Bæði útgerðarmenn og neytendur sagðir tapa á Brexit Gunnar Hrafn Jónsson skrifar 24. apríl 2018 13:06 Breskir sjómenn voru margir ákafir stuðningsmenn Brexit Vísir/EPA Úrsögn Breta úr Evrópusambandinu gæti aukið heildarafla breska fiskveiðiflotans en um leið dregið úr arðsemi veiðanna og komið niður á neytendum og fiskvinnslufyrirtækjum. Allir myndu tapa ef Bretar lokuðu miðum sínum fyrir evrópskum fiskveiðiskipum. Þetta er niðurstaða rannsókna á vegum eins virtasta landbúnaðarháskóla heims. Hagfræðingar við háskólann í Wageningen í Hollandi hafa á síðustu misserum unnið að nákvæmri greiningu á breskum sjávarútvegi og hver áhrif úrsagnar Breta úr Evrópusambandinu gætu orðið. Þeir notuðust við hagfræðimódel sem kallast MAGNET og reiknuðu nokkrar mismunandi útkomur eftir því hversu harkaleg lendingin verður þegar Bretland segir loks skilið við Evrópusambandið. Í öllum útgáfum, óháð forsendum, var útkoman verri en núverandi ástand. Evrópskar útgerðir veiða tíu sinnum meira í breskri lögsögu en breskar útgerðir gera í lögsögu annarra Evrópuríkja. Andstæðingar ESB héldu því fram í aðdraganda þjóðaratkvæðagreiðslunnar í Bretlandi að með því að loka breskum miðum fyrir evrópskum útgerðum mætti stórauka arðsemi og tryggja að hagnaður af auðlindinni héldist í landi. Það stenst engan veginn samkvæmt fyrrnefndri greiningu. Vissulega myndu fiskveiðar breska flotans aukast um 10-15% innan lögsögunnar, sem þýðir aukinn gróða upp á 35 milljarða á fimm ára tímabili frá 2020 til 2025. Það myndi hins vegar óhjákvæmilega lækka fiskverð á innlendum mörkuðum og breskar útgerðir kæmu út í mínus þar sem þær hefðu ekki lengur óheftan aðgang að evrópskum mörkuðum. Aukningin myndi heldur ekki duga til að bjarga breskum fiskvinnslufyrirtækjum sem reiða sig að stórum hluta á erlendar útgerðir fyrir hráefni og eru því mjög háðar evrópska markaðnum. Þrátt fyrir að lægra verð fáist fyrir fiskinn á innlendum mörkuðum verða breskir neytendur sömuleiðis verr settir ef svo fer að miðunum verði lokað. Útgerðir í Hollandi, Írlandi og víðar stunda tæpan helming sinna veiða innan breskrar lögsögu og almennt myndi fiskverð því hækka á evrópskum mörkuðum. Það er slæmt fyrir breska neytendur því Bretar flytja inn tvöfalt meiri fisk en þeir flytja út og án fríverslunarsamnings verður sú vara dýrari. Niðurstaðan yrði því minni arðsemi fyrir útgerðina og hærra verð fyrir neytendur, ekki beint draumaniðurstaða. Ekki batnar útlitið þegar litið er til þess hvaða fisktegundir er verið að veiða við Bretlandsstrendur og hvar hann selst. Fyrrnefnd aukning aflans, um tíu til fimmtán prósent, væri fyrst og fremst í formi tegunda sem breskir neytendur hafa aldrei viljað sjá: síld, álar og lýsa. Eina ástæðan fyrir að það borgaði sig fyrir breska sjómenn að veiða þessar tegundir var að þær seldust vel á evrópumarkaði, án aðgangs að þeim markaði er lítill tilgangur með veiðunum. Bryce Beukers-Stewart, prófessor við háskólann í York og sérfræðingur í breskum fiskveiðum, segir greiningu hollensku fræðimannanna koma heim og saman við niðurstöður annarra rannsókna á þessu sviði. Í samtali við Guardian segir hann þetta sýna og sanna að afleiðingar einangrunarstefnu séu mun flóknari en margir hafi viljað af láta í umræðunni um Brexit. Hann efast nú um að bresk stjórnvöld reyni að loka miðunum fyrir erlendum veiðum eftir allt saman, þrátt fyrir loforð um annað í aðdraganda þjóðaratkvæðagreiðslunnar. Guardian ræðir þó einnig við talsmann sjómanna sem börðust fyrir úrsögn úr Evrópusambandinu og hann gefur lítið fyrir dómsdagsspár fræðimanna. Hann segir mikilvægustu staðreyndina vera að með því að loka miðunum fyrir evrópskum útgerðum eigi Bretar möguleika á að veiða meira en sex hundruð þúsund tonn af fiski sem annars yrði landað af erlendum skipum. Í því samhengi skipti litlu þó að verð afurðanna