Læknar tækju aldrei þátt í rannsóknum á föngum Kjartan Kjartansson skrifar 25. febrúar 2023 09:09 Karl Reynir Einarsson, formaður Geðlæknafélags Íslands, segir ekki hægt að mæla með notkun sílósíbíns við geðröskunum út frá núverandi þekkingu á efninu. Vísir/Getty/samsett Formaður Geðlæknafélags Íslands fullyrðir að yfirgnæfandi meirihluti geðlækna á Íslandi samþykkti aldrei að taka þátt í rannsóknum á áhrifum hugvíkkandi efna á fanga vegna siðferðislegra sjónarmiða. Umræðan um efnin sé komin út á villigötur. Mikla athygli vakti þegar Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, hélt því fram að Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra, hefði viðrað hugmyndir um að gera tilraunir á föngum með svokölluð hugvíkkandi efni í vikunni. Jón sagðist síðan hafa rætt málið við Pál Winkel, fangelsismálastjóra, en það væri þó ekki á hans eigin forræði að ráðast í slíkar rannsóknir. Slík efni gætu mögulega hjálpað föngum með geðræn vandamál sem hafa lokið afplánun. Páll sagði að ekki yrði ráðist í slíkar rannsóknir án samþykkis allra aðila. Hann væri opinn fyrir hugmyndinni. Karl Reynir Einarsson, formaður Geðlæknafélags Íslands, segir umræðuna um hugvíkkandi efni, sérstaklega efnið sílósíbín, komnar út á villigötur. Þó að rannsóknir bendi til þess að efnið gæti mægulega verið gagnlegt í meðferð sumra geðraskana eins og þunglyndis þá sé ekki hægt að mæla með notkun þess við geðröskunum nema í rannsóknarskyni eða mögulega í algerum undantekningartilvikum út frá núverandi þekkingu. „Til að taka af allan vafa þá fullyrði ég að yfirgnæfandi meirihluti geðlækna á Íslandi myndi aldrei samþykkja að taka þátt í slíkum rannsóknum vegna siðferðislegra sjónarmiða – og vonandi enginn,“ skrifar Karl Reynir í aðsendir grein á Vísi í dag. Veikt fólk uppáhaldsviðskiptavinir snákaolíusölumanna Hávær umræða hefur verið um sílósíbín og hugvíkkandi efni hér á landi á undanförnum mánuðum og ráðstefnur meðal annars verið haldnar um málefnið. Karl Reynir varar við því að fólk fari ekki fram úr sér. Sölumenn snákaolíu séu víða og uppáhaldsviðskiptavinir þeirra séu veikt fólk. Hann og margir aðrir fylgist með rannsóknum sem nú eru gerðar á hugvíkkandi efnum með eftirvæntingu. Enn sé mikil óvissa um niðurstöður þeirra. Vandasamt sé að gera rannsóknir á sílósíbini hjá veikum einstaklingum. Margt geti látið efnið virðast hjálplegt þegar það sé það ef til vill ekki í raun og veru. Því þurfi margar og stórar rannsóknir á virkni þess. „Kemur bakslag eða verður þetta raunverulega meðferð sem hægt verður að bjóða upp á í völdum tilfellum? Það veit enginn í dag. Mér finnst líklegt að þessar rannsóknir muni leiða til einhverra nýjunga. Vonandi er það ekki óskhyggja. Afar ólíklegt verður þó að telja að þær leiði til þeirrar byltingar í geðlækningum eins og sumir binda vonir við,“ segir hann. Ekki læknismeðferð að innbyrða sveppi í sumarbústað Eitt sé að nota hugvíkkandi efni til að komast í vímu og annað að nota þau í meðferðarlegum tilgangi. Þannig sé rítalín notað við athyglisbresti og gagnist mörgum, jafnvel umbreytt lífi þeirra. Lyfið sé aftur á móti einnig misnotað, oft með hörmulegum afleiðingum. „Það að fara upp í sumarbústað og innbyrða sveppi með vinum sínum er ekki læknisfræðileg meðferð,“ skrifar hann. Það að fara til heilbrigðisstarfsmanns þar sem sílósíbín er notað í meðferð ásamt samtalsmeðferð verði hins vegar hugsanlega viðurkennt úrræði í framtíðinni í vel völdum tilfellum. Það sé þó alls ekki víst. „Mörg lyf og meðferðir hafa um tíðina virst gagnlegar í upphafi rannsókna en síðan reynst ekki vera það. Tíminn einn mun leiða þetta í ljós,“ skrifar Karl Reynir. Heilbrigðismál Fangelsismál Hugvíkkandi efni Geðheilbrigði Tengdar fréttir Vill vita hvort Jón hafi í alvöru haft uppi hugmyndir um tilraunir á föngum Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar hefur lagt fram skriflega fyrirspurn til Jóns Gunnarssonar dómsmálaráðherra þar sem hann vill fá að vita fyrir víst hvort ráðherra hafi í raun viðrað þá hugmynd að gerðar yrðu tilraunir með hugvíkkandi efni á föngum. 22. febrúar 2023 16:02 Mest lesið Skiljanlegt að málið veki upp miklar og erfiðar tilfinningar Innlent Hart tekist á um umdeildar auglýsingar SFS Innlent Fjöldi herskipa við Reykjavíkurhöfn Innlent Hátt settur herforingi fórst í bílsprengju nærri Moskvu Erlent Rifta samningum vegna gríðarlegrar fækkunar hælisleitenda Innlent Með nettengingu í trássi við öryggisreglur til að komast inn á Signal Erlent Ítalski baróninn á ekki vatnið sem hann seldi Innlent Undarlegt að „stórhættulegir menn“ gangi lausir Innlent Byrjaður að selja varning merktan „Trump 2028“ Erlent Mislingar á mörkum þess að verða landlægir í Bandaríkjunum aftur Erlent Fleiri fréttir Munu tryggja aðgengi að kaffistofunni sem er nú bænahús Ítalski baróninn á ekki vatnið sem hann seldi Undarlegt að „stórhættulegir menn“ gangi lausir Rifta samningum vegna gríðarlegrar fækkunar hælisleitenda Segir undarlegt að grunaðir nauðgarar gangi lausir Hart tekist á um umdeildar auglýsingar SFS Uppgötvun íslenskra vísindamanna gæti bætt viðbrögð við náttúruvá Skiljanlegt að málið veki upp miklar og erfiðar tilfinningar Fjöldi herskipa við Reykjavíkurhöfn Vagga Akureyrarflugs er á Melgerðismelum Setja þurfi skýrar reglur um sæðisgjöf á Íslandi Alvarlegt ef þrefalda á strandveiðikvóta á kostnað annarra „Fúsi, aldur og fyrri störf” á Sólheimum um helgina Meintir hópnauðgarar á bannlista skemmtistaðar Sýknaður af ákæru fyrir kynferðisáreitni gegn barni Ósáttur Bandaríkjaforseti og sumarsól Vasaþjófur handtekinn í miðborginni Árásarmaðurinn trúverðugur en sá sem var stunginn misvísandi Ármann Leifsson nýr forseti Röskvu Einn handtekinn þegar sérsveitin aðstoðaði í Árnessýslu Svara ákalli foreldra Fjölbreytt dagskrá á vorhátíð í Árborg Umræða um gróf kynferðisbrot eigi ekki að snúast um þjóðerni gerenda Miður að hópnauðganir séu nýttar til að kynda undir útlendingahatur Leigubílstjóri og vinur hans dæmdir fyrir nauðgun Kastaði eggjum í bíl Þurrt og léttskýjað á sumardaginn fyrsta „Það er leitt að sjá á eftir góðu baráttufólki“ Rannsóknaraðgerð lokið en málið enn til rannsóknar Þrír menn til rannsóknar vegna tveggja hópnauðgana Sjá meira
Mikla athygli vakti þegar Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, hélt því fram að Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra, hefði viðrað hugmyndir um að gera tilraunir á föngum með svokölluð hugvíkkandi efni í vikunni. Jón sagðist síðan hafa rætt málið við Pál Winkel, fangelsismálastjóra, en það væri þó ekki á hans eigin forræði að ráðast í slíkar rannsóknir. Slík efni gætu mögulega hjálpað föngum með geðræn vandamál sem hafa lokið afplánun. Páll sagði að ekki yrði ráðist í slíkar rannsóknir án samþykkis allra aðila. Hann væri opinn fyrir hugmyndinni. Karl Reynir Einarsson, formaður Geðlæknafélags Íslands, segir umræðuna um hugvíkkandi efni, sérstaklega efnið sílósíbín, komnar út á villigötur. Þó að rannsóknir bendi til þess að efnið gæti mægulega verið gagnlegt í meðferð sumra geðraskana eins og þunglyndis þá sé ekki hægt að mæla með notkun þess við geðröskunum nema í rannsóknarskyni eða mögulega í algerum undantekningartilvikum út frá núverandi þekkingu. „Til að taka af allan vafa þá fullyrði ég að yfirgnæfandi meirihluti geðlækna á Íslandi myndi aldrei samþykkja að taka þátt í slíkum rannsóknum vegna siðferðislegra sjónarmiða – og vonandi enginn,“ skrifar Karl Reynir í aðsendir grein á Vísi í dag. Veikt fólk uppáhaldsviðskiptavinir snákaolíusölumanna Hávær umræða hefur verið um sílósíbín og hugvíkkandi efni hér á landi á undanförnum mánuðum og ráðstefnur meðal annars verið haldnar um málefnið. Karl Reynir varar við því að fólk fari ekki fram úr sér. Sölumenn snákaolíu séu víða og uppáhaldsviðskiptavinir þeirra séu veikt fólk. Hann og margir aðrir fylgist með rannsóknum sem nú eru gerðar á hugvíkkandi efnum með eftirvæntingu. Enn sé mikil óvissa um niðurstöður þeirra. Vandasamt sé að gera rannsóknir á sílósíbini hjá veikum einstaklingum. Margt geti látið efnið virðast hjálplegt þegar það sé það ef til vill ekki í raun og veru. Því þurfi margar og stórar rannsóknir á virkni þess. „Kemur bakslag eða verður þetta raunverulega meðferð sem hægt verður að bjóða upp á í völdum tilfellum? Það veit enginn í dag. Mér finnst líklegt að þessar rannsóknir muni leiða til einhverra nýjunga. Vonandi er það ekki óskhyggja. Afar ólíklegt verður þó að telja að þær leiði til þeirrar byltingar í geðlækningum eins og sumir binda vonir við,“ segir hann. Ekki læknismeðferð að innbyrða sveppi í sumarbústað Eitt sé að nota hugvíkkandi efni til að komast í vímu og annað að nota þau í meðferðarlegum tilgangi. Þannig sé rítalín notað við athyglisbresti og gagnist mörgum, jafnvel umbreytt lífi þeirra. Lyfið sé aftur á móti einnig misnotað, oft með hörmulegum afleiðingum. „Það að fara upp í sumarbústað og innbyrða sveppi með vinum sínum er ekki læknisfræðileg meðferð,“ skrifar hann. Það að fara til heilbrigðisstarfsmanns þar sem sílósíbín er notað í meðferð ásamt samtalsmeðferð verði hins vegar hugsanlega viðurkennt úrræði í framtíðinni í vel völdum tilfellum. Það sé þó alls ekki víst. „Mörg lyf og meðferðir hafa um tíðina virst gagnlegar í upphafi rannsókna en síðan reynst ekki vera það. Tíminn einn mun leiða þetta í ljós,“ skrifar Karl Reynir.
Heilbrigðismál Fangelsismál Hugvíkkandi efni Geðheilbrigði Tengdar fréttir Vill vita hvort Jón hafi í alvöru haft uppi hugmyndir um tilraunir á föngum Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar hefur lagt fram skriflega fyrirspurn til Jóns Gunnarssonar dómsmálaráðherra þar sem hann vill fá að vita fyrir víst hvort ráðherra hafi í raun viðrað þá hugmynd að gerðar yrðu tilraunir með hugvíkkandi efni á föngum. 22. febrúar 2023 16:02 Mest lesið Skiljanlegt að málið veki upp miklar og erfiðar tilfinningar Innlent Hart tekist á um umdeildar auglýsingar SFS Innlent Fjöldi herskipa við Reykjavíkurhöfn Innlent Hátt settur herforingi fórst í bílsprengju nærri Moskvu Erlent Rifta samningum vegna gríðarlegrar fækkunar hælisleitenda Innlent Með nettengingu í trássi við öryggisreglur til að komast inn á Signal Erlent Ítalski baróninn á ekki vatnið sem hann seldi Innlent Undarlegt að „stórhættulegir menn“ gangi lausir Innlent Byrjaður að selja varning merktan „Trump 2028“ Erlent Mislingar á mörkum þess að verða landlægir í Bandaríkjunum aftur Erlent Fleiri fréttir Munu tryggja aðgengi að kaffistofunni sem er nú bænahús Ítalski baróninn á ekki vatnið sem hann seldi Undarlegt að „stórhættulegir menn“ gangi lausir Rifta samningum vegna gríðarlegrar fækkunar hælisleitenda Segir undarlegt að grunaðir nauðgarar gangi lausir Hart tekist á um umdeildar auglýsingar SFS Uppgötvun íslenskra vísindamanna gæti bætt viðbrögð við náttúruvá Skiljanlegt að málið veki upp miklar og erfiðar tilfinningar Fjöldi herskipa við Reykjavíkurhöfn Vagga Akureyrarflugs er á Melgerðismelum Setja þurfi skýrar reglur um sæðisgjöf á Íslandi Alvarlegt ef þrefalda á strandveiðikvóta á kostnað annarra „Fúsi, aldur og fyrri störf” á Sólheimum um helgina Meintir hópnauðgarar á bannlista skemmtistaðar Sýknaður af ákæru fyrir kynferðisáreitni gegn barni Ósáttur Bandaríkjaforseti og sumarsól Vasaþjófur handtekinn í miðborginni Árásarmaðurinn trúverðugur en sá sem var stunginn misvísandi Ármann Leifsson nýr forseti Röskvu Einn handtekinn þegar sérsveitin aðstoðaði í Árnessýslu Svara ákalli foreldra Fjölbreytt dagskrá á vorhátíð í Árborg Umræða um gróf kynferðisbrot eigi ekki að snúast um þjóðerni gerenda Miður að hópnauðganir séu nýttar til að kynda undir útlendingahatur Leigubílstjóri og vinur hans dæmdir fyrir nauðgun Kastaði eggjum í bíl Þurrt og léttskýjað á sumardaginn fyrsta „Það er leitt að sjá á eftir góðu baráttufólki“ Rannsóknaraðgerð lokið en málið enn til rannsóknar Þrír menn til rannsóknar vegna tveggja hópnauðgana Sjá meira
Vill vita hvort Jón hafi í alvöru haft uppi hugmyndir um tilraunir á föngum Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar hefur lagt fram skriflega fyrirspurn til Jóns Gunnarssonar dómsmálaráðherra þar sem hann vill fá að vita fyrir víst hvort ráðherra hafi í raun viðrað þá hugmynd að gerðar yrðu tilraunir með hugvíkkandi efni á föngum. 22. febrúar 2023 16:02