Keyrum á þetta fyrir vorið Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar 14. febrúar 2024 07:00 Stjórnlaus málaflokkur. Þannig lýsa dómsmálaráðherra og aðrir forystumenn Sjálfstæðisflokksins stöðu innflytjendamála. Flestum er ljóst að mikið vantar upp á stefnufestu og stöðugleika í þessum málum. En ég held að hitt sé einsdæmi að ráðherra lýsi stöðu í eigin ráðuneyti með svo sterkum orðum eftir að hafa tekið við keflinu af sex flokkssystkinum sínum, sem stýrt hafa innflytjendamálum samfleytt í ellefu ár. Þetta virkar eins og Sjálfstæðisflokkurinn sé í stjórnarandstöðu við sjálfan sig. Réttara væri kannski að segja að þingmennirnir öxluðu ekki ábyrgð á eigin valdastöðu. Ríkisstjórnarsamstarfið minnir nú á villikettina svokölluðu í þingflokki VG á tíma vinstri stjórnarinnar. Gott fordæmi og breyttar aðstæður Þetta er sérstaklega alvarlegt í því ljósi að málefni hælisleitenda eru eitt stærsta og viðkvæmasta viðfangsefni samtímans - og ekki bara hér á landi. Þau snúast um mannréttindi á grundvelli alþjóðlegra skuldbindinga, sem við höfum undirgengist. Og þau snúast um hvernig við viljum sjá samfélagið okkar byggjast upp til skemmri og lengri tíma. Mikilvægt er að muna að í dómsmálaráðherratíð Hönnu Birnu Kristjánsdóttur og Ólafar Nordal náðist þverpólitísk sátt um þessi mál. Það var til marks um ábyrga og víðsýna forystu. Um leið verðum við að horfast í augu við að aðstæður í heiminum hafa umbylst á undanförnum misserum. Flóttamannastraumurinn hefur stóraukist og á eftir að vaxa enn. Nauðsynlegt er að laga regluverkið svo mikilvægt viðfangsefni fari ekki úr böndunum. Við þurfum að ráða við aðlögun nýrra borgara í landinu, hlúa að kerfunum okkar, tungumálinu og sníða okkur stakk eftir vexti. Við þurfum um leið að vera í samræmi við það sem nágrannaþjóðir okkar gera í þessum efnum. Til verksins þarf tvennt; skýra stefnu og ríkisstjórn sem getur gengið í takt þegar stóru málin eru undir. Bréf Viðreisnar til forsætisráðherra Fyrir tæpu ári náðu stjórnarflokkarnir saman um breytingu á lögum um útlendinga. Alþingi hafði ekki fyrr samþykkt breytinguna en ráðherrar og þingmenn VG fóru að hnakkrífast um hvert væri inntak og efni laganna. Þegar þetta upplausnarástand hafði varað í dágóðan tíma komst þingflokkur Viðreisnar að þeirri niðurstöðu að rétt væri að koma málum á hreyfingu. Úr varð að ég skrifaði forsætisráðherra bréf með áskorun um að reyna á ný að koma á viðræðum milli þingflokka. Markmiðið var að raungera endurbætur á löggjöfinni sem gætu lifað til lengri tíma, tæki mið af gjörbreyttum veruleika og væri í samræmi við nágrannaþjóðir okkar. Þetta var í lok ágúst. Forsætisráðherra tók því vel. Nokkrir fundir hafa verið haldnir en lítið gerst. Ég met stöðuna þannig að nú sé jafnvel meiri hætta á að pólarnir í útlendingapólitíkinni taki yfir umræðuna. Það er í sjálfu sér eðlileg afleiðing þess að hafa um margra ára skeið verið með ríkisstjórn í landinu sem getur ekki tekið stórar stefnumarkandi ákvarðanir. Það er löngu kominn tími á ærlegt samtal. Það er líka brýnna en nokkru sinni að miðjan í pólitíkinni geri alvöru tilraun til þess að ná saman um skynsama og ábyrga stefnu á þessu sviði. Að við viðurkennum að landið okkar er ekki lokað en heldur ekki galopið. Við getum ekki tekið á móti öllum. Mótum stefnu þar sem mennska, framsýni og raunsæi verða leiðarljós. Og að efnahagslegur veruleiki verði hluti af menginu. Fyrirmyndir og alþjóðlegt samstarf Dómsmálaráðherra hefur nú kynnt hugmynd um einhvers konar lokaðar móttökubúðir. Sjálf tel ég rangt að vista börn í slíkum búðum eða fangelsum. Samþykkt Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna er ekki upp á punt. Að öðru leyti er ég til viðræðu um þessa hugmynd. Hún er ekki nein allsherjarlausn, en gæti verið þáttur í stærri mynd, sem við erum tilbúin að ræða. Það þarf einnig að hafa afleiðingar þegar fólk fylgir ekki úrskurðum, lögum og reglum í landinu þar sem það vill skjóta rótum. Í þeim efnum á eitt yfir alla að ganga. Í bréfi mínu til forsætisráðherra nefndi ég að rétt væri að nýta samstarfsmöguleika bæði á norrænum vettvangi og í stærra evrópsku samhengi. Eins lagði ég áherslu á að taka í ríkari mæli mið af norrænum reglum, sem hafa verið að breytast á undanförnum árum, þó að þær séu ekki í einu og öllu samhljóma. Þær geta verið ágætis viðmið. Prófsteinn á stjórnhæfi Upp á síðkastið hef ég velt því fyrir mér hvort hægagangurinn í þessari vinnu stafi af því að þingmenn sjálfstæðismanna hafi í raun ekki áhuga á breiðu samstarfi um þessi efni. Þeir telji árangursríkara að láta kosningabaráttu sína snúast um stjórnleysi eigin ríkisstjórnar. Trump gæti verið fyrirmyndin. Á dögunum lét hann samflokksmenn sína á þingi hlaupa frá samkomulagi, sem þeir höfðu gert um landamæravörslu því það þjónaði betur kosningabaráttu hans að hafa allt í upplausn. Vonandi eru þetta ástæðulausar grunsemdir. En fram hjá því verður ekki horft að þetta mál er prófsteinn á það hvort þingflokkur sjálfstæðismanna er í reynd stjórntækur. Breytingin frá tíma Hönnu Birnu og Ólafar í dómsmálaráðuneytinu er hins vegar áþreifanleg. En sjáum hvað setur. Viðreisn er tilbúin Mitt pólitíska mat er að ekki sé útilokað að tveir til þrír af fimm flokkum í stjórnarandstöðu gætu mögulega náð saman með ríkisstjórnarflokkunum um breitt samstarf á þessu sviði. Slík samstaða getur skilað regluverki sem er líklegt til að standast tímans tönn og lifa ríkisstjórnir. Þó að flestir séu komnir í kosningaham eigum við að kýla á þetta mál og freista þess að ná samstöðu á miðjunni fyrir vorið. Það er eina ábyrga viðhorfið. Viðreisn er tilbúin til að taka þátt í lausninni. Höfundur er formaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Innflytjendamál Viðreisn Alþingi Mest lesið Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir Skoðun Verklausi milljónakennarinn Þórunn Sveinbjarnardóttir Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir Skoðun Ólögleg meðvirkni lækna Teitur Ari Theodórsson Skoðun Afleiðingar verkfallsaðgerða á minnstu börnin - krafa um svör Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vill íslenska þjóðin halda í einmenninguna? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Inngilding eða „aðskilnaður“? Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Vonin má aldrei deyja Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Ég var barnið sem vildi ekki taka í höndina á kennaranum sínum Fida Abu Libdeh skrifar Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar Skoðun Bob Marley og íslenskar kosningar Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Fólk eða fífl? Anna Gunndís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru til lausnir við mönnunarvanda heilsugæslunnar? Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Er eitthvað mál að handtaka börn? Elsa Bára Traustadóttir skrifar Skoðun Er ferðaþjónusta útlendingavandamál? Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslenska kerfið framleiðir afbrotamenn Ágústa Ágústsdóttir skrifar Skoðun Ekki fokka þessu upp! Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Kosningaloforð og hvað svo? Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Fólk, fjárfestingar og framfarir Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Húsnæðis- og skipulagsmál Anna Sofía Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Falleinkunn fyrrum forseta Vilhjálmur Þorsteinsson,Viktor Orri Valgarðsson skrifar Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Skattlögð þegar við þénum, eigum og eyðum Aron H. Steinsson skrifar Skoðun Kjaftæði Elliði Vignisson skrifar Skoðun Vitsmunaleg vanstilling í boði ungra Sjálfstæðiskvenna Erna Mist skrifar Skoðun Lítið gert úr áhyggjum íbúa Ölfuss og annarra landsmanna Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Kyrrstöðuna verður að rjúfa! Lausn fyrir verðandi innviðaráðherra Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Íslenskan og menningararfurinn Sólveig Dagmar Þórisdóttir skrifar Skoðun Mannúðlegri úrræði Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Læknar á landsbyggðinni Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Íslensk verðtrygging á mannamáli! Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun Varðhundar kerfisins Lára Herborg Ólafsdóttir skrifar Skoðun Mótum stefnu um iðn- og tæknimenntun á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Stýrir gervigreind málflutningi stjórnmálamanna og semur stefnur stjórnmálaflokkanna? Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Kolkrabbinn og fjármálafjötrar Íslands Ágústa Árnadóttir skrifar Sjá meira
Stjórnlaus málaflokkur. Þannig lýsa dómsmálaráðherra og aðrir forystumenn Sjálfstæðisflokksins stöðu innflytjendamála. Flestum er ljóst að mikið vantar upp á stefnufestu og stöðugleika í þessum málum. En ég held að hitt sé einsdæmi að ráðherra lýsi stöðu í eigin ráðuneyti með svo sterkum orðum eftir að hafa tekið við keflinu af sex flokkssystkinum sínum, sem stýrt hafa innflytjendamálum samfleytt í ellefu ár. Þetta virkar eins og Sjálfstæðisflokkurinn sé í stjórnarandstöðu við sjálfan sig. Réttara væri kannski að segja að þingmennirnir öxluðu ekki ábyrgð á eigin valdastöðu. Ríkisstjórnarsamstarfið minnir nú á villikettina svokölluðu í þingflokki VG á tíma vinstri stjórnarinnar. Gott fordæmi og breyttar aðstæður Þetta er sérstaklega alvarlegt í því ljósi að málefni hælisleitenda eru eitt stærsta og viðkvæmasta viðfangsefni samtímans - og ekki bara hér á landi. Þau snúast um mannréttindi á grundvelli alþjóðlegra skuldbindinga, sem við höfum undirgengist. Og þau snúast um hvernig við viljum sjá samfélagið okkar byggjast upp til skemmri og lengri tíma. Mikilvægt er að muna að í dómsmálaráðherratíð Hönnu Birnu Kristjánsdóttur og Ólafar Nordal náðist þverpólitísk sátt um þessi mál. Það var til marks um ábyrga og víðsýna forystu. Um leið verðum við að horfast í augu við að aðstæður í heiminum hafa umbylst á undanförnum misserum. Flóttamannastraumurinn hefur stóraukist og á eftir að vaxa enn. Nauðsynlegt er að laga regluverkið svo mikilvægt viðfangsefni fari ekki úr böndunum. Við þurfum að ráða við aðlögun nýrra borgara í landinu, hlúa að kerfunum okkar, tungumálinu og sníða okkur stakk eftir vexti. Við þurfum um leið að vera í samræmi við það sem nágrannaþjóðir okkar gera í þessum efnum. Til verksins þarf tvennt; skýra stefnu og ríkisstjórn sem getur gengið í takt þegar stóru málin eru undir. Bréf Viðreisnar til forsætisráðherra Fyrir tæpu ári náðu stjórnarflokkarnir saman um breytingu á lögum um útlendinga. Alþingi hafði ekki fyrr samþykkt breytinguna en ráðherrar og þingmenn VG fóru að hnakkrífast um hvert væri inntak og efni laganna. Þegar þetta upplausnarástand hafði varað í dágóðan tíma komst þingflokkur Viðreisnar að þeirri niðurstöðu að rétt væri að koma málum á hreyfingu. Úr varð að ég skrifaði forsætisráðherra bréf með áskorun um að reyna á ný að koma á viðræðum milli þingflokka. Markmiðið var að raungera endurbætur á