lækki tímabundið. Mest lesið Sagður hafa nauðgað konu fyrir níu árum Innlent Mættur í Samfylkinguna Innlent Færri ánægðir með Höllu en Guðna og Ólaf Ragnar Innlent Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Innlent Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Erlent Ekkert gert til að gera nikótínpúða jafn óaðlaðandi og sígarettur Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Einn stærsti fellibylur síðustu hundrað ára veldur usla í Flórída Erlent Nýjasti kafbátur Kínverja sökk við bryggju Erlent Fríar skólamáltíðir séu skammgóður vermir Viðskipti innlent Fleiri fréttir Sjö hundruð liggja í valnum eftir vikuna Nýjasti kafbátur Kínverja sökk við bryggju Einn stærsti fellibylur síðustu hundrað ára veldur usla í Flórída Vísbending um að jörðin gæti lifað áfram sem niflheimur Ishiba verður næsti forsætisráðherra Japans Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Netanyahu hafnar tillögum um vopnahlé milli Ísrael og Hezbollah Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Hótar að beita kjarnorkuvopnum gegn árás með hefðbundnum vopnum Vinna að þriggja vikna vopnahléi á milli Ísrael og Hezbollah Selenskí varar við „kjarnorku hörmung“ Loftárásum ætlað að undirbúa mögulega innrás „Virkið“ Vuhledar að falli komið Skutu skotflaug í Kyrrhafið í fyrsta sinn í rúm fjörutíu ár Manngerð hlýnun gerði flóðin í Evrópu tvöfalt líklegri en ella Unnu spellvirki á finnska þinghúsinu til að mótmæla móvinnslu Hútar vilja háþróaðar stýriflaugar frá Rússum Combs sakaður um enn eina kynferðisárásina Infowars á uppboð í nóvember upp í skuld við syrgjandi fjölskyldur Starfsmenn Boeing sagðir hafna tilboði um 30 prósent launahækkun Sakar Hezbollah um að leiða Líbanon „að hyldýpinu“ Sonur tilræðismannsins handtekinn vegna barnaníðsefnis Sjá meira
Úrsögn Breta úr Evrópusambandinu gæti aukið heildarafla breska fiskveiðiflotans en um leið dregið úr arðsemi veiðanna og komið niður á neytendum og fiskvinnslufyrirtækjum. Allir myndu tapa ef Bretar lokuðu miðum sínum fyrir evrópskum fiskveiðiskipum. Þetta er niðurstaða rannsókna á vegum eins virtasta landbúnaðarháskóla heims. Hagfræðingar við háskólann í Wageningen í Hollandi hafa á síðustu misserum unnið að nákvæmri greiningu á breskum sjávarútvegi og hver áhrif úrsagnar Breta úr Evrópusambandinu gætu orðið. Þeir notuðust við hagfræðimódel sem kallast MAGNET og reiknuðu nokkrar mismunandi útkomur eftir því hversu harkaleg lendingin verður þegar Bretland segir loks skilið við Evrópusambandið. Í öllum útgáfum, óháð forsendum, var útkoman verri en núverandi ástand. Evrópskar útgerðir veiða tíu sinnum meira í breskri lögsögu en breskar útgerðir gera í lögsögu annarra Evrópuríkja. Andstæðingar ESB héldu því fram í aðdraganda þjóðaratkvæðagreiðslunnar í Bretlandi að með því að loka breskum miðum fyrir evrópskum útgerðum mætti stórauka arðsemi og tryggja að hagnaður af auðlindinni héldist í landi. Það stenst engan veginn samkvæmt fyrrnefndri greiningu. Vissulega myndu fiskveiðar breska flotans aukast um 10-15% innan lögsögunnar, sem þýðir aukinn gróða upp á 35 milljarða á fimm ára tímabili frá 2020 til 2025. Það myndi hins vegar óhjákvæmilega lækka fiskverð á innlendum mörkuðum og breskar útgerðir kæmu út í mínus þar sem þær hefðu ekki lengur óheftan aðgang að evrópskum mörkuðum. Aukningin myndi heldur ekki duga til að bjarga breskum fiskvinnslufyrirtækjum sem reiða sig að stórum hluta á erlendar útgerðir fyrir hráefni og eru því mjög háðar evrópska markaðnum. Þrátt fyrir að lægra verð fáist fyrir fiskinn á innlendum mörkuðum verða breskir neytendur sömuleiðis verr settir ef svo fer að miðunum verði lokað. Útgerðir í Hollandi, Írlandi og víðar stunda tæpan helming sinna veiða innan breskrar lögsögu og almennt myndi fiskverð því hækka á evrópskum mörkuðum. Það er slæmt fyrir breska neytendur því