Umbúðir utan um Sambó kremlakkrís fara öfugt ofan í fólk Þorgeir Helgason skrifar 15. október 2016 07:00 Myndin af umbúðunum sem að hvarf af vörulista Ó. Johnson & Kaaber. Mynd/ojk.is „Það er merkilegt að þeir vilji tengja við svona gamla kynþáttafordóma,“ segir Kristín Loftsdóttir, prófessor í mannfræði. Umræða hefur spunnist síðustu daga um sælgætisgerðina Kólus og umbúðir sem prýða kremlakkrís frá þeim. Kólus framleiðir lakkrís undir heitinu Sambó en það er einnig rasískt hugtak í ensku. Hugtakið sem á við einstakling sem á hvíta og hörundslitaða forfeður hefur verið notað með niðrandi merkingu frá því um miðja 19. öld. Kjartan Páll Kjartansson, framkvæmdarstjóri Kólus, segir ekkert rasískt vera við umbúðirnar og segir strákinn á umbúðunum vera litla svarta Sambó sem er indverskur drengur úr bókinni Sagan af litla svarta Sambó. Hann skilur ekki hvers vegna fólk er að gera mál úr þessu og segir þetta einfaldlega vera móðursýki. Bókin hefur verið harðlega gagnrýnd en hún er sögð einkennast af fordómum vegna staðlaðra hugmynda um svart fólk og þá sérstaklega teikningar bókarinnar.Kristín Loftsdóttir, prófessor í mannfræði.vísir/valli„Það er ekki íslensk uppfinning að teikna fólk sem er með dökkt litaraft á þennan hátt. Þetta eru bein áhrif frá rasistaímyndum sem voru sterkar víða í Evrópu í lok 19. og í byrjun 20. aldar. Í bókinni hans Muggs um negrastrákana tíu sjáum við sömu ímynd í teikningum bókarinnar. Mér þykir mjög merkilegt að þetta fyrirtæki vilji tengja vöru sína við kynþáttafordóma,“ segir Kristín. Árið 2007 kom svipað mál til kastanna þegar bókaútgáfan Skrudda endurútgaf bókina Negrastrákarnir. Kristín rannsakaði og greindi umræðuna um útgáfuna en niðurstaða hennar var að innfæddir Íslendingar skiptust í tvo hópa sem voru á öndverðum meiði um skilaboð bókarinnar en innflytjendum á Íslandi þótti bókin lýsa fordómum. Ó. Johnson & Kaaber eru dreifingaraðili fyrir Kólus. Á vörulista vefsíðu fyrirtækisins mátti á fimmtudag finna mynd af umbúðunum en í gær var myndin horfin. Alfreð Jóhannsson, sölustjóri hjá Ó. Johnson & Kaaber, segir tilviljun að myndin sé horfin af vefnum og að það hafi ekki verið ætlunin að fjarlægja hana.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Bein útsending: Formenn flokka funda með forseta Íslands Innlent Segja ásakanir „uppspuna frá rótum“ og „efni í hryllingsmynd“ Innlent Jón Gnarr kennir í brjósti um Einar arftaka sinn Innlent „Þetta verður alger Kleppur“ Innlent Íslendingur bannaður á djamminu í Danmörku Innlent „Þriðja banatilræðinu“ gegn Trump afstýrt Erlent Segir Svandísi aðeins eiga einn kost eftir „svipugöng niðurlægingar“ Innlent Pallborðið: Hvað segir stjórnarandstaðan um útspil Bjarna? Innlent Annar fyrrverandi Miðflokksmaður til liðs við Arnar Þór Innlent „Við erum ekkert ofboðslega hrifin af þessari dramatík“ Innlent Fleiri fréttir Sér Sigurð Inga alveg fyrir sér sem forsætisráðherra Dagbjört stendur við færsluna sem hún eyddi Viðbrögð stjórnarandstöðunnar, rödd almennings og landsleikur Afar spenntur fyrir minnihlutastjórn Íslendingur bannaður á djamminu í Danmörku „Ekkert eðlilega leiðinleg, þessi ríkisstjórn“ Allar líkur á samþykki forseta og að stjórnin sitji til kosninga Blönduð leið líkleg hjá Viðreisn og barátta um oddvitasætin „Við erum ekkert ofboðslega hrifin af þessari dramatík“ Staðan óljós eftir atburðarás gærdagsins Jón Gnarr kennir í brjósti um Einar arftaka sinn Hnífstunguárás í gistiskýlinu „Við þurfum að flýta okkur hægt í þessari stöðu“ Það henti VG að vera í „svolitlum slag“ við Sjálfstæðisflokkinn Skondið að sjá ágreininginn koma upp á yfirborðið Stuttur tími til að „komast í kjólinn fyrir jólin“ Pallborðið: Hvað segir stjórnarandstaðan um útspil Bjarna? Óvissa í efnahagslífinu og erfitt að sjá að verðbólga hjaðni nú Annar fyrrverandi Miðflokksmaður til liðs við Arnar Þór Forseti fundar með formönnum Uppstilling á framboðslista „ekki A-kostur“ „Svívirðileg móðgun við kennara“ „Mér gæti ekki verið meira sama um alla spekingana“ Frank Walter Sands er fallinn frá „Þetta verður alger Kleppur“ Gerir grein fyrir ákvörðun sinni síðar í vikunni Segja ásakanir „uppspuna frá rótum“ og „efni í hryllingsmynd“ Óvenjulegt ef forseti féllist ekki á ósk um þingrof Segir Svandísi aðeins eiga einn kost eftir „svipugöng niðurlægingar“ Bein útsending: Formenn flokka funda með forseta Íslands Sjá meira
