Yndislegt að dusta rykið af svona snilldarverki

Hjörleifur Valsson fiðluleikari hefur komið víða við á farsælum ferli í tónlistinni. Hann lauk einleikaraprófi frá Tónlistarháskólanum í Ósló árið 1993 og í framhaldinu fékk Hjörleifur styrk frá tékkneska ríkinu til náms við konservatoríið í Prag. Þar nam hann fiðluleik og kammertónlist í þrjú ár, auk þess að leika með ýmsum kammerhópum og hljómsveitum þar í borg. Hjörleifur hefur komið fram á fjölda tónleika víða um Evrópu, starfað með heimsþekktum tónlistarmönnum samið, útsett og leikið tónlist fyrir leikhús.

En í kvöld kemur Hjörleifur fram á tónleikum í Listasafni Sigurjóns Ólafssonar ásamt Ourania Men­elaou píanóleikara. Þegar tal náðist af Hjörleifi voru þau í bíl á leiðinni frá Ísafirði en á sunnudagskvöldið voru þau Ourania að spila á hinum árlegu minningartónleikum um hjónin Ragnar H. Ragnar og Sigríði Jónsdóttur. Hjörleifur segir að það sé alltaf sérstaklega ánægjulegt að koma vestur og spila á þessum tónleikum. „Þetta gekk ofsalega vel, alveg frábærir áhorfendur og alveg sérstaklega gaman að spila fyrir Ísfirðinga. Það er löng hefð fyrir þessum tónleikum og það er dásamlegt að sjá hvað það er alltaf vel mætt.“

Efnisskráin á tónleikum kvöldsins er sérdeilis forvitnileg en flest verkanna hafa aldrei verið flutt áður á Íslandi. Þau Hjörleifur og Ourania flytja Dialoghi filosofici – Heimspekilegar samræður eftir Oldrich František Korte, Sonatina semplice eftir Petr Eben, Graceful ghost rag eftir William Bolcom og Sónötu nr. 1 eftir George Antheil. „Já þessi verk hafa reyndar lítið heyrst. Það er þarna til að mynda verk samið 1926 sem við Ourania frumfluttum í Tékklandi og nú erum við að frumflytja þetta á Íslandi.“

Aðspurður hvað valdi því að svo gamalt verk sé að fá frumflutning í dag segir Hjörleifur að svona þróist þetta nú stundum í tónlistinni. „Það er fjöldinn allur til af tónlist og sum tónskáld verða vinsæl og önnur ekki. Sumir ná háum aldri og eru í sviðsljósinu og aðrir ekki og þetta er tónskáld sem hefur svona aðeins fallið utan vinsældanna. Vivaldi var til að mynda gleymdur í 200 ár. Þannig að það er yndislegt að geta dustað rykið af svona snilldarverki og það vakti svo sannarlega athygli í gær. Það tekur reyndar ansi langan tíma að vinna þetta þar sem maður hefur ekkert að styðja sig við. Þá þurfum við svona að finna okkar leið að því að gera þetta og það hefur nú bara gengið vel.“

Hjörleifur segir að þau Ourania, sem er frá Kýpur en starfar í Prag og London bæði sem píanisti og tónlistarfræðingur, hafi spilað mikið saman í gegnum árin. „Við höfum spilað saman í um tuttugu og þrjú ár. Við vorum að læra saman í Prag og það var svona fyrir tilviljun að það vantaði fiðlu og píanó saman í verkefni. Við vorum kölluð saman og byrjuðum að spila og það gekk strax vel hjá okkur samstarfið frá fyrsta degi. Þetta var 1993 og við fórum út í það að vinna saman sem dúó og störfuðum mjög þétt í nokkuð mörg ár. Svo varð soldið hlé þegar ég flutti hingað til Íslands og var að sinna öðrum störfum en svo höfum við tekið upp þráðinn aftur eftir að ég flutti til Noregs fyrir einum sex árum.“

Hjörleifur ber ekki á móti því að hrunið hér heima hafi átt stærstan þátt í því að hann flutti til Noregs fyrir sex árum. „Það var algjört ofur­álag hérna heima. Ég hafði reyndar alltaf nóg að gera, eiginlega of mikið ef eitthvað var, en að sama skapi átti ég erfitt með að halda utan um öll praktísku málin og hreinlega vann yfir mig. Það er allt annað umhverfi og viðhorf til þess sem maður gerir í mínu starfi í Noregi en ég hlakka samt mikið til þess að spila í Listasafni Sigurjóns í kvöld. Svo fljúgum við til Ósló daginn eftir það og spilum tvenna tónleika þar þannig að það er nóg að gera.“

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 11. október.