Bretar flytja inn tvöfalt meiri fisk en þeir flytja út og án fríverslunarsamnings verður sú vara dýrari. Niðurstaðan yrði því minni arðsemi fyrir útgerðina og hærra verð fyrir neytendur, ekki beint draumaniðurstaða. Ekki batnar útlitið þegar litið er til þess hvaða fisktegundir er verið að veiða við Bretlandsstrendur og hvar hann selst. Fyrrnefnd aukning aflans, um tíu til fimmtán prósent, væri fyrst og fremst í formi tegunda sem breskir neytendur hafa aldrei viljað sjá: síld, álar og lýsa. Eina ástæðan fyrir að það borgaði sig fyrir breska sjómenn að veiða þessar tegundir var að þær seldust vel á evrópumarkaði, án aðgangs að þeim markaði er lítill tilgangur með veiðunum. Bryce Beukers-Stewart, prófessor við háskólann í York og sérfræðingur í breskum fiskveiðum, segir greiningu hollensku fræðimannanna koma heim og saman við niðurstöður annarra rannsókna á þessu sviði. Í samtali við Guardian segir hann þetta sýna og sanna að afleiðingar einangrunarstefnu séu mun flóknari en margir hafi viljað af láta í umræðunni um Brexit. Hann efast nú um að bresk stjórnvöld reyni að loka miðunum fyrir erlendum veiðum eftir allt saman, þrátt fyrir loforð um annað í aðdraganda þjóðaratkvæðagreiðslunnar. Guardian ræðir þó einnig við talsmann sjómanna sem börðust fyrir úrsögn úr Evrópusambandinu og hann gefur lítið fyrir dómsdagsspár fræðimanna. Hann segir mikilvægustu staðreyndina vera að með því að loka miðunum fyrir evrópskum útgerðum eigi Bretar möguleika á að veiða meira en sex hundruð þúsund tonn af fiski sem annars yrði landað af erlendum skipum. Í því samhengi skipti litlu þó að verð afurðanna lækki tímabundið.
Mest lesið Sagður hafa nauðgað konu fyrir níu árum Innlent Mættur í Samfylkinguna Innlent Færri ánægðir með Höllu en Guðna og Ólaf Ragnar Innlent Brynjar ákærður fyrir að brjóta á fleiri stúlkum Innlent Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Erlent Ekkert gert til að gera nikótínpúða jafn óaðlaðandi og sígarettur Innlent Hefur þrisvar komið að 13 ára syni sínum meðvitundarlausum Innlent Einn stærsti fellibylur síðustu hundrað ára veldur usla í Flórída Erlent Nýjasti kafbátur Kínverja sökk við bryggju Erlent Fríar skólamáltíðir séu skammgóður vermir Viðskipti innlent Fleiri fréttir Sjö hundruð liggja í valnum eftir vikuna Nýjasti kafbátur Kínverja sökk við bryggju Einn stærsti fellibylur síðustu hundrað ára veldur usla í Flórída Vísbending um að jörðin gæti lifað áfram sem niflheimur Ishiba verður næsti forsætisráðherra Japans Ítalía tekur aftur upp agaviðurlög frá tíma Mussolini Netanyahu hafnar tillögum um vopnahlé milli Ísrael og Hezbollah Vísar á bug tillögum um frið í skiptum fyrir úkraínskt land Ákærður fyrir mútuþægni og fjársvik Þingmaður sagði fólki frá Haítí að „drulla sér“ frá Bandaríkjunum Lögðu hald á síma borgarstjórans Sendir Patriot, svifsprengjur og skotfæri til Úkraínu Nákvæmasta kortið af Vetrarbrautinni til þessa Sýknaður eftir meira en 50 ár á dauðadeild Segir tortímingu eða uppgjöf Hezbollah einu lausnina Alríkisákærur gefnar út á hendur borgarstjóra New York Hótar að beita kjarnorkuvopnum gegn árás með hefðbundnum vopnum Vinna að þriggja vikna vopnahléi á milli Ísrael og Hezbollah Selenskí varar við „kjarnorku hörmung“ Loftárásum ætlað að undirbúa mögulega innrás „Virkið“ Vuhledar að falli komið Skutu skotflaug í Kyrrhafið í fyrsta sinn í rúm fjörutíu ár Manngerð hlýnun gerði flóðin í Evrópu tvöfalt líklegri en ella Unnu spellvirki á finnska þinghúsinu til að mótmæla móvinnslu Hútar vilja háþróaðar stýriflaugar frá Rússum Combs sakaður um enn eina kynferðisárásina Infowars á uppboð í nóvember upp í skuld við syrgjandi fjölskyldur Starfsmenn Boeing sagðir hafna tilboði um 30 prósent launahækkun Sakar Hezbollah um að leiða Líbanon „að hyldýpinu“ Sonur tilræðismannsins handtekinn vegna barnaníðsefnis Sjá meira