Aðskilnaðarhreyfingvaknar úr löngum dvala 25. september 2006 06:15 Fagnar sjálfstæðiskosningu. Íbúar í Transnistríu vilja ólmir segja skilið við Moldóvu og helst sameinast Rússlandi. Fyrir rúmri viku voru haldnar kosningar í Transnistríu, litlu héraði í Moldóvu. Kosið var um sjálfstæði héraðsins, sem í reynd hefur verið sjálfstætt frá árinu 1990 þótt formleg viðurkenning á þeirri stöðu hafi aldrei fengist. Í kosningunum voru íbúum héraðsins gefnir tveir möguleikar: Annað hvort yrði héraðið verði áfram sjálfstætt, algerlega í óþökk við stjórnvöld Moldóvu, en í framhaldinu yrði þá stefnt að sameiningu við Rússland, eða skrefið yrði tekið í hina áttina og ákveðið að sameinast Moldóvu. Kosningaþátttakan var góð, nærri 79 prósent allra íbúa í Transnistríu mættu á kjörstað, og af þeim samþykktu 97 prósent áframhaldandi sjálfstæði og þar með sameiningu við Rússland þegar fram líða stundir.Fleiri deilur blundaÍ tengslum við þessar kosningar heyrðust oft varnaðarorð um að þær gætu hvatt aðskilnaðarhreyfingar víðar í fyrrverandi Sovétlýðveldum til dáða, og má þar nefna íbúa í Abkasíu og Suður-Ossetíu, sem bæði eru héröð í Georgíu, og einnig íbúana í Nagorno-Karabakh í Armeníu. Hörð átök hafa sett svip sinn á sögu þessara héraða eftir að Sovétríkin liðuðust í sundur fyrir hálfum öðrum áratug.Sömuleiðis þótti hætta á því að kosningarnar í Transnistríu gerðu rússneskum stjórnvöldum erfitt fyrir, því þau hafa stutt aðskilnaðarhreyfingar Rússa í öðrum ríkjum en barið hart niður allar aðskilnaðarhreyfingar innan eigin landamæra, eins og til að mynda í Tsjetsjeníu.Transnistría er eitt einangraðasta svæði Evrópu. Til þess að komast frá Tiraspol, sem er höfuðborg Transnistríu, til Chisinau, höfuðborgar Moldóvu, þarf að fara í gegnum fimm eftirlitsstöðvar, en stór hluti íbúa héraðsins eiga ekkert vegabréf og komast því alls ekki þessa leið. Héraðið Transnistría er löng og mjó landræma meðfram austurlandamærum Moldóvu, austan við ána Dniestr. Transnistría tilheyrði áður Sovétríkjunum og hafði stöðu sjálfstæðs héraðs þar áður en Stalín hirti vænan part af hinum moldóvska hluta Rúmeníu og sameinaði hann héraðinu í nýtt Sovétlýðveldi sem fékk nafnið Moldova.Kostaði 1.500 manns lífiðEftir fall Sovétríkjanna féllu braust fljótlega út stríð milli Moldóvu og Transnistríu sem kostaði 1500 manns lífið en lauk árið 1992, án þess þó að endanleg niðurstaða fengist í sjálfstæðismálinu.Íbúar í Transnistríu eru um það bil 550 þúsund, flestir af rússneskum eða úkraínskum uppruna, en þriðjungur íbúanna er moldóvskur. Íbúarnir minnast margir hverjir Sovétríkjanna með hlýhug og tákn Sovétríkjanna er enn víða að finna í höfuðborginni Tiraspol.Opinbert tungumál Moldóvu er hins vegar rúmenska, og Transnistríubúar hafa enn horn í síðu Rúmena frá því stjórn hliðholl nasistum var þar við völd í heimsstyrjöldinni síðari.„Pólitískur farsi“Utanríkisráðherra Moldóvu kallaði sjálfstæðiskosningarnar í Transnistíur „pólitískan farsa“ sem ekki myndi breyta nokkrum sköpuðum hlut, enda hefur héraðið í reynd verið sjálfstætt í hálfan annan áratug. Einnig þykir afar ólíklegt að af sameiningu við Rússland verði nokkurn tímann, í það minnsta ekki í fyrirsjáanlegri framtíð. Auk þess á héraðið ekki landamæri að Rússlandi, því Úkraína er á milli Rússlands og Moldóvu.Íbúar héraðsins virðast hins vegar upp til hópa ánægðir með að loksins hafi verið efnt til þjóðaratkvæðagreiðslu um sjálfstæðismálið. „Við hefðum átt að gera þetta fyrir löngu,“ hafði blaðakona AP-fréttastofunnar eftir konu á sextugsaldri, sem var á göngu við risastóra styttu af Lenín sem prýðir miðbæinn í Tiraspol, höfuðborg héraðsins. „Við eigum heima í Rússlandi.