Beinin eru af hávöxnum karlmanni Svavar Hávarðsson skrifar 11. október 2016 07:00 Hildur Gestsdóttir hefur lesið í bein fornmannsins – sem hugsanlega var eigandi sverðs frá 10. öld sem einnig fannst fyrir stuttu. vísir/gva Lestur í bein fornmannsins sem fundust í landi Ytri-Ása í Skaftártungu í byrjun mánaðarins sýna að um frekar hávaxinn karlmann var að ræða sem var nokkuð þrekvaxinn og vel haldinn. Hildur Gestsdóttir, fornmeinafræðingur hjá Fornleifastofnun Íslands, hefur rannsakað beinin sem gæsaskyttur fundu á bökkum Eldvatns, aðeins nokkra tugi metra frá þeim stað þar sem annar hópur gæsaveiðimanna fann sverð frá tíundu öld í september. Er sá fundur talinn einn sá merkasti í íslenskri fornleifafræði í langan tíma enda slíkir fundir fátíðir. Nærtækt er að álykta að beinin séu af eiganda sverðsins, þó sérfræðingar treysti sér ekki til að fullyrða að svo sé. Beinin sem fundust eru vinstri fótleggur og mjaðmabein fornmannsins, en þó ekki sé úr miklu að moða er ótrúlegt hvað Hildur getur þó séð mikið út frá jarðneskum leifum þessa manns sem var lagður til hinstu hvílu á tíundu öld, að því gefnu að sverðið umtalaða sé hans. „Af því að ég er með mjaðmarbeinið þá get ég séð að þetta er karlmaður. Líklegast hefur hann verið á fertugsaldri, og frekar hávaxinn miðað við sína samtíðarmenn eða sirka 1,72 metrar á hæð. Þó eru skekkjumörkin töluverð þar sem ég er bara með eitt bein,“ segir Hildur. Spurð um hvort eitthvað sé hægt að merkja um heilsufar mannsins eða líkamlegt atgervi hans að öðru leyti á meðan hann lifði, segir Hildur að merki séu um að einhvern tímann hafi hann glímt við sýkingu. „Ég get ekki sagt meira um það en get sagt að hann var stórgerður og hraustlega byggður – það er þyngd í beinunum og má ætla að hann hafi verið ágætlega hraustur þegar hann lést,“ segir Hildur. Hildur segir blaðamann vera að teygja sig mjög langt þegar er spurt um hvort eigandi beinanna hafi verið veginn, enda afar sjaldgæft að nokkuð sé hægt að segja um dánarorsök út frá fundi eins og þessum. „Af öllum þeim hundruðum beina sem ég hef skoðað get ég talið það á fingrum annarrar handar þar sem ég treysti mér til að segja eitthvað um dánarorsök – enda erum við oftast að leita að einhverju um líf fólks frekar en dánarorsök. Slíkt er varla sjáanlegt nema merki séu um einhvers konar áverka,“ segir Hildur og bætir við að sjaldan sjáist merki á beinum fullorðinna frá þessum tíma að viðkomandi hafi liðið skort. Það sjáist hins vegar frekar á beinum barna; merki um beinkröm eða vítamínskort svo dæmi sé tekið. Frekari rannsóknir á beinunum eru ekki á dagskrá – þó Hildur útiloki alls ekki að frekari rannsóknir verði gerðar síðar en mikill áhugi er á rannsóknum á beinagrindum á Íslandi – bæði hjá vísindamönnum og nemum. Beinin verða eftirleiðis varðveitt á Þjóðminjasafninu.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Birtist í Fréttablaðinu Tengdar fréttir Himinlifandi að kumlið sé fundið Hluti úr mjaðmagrind, vinstri leggur og járnmunir fundust steinsnar frá þeim stað sem sverðið fannst á fyrir tæpum mánuði. 3. október 2016 10:07 Fundu mannabein skammt frá staðnum þar sem víkingasverðið fannst Gæsaveiðimenn fundu í dag mannabein og málmhlut skammt frá þeim stað þar sem um þúsund ára gamalt sverð fannst í Skaftárhreppi í byrjun síðasta mánaðar. 1. október 2016 21:01 Víkingaaldarsverðið sló í gegn á Þjóðminjasafni Sverð eignað Hróari Tungugoða var til sýnis á Þjóðminjasafninu í gær. Mikill fjöldi mætti á sýninguna. Líklegt að rúmt ár sé þangað til að sverðið verði aftur til sýnis. 10. október 2016 07:00 Mest lesið „Það má berja barn á Íslandi ef það er ekki með íslenska kennitölu“ Innlent Brutu leið inn á heimili fyrir sjúkralið að veita aðhlynningu Innlent Arndís Anna hyggst ekki bjóða sig fram aftur Innlent Varar við „hægriglundroða” Bjarna og Sigmundar og landsfundi frestað Innlent Meintur nethrellir fær bætur vegna húsleitar Innlent Þykir leitt hvernig kennarar túlkuðu orð sín Innlent Starfsstjórn með nýjum forsætisráðherra „bara einhver furðukenning“ Innlent Íslendingur bannaður á djamminu í Danmörku Innlent Mikið undir á fyrsta sáttafundi eftir verkfallsboðun Innlent „Loksins!