Fjórðungi sjúklinga vísað á heilsugæsluna Kristjana Björg Guðbrandsdóttir skrifar 16. janúar 2017 07:00 Sjúkrahúsplássum á geðsviði hefur fækkað um helming frá aldamótum, úr 240 í 120. Á Landspítalanum er vilji til þess að efla dag- og göngudeildir og yrði aukið fjármagn sett í þá þjónustu ef það myndi berast. vísir/vilhelm Fjórðungur þeirra sem leita á bráðamóttökudeild geðsviðs Landspítala fær ráðleggingar um lyf og líðan og er vísað á heilsugæsluna. Anna Gunnhildur Ólafsdóttir, framkvæmdastjóri Geðhjálpar, hefur áhyggjur af vísunum frá bráðamóttöku geðdeildar og segir innlagnartíma einnig styttri en í nágrannalöndunum. „Við höfum áhyggjur af þessu því við höfum fengið mjög margar ábendingar um það að fólki hafi verið vísað frá. Jafnvel fólki í sjálfsvígshugleiðingum. Líka um að fólk hafi verið útskrifað of snemma. Við sjáum í samanburði við nágrannaþjóðirnar að innlagnir eru styttri á Landspítalanum,“ segir hún og segir það geta reynst fólki sem upplifir sig í bráðum geðvanda erfitt að vera vísað annað. Það þýði að fólk geti þurft að bíða lengi eftir þjónustu.María Einisdóttir framkvæmdastjóri geðsviðs.„Við viljum að heilsugæslan sé efld en þegar fólk er komið á bráðamóttöku geðdeildar þá metur það sjálft sig í brýnni þörf,“ bendir Anna Gunnhildur á og segir að því miður séu dæmi um að eftir að fólki hafi verið vísað annað hafi það framið sjálfsmorð. „Það eru því miður dæmi um það og það er skelfilegt,“ segir Anna Gunnhildur. María Einisdóttir, framkvæmdastjóri geðsviðs, segir sjúkrahúsinnlögn mikið inngrip í líf fólks og að einungis bráðveikir séu lagðir inn. „Ef önnur úrræði duga þá er það oft betri þjónusta við fólk,“ segir María. Þeim sem koma á bráðamóttökuna og eru ekki lagðir inn er öllum vísað í önnur úrræði að sögn Maríu. Í bráðaeftirfylgd á geðsviði sem feli í sér eitt til fjögur viðtöl. Á almenna göngudeild geðsviðs eða göngudeild fíknisjúkdóma. Þegar vísað sé frá spítalanum þá sé vísað á heilsugæslu en líka meðferðaraðila á stofu, notendasamtök eins og Geðhjálp. „Algengasta innlagnarástæðan er sjálfsvígshætta og/eða brátt geðrof. Sjálfsvígshættan er alltaf metin og ef viðkomandi er metinn í slíkri hættu þá er fólk lagt inn,“ segir María. „Sjálfsvígin eru alltaf mikill harmleikur en því miður geta geðsjúkdómar verið lífshættulegir. Við erum með þjálfað fólk sem metur hættuna en stundum gerist eitthvað í lífi fólks sem gerir það að verkum að það lætur til skarar skríða,“ segir María.Anna Gunnhildur framkvæmdastjóri GeðhjálparAnna Gunnhildur gagnrýnir einnig að bráðamóttakan sé aðeins opin hluta dags. Að meðaltali koma 16 manns á bráðamóttöku geðsviðs á hverjum degi. Bráðamóttakan er opin frá 12-19 virka daga og enn takmarkaðri opnunartími er um helgar. Utan þess tíma er hægt að leita á bráðamóttökuna í Fossvogi. Halldóra Jónsdóttir, yfirlæknir bráðamóttöku geðsviðs, segir erindi einstaklinga sem til þeirra leita misalvarleg. „Um 25% þeirra sem koma eru með bráð og alvarleg vandamál, um 50% með alvarleg vandamál en ekki eins bráð og um 25% með vanda sem hvorki er bráður né alvarlegur. Að jafnaði eru um 60% þeirra sem til okkar koma sem ekki hafa leitað fyrst á heilsugæslu. Af þeim sem koma til okkar og eru með bráðan og alvarlegan vanda, leggjast 55% inn