Hver ber kostnaðinn af því að viðhalda læknastéttinni? Þórdís Dröfn, Sveinn Karlsson og Arna Bjarnadóttir skrifa 2. febrúar 2024 11:01 Íslenskir læknanemar erlendis sem sækja í dýrt nám vegna fárra plássa í Háskóla Íslands hafa fengið afar takmarkaðan stuðning frá Landspítala og Menntasjóði. Á sama tíma og nemarnir eru að fást við þessar stóru áskoranir er talað um læknaskort í íslensku heilbrigðiskerfi. Samband íslenskra námsmanna erlendis fær reglulega inn á borð til sín mál læknanema erlendis, þá sérstaklega í Slóvakíu og Ungverjalandi, sem berjast í bökkum vegna hárra skólagjalda. Áður fyrr leituðu læknanemar gjarnan til Danmerkur, þar sem skólagjöldin eru sannarlega ekki há. Með nýjum tungumálakröfum sem danskir háskólar komu á árið 2020 er markvisst verið að fækka þeim sem sækja í danskt nám frá Íslandi. Með því varð draumurinn um að komast erlendis í háskólanám án þess að greiða fyrir það fleiri milljónir að engu. Á síðasta ári var skólagjaldalán Menntasjóðs námsmanna til læknanema erlendis hækkað um eina og hálfa milljón eftir sameiginlega baráttu SÍNE og íslenskra læknanema erlendis. Þessi upphæð hefur hjálpað heilmikið en dugar samt ekki fyrir skólagjöldum í Ungverjalandi þar sem stór hópur stundar nám. Í Slóvakíu stunda margir Íslendingar sex ára læknanám sem kostar í heildina 65.400 evrur eða tæpar 10 íslenskar milljónir. Nemendur í Debrecen í Ungverjalandi greiða 17.900 dollara á ári. Sú upphæð nemur um tveimur og hálfri milljón íslenskra króna á núverandi gengi. Því kosta öll 6 ár læknanámsins rúmar fjórtán milljónir. Ástandið á Landspítalanum og viðmót spítalans til læknanema sem koma erlendis frá hefur mikinn fælingarmátt. Í Slóvakíu og Ungverjalandi er skólaönnin töluvert lengri en tíðkast á Íslandi, því ekki er hægt að komast heim í sumarfrí fyrr en í júlí. Í þokkabót þarf að taka verknám yfir sumarið sem skólarnir bjóða nemendum að taka í sínu heimalandi, sumarverknámið er yfirleitt þrjár til fjórar vikur. Skólinn byrjar aftur í september og hafa nemendur því í mesta lagi 5 vikur til þess að vinna og safna því sem vantar upp á fyrir skólagjöldunum. Áður fyrr réð Landspítalinn nemana í vinnu á sumrin og þeir gátu fengið það metið sem verknám. En þetta er ekki í boði lengur. Íslenskir nemar sem læra erlendis taka því ólaunað verknám hjá LSH meðan á náminu stendur og læra þá aðeins hvernig spítalinn virkar, en lítið er gert til þess að kenna þeim á kerfið og hjálpa þeim að aðlagast. Spítalinn er undirmannaður að staðaldri og kennslan er engin, nema læknarnir á deildinni séu sérstaklega kennsluglaðir og taki upp á því sjálfir. Það gefur auga leið að það gengur ekki upp að spítalinn bjóði hvorki upp á laun né kennslu en þiggi vinnuframlag læknanemanna. Það virðist vera lítið skipulag í kringum námið og læknanemar frá erlendum háskólum upplifa sig í rauninni bara sem frítt vinnuafl fyrir spítalann. Núna er staðan jafnframt sú að nemendur frá erlendum háskólum fá neitun frá spítalanum og samkvæmt Landspítala er einfaldlega ekki pláss fyrir íslenska nema frá öðrum skólum en Háskóla Íslands. Landspítalinn rökstyður ákvarðanir sínar hvað varðar verknám og laun þannig að kjör læknanema erlendis séu þau sömu og læknanema á Íslandi. En við erum ekki jöfn, læknanemar á Íslandi stunda nám sem er að fullu fjármagnað af íslenska ríkinu og þurfa eingöngu að halda sér uppi. Að námi loknu verður framlag þeirra til heilbrigðiskerfisins á Íslandi samt hið sama. Ekki eru nógu mörg pláss í læknanámi á Íslandi til að viðhalda læknastéttinni með tilliti til fólksfjölgunar. Kostnaðurinn við að mennta nógu marga lækna fyrir gott heilbrigðiskerfi lendir því á herðum ungra námsmanna. Margir læknanemar velja nú að taka verknámið frekar utan Íslands eða á heilbrigðisstofnun úti á landi. Sjúkrahúsin á Akureyri, Neskaupstað og Selfossi hafa til dæmis verið mjög dugleg að taka á móti nemum sem læra erlendis og staðið sig vel í að bjóða góða aðlögun og kenna á kerfið á Íslandi. Það er ómetanlegt þegar lítinn stuðning er að fá annars staðar. Eftir 6 ár í erfiðu háskólanámi í ókunnugu landi langar flesta að koma heim og vera með fjölskyldu sinni og vinum eftir langa fjarveru. En löngun læknanema til að snúa heim að námi loknu fer dvínandi. Flestir eru með 15-20 milljóna króna skuld á bakinu eftir námið og alveg sparnaðar- og eignalaus. Við heimkomu hefst svo árs