löggjöfinni sem gætu lifað til lengri tíma, tæki mið af gjörbreyttum veruleika og væri í samræmi við nágrannaþjóðir okkar. Þetta var í lok ágúst. Forsætisráðherra tók því vel. Nokkrir fundir hafa verið haldnir en lítið gerst. Ég met stöðuna þannig að nú sé jafnvel meiri hætta á að pólarnir í útlendingapólitíkinni taki yfir umræðuna. Það er í sjálfu sér eðlileg afleiðing þess að hafa um margra ára skeið verið með ríkisstjórn í landinu sem getur ekki tekið stórar stefnumarkandi ákvarðanir. Það er löngu kominn tími á ærlegt samtal. Það er líka brýnna en nokkru sinni að miðjan í pólitíkinni geri alvöru tilraun til þess að ná saman um skynsama og ábyrga stefnu á þessu sviði. Að við viðurkennum að landið okkar er ekki lokað en heldur ekki galopið. Við getum ekki tekið á móti öllum. Mótum stefnu þar sem mennska, framsýni og raunsæi verða leiðarljós. Og að efnahagslegur veruleiki verði hluti af menginu. Fyrirmyndir og alþjóðlegt samstarf Dómsmálaráðherra hefur nú kynnt hugmynd um einhvers konar lokaðar móttökubúðir. Sjálf tel ég rangt að vista börn í slíkum búðum eða fangelsum. Samþykkt Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna er ekki upp á punt. Að öðru leyti er ég til viðræðu um þessa hugmynd. Hún er ekki nein allsherjarlausn, en gæti verið þáttur í stærri mynd, sem við erum tilbúin að ræða. Það þarf einnig að hafa afleiðingar þegar fólk fylgir ekki úrskurðum, lögum og reglum í landinu þar sem það vill skjóta rótum. Í þeim efnum á eitt yfir alla að ganga. Í bréfi mínu til forsætisráðherra nefndi ég að rétt væri að nýta samstarfsmöguleika bæði á norrænum vettvangi og í stærra evrópsku samhengi. Eins lagði ég áherslu á að taka í ríkari mæli mið af norrænum reglum, sem hafa verið að breytast á undanförnum árum, þó að þær séu ekki í einu og öllu samhljóma. Þær geta verið ágætis viðmið. Prófsteinn á stjórnhæfi Upp á síðkastið hef ég velt því fyrir mér hvort hægagangurinn í þessari vinnu stafi af því að þingmenn sjálfstæðismanna hafi í raun ekki áhuga á breiðu samstarfi um þessi efni. Þeir telji árangursríkara að láta kosningabaráttu sína snúast um stjórnleysi eigin ríkisstjórnar. Trump gæti verið fyrirmyndin. Á dögunum lét hann samflokksmenn sína á þingi hlaupa frá samkomulagi, sem þeir höfðu gert um landamæravörslu því það þjónaði betur kosningabaráttu hans að hafa allt í upplausn. Vonandi eru þetta ástæðulausar grunsemdir. En fram hjá því verður ekki horft að þetta mál er prófsteinn á það hvort þingflokkur sjálfstæðismanna er í reynd stjórntækur. Breytingin frá tíma Hönnu Birnu og Ólafar í dómsmálaráðuneytinu er hins vegar áþreifanleg. En sjáum hvað setur. Viðreisn er tilbúin Mitt pólitíska mat er að ekki sé útilokað að tveir til þrír af fimm flokkum í stjórnarandstöðu gætu mögulega náð saman með ríkisstjórnarflokkunum um breitt samstarf á þessu sviði. Slík samstaða getur skilað regluverki sem er líklegt til að standast tímans tönn og lifa ríkisstjórnir. Þó að flestir séu komnir í kosningaham eigum við að kýla á þetta mál og freista þess að ná samstöðu á miðjunni fyrir vorið. Það er eina ábyrga viðhorfið. Viðreisn er tilbúin til að taka þátt í lausninni. Höfundur er formaður Viðreisnar.
Skoðun Um áhrif niðurskurðar á fjárlögum 2025 til kvikmyndagerðar og lista Steingrímur Dúi Másson skrifar
Skoðun Séreignarsparnaður nauðsynlegur valkostur til að létta greiðslubyrði Kolbrún Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Lítið gert úr áhyggjum íbúa Ölfuss og annarra landsmanna Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar
Skoðun Stýrir gervigreind málflutningi stjórnmálamanna og semur stefnur stjórnmálaflokkanna? Tómas Ellert Tómasson skrifar