Skoðun

Varasöm þétting flugvallarsvæðis

Í Morgunblaðinu föstudaginn 25. febrúar s.l. er stuttlega kynnt tilboð Skipulagsráðs Reykjavíkurborgar til Háskólans í Reykjavík um lóð í Vatnsmýrinni, nánar tiltekið ofan Nauthólsvíkur. Mat á umhverfisáhrifum nýbyggingarsvæða Þótt nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) þurfi ekki að sæta umhverfismati geta þau haft umtalsverð umhverfisáhrif - landröskun, sjónmengun, ljósmengun, vatnsmengun, hávaði, loftmengun, o.fl. Undirritaður hefur nokkrum sinnum bent á  misræmi í íslensku lögunum um umhverfismat og tilskipun Evrópusambandsins. Í tilskipun sambandsins skulu t.d. nýbyggingarsvæði (þ.m.t. bygging verslunarmiðstöðva og bílastæða) sæta umhverfismati (skv. 2. viðauka). Samkvæmt Evrópudómstólnum er aðildarþjóðum (þ.m.t. þjóðir EES) ekki heimilt að fjarlægja einstaka framkvæmdaflokka af lista tilskipunarinnar, líkt og gert er í íslensku lögunum.   Umhverfisáhrif flugvallarins Að mörgu þarf að hyggja þegar skipuleggja skal 20 þúsund manna þekkingar- og háskólaþorp á heimsmælikvarða einsog málið var kynnt í Morgunblaðinu. Umhverfisáhrif þekkingar- og háskólaþorpsins verða mikil en áhrif flugvallarins á þorpið verða ekki síður veruleg. Hér verður í stuttu máli fjallað um niðurstöður tveggja skýrslna sem kynntar voru m.a. í tengslum við atkvæðagreiðsluna um Reykjavíkurflugvöll 2001. Annars vegar er um að ræða  hljóðvistargreiningu og hinsvegar áhættumatsgreiningu. Hávaði Embætti Borgarverkfræðings hafði frumkvæði að greiningunni. Umferðardeild verkfræðistofunnar Línuhönnunar hf. og Flugmálastjórn unnu verkið í sameiningu. Í reglugerð um hávaða er ekki að finna nein viðmiðunarmörk fyrir flugvélahávaða, en tiltekið: "Ef upp koma tilvik sem þessar reglur ná ekki yfir, skal velja viðurkennda hávaðareglu sem  stuðst er við í slíkum tilvikum í einhverju hinna Norðurlandanna". Á Norðurlöndunum er yfirleitt miðað við að hljóðstig frá flugumferð á nýjum íbúðasvæðum (þ.m.t. kennslustofnanir og sjúkrahús) skuli vera innan 55dB. Meðfylgjandi mynd sýnir hljóðstig við Reykjavíkurflugvöll fyrir um 4 árum. Hvít svæði hafa lægri hljóðstig en 55dB vegna flugtaka og lendinga á flugvellinum. Hljóðstig svæðisins sem Reykjavíkurborg hefur boðið Háskólanum í Reykjavík er 60-70dB. Í reglugerð nr 478-2003 kemur fram: "Bannað er að byggja íbúðarhús í nágrenni flugvalla í aðflugsstefnu flugbrauta þar sem hætta er á slysum og að hávaði fari yfir leyfileg mörk." Í aðalskipulagi Reykjavíkur (sem gildi til 2024) er gert ráð fyirr að norður-suðurbraut verði aflögð árið 2016. Það þýðir að hávaðinn verður enn meiri á tilboðssvæði Reykjavíkur því það liggur í flugstefnu austur-vesturbrautar. Útreikningarnir frá 2001 gerðu ráð fyrir 50-50  notkun á brautunum.   Umferðarskipulag Hávaði frá flugumferð er ekki eini hávaði svæðisins því umferðin er mikil og mun aukast. Einsog allir vita sem keyra reglulega vestur í bæ er umferðin þar orðin afar þung og erfið á álagstímum. Til þess að leysa úr þessum umferðarhnútum hefur Samgönguráðherra sett 200  milljónir í undirbúning á Hlíðarfætisgöngum á Samgönguáætlun 2005-2008. Hlíðarfótsverkefnið er 4.akreina stofnbraut frá Vatnsmýrarsvæðinu, gegnum Öskjuhlíðina, að mislægum gatnamót í Fossvogsdalnum, og áfram undir Kópavog að mislægum gatnamótum við Smáralind. Fjöldi bíla úr Öskjuhlíðargöngum við umrætt gjafaland hefur  verið áætlaður 25.000 á sólarhring 2012 (án 20.000 manna háskólaþorps). Samkvæmt tilskipun Evrópusambandsins skulu þéttbýlissvæði með fleiri en 100.000 íbúa gera hávaðakort sem sýnir heildarhávaða svæðisins innan 2010. Það þýðir að leggja verður saman  hávaðann frá flugvellinum og hávaða frá umferð í nágrenninu. Hávaðinn á Vatnsmýrarsvæðinu mun því aukast enn frekar.   Áhættugreining Árið 1997 var unnið áhættumat fyrir Reykjavíkurflugvöll. Eins og búast mátti við er áhættan mest næst flugvellinum og í stefnu flugbrautanna.  Slysalínan - sem þýddi 1-2. dauðsföll á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári - náði t.d næstum að Kringlumýrarbraut vegna austur-vesturbrautar. Flugvöllurinn telst samt vera öruggur því dauðsföll þurfa að vera fleiri en 3. á hverja 100.000 þúsund íbúa á ári ef áhættan er ekki  ásættanleg skv. reglugerð nr. 505-2000. Ef koma á 20 þúsund manna háskólaþorpi í nágrenni vallarins eru líkur á því að áhættan verði ekki ásættanleg.   Lokaorð Umrætt landsvæði er ekki besta byggingalóð landsins fyrir íbúðasvæði eða kennslustofnanir. Sýnt hefur verið fram á að frekari þétting flugvallarsvæðins getur verið varasöm og jafnvel ólögleg miðað við reglugerð nr. 478-2003. Flugvöllurinn er ekki að fara á morgun.  Samkomulag hefur verið gert um að völlurinn standi a.m.k. 20 ár í viðbót. Þangað til er nægur tími til að standa vel að kynningu á nýtingu alls Vatnsmýrarsvæðins fyrir alla borgara. Rétt er að benda á að lokum að mikilvægi Öskjuhlíðar og Nauthólsvíkur er sérstaklega mikið sem útivistarsvæða innan höfuðborgarinnar. Ekki er ráðlegt að þétta byggð  of mikið og ganga þannig á náttúru og græn lungu borgarinnar, komandi kynslóðir munu ekki fyrirgefa það. Björgvin Þorsteinsson



Skoðun

Sjá meira


×