Góðir gestir og enn betri þýðingar Friðrika Benónýsdóttir skrifar 14. september 2013 12:00 Ewa Lipska Margir góðir gestir sækja Bókmenntahátíð í Reykjavík heim í ár. Auk þeirrar ánægju sem fylgir því að fá skemmtilega gesti þýða heimsóknir höfundanna erlendu að mikill kippur hefur hlaupið í íslenskar þýðingar á athyglisverðum bókmenntaverkum. Hér er stutt yfirlit yfir bækur gesta hátíðarinnar sem eru að koma út í íslenskum þýðingum þessa dagana. Ewa Lipska pólskt ljóðskáld Fædd árið 1945 í Kraká, er á meðal virtustu ljóðskálda Póllands og hefur unnið til alls kyns bókmenntaverðlauna. Ljóð hennar hafa verið þýdd á fjölda tungumála og birtust nokkur þeirra á íslensku í þýðingu Geirlaugs Magnússonar árið 1993. Í tilefni Bókmenntahátíðar koma út ljóð eftir Ewu í íslenskri þýðingu Óskars Árna Óskarssonar, Braga Ólafssonar og Magnúsar Sigurðssonar. Ljóðin eru úr ljóðabókinni Kæra frú Schubert… sem kom út árið 2012. Útgáfan er hluti af verkefninu ORT sem hefur það að markmiði að kynna íslenska ljóðlist í Póllandi og pólska ljóðlist á Íslandi. Rachel Joyce breskur skáldsagnahöfundur og leikskáld Hefur samið meira en 20 útvarpsleikrit fyrir BBC og hlotið verðlaun fyrir. Jafnframt hefur hún skrifað bæði leikgerðir og þætti fyrir sjónvarp. Fyrsta skáldsaga hennar, Hin ótrúlega pílagrímsganga Harolds Fry, kom út í fyrra og sló hressilega í gegn, bæði hérlendis og víða heim. Önnur skáldsaga hennar, Árið sem tvær sekúndur bættust við tímann, kom út hjá Bjarti í tilefni af komu Joyce á Bókmenntahátíðina. Það er Ingunn Snædal sem þýðir og væntanlega óhætt að lofa lesendum góðri skemmtun við lesturinn. Georgi Gospodinov búlgarskt ljóðskáld, rithöfundur og leikritaskáld Fæddur árið 1968. Hann þykir einhver merkasti höfundur Búlgara og er sá búlgarski höfundur sem er hvað mest þýddur á erlend tungumál eftir árið 1989. Fyrsta skáldsaga Gospodinovs var Estestven roman frá árinu 1999 og er hún hans best þekkta verk. Hún hefur komið út á 22 tungumálum og verið prentuð átta sinnum í Búlgaríu. Bókin inniheldur fjöldann allan af styttri frásögnum og hugleiðingum. Meginstefið er frásögn manns hvers hjónaband er í molum. Bókin er nú komin út á íslensku hjá Dimmu í þýðingu Aðalsteins Ásbergs Sigurðssonar og ber heitið Náttúruleg skáldsaga. Mazen Maarouf palestínskt ljóðskáld, rithöfundur og blaðamaður Fæddur í Beirút í Líbanon árið 1978. Maarouf er með háskólapróf í efnafræði og starfaði áður sem blaðamaður. Hann gaf út fyrstu ljóðabók sína árið 2000 og fjórum árum síðar fylgdi önnur bók í kjölfarið. Þriðja ljóðabókin, An Angel on Clothesline, kom út árið 2012 og komið er út hjá Dimmu úrval ljóða úr þeirri bók í tvímála útgáfu: á íslensku og arabísku. Bókin nefnist Ekkert nema strokleður og þýðendur eru Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson, Kári Tulinius og Sjón. Kiran Desai indverskur/bandarískur skáldsagnahöfundur Fædd á Indlandi árið 1971 en býr í Bandaríkjunum. Fyrsta bók hennar, Hullaballoo in the Guava Orchard, kom út árið 1998 og hlaut góðar viðtökur. Frægasta verk Desai er bókin The Inheritance of Loss frá árinu 2006, en fyrir hana hlaut Desai mikið lof gagnrýnenda og lesenda og margvísleg verðlaun, til dæmis Man Booker-verðlaunin það sama ár. Bókin er komin út á íslensku hjá Múltíkúltí í þýðingu Kjartans Jónssonar og nefnist Horfin arfleifð. Sagan fjallar um indverskt samfélag, átökin á milli kynslóða, tveggja heima sýn, stöðu innflytjenda, hvað tapast og hvað varðveitist þegar flutt er á milli heimshluta. Madeline Miller bandarískur skáldsagnahöfundur Madeline er fædd í Bandaríkjunum árið 1978. Hún er klassískt menntuð og kennir grísku og latínu. Fyrsta og eina skáldsaga hennar er