Skoðun

Eru vegir Vegagerðarinnar órannsakanlegir?

Með hæfilegri hótfyndni mætti kannski halda því fram að ef Grímseyjarferjumálið sýni eitthvað þá sé það að of mikil framlög af sameiginlegum sjóðum landsmanna renni til samgöngumála: úr því að Vegagerðin geti með atbeina fjármálaráðuneytis fyrirhafnarlítið fært fé milli verkefna til að standa straum af ævintýralega vitlausum ákvörðunum sem teknar voru kringum kaup og endursmíði þessa farkosts - þá hljóti þeir að gera það í trausti þess að nóg sé til frammi. (Meðal annarra orða: þessar ákvarðanir sem teknar voru þvert gegn ráðleggingum og forsendum allra sérfræðinga og embættismanna - ætlar enginn að axla ábyrgð á þeim? Er nokkuð verið að bíða eftir því að Þórólfur Árnason taki þetta líka á sig?)

Samgöngur skipta vissulega miklu máli hér á Íslandi og vegabætur víða um land með brýnustu verkefnum samfélagsins - styrkja innviði, stytta leiðir, skapa atvinnu - en það er ekki sama hvernig að vegagerðinni er staðið. Krafa tímans er að náttúrunni sé hlíft og ráðgast við náttúrufræðinga. Öll munum við síðustu vegagerðarafrek Gunnars Birgissonar í Heiðmörkinni og hversu þau juku á hróður Kópavogs. En teknókratarnir ætla seint að læra. Nú eru fyrirhugaðir vegir tveir þar sem verkfræðingarnir fá að vaða áfram blindaðir af bílisma.

Í Álafoss-kvosinni í Mosó mun fyrirhuguð vegalagning ekki bara rista sár í landið heldur sjálft samfélagið - vegagerðin gerir ekki gagnvegi milli vina heldur sundrar þeim og sveitungar komnir í hár saman. Í stað þess að gleðjast yfir því að Sigur Rós starfi í kvosinni sem öðlast fyrir vikið alþjóðlegt mikilvægi - þá er eins og kergja sé í bæjaryfirvöldum gagnvart hljómsveitinni, og umfram allt virðast þau uppfull af úreltum hugmyndum þar sem lífsgæði eru mæld í vegafjölda.

Ennþá ískyggilegri virðast þó áform Vegagerðarinnar um hinn nýja Gjábakkaveg þar sem stefnt er að stórfelldri umferð með 90 kílómetra hámarkshraða við Þingvallavatn (sem þýðir yfir hundrað) með tilheyrandi þungaflutningum. Sérstaka athygli vekja þau forneskjulegu sjónarmið sem virðast ráða ferðinni hjá Vegagerðinni þegar kemur að því að hlusta á varnaðarorð alla helstu vatnalíffræðinga landsins um ófyrirséðar afleiðingar vegagerðarinnar á lífríki vatnsins. Þar er í fararbroddi Pétur M. Jónasson, helsti sérfræðingur í heimi um lífríki Þingvallavatns, en auk hans hafa mótmælt þessum vegi prófessorarnir og doktorarnir Gísli Már Gíslason, Arnþór Garðarson og Sigurður Snorrason, auk Skúla Skúlasonar á Hólum og fjölda annarra virtra vísindamanna.

Ekki verður betur séð en að þessir vísindamenn séu vegnir og léttvægir fundnir, nánast eins og kverúlantar, af framkvæmdastjóra Vegagerðarinnar, Jóni Helgasyni, sem mun þó ekki kunnur fyrir þekkingu sína á lífríki Þingvallavatns. Í Fréttablaðinu hinn 29. ágúst síðastliðinn segir í frétt um málið: „Jón Helgason, framkvæmdastjóri Vegagerðarinnar, segist hafa vitað af því að fjöldi líffræðinga sendi umhverfisráðherra mótmæli vegna fyrirhugaðra framkvæmda. Hann segir að öllum hagsmunaaðilum hafi verið svarað vegna málsins en ekki sé hægt að svara öllum þeim sem hafa álit á málinu."

Þetta virkar á mann eins og útmæld móðgun í garð þessara sérfræðinga í lífríki Þingvallavatns. Þeir sem tala máli náttúrunnar á svæðinu - og eru að auki menn sem vegna áralangra rannsókna sinna og þekkingar eiga að vita gerst um það sem kann að gerast í Þingvallavatni við fyrirhugaða vegalagningu - eru að mati Jóns Helgasonar bara einhverjir menn „sem hafa álit á málinu", eins og hverjir aðrir viðmælendur símatíma útvarpsstöðvanna eða pistlahöfundar dagblaðanna sem ekki tekur því að ansa. Menn sem í krafti sérþekkingar tala máli náttúrunnar á svæðinu eru fólk útí bæ en ekki „hagsmunaaðilar".

Þegar kemur að vegalagningu við eina af náttúruperlum heims á að fara í berhögg við álit helstu vatnalíffræðinga landsins.

Fyrrum umhverfisráðherra, Jónína Bjartmarz, kvað upp þann æði framsóknarlegan úrskurð að mengunin sem af hlytist skyldi mæld fimm árum eftir að skaðinn væri skeður: brunnurinn sem sagt byrgður þegar barnið væri örugglega drukknað.

Nú er hins vegar kominn umhverfisráðherra sem lítur öðruvísi á hlutverk sitt og ætti að vera í lófa lagið að snúa úrskurðinum við. Því að hafi verkfræðingunum tekist að koma í gegn ákvörðunum um veg við Þingvallavatn án þess að sérfræðingar í lífríki Þingvallavatns hafi komið þar nærri - þá er sú ákvörðun augljóslega ekki réttlega tekin. Svo myndu líka peningar sparast fyrir Grímseyjarferjunni.




Skoðun

Sjá meira


×