að jafnaði, hinum er vísað í svokallaða bráðaeftirfylgd eða til endurmats á bráðamóttökunni á næstu dögum,“ segir Halldóra sem ítrekar að allir sem koma á bráðamóttökuna fái viðtal og engum sé því vísað frá þótt þeim sé vísað annað. „Ef vandinn er ekki bráður og hægt er að leysa hann t.d. í heilsugæslu, vísum við fólki þangað,“ segir Halldóra. María bendir á að plássum hafi fækkað um helming frá aldamótum, úr 240 í 120. „Á sama tíma höfum við eflt dag- og göngudeildir og ef fjármagn til okkar væri aukið þá myndum við vilja auka þá þjónustu enn frekar,“ segir María. „Auka þarf fjárframlög til geðheilbrigðismála á öllum stigum þjónustunnar, til forvarna, heilsugæslu, velferðarsviða sveitarfélaga með því að fjölga búsetuúrræðum og auka félagslegan stuðning heim. Og til sjúkrahúsa, bæði Landspítala og sjúkrahúsa úti á landi. Þetta þarf að vera heildstæð þjónustukeðja þar sem sjúkrahúsin eru með þyngstu málin,“ segir María. Hún bendir á að fjármagn til geðheilbrigðismála hafi verið stóraukið í nágrannalöndunum. „Þverpólitísk samstaða hefur myndast um að setja peninga í málaflokkinn. Vonandi eru íslenskir stjórnmálamenn komnir þangað líka, geðheilsa skiptir okkur öll máli,“ segir María.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent „Hann tók algjörlega völdin yfir lífi mínu“ Innlent Sautján ára piltur lést í brunanum á Stuðlum Innlent Þiggja milljónir í húsnæðisstyrk þótt þau búi nálægt Alþingi Innlent Þórdís svarar gagnrýni vegna húsnæðisstyrks Innlent „Þetta er nákvæmlega það sem ég á að vera að gera“ Innlent Tveir á slysadeild í kjölfar bruna á Stuðlum Innlent Víðir verður oddviti Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi Innlent Nokkrir foreldrar sóttu börn á lögreglustöð Innlent Fluttur á spítala vegna alvarlegs efnabruna af völdum ætandi efnis Innlent Fleiri fréttir Í gæsluvarðhald vegna alvarlegrar líkamsárásar á Vopnafirði Búin að biðja Jón afsökunar Stjórnlaus rasismi og spenna í Kraganum Sautján ára piltur lést í brunanum á Stuðlum Víðir verður oddviti Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi Vara ráðherra við hörmungum ef lykilhringrás í hafinu stöðvast „Þetta er nákvæmlega það sem ég á að vera að gera“ Kostnaður við snagana nam 1,7 milljónum Fluttur á spítala vegna alvarlegs efnabruna af völdum ætandi efnis Slátur og stuð í félagsheimilinu á Blönduósi Alma vill leiða Samfylkinguna í Kraganum Nektarmyndir gerðar óskýrar sjálfkrafa á Instagram Grunaður um alvarlega líkamsárás gegn fyrrverandi sambýliskonu Hannes snýr baki við Sjálfstæðisflokknum og fer fram fyrir Samfylkingu Átti samtal við Höllu Hrund fyrir stjórnarslitin Vendingar í pólitíkinni og áhrif frestunar bankasölu á markaðinn Guðmundur Árni hættur við og styður Ölmu Vistmaður og starfsmaður Stuðla fluttir á bráðamóttöku Bilun í brunaboða á Keflavíkurflugvelli Snorri vill leiða Miðflokkinn í Reykjavík Þórdís svarar gagnrýni vegna húsnæðisstyrks Slagurinn harðnar í Suðvestur hjá Sjálfstæðisflokki „Hann tók algjörlega völdin yfir lífi mínu“ Formaður Framsóknar segir ríkisstjórnina hafa talað sjálfa sig niður Tveir á slysadeild í kjölfar bruna á Stuðlum Nokkrir foreldrar sóttu börn á lögreglustöð „Það þarf að nýta auðlindir landsins, það er alveg ljóst“ Þiggja milljónir í húsnæðisstyrk þótt þau búi nálægt Alþingi Fleiri þvottavélar en pólitíkusar á skjánum vikuna fyrir kosningar Hefur sett saman um 100 módelbíla í Hveragerði Sjá meira
