Ólíklegt að lífsýni safni ryki hér eins og í Bandaríkjunum Stefán Rafn Sigurbjörnsson skrifar 18. apríl 2018 19:30 „Þetta er auðvitað sláandi mynd og 200 þúsund sýni sem eru þarna geymd út um alla Ameríku sem enginn veit um,“ segir Hildur Dís Kristjánsdóttir, sérfræðingur á neyðarmóttöku fyrir þolendur kynferðisofbeldis, um kvikmyndina I am Evidence sem fjallað var um í kvöldfréttum Stöðvar tvö í gærkvöldi. „Ég tel mjög ólíklegt að slíkt geti komið fyrir á Íslandi. Við erum mjög þröngur hópur sem hefur komið að málum og sjáum um málefni brotaþola,“ segir hún. Kvikmyndin greinir frá því þegar fulltrúar saksóknaraembættisins í Wayne sýslu í Detroit uppgötvuðu árið 2009 um 11 þúsund sett hönnuð til að taka lífsýni úr fórnarlömbun nauðgana í yfirgefinni vöruskemmu. Öll sýnin voru innsigluð sem þýddi að á bak við hvert og eitt þeirra var fórnarlamb nauðgunar. Ef að lífsýnin eru innsigluð þýðir það að þau hafa aldrei verið opnuð og rannsökuð í tengslum við glæpinn sem átti sér stað. Í kjölfar fundarins í Detroit hafa fundist um 225 þúsund lífsýni sem hafa safnað ryki víða um Bandaríkin. Í myndinni kemur fram að ef lífsýnin hefðu verið rannsökuð fyrr hefði verið hægt að koma í veg fyrir fleiri ofbeldisglæpi. Líkt og áður segir telur Hildur Dís afar ólíklegt að svo alvarleg mistök geti átt sér stað hér á landi.Hún segist ekki vita af tilfellum í Reykjavík þar sem sýni hafi týnst eða ekki nýtt í rannsókn þar sem þau hefðu geta komið að gagni. „Ég hef ekki heyrt af því að það hafi gerst hér í Reykjavík en get ekki fullyrt hvernig það hafi verið úti á landi,“ segir hún. „Hér er þetta þéttur hópur sem hefur aðkomu að málunum bæði hjúkrunarfræðingar og læknar þannig að við erum afar fáir einstaklingar sem höfum aðgang að þessum sýnum.“Sjá: „Þegar 11 þúsund lífsýni úr nauðgunarmálum dúkka upp í vöruskemmu í Detroit“ Í svari tæknideildar lögreglu við fyrirspurn fréttastofu segir að nærri öll lífsýni sem send séu lögreglu fari í rannsókn en það sé metið út frá eðli hvers máls fyrir sig. Frá árinu 2005 hafa komið upp 15 mál þar sem lífsýni hafa borist en ekki hefur verið óskað eftir rannsókn á þeim. Varðandi förgun lífsýna þá er það á forræði lögreglustjóra og héraðssaksóknari að taka ákvörðun um það. Lífsýni séu geymd þar til fullnaðarákvörðun liggur fyrir fyrir dómi eða hjá ákæruvaldi.Lífsýnin eru marginnsigluð á neyðarmóttöku og ekki opnuð fyrr en rannsókn lögreglu hefst.Mynd/SkjáskotHjá neyðarmóttökunni eru lífsýnin ekki sjálfkrafa send lögreglu heldur byggir það á því hvort að brotaþoli kæri málið. Hugmyndafræði móttökunnar byggir ávallt á því að brotaþoli ráði för og ef viðkomandi óskar eftir rannsókn kallar lögregla eftir lífsýni. Á meðan lífsýni eru á neyðarmóttökunni eru þau geymd í öruggum hirslum og innsiglaðar í bak og fyrir. Ekki fari á milli mála ef einhver hefur átt við lífsýni. „Hjá okkur geymum við sýni að jafnaði í 16 vikur,“ segir Hildur Dís. „Oft tölum við við lögreglu áður en við förgum sýnum og athugum hvort að lögregla hefur haft aðkomu að málinu og vinnum þetta almennt í mjög góðu samstarfi.