkennst af netníði, rangfærslum á samfélagsmiðlum og skilaboðum til hans nánustu.
Mál Garps er aðeins eitt af mörgum þar sem grunur er um að tækni sé notuð til ills. Áður óbirtar tölur frá Bjarkarhlíð sýna að alls hafi 103 leitað sér aðstoðar hjá miðstöðinni vegna þess að setið hafi verið um þá. Þá leituðu 159 til þeirra vegna stafræns ofbeldis.
Jenný segir gerendur jafnvel nýta sér tæknivæðingu bifreiða til að hrella þolendur.
„Gerendur eru oft að opna glugga á bílum á nóttunni þannig að það fennir inn í þá og fleira en svo erum við auðvitað búin að sjá í langan tíma, að það er verið að nýta sér staðsetningarbúnað í síma og undir bíltæki. Með aukinni tæknilegri þróun þá aukast möguleikar gerenda til að beita ofbeldi,“ segir hún.
Allar mögulegar leiðir nýttar
Oft séu svokallaðir gervi-prófílar notaðir til að hrella, jafnvel reynt að taka yfir samfélagsmiðlareikninga brotaþola. Allt sé reynt til að ná til þolenda.
„Svo sjáum við auðvitað líka að gerendur nýta allar mögulegar leiðir. Við sjáum að þegar búið er að blokka viðkomandi geranda á öllum miðlum þá jafnvel fer hann að nota bankaforrit til að senda kannski eina krónu og þá birtist nafn viðkomandi á skjá þolanda og þannig gerir hann vart við sig,“ segir Jenný.
Garpur sagði í viðtalinu að refsilöggjöfin haldi ekki í við tækniframfarir og lögregla hafi brugðist. Jenný segir að allir séu af vilja gerðir að láta gerendur sæta ábyrgð en það sé oft hægara sagt en gert í ljósi örra tæknibreytinga.
„Að reyna jafnóðum að finna nýjar leiðir til að gera gerendur ábyrga. Það er í þessu eins og mörgu öðru að gerendur eru oft tveimur eða þremur skrefum á undan og við að elta,“ segir Jenný.
Þolandi sviptur öryggistilfinningu
Stafrænt ofbeldi sé grafalvarlegt ofbeldi sem hefur í för með sér skaðlegar afleiðingar.
„Þetta sviptir þolanda gjörsamlega öryggistilfinningu og ég tala nú ekki um í þeim málum þar sem þolendur eru að finna myndavélabúnað og annað inni á heimilum sínum. Það vill enginn búa við þessar aðstæður að geta hvergi um frjálst höfuð strokið án þess að það sé mögulega verið að fylgjast með athöfnum þeirra og þeirra persónulegu málefnum,“ segir Jenný.
Systursamtök erlendis lýsa sömu þróun.
„Þetta er veruleiki sem allir sjá að er að stigmagnast,“ segir Jenný
Jenný ráðleggur þolendum að segja frá.
„Að leita til þolendamiðstöðvar eða lögreglu eða allavega byrja á því að segja einhverjum sem þeir treysta fyrir þessu og burðast ekki um þetta einir. Við erum með lög sem ná yfir mikið af þessum brotum þannig að fyrst og fremst er að fá stuðning og ráðgjöf um næstu skref.“
