„Rannsóknir sýna að nætursvefn Íslendinga er almennt séð of stuttur en slíkt getur verið heilsuspillandi og haft áhrif á námsárangur og framleiðni í atvinnulífinu. Sérstaklega er þetta áhyggjuefni vegna barna og ungmenna. Ein líkleg skýring er að klukkan sé ekki í samræmi við hnattræna legu landsins,“ segir í greinargerðinni.
Almenningi, atvinnulífi og stjórnsýslu hefur því verið boðið að taka þátt í samráði og leggja fram sín sjónarmið um „stöðumat, framtíðarsýn og áhrif mögulegra breytinga“. Í kjölfarið verður unnið úr ábendingunum og stefna mótuð af hálfu stjórnvalda en samráðstími verður tveir mánuðir.
Eftirfarandi valkostir, sem nú verður haft samráð um, eru settir fram í greinargerðinni:
- Óbreytt staða, klukkan er áfram 1 klst. fljótari en ef miðað væri við hnattstöðu, en með fræðslu er fólk hvatt til að ganga fyrr til náða.
- Klukkunni seinkað um 1 klst. frá því sem nú er, í samræmi við hnattstöðu landsins (dæmi: kl. 11:00 nú, verður kl. 10:00 eftir breytingu).
- Klukkan áfram óbreytt en skólar og jafnvel fyrirtæki og stofnanir hefja starfsemi seinna á morgnana.
Færri birtustundir og rótgróinn vinnudagur
Um valkost 1 í greinargerðinni segir að þar sem viðurhlutamikið sé að færa klukkuna, og því fylgi einhverjir ókostir, þá kæmi til greina að reyna að hafa áhrif á hegðun fólks með öðrum hætti. Þannig yrði fólki ráðlagt að færa kvöldmatartíma, kvöldviðburði framar og breyta jafnvel opnunartíma verslana og þjónustufyrirtækja í samræmi við það. Einnig þurfi að hamla gegn ósiðum sem trufla reglulegar svefnvenjur.Ókostur við valkost 2, seinkun klukkunnar, er í greinargerðinni sagður færri birtustundir síðdegis eftir vinnu eða skóla. Hins vegar er seinkun klukkannar um eina klukkustund sögð nærtæk leið til að auka lífsgæði og lýðheilsu.
Þá er einnig farið yfir valkost 3. Með honum hæfist skóladagurinn síðar og yrði þá lengri í hinn endann. Ekki er vitað hver viðbrögð kennara og starfsfólks skólanna yrðu við þeirri leið. Því væri nauðsynlegt að samfélagið allt tæki tillit til þeirra breytinga og vakni því sú spurning hvort stofnanir gætu í einhverjum mæli farið sömu leið. Slíkt gæti þó verið vandkvæðum bundið vegna þess hve rótgróið það er að fyrirtæki og stofnanir hefji starfsemi á bilinu 8-9 á morgnana.