“ segja ungir sjálfstæðismenn Innlent Fleiri fréttir Enginn þingfundur í dag og óvissa um framhaldið Varar við „hægriglundroða” Bjarna og Sigmundar og landsfundi frestað „Það má berja barn á Íslandi ef það er ekki með íslenska kennitölu“ Brutu leið inn á heimili fyrir sjúkralið að veita aðhlynningu Mikið undir á fyrsta sáttafundi eftir verkfallsboðun Arndís Anna hyggst ekki bjóða sig fram aftur Meintur nethrellir fær bætur vegna húsleitar „Loksins!“ segja ungir sjálfstæðismenn Starfsstjórn með nýjum forsætisráðherra „bara einhver furðukenning“ Ekki einhugur meðal formanna flokkanna um framhaldið Þykir leitt hvernig kennarar túlkuðu orð sín Sér Sigurð Inga alveg fyrir sér sem forsætisráðherra Dagbjört stendur við færsluna sem hún eyddi Viðbrögð stjórnarandstöðunnar, rödd almennings og landsleikur Afar spenntur fyrir minnihlutastjórn Íslendingur bannaður á djamminu í Danmörku „Ekkert eðlilega leiðinleg, þessi ríkisstjórn“ Allar líkur á samþykki forseta og að stjórnin sitji til kosninga Blönduð leið líkleg hjá Viðreisn og barátta um oddvitasætin „Við erum ekkert ofboðslega hrifin af þessari dramatík“ Staðan óljós eftir atburðarás gærdagsins Jón Gnarr kennir í brjósti um Einar arftaka sinn Hnífstunguárás í gistiskýlinu „Við þurfum að flýta okkur hægt í þessari stöðu“ Það henti VG að vera í „svolitlum slag“ við Sjálfstæðisflokkinn Skondið að sjá ágreininginn koma upp á yfirborðið Stuttur tími til að „komast í kjólinn fyrir jólin“ Pallborðið: Hvað segir stjórnarandstaðan um útspil Bjarna? Óvissa í efnahagslífinu og erfitt að sjá að verðbólga hjaðni nú Annar fyrrverandi Miðflokksmaður til liðs við Arnar Þór Sjá meira
Lestur í bein fornmannsins sem fundust í landi Ytri-Ása í Skaftártungu í byrjun mánaðarins sýna að um frekar hávaxinn karlmann var að ræða sem var nokkuð þrekvaxinn og vel haldinn. Hildur Gestsdóttir, fornmeinafræðingur hjá Fornleifastofnun Íslands, hefur rannsakað beinin sem gæsaskyttur fundu á bökkum Eldvatns, aðeins nokkra tugi metra frá þeim stað þar sem annar hópur gæsaveiðimanna fann sverð frá tíundu öld í september. Er sá fundur talinn einn sá merkasti í íslenskri fornleifafræði í langan tíma enda slíkir fundir fátíðir. Nærtækt er að álykta að beinin séu af eiganda sverðsins, þó sérfræðingar treysti sér ekki til að fullyrða að svo sé. Beinin sem fundust eru vinstri fótleggur og mjaðmabein fornmannsins, en þó ekki sé úr miklu að moða er ótrúlegt hvað Hildur getur þó séð mikið út frá jarðneskum leifum þessa manns sem var lagður til hinstu hvílu á tíundu öld, að því gefnu að sverðið umtalaða sé hans. „Af því að ég er með mjaðmarbeinið þá get ég séð að þetta er karlmaður. Líklegast hefur hann verið á fertugsaldri, og frekar hávaxinn miðað við sína samtíðarmenn eða sirka 1,72 metrar á hæð. Þó eru skekkjumörkin töluverð þar sem ég er bara með eitt bein,“ segir Hildur. Spurð um hvort eitthvað sé hægt að merkja um heilsufar mannsins eða líkamlegt atgervi hans að öðru leyti á meðan hann lifði, segir Hildur að merki séu um að einhvern tímann hafi hann glímt við sýkingu. „Ég get ekki sagt meira um það en get sagt að hann var stórgerður og hraustlega byggður – það er þyngd í beinunum og má ætla að hann hafi verið ágætlega hraustur þegar hann lést,“ segir Hildur. Hildur segir blaðamann vera að teygja sig mjög langt þegar er spurt um hvort eigandi beinanna hafi verið veginn, enda afar sjaldgæft að nokkuð sé hægt að segja um dánarorsök út frá fundi eins og þessum. „Af öllum þeim hundruðum beina sem ég hef skoðað get ég talið það á fingrum annarrar handar þar sem ég treysti mér til að segja eitthvað um dánarorsök – enda erum við oftast að leita að einhverju um líf fólks frekar en dánarorsök. Slíkt er varla sjáanlegt nema merki séu um einhvers konar áverka,“ segir Hildur og bætir við að sjaldan sjáist merki á beinum fullorðinna frá þessum tíma að viðkomandi hafi liðið skort. Það sjáist hins vegar frekar á beinum barna; merki um beinkröm eða vítamínskort svo dæmi sé tekið. Frekari rannsóknir á beinunum eru ekki á dagskrá – þó Hildur útiloki alls ekki að frekari rannsóknir verði gerðar síðar en mikill áhugi er á rannsóknum á beinagrindum á Íslandi – bæði hjá vísindamönnum og nemum. Beinin verða eftirleiðis varðveitt á Þjóðminjasafninu.