“ Erlent Mest lesið Geir Örn lést á Stuðlum Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Hafnað vegna of margra lækna og miðaldra karla Innlent Skoða hvort lög hafi verið brotin við rannsókn lögreglu Innlent Sonurinn áður stungið föður sinn í bakið Innlent Rósa Björk snýr aftur og Katrín á lista VG Innlent Loka hjúkrunarheimilinu Roðasölum: „Ég er miður mín að lesa þetta“ Innlent Ákærður fyrir ítrekuð brot gegn nákomnu stúlkubarni Innlent Ógnarstór loftsteinaárekstur eins og áburður fyrir líf á jörðinni Erlent Valdníðsla og hneyksli Innlent Fleiri fréttir Ógnarstór loftsteinaárekstur eins og áburður fyrir líf á jörðinni Enn allt í járnum skömmu fyrir kjördag Stýrivextir ná sögulegu hámarki í Rússlandi Óvinsæll Trudeau ætlar ekki að víkja Gagnrýnd fyrir að heiðra minningu fallinna fasista Musk sagður í reglulegum samskiptum við Pútín Springsteen studdi Harris og Trump ræðir við Joe Rogan Baráttan um Bandaríkin: „Hann veit hvað hann er að gera“ Neitar ekki liðsstyrk frá Norður-Kóreu Leggur til að Menendez bræðrunum verði sleppt á reynslulausn Gerðu loftárásir á Kúrda í Írak og Sýrlandi Einn látinn eftir að lest fór af sporinu í Noregi Segir spjallþjarka bera ábyrgð á sjálfsvígi sonar hennar Vísaði skjalamálinu frá og á lista yfir mögulega dómsmálaráðherra Hótar því að banna georgísku stjórnarandstöðuna Rýnt í stöðuna í Úkraínu: „Einstaklega blóðugur“ september Meirihluti Frakka telur lýðræðið ekki virka Segir Trump fasista sem dáist að einræðisherrum Starfsmenn Boeing hafna 35 prósent launahækkun Fyrsti fundur Xi og Modi í meira en fimm ár Fjórir sagðir látnir eftir hryðjuverkaárás í Ankara Staðfesta flutninga hermanna frá Norður-Kóreu til Rússlands Íbúum Úkraínu fækkað um tíu milljónir frá innrásinni „Hvernig gastu boðið þessum mönnum inn í svefnherbergið mitt?“ Menn geti komist upp með morð með því að berjast í Úkraínu Fyrirburinn talinn í Belgíu Sakar Verkamannaflokkinn um afskipti af kosningunum Boxstjórnandi sem hleypti upp Ólympíuleikum nátengdur Kreml Morðrannsókn hafin í dularfullu máli átta ára drengs Bein útsending: Nýjustu tíðindi af baráttunni vestan hafs Sjá meira
Fyrir rúmri viku voru haldnar kosningar í Transnistríu, litlu héraði í Moldóvu. Kosið var um sjálfstæði héraðsins, sem í reynd hefur verið sjálfstætt frá árinu 1990 þótt formleg viðurkenning á þeirri stöðu hafi aldrei fengist. Í kosningunum voru íbúum héraðsins gefnir tveir möguleikar: Annað hvort yrði héraðið verði áfram sjálfstætt, algerlega í óþökk við stjórnvöld Moldóvu, en í framhaldinu yrði þá stefnt að sameiningu við Rússland, eða skrefið yrði tekið í hina áttina og ákveðið að sameinast Moldóvu. Kosningaþátttakan var góð, nærri 79 prósent allra íbúa í Transnistríu mættu á kjörstað, og af þeim samþykktu 97 prósent áframhaldandi sjálfstæði og þar með sameiningu við Rússland þegar fram líða stundir.Fleiri deilur blundaÍ tengslum við þessar kosningar heyrðust oft varnaðarorð um að þær gætu hvatt aðskilnaðarhreyfingar víðar í fyrrverandi Sovétlýðveldum til dáða, og má þar nefna íbúa í Abkasíu og Suður-Ossetíu, sem bæði eru héröð í Georgíu, og einnig íbúana í Nagorno-Karabakh í Armeníu. Hörð átök hafa sett svip sinn á sögu þessara héraða eftir að Sovétríkin liðuðust í sundur fyrir hálfum öðrum áratug.Sömuleiðis þótti hætta á því að kosningarnar í Transnistríu gerðu rússneskum stjórnvöldum erfitt fyrir, því þau hafa stutt aðskilnaðarhreyfingar Rússa í öðrum ríkjum en barið hart niður allar aðskilnaðarhreyfingar innan eigin landamæra, eins og til að mynda í Tsjetsjeníu.Transnistría er eitt einangraðasta svæði Evrópu. Til þess að komast frá Tiraspol, sem er höfuðborg Transnistríu, til Chisinau, höfuðborgar Moldóvu, þarf að fara í gegnum fimm eftirlitsstöðvar, en stór hluti íbúa héraðsins eiga ekkert vegabréf og komast því alls ekki þessa leið. Héraðið Transnistría er löng og mjó landræma meðfram austurlandamærum Moldóvu, austan við ána Dniestr. Transnistría tilheyrði áður Sovétríkjunum og hafði stöðu sjálfstæðs héraðs þar áður en Stalín hirti vænan part af hinum moldóvska hluta Rúmeníu og sameinaði hann héraðinu í nýtt Sovétlýðveldi sem fékk nafnið Moldova.Kostaði 1.500 manns lífiðEftir fall Sovétríkjanna féllu braust fljótlega út stríð milli Moldóvu og Transnistríu sem kostaði 1500 manns lífið en lauk árið 1992, án þess þó að endanleg niðurstaða fengist í sjálfstæðismálinu.