verðlauna- og metsölubókin The Song of Achilles sem kom út í september 2011. Fyrir hana hlaut Miller Orange-verðlaunin árið 2012, en þau eru veitt fyrir framúrskarandi skáldsögur kvenna af öllum þjóðernum. Bókin er nú komin út á íslensku hjá bókaforlaginu Sölku í þýðingu Þórunnar Hjartardóttur og nefnist Söngur Akkillesar. Sagan er byggð á Ilíonskviðu Hómers og segir frá ástarsambandi Akkillesar og Patróklosar en þeir voru kappar sem börðust í Trójustríðinu í liði Grikkja. Menning Mest lesið Óvæntur glaðningur í veggjunum Lífið Frumsýning á Vísi: Hafa aldrei gengið eins langt og í Alheimsdraumnum Lífið Heitustu trendin árið 2025 Lífið Með þvottaklemmu á sér í beinni frá eldunum Lífið Bönnuð innan 12 af ástæðu Lífið Heimili Hanks rétt slapp Lífið Tíu góð andlitskrem í vetrarkuldann Lífið Glæsihús í Kópavogi með stórbrotnu útsýni Lífið Skilnaður eftir tuttugu ára samband Lífið Patrik í hálfrar milljón króna skíðagalla Tíska og hönnun Fleiri fréttir Metsölulisti bókaútgefenda sé „ómarktækur“ Þetta voru mest seldu bækur ársins 2024 Af hverju er þessi kona á öllum auglýsingaskiltum? Jólahaldið allt í rugl þegar frumsýning er annan í jólum Áreittar í sundi fyrir það að vera hinsegin Arnaldur tók sér frí frá glæpum en ekki toppnum Jói Pé og Króli skrifa söngleik Féll í myndlist en fann sig sem myndlistarmaður Bestu vinkonur sameinast í listinni Bjarni og Sigurður verði ekki myrtir í bók Borgarleikhúsið setur upp Moulin Rouge 250 sýningar af Elly: „Án hennar væri Íslandssagan öðruvísi“ Heitustu stjörnur listarinnar saman í Ásmundarsal Snorri skein skært í hátíðarbrókinni Engin sé uppskeran ef kartöflurnar eru ekki settar niður Verður ýmist í leyfi eða hlutastarfi á listamannalaunum Þessi fá listamannalaun 2025 Gleðilegir gestir í hátíðarskapi á safninu „Spurning um að fara að sækja réttu kokteilboðin“ Geir og Arnaldur í fangbrögðum á toppnum Sjá meira
Margir góðir gestir sækja Bókmenntahátíð í Reykjavík heim í ár. Auk þeirrar ánægju sem fylgir því að fá skemmtilega gesti þýða heimsóknir höfundanna erlendu að mikill kippur hefur hlaupið í íslenskar þýðingar á athyglisverðum bókmenntaverkum. Hér er stutt yfirlit yfir bækur gesta hátíðarinnar sem eru að koma út í íslenskum þýðingum þessa dagana. Ewa Lipska pólskt ljóðskáld Fædd árið 1945 í Kraká, er á meðal virtustu ljóðskálda Póllands og hefur unnið til alls kyns bókmenntaverðlauna. Ljóð hennar hafa verið þýdd á fjölda tungumála og birtust nokkur þeirra á íslensku í þýðingu Geirlaugs Magnússonar árið 1993. Í tilefni Bókmenntahátíðar koma út ljóð eftir Ewu í íslenskri þýðingu Óskars Árna Óskarssonar, Braga Ólafssonar og Magnúsar Sigurðssonar. Ljóðin eru úr ljóðabókinni Kæra frú Schubert… sem kom út árið 2012. Útgáfan er hluti af verkefninu ORT sem hefur það að markmiði að kynna íslenska ljóðlist í Póllandi og pólska ljóðlist á Íslandi. Rachel Joyce breskur skáldsagnahöfundur og leikskáld Hefur samið meira en 20 útvarpsleikrit fyrir BBC og hlotið verðlaun fyrir. Jafnframt hefur hún skrifað bæði leikgerðir og þætti fyrir sjónvarp. Fyrsta skáldsaga hennar, Hin ótrúlega pílagrímsganga Harolds Fry, kom út í fyrra og sló hressilega í gegn, bæði hérlendis og víða heim. Önnur skáldsaga hennar, Árið sem tvær sekúndur bættust við tímann, kom út hjá Bjarti í tilefni af komu Joyce á Bókmenntahátíðina. Það er Ingunn Snædal sem þýðir og væntanlega óhætt að lofa lesendum góðri skemmtun við lesturinn. Georgi Gospodinov búlgarskt ljóðskáld, rithöfundur og leikritaskáld Fæddur árið 1968. Hann þykir einhver merkasti höfundur Búlgara og er sá búlgarski höfundur sem er hvað mest þýddur á erlend tungumál eftir árið 1989. Fyrsta skáldsaga Gospodinovs var Estestven