Innlent

Hugsan­legt að öfga­menn á Ís­landi verði hryðju­verka­menn

Jón Þór Stefánsson skrifar
Sigríður Björk Guðjónsdóttir er Ríkislögreglustjóri.
Sigríður Björk Guðjónsdóttir er Ríkislögreglustjóri. Vísir/Vilhelm

Hugsanlegt er að hér á landi séu einstaklingar, sem aðhyllast ofbeldisfulla og öfga­fulla hugmyndafræði, gætu þróað með sér getu og ásetning til að fremja hryðjuverk. Þrátt fyrir það eru engar vísbendingar um að hryðjuverkahópar séu starfandi á Íslandi, né að samfélag öfgafullra trúarhópa hafi myndast á Íslandi.

Þetta er á meðal þess sem kemur fram í skýrslu greiningadeildar ríkislögreglustjóra sem varðar hryðjuverkaógn á Íslandi. Þar segir jafnframt að „engar vísbendingar eru um að íslenskir hryðjuverkahópar séu starfræktir erlendis.“

Núverandi hættustig vegna hryðjuverkaógnar er á þriðja þrepi af fimm sem stendur, en það þýðir að „aukin ógn“ sé á hryðjuverkum. Þrepin eru eftirfarandi:

  1. Lágmarks ógn, engar vísbendingar eru um hryðjuverkaógn og engar upplýsingar um hvorki ásetning né getu til að fremja hryðjuverk.
  2. Takmörkuð ógn, hugsanlega er ógn til staðar, takmörkuð geta eða ásetningur.
  3. Aukin ógn, til staðar er ásetningur og/eða geta og hugsanleg skipulagning hryðjuverka.
  4. Alvarleg ógn, til staðar er þekkt ógn. Vitað er um ásetning, getu og skipulagningu.
  5. Mjög alvarleg ógn, tiltekin ógn er til staðar. Vitað er um ásetning, getu og skipulagningu og hugsanlega er hryðjuverkaárás yfirvofandi.

Í skýrslu greiningadeildar ríkislögreglustjóra segir að „hin strategíska hryðjuverkaógn“ sem sé verið að meta samandstandi af tveimur meginþáttum. 

Annars vegar er það bein ógn af hryðjuverkum, það er framkvæmd hryðjuverka eða hótun um slíkt. Undir það fellur undirbúningur og skipulagning hryðjuverka. Hins vegar sé það óbein ógn. En það er aðild að, hvatning til eða stuðningur við hryðjuverkastarfsemi. Undir það fellur öflun liðsmanna, innræting ofbeldisfullrar öfgahyggju og fjármögnun hryðjuverkastarfsemi.

Fram kemur að á Íslandi sé lítill hópur sem aðhyllist öfgafulla hugmyndafræði. Ríkislögreglustjóri búi yfir upplýsingum um einstaklinga hérlendis sem aðhyllist slíkt. Þá segir að á hverju ári berist lögreglunni tugir tilkynninga um alvarlegar hótanir gegn ráðamönnum og stofnunum.

Einn til tveir gerendur með heimatilbúin vopn

Komi til þess að framið verði hryðjuverk á Íslandi er líklegast að heimatilbúnum og einföldum vopnum verði beitt, segir í skýrslunni.

„Ljóst er að heimatilbúin vopn og einföld vopn á borð við farartæki gætu hæglega verið tiltæk þeim sem ráðgerðu hryðjuverk á Íslandi. Í slíku tilfelli er líklegast að um væri að ræða einn eða tvo gerendur. Afar ósennilegt er hins vegar talið að hryðjuverkahópar fremji hryðjuverk á Íslandi við núverandi aðstæður.“

Þá segir að Ísland sé ekki talið vera skotmark hryðjuverkasamtaka á borð við Ríki íslams og Al-Kaída eða ofbeldisfullra öfgahópa sem styðja málstað þeirra. Í skýrslunni er bæði minnst á ofbeldisfullan íslamisma og ofbeldisfulla hægriöfgahyggju.

Því er haldið fram að veikleikar Íslands til þess að takast á við hryðjuverkaógn varði meðal annars heimildir lögreglunnar til að afla og miðla upplýsingum og gögnum.

Hryðjuverkamálið og maðurinn á Akureyri

Í skýrslunni er bæði minnst á hryðjuverkamálið svokallaða og mál manns sem var handtekinn á Akureyri á dögunum og í kjölfarið fluttur úr landi ásamt fjölskyldu sinni. Þess má geta að hryðjuverkamálið verður tekið til aðalmeðferðar í Héraðsdómi Reykjavíkur á morgun, en sakborningar málsins voru handteknir í september 2022.

Tekið er fram að hryðjuverkamálið sé fyrsta málið þar sem rannsókn vegna tilraunar til hryðjuverka hefur litið dagsins ljós, sem og að það sé fyrsta málið sem tengist hryðjuverkum þar sem ákæra hefur verið gefin út.

Um mál mannsins sem var vísað úr landi er minnst á að lögregla hafi fengið veður af meintri tengingu hans við hryðjuverkasamtök í gegnum erlenda samstarfsaðila.


Tengdar fréttir




Fleiri fréttir

Sjá meira


×