Íbúar í Transnistríu eru um það bil 550 þúsund, flestir af rússneskum eða úkraínskum uppruna, en þriðjungur íbúanna er moldóvskur. Íbúarnir minnast margir hverjir Sovétríkjanna með hlýhug og tákn Sovétríkjanna er enn víða að finna í höfuðborginni Tiraspol.Opinbert tungumál Moldóvu er hins vegar rúmenska, og Transnistríubúar hafa enn horn í síðu Rúmena frá því stjórn hliðholl nasistum var þar við völd í heimsstyrjöldinni síðari.„Pólitískur farsi“Utanríkisráðherra Moldóvu kallaði sjálfstæðiskosningarnar í Transnistíur „pólitískan farsa“ sem ekki myndi breyta nokkrum sköpuðum hlut, enda hefur héraðið í reynd verið sjálfstætt í hálfan annan áratug. Einnig þykir afar ólíklegt að af sameiningu við Rússland verði nokkurn tímann, í það minnsta ekki í fyrirsjáanlegri framtíð. Auk þess á héraðið ekki landamæri að Rússlandi, því Úkraína er á milli Rússlands og Moldóvu.Íbúar héraðsins virðast hins vegar upp til hópa ánægðir með að loksins hafi verið efnt til þjóðaratkvæðagreiðslu um sjálfstæðismálið. „Við hefðum átt að gera þetta fyrir löngu,“ hafði blaðakona AP-fréttastofunnar eftir konu á sextugsaldri, sem var á göngu við risastóra styttu af Lenín sem prýðir miðbæinn í Tiraspol, höfuðborg héraðsins. „Við eigum heima í Rússlandi.“
Erlent Mest lesið Geir Örn lést á Stuðlum Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Hafnað vegna of margra lækna og miðaldra karla Innlent Skoða hvort lög hafi verið brotin við rannsókn lögreglu Innlent Sonurinn áður stungið föður sinn í bakið Innlent Rósa Björk snýr aftur og Katrín á lista VG Innlent Loka hjúkrunarheimilinu Roðasölum: „Ég er miður mín að lesa þetta“ Innlent Ákærður fyrir ítrekuð brot gegn nákomnu stúlkubarni Innlent Ógnarstór loftsteinaárekstur eins og áburður fyrir líf á jörðinni Erlent Valdníðsla og hneyksli Innlent Fleiri fréttir Ógnarstór loftsteinaárekstur eins og áburður fyrir líf á jörðinni Enn allt í járnum skömmu fyrir kjördag Stýrivextir ná sögulegu hámarki í Rússlandi Óvinsæll Trudeau ætlar ekki að víkja Gagnrýnd fyrir að heiðra minningu fallinna fasista Musk sagður í reglulegum samskiptum við Pútín Springsteen studdi Harris og Trump ræðir við Joe Rogan Baráttan um Bandaríkin: „Hann veit hvað hann er að gera“ Neitar ekki liðsstyrk frá Norður-Kóreu Leggur til að Menendez bræðrunum verði sleppt á reynslulausn Gerðu loftárásir á Kúrda í Írak og Sýrlandi Einn látinn eftir að lest fór af sporinu í Noregi Segir spjallþjarka bera ábyrgð á sjálfsvígi sonar hennar Vísaði skjalamálinu frá og á lista yfir mögulega dómsmálaráðherra Hótar því að banna georgísku stjórnarandstöðuna Rýnt í stöðuna í Úkraínu: „Einstaklega blóðugur“ september Meirihluti Frakka telur lýðræðið ekki virka Segir Trump fasista sem dáist að einræðisherrum Starfsmenn Boeing hafna 35 prósent launahækkun Fyrsti fundur Xi og Modi í meira en fimm ár Fjórir sagðir látnir eftir hryðjuverkaárás í Ankara Staðfesta flutninga hermanna frá Norður-Kóreu til Rússlands Íbúum Úkraínu fækkað um tíu milljónir frá innrásinni „Hvernig gastu boðið þessum mönnum inn í svefnherbergið mitt?“ Menn geti komist upp með morð með því að berjast í Úkraínu Fyrirburinn talinn í Belgíu Sakar Verkamannaflokkinn um afskipti af kosningunum Boxstjórnandi sem hleypti upp Ólympíuleikum nátengdur Kreml Morðrannsókn hafin í dularfullu máli átta ára drengs Bein útsending: Nýjustu tíðindi af baráttunni vestan hafs Sjá meira