“ Mest lesið „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Segir ákvörðun um kæru fyrir nauðgun tekna fyrir andlát flugmanns Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Pilturinn áfram bak við lás og slá Innlent Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Innlent Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Innlent Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Innlent Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Innlent Fleiri fréttir Segir Vinstri græn ekki styðja frekari breytingar á útlendingalögum Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Hvers vegna er skiltið í Kúrlandi svo hátt uppi? Rannsókn lögreglu haft kælingaráhrif á alla blaðamannastéttina Um 100 þúsund fjár slátrað á Selfossi Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Hamra járnið meðan það er heitt í mansalsmálum Bein útsending: Upplýsingafundur með íbúum Voga vegna jarðhræringa Nemandinn sem stakk Ingunni áfrýjar dómi Ráðþrota móðir, umtöluð rannsókn og skiltaþjófnaður Fagnar niðurstöðunni en lýsir yfir þungum áhyggjum „Þetta má aldrei gerast aftur“ Hissa ef tillaga um stjórnarslit hefði ekki komið fram Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Þrjú vilja stýra Minjastofnun Varla komist í kast við lögin fyrr en hann flutti kókaín til landsins Bein útsending: Framtíð menntunar á tímum gervigreindar Bein útsending: Sátt um betra menntakerfi Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Nýr umboðsmaður og SI svara seðlabankastjóra Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Vilja að takmarkanir á starfsmannaleigur verði skoðaðar Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Tuttugu lyklar í Árbæjarlaug horfnir Inga segir landið að sökkva í sæ vargaldar Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Svandís Svavarsdóttir mætir í Samtalið Sjá meira
„Þetta er auðvitað sláandi mynd og 200 þúsund sýni sem eru þarna geymd út um alla Ameríku sem enginn veit um,“ segir Hildur Dís Kristjánsdóttir, sérfræðingur á neyðarmóttöku fyrir þolendur kynferðisofbeldis, um kvikmyndina I am Evidence sem fjallað var um í kvöldfréttum Stöðvar tvö í gærkvöldi. „Ég tel mjög ólíklegt að slíkt geti komið fyrir á Íslandi. Við erum mjög þröngur hópur sem hefur komið að málum og sjáum um málefni brotaþola,“ segir hún. Kvikmyndin greinir frá því þegar fulltrúar saksóknaraembættisins í Wayne sýslu í Detroit uppgötvuðu árið 2009 um 11 þúsund sett hönnuð til að taka lífsýni úr fórnarlömbun nauðgana í yfirgefinni vöruskemmu. Öll sýnin voru innsigluð sem þýddi að á bak við hvert og eitt þeirra var fórnarlamb nauðgunar. Ef að lífsýnin eru innsigluð þýðir það að þau hafa aldrei verið opnuð og rannsökuð í tengslum við glæpinn sem átti sér stað. Í kjölfar fundarins í Detroit hafa fundist um 225 þúsund lífsýni sem hafa safnað ryki víða um Bandaríkin. Í myndinni kemur fram að ef lífsýnin hefðu verið rannsökuð fyrr hefði verið hægt að koma í veg fyrir fleiri ofbeldisglæpi. Líkt og áður segir telur Hildur Dís afar ólíklegt að svo alvarleg mistök geti átt sér stað hér á landi.Hún segist ekki vita af tilfellum í Reykjavík þar sem sýni hafi týnst eða ekki nýtt í rannsókn þar sem þau hefðu geta komið að gagni. „Ég hef ekki heyrt af því að það hafi gerst hér í Reykjavík en get ekki fullyrt hvernig það hafi verið úti á landi,“ segir hún. „Hér er þetta þéttur hópur sem hefur aðkomu að málunum bæði hjúkrunarfræðingar og læknar þannig að við erum afar fáir einstaklingar sem höfum aðgang að þessum sýnum.