Segja valdbeitingu lögreglu tilefni til vægari refsinga

Aðalmeðferð í máli Lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu gegn níu einstaklingum sem handteknir voru í mótmælunum í Gálgahrauni fer fram í Héraðsdómi Reykjaness í dag. Nímenningarnir eru ákærð fyrir að brjóta gegn 19. grein lögreglulaga, en samkvæmt ákvæðinu er fólki skylt að hlýða fyrirmælum lögreglu.

Áætlað er að aðalmeðferðinni ljúki klukkan fimm í dag.

Náttúruverndarsamtökin höfðu boðað til mótmæla við héraðsdóm í dag, en engir mótmælendur voru sjáanlegir í morgun.

Þar sem í raun níu sérstök sakamál eru tekin fyrir á sama tíma er fjöldi vitna mikill. Auk þess að skýrslur voru teknar af hinum ákærðu, báru þau mörg hver einnig vitni í málum hvors annars. Þá var mikið púsluspil að koma öllum vitnaleiðslum og skýrslutökum fyrir. Verjendur kvörtuðu yfir litlu samráði ákæruvaldsins við skipulagningu dagsins.

Færri komust að en vildu

Of fá sætu voru í salnum klukkan níu í morgun, en salurinn var þéttsetinn af fólki. Þrátt fyrir að dómarinn vísaði mörgum út sem áttu að bera vitni á seinna stigi málsins. Þar sem vitnum er ekki leyfilegt að hlusta á vitnaleiðslur annarra. Einum áhorfenda var vísað út þar sem hann var með kaffibolla.

Hinir ákærðu virtust nokkuð rólegir dómssal í morgun og tóku nokkrir þeirra með sér prjóna til dægrastyttingar. Skömmu eftir að málaferlin hófust þurfti starfsmaður dómsins að biðja um að minna heyrðist í prjónunum þar sem vel heyrðist í þeim á upptökum.

Fyrir hádegi beindi dómari orðum sínum tvisvar sinnum til hinna ákærðu eftir að hlátrarsköll heyrðust í salnum.

Handtóku þá sem hlýddu ekki fyrirmælum

Mikið var rætt um vinnulag lögreglunnar við handtök mótmælendanna og voru þau á þeirri skoðun að lögreglan hefði gengið allt of hart fram. Verjendurnir tveir þráspurðu lögreglumenn sem báru vitni út í hlutfall lögregluþjóna gegn mótmælendum og hve margir lögreglumenn hefðu verið á vettvangi.

Lögreglumenn sögðust flestir ekki muna fjölda lögreglumanna á vettvangi og vildu lítið sem ekkert segja um hlutfall þeirra gagnvart mómælendum. Einn lögreglumaður sagði þá hafa þó verið marga.

Jafnt lögreglumenn og þeir ákærðu voru sammála um að mótmælin hafi verið friðsamleg og að lögreglumönnum hafi ekki stafað ógn af mótmælendum.

Í máli lögreglumanna kom fram að fyrirmæli þeirra fyrir mótmælin hefðu verið að handtaka þá sem færu innfyrir lokunina, neituðu að víkja og færu ekki eftir fyrirmælum lögreglu. Einn af þeim sem voru ákærð sagðist hafa heyrt lögreglumenn segja nafn sitt þegar hann kom á svæðið og taldið það til merkis um að fyrirfram hafi verið ákveðið að handtaka hann.

Lögreglumennirnir voru spurðir hvort slíkt hefði legið fyrir en enginn vildi kannast við það.

Sögðu bannsvæðið fært utan um mótmælendur

Saksóknari spurði hin ákærðu hvort þau muni eftir því að hafa fengið tilmæli frá lögreglu um að yfirgefa svæðið annars yrðu þau jafnvel handtekin. Margir hverjir vildu ekki kannast við það, en lögreglumenn héldu því fram að það hefði verið gert við alla.

Nímenningarnir sögðu að lögreglan og starfsmenn verktaka á svæðinu hafi fært bannsvæðið eftir því sem mótmælendur færðu sig. Það vildu lögreglumenn ekki viðurkenna og sögðu þeir að svæðið hefði verið fært eftir því sem vinnunni miðaði áfram.

Að því kom að dómarinn sagði verjendunum að halda sig við sakargiftir málsins við skýrslutökur og vitnaleiðslur. Annar verjandanna sagði þó að þetta hafi verið pólitískar aðgerði og háttsemi lögreglu í Gálgahrauni bæri að skoða.

Að óhófleg valdbeiting lögreglu væri tilefni til vægari refsinga ef til sakfellingar kæmi. Hann óskaði eftir því að dómari víkkaði svigrúm skýrslutakna eftir óskum verjenda.