sérnámsgrunnur á Landspítalanum, vaktavinna í 1 ár, á slæmum kjörum. Þegar sérnámsgrunni lýkur er kominn tími til að greiða af lánunum. Ef við vitum að við getum fengið betri kjör annars staðar, af hverju ættum við að koma til Íslands að námi loknu? Þórdís Dröfn er forseti Sambands íslenskra námsmanna erlendis.Sveinn Karlsson er formaður félags íslenskra læknanema í Slóvakíu.Arna Bjarnadóttir er formaður félags íslenskra læknanema í Ungverjalandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Íslendingar erlendis Heilbrigðismál Landspítalinn Skóla - og menntamál Rekstur hins opinbera Háskólar Mest lesið „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Krossinn er fallegur Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Veðjað á rétta skólann Pawel Bartoszek Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson Skoðun Skoðun Skoðun Innviðir og orkuskipti Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Veðjað á rétta skólann Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Er eitt næturgaman þess virði? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Læknar, heilbrigðisstarfsfólk og lykill að lausninni Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun 10 staðreyndir um verðbólgu og ríkisfjármál Konráð S. Guðjónsson skrifar Skoðun „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Krossinn er fallegur skrifar Skoðun Þetta reddast eða hvað? Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Að gráta í rigningunni - og dansa Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun „Smækkunar“gler Viðskiptaráðs Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ekki henda! Eyjólfur Pálsson skrifar Skoðun Break á ólympíuleikunum og önnur gildi í dansi Brynja Pétursdóttir skrifar Skoðun Frigg nemendagrunnur – bylting í íslensku skólastarfi Þórdís Jóna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnarformanns Haga Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Alvarlegar afleiðingar kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum Dagný Aradóttir Pind skrifar Skoðun Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir,Ragnhildur L. Guðmundsdóttir,Þórólfur J. Dagsson skrifar Skoðun Manstu þegar Messenger var ekki til? Aldís Stefánsdóttir skrifar Skoðun „Flestum í Noregi er illa við EES“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óheillaþróun á íslenskum vinnumarkaði Gunnar Sigvaldason,Árni B. Björnsson skrifar Skoðun Að virkja upp í loft Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Sjálfstæðisflokkurinn, the party of hungry children Ian McDonald skrifar Skoðun Talsmenn tolla gefa engan afslátt Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Samstaða kennara skiptir máli Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hvað er fram undan í íslenskum stjórnmálum? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Leiðin til að elska mig Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Nauðsynlegt að sameina verndun og nýtingu orku með stuðningi staðla Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Hamstrar barnið þitt blýanta? Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun Ég má það fyrst ég kemst upp með það Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Ætlar Akureyrarbær að snuða íbúa? Sunna Hlín Jóhannesdóttir,Hilda Jana Gísladóttir skrifar Skoðun Miðaldra á hjúkrunarheimili! Jóhanna Ólafsdóttir skrifar Sjá meira
Íslenskir læknanemar erlendis sem sækja í dýrt nám vegna fárra plássa í Háskóla Íslands hafa fengið afar takmarkaðan stuðning frá Landspítala og Menntasjóði. Á sama tíma og nemarnir eru að fást við þessar stóru áskoranir er talað um læknaskort í íslensku heilbrigðiskerfi. Samband íslenskra námsmanna erlendis fær reglulega inn á borð til sín mál læknanema erlendis, þá sérstaklega í Slóvakíu og Ungverjalandi, sem berjast í bökkum vegna hárra skólagjalda. Áður fyrr leituðu læknanemar gjarnan til Danmerkur, þar sem skólagjöldin eru sannarlega ekki há. Með nýjum tungumálakröfum sem danskir háskólar komu á árið 2020 er markvisst verið að fækka þeim sem sækja í danskt nám frá Íslandi. Með því varð draumurinn um að komast erlendis í háskólanám án þess að greiða fyrir það fleiri milljónir að engu. Á síðasta ári var skólagjaldalán Menntasjóðs námsmanna til læknanema erlendis hækkað um eina og hálfa milljón eftir sameiginlega baráttu SÍNE og íslenskra læknanema