roman frá árinu 1999 og er hún hans best þekkta verk. Hún hefur komið út á 22 tungumálum og verið prentuð átta sinnum í Búlgaríu. Bókin inniheldur fjöldann allan af styttri frásögnum og hugleiðingum. Meginstefið er frásögn manns hvers hjónaband er í molum. Bókin er nú komin út á íslensku hjá Dimmu í þýðingu Aðalsteins Ásbergs Sigurðssonar og ber heitið Náttúruleg skáldsaga. Mazen Maarouf palestínskt ljóðskáld, rithöfundur og blaðamaður Fæddur í Beirút í Líbanon árið 1978. Maarouf er með háskólapróf í efnafræði og starfaði áður sem blaðamaður. Hann gaf út fyrstu ljóðabók sína árið 2000 og fjórum árum síðar fylgdi önnur bók í kjölfarið. Þriðja ljóðabókin, An Angel on Clothesline, kom út árið 2012 og komið er út hjá Dimmu úrval ljóða úr þeirri bók í tvímála útgáfu: á íslensku og arabísku. Bókin nefnist Ekkert nema strokleður og þýðendur eru Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson, Kári Tulinius og Sjón. Kiran Desai indverskur/bandarískur skáldsagnahöfundur Fædd á Indlandi árið 1971 en býr í Bandaríkjunum. Fyrsta bók hennar, Hullaballoo in the Guava Orchard, kom út árið 1998 og hlaut góðar viðtökur. Frægasta verk Desai er bókin The Inheritance of Loss frá árinu 2006, en fyrir hana hlaut Desai mikið lof gagnrýnenda og lesenda og margvísleg verðlaun, til dæmis Man Booker-verðlaunin það sama ár. Bókin er komin út á íslensku hjá Múltíkúltí í þýðingu Kjartans Jónssonar og nefnist Horfin arfleifð. Sagan fjallar um indverskt samfélag, átökin á milli kynslóða, tveggja heima sýn, stöðu innflytjenda, hvað tapast og hvað varðveitist þegar flutt er á milli heimshluta. Madeline Miller bandarískur skáldsagnahöfundur Madeline er fædd í Bandaríkjunum árið 1978. Hún er klassískt menntuð og kennir grísku og latínu. Fyrsta og eina skáldsaga hennar er verðlauna- og metsölubókin The Song of Achilles sem kom út í september 2011. Fyrir hana hlaut Miller Orange-verðlaunin árið 2012, en þau eru veitt fyrir framúrskarandi skáldsögur kvenna af öllum þjóðernum. Bókin er nú komin út á íslensku hjá bókaforlaginu Sölku í þýðingu Þórunnar Hjartardóttur og nefnist Söngur Akkillesar. Sagan er byggð á Ilíonskviðu Hómers og segir frá ástarsambandi Akkillesar og Patróklosar en þeir voru kappar sem börðust í Trójustríðinu í liði Grikkja.
Menning Mest lesið Óvæntur glaðningur í veggjunum Lífið Frumsýning á Vísi: Hafa aldrei gengið eins langt og í Alheimsdraumnum Lífið Heitustu trendin árið 2025 Lífið Með þvottaklemmu á sér í beinni frá eldunum Lífið Bönnuð innan 12 af ástæðu Lífið Heimili Hanks rétt slapp Lífið Tíu góð andlitskrem í vetrarkuldann Lífið Glæsihús í Kópavogi með stórbrotnu útsýni Lífið Skilnaður eftir tuttugu ára samband Lífið Patrik í hálfrar milljón króna skíðagalla Tíska og hönnun Fleiri fréttir Metsölulisti bókaútgefenda sé „ómarktækur“ Þetta voru mest seldu bækur ársins 2024 Af hverju er þessi kona á öllum auglýsingaskiltum? Jólahaldið allt í rugl þegar frumsýning er annan í jólum Áreittar í sundi fyrir það að vera hinsegin Arnaldur tók sér frí frá glæpum en ekki toppnum Jói Pé og Króli skrifa söngleik Féll í myndlist en fann sig sem myndlistarmaður Bestu vinkonur sameinast í listinni Bjarni og Sigurður verði ekki myrtir í bók Borgarleikhúsið setur upp Moulin Rouge 250 sýningar af Elly: „Án hennar væri Íslandssagan öðruvísi“ Heitustu stjörnur listarinnar saman í Ásmundarsal Snorri skein skært í hátíðarbrókinni Engin sé uppskeran ef kartöflurnar eru ekki settar niður Verður ýmist í leyfi eða hlutastarfi á listamannalaunum Þessi fá listamannalaun 2025 Gleðilegir gestir í hátíðarskapi á safninu „Spurning um að fara að sækja réttu kokteilboðin“ Geir og Arnaldur í fangbrögðum á toppnum Sjá meira