Eyjarnar skjóta gjarnan rótum í hugum fólks

„Þessi hugmynd hafði gerjast með mér lengi, en fékk byr undir báða vængi þegar mér var boðið á fundi hjá Vestmannaeyingum í Reykjavík. Þar talaði ég um gömlu Kirkjubæina, sem voru fáein hús austast á Heimaey og fóru fyrst allra undir hraun. Þar hafði móðuramma mín búið ásamt fólki sínu í meira en hálfa öld, þegar jörðin rifnaði næstum við bæjardyr þessara húsa.

Ég fékk einhvern kjark til að ráðast til atlögu við skrifin þegar ég kom af þessum fundum,“ segir rithöfundurinn og fréttamaðurinn Edda Andrésdóttir, sem í haust sendir frá sér bókina Til Eyja.

Í bókinni vitjar Edda liðinna tíma í Vestmannaeyjum, þegar hún dvaldi þar sem barn á sumrin hjá ömmu sinni og móðurfjölskyldu og einnig sem ungur blaðamaður sem fylgdist með fjölmörgum húsum verða hrauni, ösku eða eldi að bráð í Heimaeyjargosinu 1973.

Edda segir dvölina í Eyjum hafa haft mikil áhrif á líf sitt, en hún eyddi fyrstu sautján sumrum sínum þar og vann meðal annars í fiski, sem mjólkurpóstur og kúasmali.

„Ég beið eftir því allan veturinn að komast til Eyja í sveitalífið og fór svo að kvíða fyrir því upp úr Þjóðhátíð að þurfa að fara þaðan,“ útskýrir hún og hlær. „Í huganum voru gömlu Kirkjubæirnir miðja heimsins. Mér fannst að þeir yrðu alltaf þarna og ég gæti alltaf snúið aftur. Þar af leiðandi hafði það mjög mikil áhrif að koma þangað, nýorðin blaðamaður, á fyrstu stundum gossins og sjá þá hverfa af yfirborði jarðar ásamt fjöldanum öllum af húsum í Eyjum.“

Edda segist þó ekki þora að fara alla leið þegar uppruni hennar berst í tal. „Mamma er fædd í Eyjum og þar af leiðandi segist ég full af auðmýkt vera hálfur Vestmannaeyingur þegar ég er spurð. Ég er afar stolt af þessum uppruna. Eyjarnar eru svo sérstakar og ég þarf ekki að segja neinum það sem þangað hefur komið. Þær skjóta gjarnan rótum í hugum fólks.“ segir hún.

Til Eyja er fjórða bók Eddu, en áður hafa komið út eftir hana bækurnar Á Gljúfrasteini, sem var viðtalsbók við Auði Sveinsdóttur Laxness, samtalsbókin Auður Eir – Sólin kemur alltaf upp á ný og Í öðru landi. Höfundurinn segir lesendur væntanlegrar Eyjabókar mega búast við frásögn af lífi sem var og hvarf og er nú djúpt undir hrauni.

„Ég segi frá sumrum í lífi og fjöri Eyjanna á sjötta og sjöunda áratugnum í bland við áföll, missi og sorg. Ég vef það saman við dvölina í Eyjum veturinn 1973, þegar allt þetta hvarf af yfirborði jarðar,“ segir Edda að lokum.