Bölvaðirðu vinnunni í dag? Forfeður þínir fengu frí fram á fimmtudag Stefán Ó. Jónsson skrifar 26. maí 2015 11:07 „Þessi niðurfelling helgidaga hafa fallið íslenskum jarðeigendum vel í geð, en vinnufólki miður.“ VÍSIR/VILHELM/GETTY Íslendingar hafa eflaust margir hverjir bölvað því að þurfa að mæta aftur til vinnu eftir hátíðahöld hinnar þriggja daga löngu hvítasunnuhelgar. Þeir geta þakkað það iðjuleysi forfeðra sinna en langt fram eftir öldum fögnuðu Íslendingar ekki einungis öðrum í hvítasunnu heldur einnig þeim þriðja, og jafnvel fjórða - allt þangað til Danakonungur tók upp hanskann fyrir atvinnurekendur og skikkaði fólk aftur til vinnu. Hvítasunnudagur var, og er, einn af þremur helstu atburðum kirkjuársins og er haldinn hátíðlegur til að minnast heilags anda og stofnunar kristinnar kirkju. Gyðingar minnast þess einnig að á þessum degi afhenti guð Mósesi boðorðin tíu á Sínaí-fjalli. Í bókinni Sögu Daganna greinir Árni Björnsson frá því að allt fram undir lok 12. aldar hafi verið þrí- og jafnvel fjórheilagt á hvítasunnu - það er, að Íslendingar hafi lagt niður störf allt fram á fjórða dag hvítasunnu. Þegar fram var komið á 13. öld hafi þó ekki verið nema tvíheilagt fram til siðaskipta því nauðsynlegt var fyrir hið íslenska bændasamfélag að nýta sem best hið stutta sumar hér á landi með því að takmarka helgi hátíðarinnar.Kristján sjöundi Danakonungur ríkti frá 1766 til 1808MYND/WIKIPEDIALengd hvítasunnuhelgarinnar breyttist aftur við siðaskiptin en í skipan frá Danakonungi frá árinu 1537 var að ákveðið að kristilegu stórhátíðarnar þrjár; páskar, jól og hvítasunna skyldu allar vera þríhelgar. Hafði það í för með sér að hátíðahöld jóla og páska voru stytt um einn dag en hvítasunnuhátíðin lengd sem því nam. Það fyrirkomulag entist í rétt rúm 200 ár þegar þriðji helgidagurinn var numinn af öllum hátíðunum þremur árið 1770 ásamt helgi annarra hátíðisdaga -þeirra á meðal þrettándanum sem einnig hafði verið helgi-og frídagur. Ákvörðunin var gefin út í nafni Danakonungs, sem þá var Kristján sjöundi, en í henni segir meðal annarsÞar sem reynslan sýnir eins og oftar að þótt stofnun slíkra daga hafi eflaust átt sér gott og guðlegt markmið hafa þeir fremur orðið tilefni til iðjuleysis og þeirra lasta annarra sem þar af stafar en til sannrar og alvarlegrar guðsdýrkunar.Ástæður þessarar styttingar telur Árni Björnsson þó vera af veraldlegri toga: „hinir mörgu helgidagar hlutu að vera þyrnir í augum þeirra sem högnuðust á sem mestu striti vinnufólks.“ Hugmyndir upplýsingarinnar um hagnýtingu voru farnar að ryðja sér til rúms í Evrópu og víst má því telja að „þessi niðurfelling helgidaga hafa fallið íslenskum jarðeigendum vel í geð, en vinnufólki miður.“ Hvort íslenskir atvinnurekendur nútímans séu á sama máli og landeigendur átjándu aldar skal þó ósagt látið. Mest lesið „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Segir ákvörðun um kæru fyrir nauðgun tekna fyrir andlát flugmanns Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Pilturinn áfram bak við lás og slá Innlent Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Innlent Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Innlent Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Innlent Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Innlent Fleiri fréttir Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Hvers vegna er skiltið í Kúrlandi svo hátt uppi? Rannsókn lögreglu haft kælingaráhrif á alla blaðamannastéttina Um 100 þúsund fjár slátrað á Selfossi Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Hamra járnið meðan það er heitt í mansalsmálum Bein útsending: Upplýsingafundur með íbúum Voga vegna jarðhræringa Nemandinn sem stakk Ingunni áfrýjar dómi Ráðþrota móðir, umtöluð rannsókn og skiltaþjófnaður Fagnar niðurstöðunni en lýsir yfir þungum áhyggjum „Þetta má aldrei gerast aftur“ Hissa ef tillaga um stjórnarslit hefði ekki komið fram Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Þrjú vilja stýra Minjastofnun Varla komist í kast við lögin fyrr en hann flutti kókaín til landsins Bein útsending: Framtíð menntunar á tímum gervigreindar Bein útsending: Sátt um betra menntakerfi Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Nýr umboðsmaður og SI svara seðlabankastjóra Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Vilja að takmarkanir á starfsmannaleigur verði skoðaðar Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Tuttugu lyklar í Árbæjarlaug horfnir Inga segir landið að sökkva í sæ vargaldar Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Svandís Svavarsdóttir mætir í Samtalið Pilturinn áfram bak við lás og slá Sjá meira