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Birtist í Fréttablaðinu Tengdar fréttir Himinlifandi að kumlið sé fundið Hluti úr mjaðmagrind, vinstri leggur og járnmunir fundust steinsnar frá þeim stað sem sverðið fannst á fyrir tæpum mánuði. 3. október 2016 10:07 Fundu mannabein skammt frá staðnum þar sem víkingasverðið fannst Gæsaveiðimenn fundu í dag mannabein og málmhlut skammt frá þeim stað þar sem um þúsund ára gamalt sverð fannst í Skaftárhreppi í byrjun síðasta mánaðar. 1. október 2016 21:01 Víkingaaldarsverðið sló í gegn á Þjóðminjasafni Sverð eignað Hróari Tungugoða var til sýnis á Þjóðminjasafninu í gær. Mikill fjöldi mætti á sýninguna. Líklegt að rúmt ár sé þangað til að sverðið verði aftur til sýnis. 10. október 2016 07:00 Mest lesið „Það má berja barn á Íslandi ef það er ekki með íslenska kennitölu“ Innlent Brutu leið inn á heimili fyrir sjúkralið að veita aðhlynningu Innlent Arndís Anna hyggst ekki bjóða sig fram aftur Innlent Varar við „hægriglundroða” Bjarna og Sigmundar og landsfundi frestað Innlent Meintur nethrellir fær bætur vegna húsleitar Innlent Þykir leitt hvernig kennarar túlkuðu orð sín Innlent Starfsstjórn með nýjum forsætisráðherra „bara einhver furðukenning“ Innlent Íslendingur bannaður á djamminu í Danmörku Innlent Mikið undir á fyrsta sáttafundi eftir verkfallsboðun Innlent „Loksins!“ segja ungir sjálfstæðismenn Innlent Fleiri fréttir Enginn þingfundur í dag og óvissa um framhaldið Varar við „hægriglundroða” Bjarna og Sigmundar og landsfundi frestað „Það má berja barn á Íslandi ef það er ekki með íslenska kennitölu“ Brutu leið inn á heimili fyrir sjúkralið að veita aðhlynningu Mikið undir á fyrsta sáttafundi eftir verkfallsboðun Arndís Anna hyggst ekki bjóða sig fram aftur Meintur nethrellir fær bætur vegna húsleitar „Loksins!“ segja ungir sjálfstæðismenn Starfsstjórn með nýjum forsætisráðherra „bara einhver furðukenning“ Ekki einhugur meðal formanna flokkanna um framhaldið Þykir leitt hvernig kennarar túlkuðu orð sín Sér Sigurð Inga alveg fyrir sér sem forsætisráðherra Dagbjört stendur við færsluna sem hún eyddi Viðbrögð stjórnarandstöðunnar, rödd almennings og landsleikur Afar spenntur fyrir minnihlutastjórn Íslendingur bannaður á djamminu í Danmörku „Ekkert eðlilega leiðinleg, þessi ríkisstjórn“ Allar líkur á samþykki forseta og að stjórnin sitji til kosninga Blönduð leið líkleg hjá Viðreisn og barátta um oddvitasætin „Við erum ekkert ofboðslega hrifin af þessari dramatík“ Staðan óljós eftir atburðarás gærdagsins Jón Gnarr kennir í brjósti um Einar arftaka sinn Hnífstunguárás í gistiskýlinu „Við þurfum að flýta okkur hægt í þessari stöðu“ Það henti VG að vera í „svolitlum slag“ við Sjálfstæðisflokkinn Skondið að sjá ágreininginn koma upp á yfirborðið Stuttur tími til að „komast í kjólinn fyrir jólin“ Pallborðið: Hvað segir stjórnarandstaðan um útspil Bjarna? Óvissa í efnahagslífinu og erfitt að sjá að verðbólga hjaðni nú Annar fyrrverandi Miðflokksmaður til liðs við Arnar Þór Sjá meira
Himinlifandi að kumlið sé fundið Hluti úr mjaðmagrind, vinstri leggur og járnmunir fundust steinsnar frá þeim stað sem sverðið fannst á fyrir tæpum mánuði. 3. október 2016 10:07
Fundu mannabein skammt frá staðnum þar sem víkingasverðið fannst Gæsaveiðimenn fundu í dag mannabein og málmhlut skammt frá þeim stað þar sem um þúsund ára gamalt sverð fannst í Skaftárhreppi í byrjun síðasta mánaðar. 1. október 2016 21:01
Víkingaaldarsverðið sló í gegn á Þjóðminjasafni Sverð eignað Hróari Tungugoða var til sýnis á Þjóðminjasafninu í gær. Mikill fjöldi mætti á sýninguna. Líklegt að rúmt ár sé þangað til að sverðið verði aftur til sýnis. 10. október 2016 07:00