Öruggar strandveiðar Hilmar Snorrason skrifar 30. júní 2010 07:00 Útkall -F2-Gulur - bátur vélarvana" eða „Útkall -F2-Gulur - bátur dottinn út úr tilkynningaskyldu" eru útköll sem björgunaraðilar hafa fengið í vaxandi mæli eftir að vora tók. Björgunarskip Slysavarnafélagsins Landsbjargar, skipa- og flugfloti Landhelgisgæslunnar sem og skip og bátar á viðkomandi svæðum fara þegar til aðstoðar eða leitar að viðkomandi bátum. Halda menn ekki aftur til hafnar fyrr en vandamálið hefur verið leyst og hafa þá margir tugir manna komið að lausn málanna hverju sinni. Björgunaraðilar á Íslandi hafa aldrei talið það eftir sér að fara til aðstoðar eða leitar og geta sjómenn þakkað það fórnfúsa starf sem allir þessir aðilar fara í hvenær sem kall berst. Það er sannarlega áhyggjuefni þegar mikil aukning verður á útköllum sem þessum og er ekki laust við að unnt sé að tengja þetta við hinar svokölluðu strandveiðar. Margir bátar, sem ekki hafa haldið út til veiða til margra ára, láta nú úr höfn en þrátt fyrir ítarlegar skoðanir sem bátarnir fara í gegnum til að öðlast haffæri bila hlutir þegar á þá fer að reyna að einhverju ráði sökum notkunarleysis. Nú er annað árið í strandveiðum hafið og er stórum flota smábáta róið til að ná að landi þeim 6.000 tonnum sem heimilt er að veiða. Afli sem ekki skiptist niður á einstaka báta heldur „fyrstur kemur - fyrstur fær" upp að 650 kg í hverri veiðiferð. Því til viðbótar fá menn aðeins að sækja þennan afla frá mánudögum til og með fimmtudaga. Af þessu má því ráða að óneitanlega keppast menn við að komast sem fyrst í veiði, áður en aflamagn viðkomandi svæðis klárast, og því hætta á að menn freistist m.a. til að leggja af stað þótt veður geti verið hryssingslegt fyrir viðkomandi bátastærð. Einn viðmælandi minn, sem þjónustar stóran hluta þessa strandveiðiflota, hafði á orði við mig að innan um í þessum hópi væru einstaklingar sem lítið eða ekkert hefðu komið nálægt veiðum sem þessum og er það sannarlega mikið áhyggjuefni. Engum er þó heimilt að fara til veiða nema með réttindi til stjórnar viðkomandi bát sem og lágmarksþekkingu á vélbúnaði. Þrátt fyrir að slík menntun sé til staðar gætu hafa liðið tugir ára síðan þeirra réttinda var aflað og þau í raun aldrei verið notuð til sjós. Þar sem ekki er lögskráð á þessa báta falla þeir utan við þá kröfu að þeir sem um borð eru hafi sótt öryggisfræðslu og að hún sé eigi eldri en fimm ára. Það er afar mikilvægt í eins hættulegu umhverfi sem sjórinn er að þeir sem hann stundi hafi sem fyllstu þekkingu á þeim hættum sem þar leynast og hvernig menn eigi að bera sig að ef óhöpp henda. Þetta er vissulega mikið áhyggjuefni allra þeirra sem eru vakandi yfir öryggi þessa flota. Alþingi hefur nýlega samþykkt ný lögskráningalög sjómanna sem munu taka gildi 1. nóvember nk. Þá munu lögin ná til allra skráningaskyldra skipa sem gerð eru út í atvinnuskyni en fram til þessa náðu lögin einungis til skipa yfir 20 brúttótonnum. Strandveiðiflotinn er nánast allur undir þessum mörkum. Í lögskráningalögunum er lögð öryggisfræðsluskylda á alla þá sem lögin ná til og mun því sú krafa ná til strandveiðiflotans frá og með næsta úthaldi. Og meira kemur til því endurmenntunar er einnig krafist og þá eigi sjaldnar en á fimm ára fresti. Þeir sem þar af leiðandi hafa áður sótt námskeið við Slysavarnaskóla sjómanna þurfa þá að sækja endurmenntun í öryggisfræðslu hafi liðið lengri tími en fimm ár frá námskeiði. Öryggisfræðsla sjómanna hefur sannarlega sýnt hversu mikilvægur þáttur hún er í daglegu lífi sjómannsins. Með tilkomu hennar fækkaði banaslysum sem og öðrum slysum umtalsvert og þeir eru ófáir sjómennirnir sem hafa lýst því í kjölfar atvika að sú þekking hafi bjargað lífi þeirra á neyðarstundu. Samkvæmt vef Fiskistofu sóttu 469 bátar veiðar í strandveiðikerfinu í maí og í júní voru þeir komnir í 615. Það er ljóst að mikill fjöldi manna, sem ekki eru á sjó að staðaldri, verða á sjó í sumar og því mikilvægt að þeir hafi öryggið í fyrsta sæti. Veður eru válynd við Íslandsstrendur