Kominn tími til að hætta Robert Barber skrifar 19. janúar 2017 07:00 Ísland og Bandaríkin eru vinaþjóðir sem deila mörgum grunngildum og hagsmunum. Samband þjóðanna byggist á frændsemi, menningu og efnahags- og viðskiptatengslum. Bandaríkin voru fyrsta ríkið til að viðurkenna sjálfstæði Íslands árið 1944. Viðskiptalega eru Bandaríkin einn stærsti útflutningsmarkaðurinn fyrir íslenskar vörur og stærsta uppspretta erlendrar fjárfestingar á Íslandi. Bandarískur innflutningur til Íslands árið 2015 var 55 milljarðar kr., eða 8% af heildarinnflutningi. Efnahagsleg tengsl landanna eru djúpstæð og spanna allt frá morgunkorni til sólarkísils. Þessi efnahagslegu tengsl ríkjanna eru mikilvægur þáttur í tvíhliða samstarfi landanna og er bandaríski markaðurinn mjög móttækilegur fyrir íslenskum vörum og nýsköpunarfyrirtækum. Þetta hefur ýtt undir fjölbreytni í fjárfestingu og fjármögnun á hinum ýmsu tækifærum fyrir íslensk fyrirtæki og einstaklinga og hef ég sjálfur orðið vitni að opnun nýrra markaða fyrir íslenskar hugmyndir og hugvit. Flest þekkjum við fyrirtæki eins og Marel, Össur, Eimskip og Icelandair sem hafa náð að festa sig vel í sessi í Bandaríkjunum og munum við sjá fleiri fyrirtæki eins og Kerecis og WOW air ná svipuðum hæðum á næstunni. Íslenski sjávarklasinn og Íslenski jarðvarmaklasinn eru fyrirmyndir svipaðra verkefna í Bandaríkjunum. Ef ég lít til framtíðar sé ég ógrynni af tækifærum sem má bæði þróa og útfæra á grundvelli tvíhliða sambands Íslands og Bandaríkjanna. Viðskiptasamband landanna mun líklega halda áfram að aukast á næstu árum enda byggt á sterkri og hagstæðri ímynd íslenskra vörumerkja sem Bandaríkjamönnum fellur vel í geð. Ímynd sem er ekki einungis byggð á gæðum íslensks útflutnings heldur einnig velgengni Íslands við að tryggja í sessi verðskuldað orðspor sem land sem státar af umhyggju fyrir umhverfinu og félagslegri ábyrgð. Sem slíkt skarar Ísland fram úr í framleiðslu á gæðavörum á sjálfbæran og nýstárlegan hátt. Þessi jákvæða ímynd Íslands og Íslendinga hefur ekki bara skilað sér í meiri útflutningi til Bandaríkjanna, heldur einnig í ferðamannaiðnaðinum, en á árinu 2016 heimsóttu fleiri Bandaríkjamenn Ísland en nokkru sinni fyrr og má búast við enn fleirum á þessu ári. Það er erfitt að verðleggja sjálfbærni eða umhverfisábyrgð en það er ljóst að þær hafa gjald á einhvern hátt. Rétt eins og hinn íslenski neytandi er opinn fyrir nýjum, einstökum hráefnum og framleiðslu frá Bandaríkjunum, hafa Bandaríkjamenn fagnað komu íslenskra matvæla á bandarískan markað, eins og til dæmis skyrs og íslensks sjávarfangs. Bandaríski markaðurinn fyrir íslenskan fisk er að mestu ónýttur og er gríðarleg eftirspurn eftir gæðafisk- og sjávarfurðum. Möguleikarnir fyrir íslenskar sjávarafurðir eru því vel fyrir hendi.Skaðlegur blettur Það er því miður einn blettur á hinu íslenska vörumerki sem er sérstaklega skaðlegur íslenskum sjávarafurðum. Þar vísa ég til áframhaldandi hvalveiða Íslendinga, sem eru verulega illa séðar af fjölda Bandaríkjamanna. Þessir samviskusömu neytendur eru fljótir að rísa gegn söluaðilum sem setja vörur á markað sem taldar eru umdeildar. Slíkt getur haft áhrif á markaðssetningu íslenskra matvæla þar sem verslanir og neytendur geta snúið baki við afurðum sem koma frá Íslandi. Slíkar aðgerðir geta einnig haft áhrif á komur bandarískra ferðamanna til landsins. Hvalaskoðun við Ísland er atvinnugrein sem skilar milljörðum króna inn í þjóðarbúið