Valdboðsleiðin er ekki sú rétta

„Í kosningabaráttunni lagði ég til að við mynduðum hér samstjórn allra flokka þar sem kjörnir fulltrúar tækju að sér verkefni í samræmi við kjörfylgi og hefði talið það farsælustu leiðina," segir Hanna Birna. Hún hafi tekið að sér hlutverk forseta borgarstjórnar að beiðni nýs meirihluta Besta flokksins og Samfylkingarinnar, gegn því að áfram yrðu innleidd ný vinnubrögð, samhliða stórauknu samráði og þeirri aðgerðaáætlun sem verið hafði í gildi.

Hanna Birna segir góðan árangur hafa verið af aðgerðaáætluninni sem á sínum tíma hafi verið samin til að vinna gegn kreppunni og afleiðingum hennar. "Við fylgdum alþjóðlegri ráðgjöf um að standa með íbúum, hækka ekki skatta, halda gjaldskrám lágum, verja grunnþjónustu og opna allar gáttir virkara lýðræðis. Um þetta sameinaðist öll borgarstjórn, eignarhaldið var sameiginlegt og friður og öryggi ríkti hjá starfsfólki. Þannig hafði aldrei áður mælst meiri ánægja hjá starfsmönnum borgarinnar þrátt fyrir lækkuð laun og aldrei meiri ánægja hjá íbúum og það þrátt fyrir að við værum að draga saman."

Frá þessu segir hún meirihlutann nú hafa vikið og þess í stað valið það sem hún kallar "leið þess lata" sem felist í því að taka fljótt og örugglega fjármagn af almenningi án þess að huga að kerfinu sjálfu.

Kornið sem fyllti mælinn í samstarfinu segir Hanna Birna hafa verið fyrirhugaðar sameiningar skóla og þá hörku sem viðhöfð hafi verið í þeirri vinnu. Hún segist ekki hafa trúað því fyrr en á reyndi að borgaryfirvöld skorti kjark og skynsemi til aukins samráðs við íbúa borgarinnar um aðgerðir á vettvangi grunn- og leikskóla borgarinnar. "Ég get ekki tekið þátt í slíkum stjórnmálum eða borið ábyrgð á þeim með neinum hætti."

Pólitíkinni má bylta

Hanna Birna hvikar hins vegar ekki frá þeirri skoðun sinni að innleiða eigi leið aukins samstarfs á vettvangi stjórnmálanna. "Ég er sannfærð um að ef við hefðum haft kjark til að fara með hlutina alla leið, eins og við gerðum um tíma í Reykjavíkurborg og ættum að gera líka í landsmálunum, þá værum við núna á betri stað. Einn veit alltaf minna en margir og við eigum að hafa þroska til að fara á þann stað," segir hún og játar upp á sig að kunna að hafa ofurtrú á landinu, borginni og fólkinu sem hér býr. "Ég held að ef við myndum vinna hlutina með trúna á einstaklinginn og getu hans í fyrirrúmi þá kæmumst við fyrr og betur út úr þessu ástandi."

Hugmyndafræðin hefur ekki beðið skipbrot þótt ekki hafi farið betur á með þessum meirihluta, að mati Hönnu Birnu. "Þau kjósa fremur leið meirihlutavalds og valdboðs. Mér finnst það röng leið, en kannski verða þau bara að reka sig á í því. Mér finnst ég löngu búin að reka mig á að það er ekki góð leið."

Sannfæring Hönnu Birnu fyrir aukinni sátt og samvinnu á vettvangi stjórnmálanna segir hún að hafi eflst í þeim harðindum sem þjóðin hafi mátt ganga í gegnum, "Samstaða skiptir máli og er ótrúlega verðmæt. Það er sú reynsla sem ég dreg út úr minni pólitísku þátttöku," segir hún og bendir á að allir séu á sama báti. "Þetta er tíminn þar sem fólk vinnur í gegnum lausnir og reynir að komast að þeirri niðurstöðu sem farsælust er fyrir sem flesta."

Hanna Birna segir að sér þætti farsælli leið að stefna að hagræðingu án þess að hún komi of hart niður á almenningi, að auka val almennings til að velja sér þjónustu og draga úr umfangi kerfisins og skapa þannig aðstæður í landinu að fólki finnist freistandi og gott að vera hér. „Og það er annað sem ég hef orðið fyrir svo miklum vonbrigðum með hjá þessum meirihluta. Sífellt er látið eins og allt sé í kaldakolum. Auðvitað eru erfiðir tímar, en það er líka allt stútfullt af tækifærum," segir hún og kveður þurfa að tala í fólk bæði kjark og von.

Mjúk eða árangursrík?

„Stjórnmálamenn eru kosnir til þess að leysa hlutina, en ekki til að flækja þá og búa stöðugt til óvissu og óöryggi hjá fólki. Það er okkar hlutverk að axla þá ábyrgð, að leggja okkur fram um að tryggja að hér fari hlutirnir vel. Og þrátt fyrir að það geti kostað erfiðar ákvarðanir og andvökunætur þá verður maður stundum bara að bera harm sinn í hljóði, boða lausnir en ekki stöðug vandamál og persónulegar átakasögur. Stjórnmálamenn eru kosnir til að leysa viðfangsefni fólksins þannig að það þurfi ekki að hafa of miklar áhyggjur. Þannig að með sama hætti og við eigum að segja satt og rétt frá stöðunni, eigum við líka að tala vilja, getu og kraft í fólk, því hér er allt til staðar sem þarf."

Hugmyndir Hönnu Birnu um aukna samvinnu og samstarf í stjórnmálum eru hins vegar langt frá því óumdeildar. Hún var til að mynda harðlega gagnrýnd í eigin flokki fyrir að taka þátt í einhverri samvinnu við núverandi meirihluta. Þá hefur því verið haldið fram að mikil bjartsýni sé að ætla að vinna að slíkri siðbót í íslensku stjórnmálaumhverfi. „Ég veit að ég hef verið gagnrýnd og að innan míns flokks eins og víðar segja sumir að pólitík sé ekki svona. En hver sagði það? Hver ákvað að pólitík væri vígvöllur þar sem helst ætti að höggva mann og annan? Það er einhver gamall kúltúr sem ég sætti mig ekki við. Það er kúltúr sem fælir fólk frá pólitík. Hann kemur í veg fyrir að ungt hæfileikaríkt fólk vilji fara inn á þennan vettvang og kemur í veg fyrir að góðir hlutir gerist," segir hún og kveðst sannfærð um að meiri árangri skili að tileinka sér aðrar aðferðir og vinnubrögð í pólitík. „Mig langar til að þetta land nái öllum þeim árangri sem það getur. Og ég held að því fleiri hendur sem að því koma, þeim mun meiri árangri náum við."

Þótt nálgun Hönnu Birnu hafi stundum verið kölluð "kvenleg" eða "mjúk" segir hún það ekki réttu lýsinguna. "Þetta er bara árangursrík pólitík. Og ég vil meina að það hafi skilað meiri árangri þegar við unnum þannig í Reykjavík." Hanna Birna bendir á að Sjálfstæðisflokkurinn sé lýðræðisflokkur þar sem áherslan hafi verið á "stétt með stétt". „Og þess vegna getur hugmyndin um aukna sátt, samráð og skilning hvergi átt betur heima en einmitt þar."