jafnvel yfir sumarmánuðina og því til viðbótar er sjávarhitinn á bilinu 6 til 12° á Celsíus. Örlítið aðgæsluleysi getur því reynst afdrifaríkt. Beini ég því til strandveiðisjómanna að huga vel að viðhaldi og eftirliti með vélbúnaði, sækja sér menntun og kunnáttu í meðferð báta og öryggisbúnaðar sem og að gæta ýtrustu varkárni við sjósókn jafnvel þótt sumarveðráttan eigi að vera sú besta sem völ er á. En síðast og ekki síst að muna eftir tilkynningaskyldu íslenskra skipa og hafa hlustvörslu á rás 16 meðan á sjóferð stendur. Stundum öruggar strandveiðar við Íslandsstrendur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Innlent Skoðun Mest lesið Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir Skoðun Alvarleg atvik í heilbrigðisþjónustu hafa víðtækar afleiðingar Ásta Kristín Andrésdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Torfþakið varð að mýri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Tölum um umferðaröryggi Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Afleiðingar hinna löngu dökku skugga andlegs ofbeldis Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Það sem er ekki sagt um geðheilsumál barna Ásdís Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Myndum greiða miklu meira Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Kom pólitík nálægt Brákarborgarfúskinu? Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Yndislestur og fyrirmyndir Vilhjálmur Þór Svansson skrifar Skoðun Færeyingar vissulega til fyrirmyndar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Glútenlaust nesti - djöfulsins lúxus! Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun ÉG ÞORI! Inga Sæland skrifar Skoðun Hver er hún þessi drusla? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Börn eða bissness Bryndís Jónsdóttir skrifar Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Pawel og bronsið Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Stýrivextir verða að lækka Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigð skynsemi Einar Scheving skrifar Skoðun Hvar endar þetta? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Höfðu algerlega rétt fyrir sér Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskar getraunir og ólögleg veðmálafyrirtæki Pétur Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Hættustig Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Minnkandi ábati stýrivaxta á verðbólgu Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Hún var kölluð drusla Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Til fyrirmyndar? Sverrir Björnsson skrifar Skoðun Tölum endilega íslensku, takk Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Les(mis)skilningur Miðflokksmanna Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Kennarinn sem breytti lífi þínu Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Tímabært að stokka spilin og gefa upp á nýtt Maarten Haijer skrifar Skoðun Cut The Crap! Davíð Bergmann skrifar Sjá meira
Útkall -F2-Gulur - bátur vélarvana" eða „Útkall -F2-Gulur - bátur dottinn út úr tilkynningaskyldu" eru útköll sem björgunaraðilar hafa fengið í vaxandi mæli eftir að vora tók. Björgunarskip Slysavarnafélagsins Landsbjargar, skipa- og flugfloti Landhelgisgæslunnar sem og skip og bátar á viðkomandi svæðum fara þegar til aðstoðar eða leitar að viðkomandi bátum. Halda menn ekki aftur til hafnar fyrr en vandamálið hefur verið leyst og hafa þá margir tugir manna komið að lausn málanna hverju sinni. Björgunaraðilar á Íslandi hafa aldrei talið það eftir sér að fara til aðstoðar eða leitar og geta sjómenn þakkað það fórnfúsa starf sem allir þessir aðilar fara í hvenær sem kall berst. Það er sannarlega áhyggjuefni þegar mikil aukning verður á útköllum sem þessum og er ekki laust við að unnt sé að tengja þetta við hinar svokölluðu strandveiðar. Margir bátar, sem ekki hafa haldið út til veiða til margra ára, láta nú úr höfn en þrátt fyrir ítarlegar skoðanir sem bátarnir fara í gegnum til að öðlast haffæri bila hlutir þegar á þá fer að