og er skýrt dæmi um það hvernig hægt er að hámarka efnahagslegan ávinning af þessari auðlind. Það ætti því að liggja fyrir hver sé besta nýtingin á hval við Íslandsstrendur. Þessi grein er ekki ætluð sem ádeila gegn hvalveiðum. Þó að afstaða bandarískra stjórnvalda sé skýr, þá er það undir Íslendingum komið að taka ákvörðun um það hver hvalveiðistefna Íslands er, og virði ég rétt Íslands sem fullvalda þjóðar til að gera það. Ég vil frekar deila þeirri ályktun minni sem ég hef komist að sem sendiherra Bandaríkjanna á Íslandi, að það takmarkaða útflutningsvirði af hvalkjötssölu er mjög léttvægt í samanburði við aukin markaðstækifæri, bæði á bandarískum markaði fyrir sjávarfang og í íslenskum ferðaiðnaði, sem kæmu í kjölfarið á því að Íslendingar byndu endahnút á hvalveiðar sínar. Það gæti verið öllum í vil, sérstaklega íslenskum sjávarútvegi og ferðaþjónustu. Þar sem ég mun kveðja Ísland sem sendiherra Bandaríkjanna þann 20. janúar, langar mig að þakka öllum Íslendingum kærlega fyrir góðar viðtökur og að hafa gert tveggja ára dvöl mína hér á landi ótrúlega gefandi. Ég er heppinn að hafa notið þeirra forréttinda að fá að hafa þjónað þjóð minni sem sendiherra Bandaríkjanna á Íslandi. Takk fyrir mig. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Halldór 19.10.24 Halldór Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Gerum íslensku að kosningamáli Eiríkur Rögnvaldsson Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Skoðun Skoðun Í átt að betra Íslandi – stjórnmál sem skila árangri Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Gerum íslensku að kosningamáli Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson skrifar Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Skoðun Ert þú ég eða verð ég þú Júlíus Birgir Jóhannsson skrifar Skoðun Ákall um annars konar hagkerfi Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Lögbrot íslenskrar stjórnsýslu og dómstóla Huginn Þór Grétarsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands styður þjóðarmorð Elí Hörpu og Önundarbur skrifar Skoðun Stjórnvöld bregðist við eggjaskorti með afnámi tolla Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Í hvernig samfélagi viljum við búa í? Ólafur H. Ólafsson skrifar Sjá meira
Ísland og Bandaríkin eru vinaþjóðir sem deila mörgum grunngildum og hagsmunum. Samband þjóðanna byggist á frændsemi, menningu og efnahags- og viðskiptatengslum. Bandaríkin voru fyrsta ríkið til að viðurkenna sjálfstæði Íslands árið 1944. Viðskiptalega eru Bandaríkin einn stærsti útflutningsmarkaðurinn fyrir íslenskar vörur og stærsta uppspretta erlendrar fjárfestingar á Íslandi. Bandarískur innflutningur til Íslands árið 2015 var 55 milljarðar kr., eða 8% af heildarinnflutningi. Efnahagsleg tengsl landanna eru djúpstæð og spanna allt frá morgunkorni til sólarkísils. Þessi efnahagslegu tengsl ríkjanna eru mikilvægur þáttur í tvíhliða samstarfi landanna og er bandaríski markaðurinn mjög móttækilegur fyrir íslenskum vörum og nýsköpunarfyrirtækum. Þetta hefur ýtt undir fjölbreytni í fjárfestingu og fjármögnun á hinum ýmsu tækifærum fyrir íslensk fyrirtæki og einstaklinga og hef ég sjálfur orðið vitni að opnun nýrra markaða fyrir íslenskar hugmyndir og hugvit. Flest þekkjum við fyrirtæki eins og Marel, Össur, Eimskip og Icelandair sem hafa náð að festa sig vel í sessi í Bandaríkjunum og munum við sjá fleiri fyrirtæki eins og Kerecis og WOW air ná svipuðum hæðum á næstunni. Íslenski sjávarklasinn og Íslenski jarðvarmaklasinn eru fyrirmyndir svipaðra verkefna í Bandaríkjunum. Ef ég lít til framtíðar sé ég ógrynni af tækifærum sem má bæði þróa og útfæra á grundvelli tvíhliða sambands Íslands og Bandaríkjanna. Viðskiptasamband landanna mun líklega halda áfram að aukast á næstu árum enda byggt á sterkri og hagstæðri ímynd íslenskra vörumerkja sem Bandaríkjamönnum fellur vel í geð. Ímynd sem er ekki einungis byggð á gæðum íslensks útflutnings heldur einnig velgengni Íslands við að tryggja í sessi verðskuldað orðspor sem land sem státar af umhyggju fyrir umhverfinu og félagslegri ábyrgð. Sem slíkt skarar Ísland fram úr í framleiðslu á gæðavörum á sjálfbæran og nýstárlegan hátt. Þessi jákvæða ímynd Íslands og Íslendinga hefur ekki bara skilað sér í meiri útflutningi til Bandaríkjanna, heldur einnig í ferðamannaiðnaðinum, en á árinu 2016 heimsóttu fleiri Bandaríkjamenn Ísland en nokkru sinni fyrr og má búast við enn fleirum á þessu ári. Það er erfitt að verðleggja sjálfbærni eða umhverfisábyrgð en það er ljóst að þær hafa gjald á einhvern hátt. Rétt eins og hinn íslenski neytandi er opinn fyrir nýjum, einstökum hráefnum og framleiðslu frá Bandaríkjunum, hafa Bandaríkjamenn fagnað komu íslenskra matvæla á bandarískan markað, eins og til dæmis skyrs og íslensks sjávarfangs. Bandaríski markaðurinn fyrir íslenskan fisk er að mestu ónýttur og er gríðarleg eftirspurn eftir gæðafisk- og sjávarfurðum. Möguleikarnir fyrir íslenskar sjávarafurðir eru því vel fyrir hendi.Skaðlegur blettur Það er því miður einn blettur á hinu íslenska vörumerki sem er sérstaklega skaðlegur íslenskum sjávarafurðum. Þar vísa ég til áframhaldandi hvalveiða Íslendinga, sem eru verulega illa séðar af fjölda Bandaríkjamanna. Þessir samviskusömu neytendur eru fljótir að rísa gegn söluaðilum sem setja vörur á markað sem taldar eru umdeildar. Slíkt getur haft áhrif á markaðssetningu íslenskra matvæla þar sem verslanir og neytendur geta snúið baki við afurðum sem koma frá Íslandi. Slíkar aðgerðir geta einnig haft áhrif á komur bandarískra ferðamanna til landsins. Hvalaskoðun við Ísland er atvinnugrein sem skilar milljörðum króna inn í þjóðarbúið og er skýrt dæmi um það hvernig hægt er að hámarka efnahagslegan ávinning af þessari auðlind. Það ætti því að liggja fyrir hver sé besta nýtingin á hval við Íslandsstrendur. Þessi grein er ekki ætluð sem ádeila gegn hvalveiðum. Þó að afstaða bandarískra stjórnvalda sé skýr, þá er það undir Íslendingum komið að taka ákvörðun um það hver hvalveiðistefna Íslands er, og virði ég rétt Íslands sem fullvalda þjóðar til að gera það. Ég vil frekar deila þeirri ályktun minni sem ég hef komist að sem sendiherra Bandaríkjanna á Íslandi, að það takmarkaða útflutningsvirði af hvalkjötssölu er mjög léttvægt í samanburði við aukin markaðstækifæri, bæði á bandarískum markaði fyrir sjávarfang og í íslenskum ferðaiðnaði, sem kæmu í kjölfarið á því að Íslendingar byndu endahnút á hvalveiðar sínar. Það gæti verið öllum í vil, sérstaklega íslenskum sjávarútvegi og ferðaþjónustu. Þar sem ég mun kveðja Ísland sem sendiherra Bandaríkjanna þann 20. janúar, langar mig að þakka öllum Íslendingum kærlega fyrir góðar viðtökur og að hafa gert tveggja ára dvöl mína hér á landi ótrúlega gefandi. Ég er heppinn að hafa notið þeirra forréttinda að fá að hafa þjónað þjóð minni sem sendiherra Bandaríkjanna á Íslandi. Takk fyrir mig. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun