Neytendur

Milljarðar í ó­þarfa kostnað fyrir neyt­endur

Lovísa Arnardóttir skrifar
Breki Karlsson, formaður Neytendasamtakanna, gagnrýnir gífurlegan hagnað bankanna.
Breki Karlsson, formaður Neytendasamtakanna, gagnrýnir gífurlegan hagnað bankanna. Vísir/Sigurjón

Tryggja þarf aukið eftirlit á bankamarkaði til að tryggja aukna samkeppni. Þetta kom fram í morgun á málþingi um nýútkomna skýrslu um gjaldtöku og arðsemi bankanna. Formaður Neytendasamtakanna segir innlenda greiðslumiðlun mikilvæga í þessu tilliti.

Tryggja þarf betra eftirlit, meiri samkeppni og koma á innlendri greiðslumiðlun. Þetta er meðal niðurstaðna af málþingi sem fór fram í morgun um nýútkomna skýrslu um gjaldtöku og arðsemi bankanna sem haldin var af ASÍ, BSRB, BHM og Neytendasamtökunum. Þar var farið sérstaklega yfir stöðu neytenda á íslenskum fjármálamarkaði, staðan borin saman við löndin í kringum okkur og hvernig megi auka gagnsæi, samkeppni og aðhald.

„Aðalniðurstaðan á þessu málþingi var eiginlega sú að skýrslan sýnir svart á hvítu að afkoma bankanna hefur batnað verulega undanfarin ár vegna hagræðingar og minni rekstrarkostnaðar en það hefur ekki skilað sér til neytenda í lægri vöxtum,“ segir Breki en í erindi sínu á málþinginu bar hann saman vexti á Íslandi og Færeyjum.

Íslendingar borga meira

„Ég tók þarna saman í samkeppnisleik sem ég kallaði Frúna í Þórshöfn þar sem ég bar saman vexti á Íslandi og vexti í Færeyjum. Færeyingar eru að borga um fimm prósenta vexti af sínum húsnæðislánum en við erum að borga tæplega 11 prósent,“ segir Breki og að það þýði að meðalheimili skuldi 20 milljónir og að Íslendingar borgi einni milljón meira en „færeyska húsfrúin“.

„Það er eitthvað sem við getum ekki búið við. Því fyrir utan þessa milljón hefur þetta áhrif út í verðlag. Fyrirtæki eru að greiða líka þessa himinháu vexti og það skilar sér inn í verðlagið.“

Bullgjöldin þrettán milljarðar á ári

Annar stofnenda Indó fór yfir það í sínu erindi á málþingi sem hann vill kalla „bullgjöld“ sem eru færslugjöld, gjaldeyrisgjöld, árgjöld korta og annað slíkt. Samanlagt sagði hann Íslendinga greiða um þrettán milljarða á ári í slík gjöld.

„Bæði er það álag ofan á gjaldeyri sem við kaupum og álag vegna greiðslukorta, sama hvort það debet eða kreditkorta, sem við erum að greiða í það sem nefnt var óþarft.“

Átta milljarðar í óþarfa kostnað

Spurður hvað sé næsta skref segir Breki mikilvægt í þessu tilliti að innlend greiðslumiðlun verði sett á stofn. Ráðherra viðskiptamála, Lilja D. Alfreðsdóttir, sagði á fundinum að á þingmálaskrá væri slíkt frumvarp á vegum forsætisráðherra.

„Við sjáum að greiðslumiðlun er að taka til sín um sex til átta milljarða á ári í óþarfa kostnað. Það er eitthvað sem hægt er að lækka. Ef það var einhver sameiginlega niðurstaða málþinginu er það að koma á þessari innlendu greiðslumiðlun.

Eins og stendur eru tvær erlendar greiðslumiðlanir á Íslandi sem Breki segir að geti skapað hættu og óöryggi fyrir Íslendinga.

„Í rauninni, þegar við borgum með greiðslukortunum okkar fara peningarnir okkar í ferð til útlanda áður en þeir enda á þeim stað sem við erum að greiða þá,“ segir Breki og að það sé ekki bara aukinn kostnaður sem fylgi þessu.

„Það hafa áður verið sett á okkur hryðjuverkalög og ef það yrði gert aftur þá myndu að öllum líkindum allar greiðslur sem inntar eru af hendi með kortum stöðvaðar. Það getum við ekki búið við.“

Spurður hvort að íslenskir neytendur þurfi að fylgjast betur með segir Breki það í raun mjög erfitt fyrir þá.

„Við erum ofseld þessu kerfi og þess vegna þurfum við að veita því aðhald og stjórnvöldum sömuleiðis, og bönkunum.“

„Það eru lægri vextir annars staða og það er ekkert sem segir að þeir geti ekki verið það hér líka og við þurfum að róa að því öllum árum.“

Hann segir fundinn hafa verið afar gagnlegan. Það hafi verið ánægjulegt að sjá fulltrúa skýrslunnar ræða hana og gesti líka.

„Þarna er eitthvað sem snertir okkur öll djúpt og sérstaklega núna þegar dýrtíðin er farin að herja á okkur á öllum krafti.“

Fjölbreyttir fyrirlesarar fluttu erindi á málþinginu eins og ráðherra, forstjóri Samkeppniseftirlits og starfsfólk Seðlabankans og Neytendastofu. Hægt er að horfa á upptöku af fundinum í fréttinni hér að neðan. 


Tengdar fréttir

Hafi hagnast um hundrað milljónir dala á hauga­lygi

Saksóknari í New York í Bandaríkjunum sagði við upphaf réttarhalda yfir Donald Trump, fyrrverandi Bandaríkjaforseta, að hann hefði hagnast um ríflega hundrað milljónir Bandaríkjadala með því að ljúga til um verðmæti eignasafns síns.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×