erlendis. Þessi upphæð hefur hjálpað heilmikið en dugar samt ekki fyrir skólagjöldum í Ungverjalandi þar sem stór hópur stundar nám. Í Slóvakíu stunda margir Íslendingar sex ára læknanám sem kostar í heildina 65.400 evrur eða tæpar 10 íslenskar milljónir. Nemendur í Debrecen í Ungverjalandi greiða 17.900 dollara á ári. Sú upphæð nemur um tveimur og hálfri milljón íslenskra króna á núverandi gengi. Því kosta öll 6 ár læknanámsins rúmar fjórtán milljónir. Ástandið á Landspítalanum og viðmót spítalans til læknanema sem koma erlendis frá hefur mikinn fælingarmátt. Í Slóvakíu og Ungverjalandi er skólaönnin töluvert lengri en tíðkast á Íslandi, því ekki er hægt að komast heim í sumarfrí fyrr en í júlí. Í þokkabót þarf að taka verknám yfir sumarið sem skólarnir bjóða nemendum að taka í sínu heimalandi, sumarverknámið er yfirleitt þrjár til fjórar vikur. Skólinn byrjar aftur í september og hafa nemendur því í mesta lagi 5 vikur til þess að vinna og safna því sem vantar upp á fyrir skólagjöldunum. Áður fyrr réð Landspítalinn nemana í vinnu á sumrin og þeir gátu fengið það metið sem verknám. En þetta er ekki í boði lengur. Íslenskir nemar sem læra erlendis taka því ólaunað verknám hjá LSH meðan á náminu stendur og læra þá aðeins hvernig spítalinn virkar, en lítið er gert til þess að kenna þeim á kerfið og hjálpa þeim að aðlagast. Spítalinn er undirmannaður að staðaldri og kennslan er engin, nema læknarnir á deildinni séu sérstaklega kennsluglaðir og taki upp á því sjálfir. Það gefur auga leið að það gengur ekki upp að spítalinn bjóði hvorki upp á laun né kennslu en þiggi vinnuframlag læknanemanna. Það virðist vera lítið skipulag í kringum námið og læknanemar frá erlendum háskólum upplifa sig í rauninni bara sem frítt vinnuafl fyrir spítalann. Núna er staðan jafnframt sú að nemendur frá erlendum háskólum fá neitun frá spítalanum og samkvæmt Landspítala er einfaldlega ekki pláss fyrir íslenska nema frá öðrum skólum en Háskóla Íslands. Landspítalinn rökstyður ákvarðanir sínar hvað varðar verknám og laun þannig að kjör læknanema erlendis séu þau sömu og læknanema á Íslandi. En við erum ekki jöfn, læknanemar á Íslandi stunda nám sem er að fullu fjármagnað af íslenska ríkinu og þurfa eingöngu að halda sér uppi. Að námi loknu verður framlag þeirra til heilbrigðiskerfisins á Íslandi samt hið sama. Ekki eru nógu mörg pláss í læknanámi á Íslandi til að viðhalda læknastéttinni með tilliti til fólksfjölgunar. Kostnaðurinn við að mennta nógu marga lækna fyrir gott heilbrigðiskerfi lendir því á herðum ungra námsmanna. Margir læknanemar velja nú að taka verknámið frekar utan Íslands eða á heilbrigðisstofnun úti á landi. Sjúkrahúsin á Akureyri, Neskaupstað og Selfossi hafa til dæmis verið mjög dugleg að taka á móti nemum sem læra erlendis og staðið sig vel í að bjóða góða aðlögun og kenna á kerfið á Íslandi. Það er ómetanlegt þegar lítinn stuðning er að fá annars staðar. Eftir 6 ár í erfiðu háskólanámi í ókunnugu landi langar flesta að koma heim og vera með fjölskyldu sinni og vinum eftir langa fjarveru. En löngun læknanema til að snúa heim að námi loknu fer dvínandi. Flestir eru með 15-20 milljóna króna skuld á bakinu eftir námið og alveg sparnaðar- og eignalaus. Við heimkomu hefst svo árs sérnámsgrunnur á Landspítalanum, vaktavinna í 1 ár, á slæmum kjörum. Þegar sérnámsgrunni lýkur er kominn tími til að greiða af lánunum. Ef við vitum að við getum fengið betri kjör annars staðar, af hverju ættum við að koma til Íslands að námi loknu? Þórdís Dröfn er forseti Sambands íslenskra námsmanna erlendis.Sveinn Karlsson er formaður félags íslenskra læknanema í Slóvakíu.Arna Bjarnadóttir er formaður félags íslenskra læknanema í Ungverjalandi.
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun „Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson skrifar
Skoðun Alvarlegar afleiðingar kynferðislegrar áreitni á vinnustöðum Dagný Aradóttir Pind skrifar
Skoðun Er Helguvík ein af stærstu ruslakistum Íslands? Margrét S. Þórólfsdóttir,Ragnhildur L. Guðmundsdóttir,Þórólfur J. Dagsson skrifar
Skoðun Nauðsynlegt að sameina verndun og nýtingu orku með stuðningi staðla Haukur Logi Jóhannsson skrifar
„Naktir elskendur, Helga og Bjarni, liggja í faðmlögum, handleggjabenda á rauðum rúmfötum, umvafin mildri birtu“ Sigþór U. Hallfreðsson Skoðun
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun