Eftir tólf ár við völd er breski Íhaldsflokkurinn í tætlum og margklofinn. Liz Truss er fjórði leiðtogi flokksins og forsætisráðherra sem segir af sér embætti á sex árum, eða frá árinu 2016 en flokkurinn hefur verið einn við stjórn frá árinu 2010.
Íhaldsflokkurinn hefur 357 þingmenn, Verkamannaflokkurinn 197, Skoski þjóðarflokkurinn 44, Frjálslyndir demókratar 14 og aðrir flokkar eru samanlagt með 38 þingmenn. Skoðanakannanir að undanförnu sýna hins vegar algert fylgishrun Íhaldsflokksins sem nú mælist aðeins með 14 prósenta fylgi en Verkamannaflokkurinn með 53 prósent.
Það er því ekki undarlegt að Keir Starmer formaður hans krefjist kosninga nú þegar og það gerir Nicola Surgeon leiðtogi Skoska þjóðarflokksins einnig.
„Það er alger lýðræðisleg nauðsyn að kosningar fari fram nú þegar,“ segir Sturgeon.
Eftir að Borist Johnson sagði af sér í júlí vegna ítrekaðra lyga að þingi og þjóð tók Íhaldsflokkurinn sér átta vikur að velja nýjan formann. Nú ætlar flokkurinn aðeins að leggja viku undir leiðtogakjörið, enda glíma Bretar við mikinn efnahagsvanda, verðbólgu, vaxtahækkanir og gríðarlegan halla á fjárlögum.
Graham Brady formaður leiðtogakjörsnefndar flokksins segir að úrslit eigi að liggja fyrir eigi síðar en næst komandi föstudag.
„Ferlið í leiðtogakjörinu hefst núna. Það hefur verið opnað fyrir framboð fram til klukkan tvö síðdegis á mánudag. Frambjóðendur þurfa að hafa að minnsta kosti hundrað þingmenn á bakvið sig,“ sagði Brady.
Stjórnmálaskýrendur telja að Rishi Sunak fyrrverandi fjármálaráðherra eigi mesta möguleika á kjöri. Hann naut mesta fylgis þingmanna síðast en Liz Truss sigraði á lokasprettinum þegar almennir flokksmenn kusu milli hans og hennar. Þá er talið að Penny Mordaunt og jafnvel Boris Johnson bjóði sig fram.
Johnson sætir hins vegar rannsókn hjá þingnefnd vegna lyga sinna og ef hann verður fundinn sekur gæti hann misst þingsæti sitt. Ef einhver fær hundrað atkvæði eða fleiri á mánudag nær hann eða hún kjöri, annars þarf að kjósa oftar en ferlinu á að ljúka í síðasta lagi á föstudag.