“Sjá: „Þegar 11 þúsund lífsýni úr nauðgunarmálum dúkka upp í vöruskemmu í Detroit“ Í svari tæknideildar lögreglu við fyrirspurn fréttastofu segir að nærri öll lífsýni sem send séu lögreglu fari í rannsókn en það sé metið út frá eðli hvers máls fyrir sig. Frá árinu 2005 hafa komið upp 15 mál þar sem lífsýni hafa borist en ekki hefur verið óskað eftir rannsókn á þeim. Varðandi förgun lífsýna þá er það á forræði lögreglustjóra og héraðssaksóknari að taka ákvörðun um það. Lífsýni séu geymd þar til fullnaðarákvörðun liggur fyrir fyrir dómi eða hjá ákæruvaldi.Lífsýnin eru marginnsigluð á neyðarmóttöku og ekki opnuð fyrr en rannsókn lögreglu hefst.Mynd/SkjáskotHjá neyðarmóttökunni eru lífsýnin ekki sjálfkrafa send lögreglu heldur byggir það á því hvort að brotaþoli kæri málið. Hugmyndafræði móttökunnar byggir ávallt á því að brotaþoli ráði för og ef viðkomandi óskar eftir rannsókn kallar lögregla eftir lífsýni. Á meðan lífsýni eru á neyðarmóttökunni eru þau geymd í öruggum hirslum og innsiglaðar í bak og fyrir. Ekki fari á milli mála ef einhver hefur átt við lífsýni. „Hjá okkur geymum við sýni að jafnaði í 16 vikur,“ segir Hildur Dís. „Oft tölum við við lögreglu áður en við förgum sýnum og athugum hvort að lögregla hefur haft aðkomu að málinu og vinnum þetta almennt í mjög góðu samstarfi.“
Mest lesið „Þetta má aldrei gerast aftur“ Innlent Segir ákvörðun um kæru fyrir nauðgun tekna fyrir andlát flugmanns Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Innlent Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Innlent Pilturinn áfram bak við lás og slá Innlent Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Innlent Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Innlent Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Innlent Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Innlent Fleiri fréttir Segir Vinstri græn ekki styðja frekari breytingar á útlendingalögum Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Samherjaskipstjórinn segir málinu ekki lokið Líklega verði flett ofan af fleirum í rannsókn á brotum Diddy Hvers vegna er skiltið í Kúrlandi svo hátt uppi? Rannsókn lögreglu haft kælingaráhrif á alla blaðamannastéttina Um 100 þúsund fjár slátrað á Selfossi Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Hamra járnið meðan það er heitt í mansalsmálum Bein útsending: Upplýsingafundur með íbúum Voga vegna jarðhræringa Nemandinn sem stakk Ingunni áfrýjar dómi Ráðþrota móðir, umtöluð rannsókn og skiltaþjófnaður Fagnar niðurstöðunni en lýsir yfir þungum áhyggjum „Þetta má aldrei gerast aftur“ Hissa ef tillaga um stjórnarslit hefði ekki komið fram Sextán ára dómur fyrir manndráp í Drangahrauni stendur Áfrýjaði engu nema ákvörðun um launin og málið fellt niður Þrjú vilja stýra Minjastofnun Varla komist í kast við lögin fyrr en hann flutti kókaín til landsins Bein útsending: Framtíð menntunar á tímum gervigreindar Bein útsending: Sátt um betra menntakerfi Rannsókn á byrlunar- og símamáli Páls skipstjóra úr sögunni Nýr umboðsmaður og SI svara seðlabankastjóra Sjö Rúmenar gefa ekkert uppi um tugmilljóna króna þýfi Vilja að takmarkanir á starfsmannaleigur verði skoðaðar Kristín Benediktsdóttir nýr umboðsmaður Alþingis Tuttugu lyklar í Árbæjarlaug horfnir Inga segir landið að sökkva í sæ vargaldar Jón Gnarr skráður í Viðreisn og ætlar á Alþingi Svandís Svavarsdóttir mætir í Samtalið Sjá meira