reyna að einhverju ráði sökum notkunarleysis. Nú er annað árið í strandveiðum hafið og er stórum flota smábáta róið til að ná að landi þeim 6.000 tonnum sem heimilt er að veiða. Afli sem ekki skiptist niður á einstaka báta heldur „fyrstur kemur - fyrstur fær" upp að 650 kg í hverri veiðiferð. Því til viðbótar fá menn aðeins að sækja þennan afla frá mánudögum til og með fimmtudaga. Af þessu má því ráða að óneitanlega keppast menn við að komast sem fyrst í veiði, áður en aflamagn viðkomandi svæðis klárast, og því hætta á að menn freistist m.a. til að leggja af stað þótt veður geti verið hryssingslegt fyrir viðkomandi bátastærð. Einn viðmælandi minn, sem þjónustar stóran hluta þessa strandveiðiflota, hafði á orði við mig að innan um í þessum hópi væru einstaklingar sem lítið eða ekkert hefðu komið nálægt veiðum sem þessum og er það sannarlega mikið áhyggjuefni. Engum er þó heimilt að fara til veiða nema með réttindi til stjórnar viðkomandi bát sem og lágmarksþekkingu á vélbúnaði. Þrátt fyrir að slík menntun sé til staðar gætu hafa liðið tugir ára síðan þeirra réttinda var aflað og þau í raun aldrei verið notuð til sjós. Þar sem ekki er lögskráð á þessa báta falla þeir utan við þá kröfu að þeir sem um borð eru hafi sótt öryggisfræðslu og að hún sé eigi eldri en fimm ára. Það er afar mikilvægt í eins hættulegu umhverfi sem sjórinn er að þeir sem hann stundi hafi sem fyllstu þekkingu á þeim hættum sem þar leynast og hvernig menn eigi að bera sig að ef óhöpp henda. Þetta er vissulega mikið áhyggjuefni allra þeirra sem eru vakandi yfir öryggi þessa flota. Alþingi hefur nýlega samþykkt ný lögskráningalög sjómanna sem munu taka gildi 1. nóvember nk. Þá munu lögin ná til allra skráningaskyldra skipa sem gerð eru út í atvinnuskyni en fram til þessa náðu lögin einungis til skipa yfir 20 brúttótonnum. Strandveiðiflotinn er nánast allur undir þessum mörkum. Í lögskráningalögunum er lögð öryggisfræðsluskylda á alla þá sem lögin ná til og mun því sú krafa ná til strandveiðiflotans frá og með næsta úthaldi. Og meira kemur til því endurmenntunar er einnig krafist og þá eigi sjaldnar en á fimm ára fresti. Þeir sem þar af leiðandi hafa áður sótt námskeið við Slysavarnaskóla sjómanna þurfa þá að sækja endurmenntun í öryggisfræðslu hafi liðið lengri tími en fimm ár frá námskeiði. Öryggisfræðsla sjómanna hefur sannarlega sýnt hversu mikilvægur þáttur hún er í daglegu lífi sjómannsins. Með tilkomu hennar fækkaði banaslysum sem og öðrum slysum umtalsvert og þeir eru ófáir sjómennirnir sem hafa lýst því í kjölfar atvika að sú þekking hafi bjargað lífi þeirra á neyðarstundu. Samkvæmt vef Fiskistofu sóttu 469 bátar veiðar í strandveiðikerfinu í maí og í júní voru þeir komnir í 615. Það er ljóst að mikill fjöldi manna, sem ekki eru á sjó að staðaldri, verða á sjó í sumar og því mikilvægt að þeir hafi öryggið í fyrsta sæti. Veður eru válynd við Íslandsstrendur jafnvel yfir sumarmánuðina og því til viðbótar er sjávarhitinn á bilinu 6 til 12° á Celsíus. Örlítið aðgæsluleysi getur því reynst afdrifaríkt. Beini ég því til strandveiðisjómanna að huga vel að viðhaldi og eftirliti með vélbúnaði, sækja sér menntun og kunnáttu í meðferð báta og öryggisbúnaðar sem og að gæta ýtrustu varkárni við sjósókn jafnvel þótt sumarveðráttan eigi að vera sú besta sem völ er á. En síðast og ekki síst að muna eftir tilkynningaskyldu íslenskra skipa og hafa hlustvörslu á rás 16 meðan á sjóferð stendur. Stundum öruggar strandveiðar við Íslandsstrendur.
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun
Skoðun Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir skrifar
Skoðun Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson skrifar
Skoðun Carnivore: Kransæðastífla og skínandi fínir kviðvöðvar? Guðrún Nanna Egilsdóttir ,Dögg Guðmundsdóttir skrifar
Eru nýbakaðar mæður komnar aftur á bak við eldavélina, á TikTok? Ingunn Björk Vilhjálmsdóttir Skoðun
Auðvitað á að treysta fólki sjálfu fyrir því hvert það beinir viðskiptum sínum Sigurður G. Guðjónsson Skoðun