Íslendingar hafa eflaust margir hverjir bölvað því að þurfa að mæta aftur til vinnu eftir hátíðahöld hinnar þriggja daga löngu hvítasunnuhelgar. Þeir geta þakkað það iðjuleysi forfeðra sinna en langt fram eftir öldum fögnuðu Íslendingar ekki einungis öðrum í hvítasunnu heldur einnig þeim þriðja, og jafnvel fjórða - allt þangað til Danakonungur tók upp hanskann fyrir atvinnurekendur og skikkaði fólk aftur til vinnu. Hvítasunnudagur var, og er, einn af þremur helstu atburðum kirkjuársins og er haldinn hátíðlegur til að minnast heilags anda og stofnunar kristinnar kirkju. Gyðingar minnast þess einnig að á þessum degi afhenti guð Mósesi boðorðin tíu á Sínaí-fjalli. Í bókinni Sögu Daganna greinir Árni Björnsson frá því að allt fram undir lok 12. aldar hafi verið þrí- og jafnvel fjórheilagt á hvítasunnu - það er, að Íslendingar hafi lagt niður störf allt fram á fjórða dag hvítasunnu. Þegar fram var komið á 13. öld hafi þó ekki verið nema tvíheilagt fram til siðaskipta því nauðsynlegt var fyrir hið íslenska bændasamfélag að nýta sem best hið stutta sumar hér á landi með því að takmarka helgi hátíðarinnar.Kristján sjöundi Danakonungur ríkti frá 1766 til 1808MYND/WIKIPEDIALengd hvítasunnuhelgarinnar breyttist aftur við siðaskiptin en í skipan frá Danakonungi frá árinu 1537 var að ákveðið að kristilegu stórhátíðarnar þrjár; páskar, jól og hvítasunna skyldu allar vera þríhelgar. Hafði það í för með sér að hátíðahöld jóla og páska voru stytt um einn dag en hvítasunnuhátíðin lengd sem því nam. Það fyrirkomulag entist í rétt rúm 200 ár þegar þriðji helgidagurinn var numinn af öllum hátíðunum þremur árið 1770 ásamt helgi annarra hátíðisdaga -þeirra á meðal þrettándanum sem einnig hafði verið helgi-og frídagur. Ákvörðunin var gefin út í nafni Danakonungs, sem þá var Kristján sjöundi, en í henni segir meðal annarsÞar sem reynslan sýnir eins og oftar að þótt stofnun slíkra daga hafi eflaust átt sér gott og guðlegt markmið hafa þeir fremur orðið tilefni til iðjuleysis og þeirra lasta annarra sem þar af stafar en til sannrar og alvarlegrar guðsdýrkunar.Ástæður þessarar styttingar telur Árni Björnsson þó vera af veraldlegri toga: „hinir mörgu helgidagar hlutu að vera þyrnir í augum þeirra sem högnuðust á sem mestu striti vinnufólks.“ Hugmyndir upplýsingarinnar um hagnýtingu voru farnar að ryðja sér til rúms í Evrópu og víst má því telja að „þessi niðurfelling helgidaga hafa fallið íslenskum jarðeigendum vel í geð, en vinnufólki miður.“ Hvort íslenskir atvinnurekendur nútímans séu á sama máli og landeigendur átjándu aldar skal þó ósagt látið.
Mest lesið „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Segir ákvörðun um kæru fyrir nauðgun tekna fyrir andlát flugmanns Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Pilturinn áfram bak við lás og slá Innlent Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Innlent Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Innlent Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Innlent Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Innlent Fleiri fréttir Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Hvers vegna er skiltið í Kúrlandi svo hátt uppi? Rannsókn lögreglu haft kælingaráhrif á alla blaðamannastéttina Um 100 þúsund fjár slátrað á Selfossi Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Hamra járnið meðan það er heitt í mansalsmálum Bein útsending: Upplýsingafundur með íbúum Voga vegna jarðhræringa Nemandinn sem stakk Ingunni áfrýjar dómi Ráðþrota móðir, umtöluð rannsókn og skiltaþjófnaður Fagnar niðurstöðunni en lýsir yfir þungum áhyggjum „Þetta má aldrei gerast aftur“ Hissa ef tillaga um stjórnarslit hefði ekki komið fram Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Þrjú vilja stýra Minjastofnun Varla komist í kast við lögin fyrr en hann flutti kókaín til landsins Bein útsending: Framtíð menntunar á tímum gervigreindar Bein útsending: Sátt um betra menntakerfi Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Nýr umboðsmaður og SI svara seðlabankastjóra Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Vilja að takmarkanir á starfsmannaleigur verði skoðaðar Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Tuttugu lyklar í Árbæjarlaug horfnir Inga segir landið að sökkva í sæ vargaldar Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Svandís Svavarsdóttir mætir í Samtalið Pilturinn áfram bak við lás og slá Sjá meira