„Það er merkilegt að þeir vilji tengja við svona gamla kynþáttafordóma,“ segir Kristín Loftsdóttir, prófessor í mannfræði. Umræða hefur spunnist síðustu daga um sælgætisgerðina Kólus og umbúðir sem prýða kremlakkrís frá þeim. Kólus framleiðir lakkrís undir heitinu Sambó en það er einnig rasískt hugtak í ensku. Hugtakið sem á við einstakling sem á hvíta og hörundslitaða forfeður hefur verið notað með niðrandi merkingu frá því um miðja 19. öld. Kjartan Páll Kjartansson, framkvæmdarstjóri Kólus, segir ekkert rasískt vera við umbúðirnar og segir strákinn á umbúðunum vera litla svarta Sambó sem er indverskur drengur úr bókinni Sagan af litla svarta Sambó. Hann skilur ekki hvers vegna fólk er að gera mál úr þessu og segir þetta einfaldlega vera móðursýki. Bókin hefur verið harðlega gagnrýnd en hún er sögð einkennast af fordómum vegna staðlaðra hugmynda um svart fólk og þá sérstaklega teikningar bókarinnar.Kristín Loftsdóttir, prófessor í mannfræði.vísir/valli„Það er ekki íslensk uppfinning að teikna fólk sem er með dökkt litaraft á þennan hátt. Þetta eru bein áhrif frá rasistaímyndum sem voru sterkar víða í Evrópu í lok 19. og í byrjun 20. aldar. Í bókinni hans Muggs um negrastrákana tíu sjáum við sömu ímynd í teikningum bókarinnar. Mér þykir mjög merkilegt að þetta fyrirtæki vilji tengja vöru sína við kynþáttafordóma,“ segir Kristín. Árið 2007 kom svipað mál til kastanna þegar bókaútgáfan Skrudda endurútgaf bókina Negrastrákarnir. Kristín rannsakaði og greindi umræðuna um útgáfuna en niðurstaða hennar var að innfæddir Íslendingar skiptust í tvo hópa sem voru á öndverðum meiði um skilaboð bókarinnar en innflytjendum á Íslandi þótti bókin lýsa fordómum. Ó. Johnson & Kaaber eru dreifingaraðili fyrir Kólus. Á vörulista vefsíðu fyrirtækisins mátti á fimmtudag finna mynd af umbúðunum en í gær var myndin horfin. Alfreð Jóhannsson, sölustjóri hjá Ó. Johnson & Kaaber, segir tilviljun að myndin sé horfin af vefnum og að það hafi ekki verið ætlunin að fjarlægja hana.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Bein útsending: Formenn flokka funda með forseta Íslands Innlent Segja ásakanir „uppspuna frá rótum“ og „efni í hryllingsmynd“ Innlent Jón Gnarr kennir í brjósti um Einar arftaka sinn Innlent „Þetta verður alger Kleppur“ Innlent Íslendingur bannaður á djamminu í Danmörku Innlent „Þriðja banatilræðinu“ gegn Trump afstýrt Erlent Segir Svandísi aðeins eiga einn kost eftir „svipugöng niðurlægingar“ Innlent Pallborðið: Hvað segir stjórnarandstaðan um útspil Bjarna? Innlent Annar fyrrverandi Miðflokksmaður til liðs við Arnar Þór Innlent „Við erum ekkert ofboðslega hrifin af þessari dramatík“ Innlent Fleiri fréttir Sér Sigurð Inga alveg fyrir sér sem forsætisráðherra Dagbjört stendur við færsluna sem hún eyddi Viðbrögð stjórnarandstöðunnar, rödd almennings og landsleikur Afar spenntur fyrir minnihlutastjórn Íslendingur bannaður á djamminu í Danmörku „Ekkert eðlilega leiðinleg, þessi ríkisstjórn“ Allar líkur á samþykki forseta og að stjórnin sitji til kosninga Blönduð leið líkleg hjá Viðreisn og barátta um oddvitasætin „Við erum ekkert ofboðslega hrifin af þessari dramatík“ Staðan óljós eftir atburðarás gærdagsins Jón Gnarr kennir í brjósti um Einar arftaka sinn Hnífstunguárás í gistiskýlinu „Við þurfum að flýta okkur hægt í þessari stöðu“ Það henti VG að vera í „svolitlum slag“ við Sjálfstæðisflokkinn Skondið að sjá ágreininginn koma upp á yfirborðið Stuttur tími til að „komast í kjólinn fyrir jólin“ Pallborðið: Hvað segir stjórnarandstaðan um útspil Bjarna? Óvissa í efnahagslífinu og erfitt að sjá að verðbólga hjaðni nú Annar fyrrverandi Miðflokksmaður til liðs við Arnar Þór Forseti fundar með formönnum Uppstilling á framboðslista „ekki A-kostur“ „Svívirðileg móðgun við kennara“ „Mér gæti ekki verið meira sama um alla spekingana“ Frank Walter Sands er fallinn frá „Þetta verður alger Kleppur“ Gerir grein fyrir ákvörðun sinni síðar í vikunni Segja ásakanir „uppspuna frá rótum“ og „efni í hryllingsmynd“ Óvenjulegt ef forseti féllist ekki á ósk um þingrof Segir Svandísi aðeins eiga einn kost eftir „svipugöng niðurlægingar“ Bein útsending: Formenn flokka funda með forseta Íslands Sjá meira