Skoðun

Tvö ár af sam­visku­biti yfir því að vera örugg

Nataliia Pelypets skrifar

Í dag eru liðin tvö ár frá því að átökin í heimalandi mínu, Úkraínu, stigmögnuðust. Að morgni 24. febrúar 2022 breyttist allt fyrir mig og alla aðra Úkraínumenn. Ég kom til Íslands sem nemi í gegnum Erasmus+ hálfu ári áður og eins og allir aðrir hafði ég alls kyns vonir, áætlanir og væntingar, en átökin eyðilögðu áætlanir allra Úkraínumanna og skildu aðeins eftir sameiginlegan draum um frið.

Með samviskubit yfir að vera örugg

Orð ná ekki að lýsa sársaukanum, gremjunni og reiðinni sem fylgdu þessum degi, en það vöknuðu um leið upp ýmsar flóknar tilfinningar. Annars vegar var ég svo heppinn að vera hér á Íslandi, eiga hlýtt heimili, mat og að búa við frelsi, en á hinn bóginn voru vinir mínir og fjölskylda að upplifa hræðilegt stríð.

Ég var með samviskubit yfir því að vera örugg.

En á meðan vinir mínir og ættingjar í heimalandinu börðust á víglínunum ákvað ég að gera mitt besta til að hjálpa þeim samlöndum mínum sem flúðu átökin til Íslands. Ég sótti strax um sem sjálfboðaliði hjá Rauða krossinum og í apríl 2022 hóf ég störf sem verkefnastjóri í málefnum umsækjenda um alþjóðlega vernd, með sérstaka áherslu á að styðja Úkraínumenn.

Minni umfjöllun en verra ástand

Nú, tveimur árum síðar, sér enn ekki fyrir endann á átökunum. Um daginn var ég spurð hvort ástandið væri að skána í Úkraínu, því fjölmiðlaumfjöllun um átökin hefði minnkað svo mikið, en ástandið er ekkert betra en fyrir tveimur árum og gæti verið að versna.

Úkraína og Rússland hafa misst yfir 500 þúsund mannslíf og milljónir saklausra Úkraínumanna þurfa að þola afleiðingar stríðsins daglega. Heilu borgirnar í Úkraínu, eins og Mariupol, sem áður hafði 450 þúsund íbúa, fleiri en allt Ísland, hafa verið gjöreyðilagðar.

Ég á níu mánaða gamlan son og mig dreymir um að fara með hann til Úkraínu, sýna honum húsið sem ég ólst upp í og kynna hann fyrir úkraínskri menningu. En ég spyr mig á hverjum degi hvort það verði nokkurn tímann möguleiki.

Íslendingar opnuðu hjörtu sín og heimili

Ísland hefur nú tekið á móti um fjögur þúsund flóttamönnum frá Úkraínu og veitt þeim fjárhagslega aðstoð, húsnæði, aðgengi að heilbrigðisþjónustu og menntun fyrir börn. Öll erum við mjög þakklát fyrir þennan stuðning og auk hans hafa margir Íslendingar opnað hjörtu sín og heimili fyrir Úkraínumönnum. Það er huggun í því að Ísland hafi orðið annað heimili marga Úkraínumanna.

Sjálf hef ég unnið að því að veita samlöndum mínum félagslegan stuðning, en við hjá Rauða krossinum vinnum að því að draga úr félagslegri einangrun flóttafólks og umsækjenda um alþjóðlega vernd og veita þeim öruggt rými til að hittast, tengjast og verja tíma með hvort öðru og öðrum meðlimum í íslensku samfélagi. Við bjóðum upp á fjölbreytt félagsstarf og kennum bæði íslensku og ensku.

Gagnsemi heldur með gangandi

Þegar ég hitti aðra Úkraínumenn sem hafa gengið í gegnum ólýsanlega erfiðleika í heimalandinu fæ ég oft samviskubit. En móttaka og stuðningur við flóttafólk er hluti af kjarnanum í starfsemi Rauða krossins og það hjálpar að vita að félagið getur bætt líf þessa fólks. Á hverjum degi vinnur starfsfólk og sjálfboðaliðar okkar að því að veita þeim sálrænan stuðning, fataaðstoð og stuðning í daglegu lífi.

Fleiri en 1760 Úkraínumenn hafa gist í skammtímadvöl fyrir umsækjendur um alþjóðlega vernd og meira en þúsund Úkraínumenn hafa tekið þátt í félagsstarfinu okkar og nýtt sér verkefni sem stuðla að inngildingu. Auk þess vinnur Rauði krossinn að fjölskyldusameiningum, sem ganga út á að því að sameina fjölskyldur sem hafa orðið aðskildar.

Ég kom líka á fót verkefni fyrir Úkraínumenn sem heitir „Velkomin til Íslands“, en það eru vinnustofur um menningu og gildi íslensks samfélags og fleira sem miðar að inngildingu Úkraínumanna á Íslandi. Þessi vinna hefur veitt mér styrk og sú tilfinning að ég sé að gera gagn fyrir samlanda mína og hafa áhrif er eldsneytið sem heldur mér gangandi.

Evrópuverkefni fyrir andlega heilsu

Nú vinn ég í verkefni sem heitir EU4Health og er styrkt af Evrópusambandinu. Verkefnið gengur út á að veita þolendum átakanna í Úkraínu sálrænan stuðning, en mörg þeirra sem koma frá Úkraínu hafa misst ættingja og heimili og orðið viðskila við ástvini eða þurft að flýja sprengjuárásir eða hernám. Þetta hefur allt umtalsverð áhrif á fólk og getur skapað líkamleg og andleg heilsufarsvandamál. Þessi leyndu sár geta valdið alvarlegum og langtíma skaða, bæði fyrir einstaklinga og heilu samfélögin.

EU4Health verkefnið sér til þess að það sé einhver til staðar sem hlustar, sýnir samkennd og bendir á lífsnauðsynlegar upplýsingar. Verkefnið er hluti af viðbrögðum Evrópusambandsins við átökunum í Úkraínu og leggur áherslu á sálræna fyrstu hjálp til að bæta andlega heilsu þolenda átakanna.

Höfundur er verkefnafulltrúi í sálfélagslegum stuðningi hjá Rauða krossinum.




Skoðun

Sjá meira


×