Fjórðungur þeirra sem leita á bráðamóttökudeild geðsviðs Landspítala fær ráðleggingar um lyf og líðan og er vísað á heilsugæsluna. Anna Gunnhildur Ólafsdóttir, framkvæmdastjóri Geðhjálpar, hefur áhyggjur af vísunum frá bráðamóttöku geðdeildar og segir innlagnartíma einnig styttri en í nágrannalöndunum. „Við höfum áhyggjur af þessu því við höfum fengið mjög margar ábendingar um það að fólki hafi verið vísað frá. Jafnvel fólki í sjálfsvígshugleiðingum. Líka um að fólk hafi verið útskrifað of snemma. Við sjáum í samanburði við nágrannaþjóðirnar að innlagnir eru styttri á Landspítalanum,“ segir hún og segir það geta reynst fólki sem upplifir sig í bráðum geðvanda erfitt að vera vísað annað. Það þýði að fólk geti þurft að bíða lengi eftir þjónustu.María Einisdóttir framkvæmdastjóri geðsviðs.„Við viljum að heilsugæslan sé efld en þegar fólk er komið á bráðamóttöku geðdeildar þá metur það sjálft sig í brýnni þörf,“ bendir Anna Gunnhildur á og segir að því miður séu dæmi um að eftir að fólki hafi verið vísað annað hafi það framið sjálfsmorð. „Það eru því miður dæmi um það og það er skelfilegt,“ segir Anna Gunnhildur. María Einisdóttir, framkvæmdastjóri geðsviðs, segir sjúkrahúsinnlögn mikið inngrip í líf fólks og að einungis bráðveikir séu lagðir inn. „Ef önnur úrræði duga þá er það oft betri þjónusta við fólk,“ segir María. Þeim sem koma á bráðamóttökuna og eru ekki lagðir inn er öllum vísað í önnur úrræði að sögn Maríu. Í bráðaeftirfylgd á geðsviði sem feli í sér eitt til fjögur viðtöl. Á almenna göngudeild geðsviðs eða göngudeild fíknisjúkdóma. Þegar vísað sé frá spítalanum þá sé vísað á heilsugæslu en líka meðferðaraðila á stofu, notendasamtök eins og Geðhjálp. „Algengasta innlagnarástæðan er sjálfsvígshætta og/eða brátt geðrof. Sjálfsvígshættan er alltaf metin og ef viðkomandi er metinn í slíkri hættu þá er fólk lagt inn,“ segir María. „Sjálfsvígin eru alltaf mikill harmleikur en því miður geta geðsjúkdómar verið lífshættulegir. Við erum með þjálfað fólk sem metur hættuna en stundum gerist eitthvað í lífi fólks sem gerir það að verkum að það lætur til skarar skríða,“ segir María.Anna Gunnhildur framkvæmdastjóri GeðhjálparAnna Gunnhildur gagnrýnir einnig að bráðamóttakan sé aðeins opin hluta dags. Að meðaltali koma 16 manns á bráðamóttöku geðsviðs á hverjum degi. Bráðamóttakan er opin frá 12-19 virka daga og enn takmarkaðri opnunartími er um helgar. Utan þess tíma er hægt að leita á bráðamóttökuna í Fossvogi. Halldóra Jónsdóttir, yfirlæknir bráðamóttöku geðsviðs, segir erindi einstaklinga sem til þeirra leita misalvarleg. „Um 25% þeirra sem koma eru með bráð og alvarleg vandamál, um 50% með alvarleg vandamál en ekki eins bráð og um 25% með vanda sem hvorki er bráður né alvarlegur. Að jafnaði eru um 60% þeirra sem til okkar koma sem ekki hafa leitað fyrst á heilsugæslu. Af þeim sem koma til okkar og eru með bráðan og alvarlegan vanda, leggjast 55% inn að jafnaði, hinum er vísað í svokallaða bráðaeftirfylgd eða til endurmats á bráðamóttökunni á næstu dögum,“ segir Halldóra sem ítrekar að allir sem koma á bráðamóttökuna fái viðtal og engum sé því vísað frá þótt þeim sé vísað annað. „Ef vandinn er ekki bráður og hægt er að leysa hann t.d. í heilsugæslu, vísum við fólki þangað,“ segir Halldóra. María bendir á að plássum hafi fækkað um helming frá aldamótum, úr 240 í 120. „Á sama tíma höfum við eflt dag- og göngudeildir og ef fjármagn til okkar væri aukið þá myndum við vilja auka þá þjónustu enn frekar,“ segir María. „Auka þarf fjárframlög til geðheilbrigðismála á öllum stigum þjónustunnar, til forvarna, heilsugæslu, velferðarsviða sveitarfélaga með því að fjölga búsetuúrræðum og auka félagslegan stuðning heim. Og til sjúkrahúsa, bæði Landspítala og sjúkrahúsa úti á landi. Þetta þarf að vera heildstæð þjónustukeðja þar sem sjúkrahúsin eru með þyngstu málin,“ segir María. Hún bendir á að fjármagn til geðheilbrigðismála hafi verið stóraukið í nágrannalöndunum. „Þverpólitísk samstaða hefur myndast um að setja peninga í málaflokkinn. Vonandi eru íslenskir stjórnmálamenn komnir þangað líka, geðheilsa skiptir okkur öll máli,“ segir María.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent „Hann tók algjörlega völdin yfir lífi mínu“ Innlent Sautján ára piltur lést í brunanum á Stuðlum Innlent Þiggja milljónir í húsnæðisstyrk þótt þau búi nálægt Alþingi Innlent Þórdís svarar gagnrýni vegna húsnæðisstyrks Innlent „Þetta er nákvæmlega það sem ég á að vera að gera“ Innlent Tveir á slysadeild í kjölfar bruna á Stuðlum Innlent Víðir verður oddviti Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi Innlent Nokkrir foreldrar sóttu börn á lögreglustöð Innlent Fluttur á spítala vegna alvarlegs efnabruna af völdum ætandi efnis Innlent Fleiri fréttir Í gæsluvarðhald vegna alvarlegrar líkamsárásar á Vopnafirði Búin að biðja Jón afsökunar Stjórnlaus rasismi og spenna í Kraganum Sautján ára piltur lést í brunanum á Stuðlum Víðir verður oddviti Samfylkingarinnar í Suðurkjördæmi Vara ráðherra við hörmungum ef lykilhringrás í hafinu stöðvast „Þetta er nákvæmlega það sem ég á að vera að gera“ Kostnaður við snagana nam 1,7 milljónum Fluttur á spítala vegna alvarlegs efnabruna af völdum ætandi efnis Slátur og stuð í félagsheimilinu á Blönduósi Alma vill leiða Samfylkinguna í Kraganum Nektarmyndir gerðar óskýrar sjálfkrafa á Instagram Grunaður um alvarlega líkamsárás gegn fyrrverandi sambýliskonu Hannes snýr baki við Sjálfstæðisflokknum og fer fram fyrir Samfylkingu Átti samtal við Höllu Hrund fyrir stjórnarslitin Vendingar í pólitíkinni og áhrif frestunar bankasölu á markaðinn Guðmundur Árni hættur við og styður Ölmu Vistmaður og starfsmaður Stuðla fluttir á bráðamóttöku Bilun í brunaboða á Keflavíkurflugvelli Snorri vill leiða Miðflokkinn í Reykjavík Þórdís svarar gagnrýni vegna húsnæðisstyrks Slagurinn harðnar í Suðvestur hjá Sjálfstæðisflokki „Hann tók algjörlega völdin yfir lífi mínu“ Formaður Framsóknar segir ríkisstjórnina hafa talað sjálfa sig niður Tveir á slysadeild í kjölfar bruna á Stuðlum Nokkrir foreldrar sóttu börn á lögreglustöð „Það þarf að nýta auðlindir landsins, það er alveg ljóst“ Þiggja milljónir í húsnæðisstyrk þótt þau búi nálægt Alþingi Fleiri þvottavélar en pólitíkusar á skjánum vikuna fyrir kosningar Hefur sett saman um 100 módelbíla í Hveragerði Sjá meira