Erlent

Pútín hefur fimmta kjör­tíma­bilið með meiri völd en áður

Samúel Karl Ólason skrifar
Vladimír Pútín þegar hann mætti á innsetningarathöfn sína í morgun.
Vladimír Pútín þegar hann mætti á innsetningarathöfn sína í morgun. AP/Sergei Bobylev

Fimmta kjörtímabil Vladimírs Pútín í embætti forseta Rússlands hefst í dag. Hann stendur frammi fyrir sex árum í embætti til viðbótar, hið minnsta, og hafa ítök hans í Rússlandi líklega aldrei verið meiri.

Pútín hlaut yfirburðarsigur í mjög svo umdeildum kosningum sem haldnar voru í mars. Hann var svo gott sem einn í framboði þar sem flestir mögulegir andstæðingar hans eru dánir, í fangelsi eða í útlegð. Hann hefur á undanförnum árum losað sig við pólitíska andstæðinga sína og fært gífurlegt vald á eigin hendur. Nánast allt andóf hefur verið brotið á bak aftur í Rússlandi.

Enginn leiðtogi Rússlands hefur setið lengur við völd, nema Jósef Stalín.

Pútín tók við völdum í Rússlandi af Boris Jeltsín á gamlársdag árið 1999, fyrst sem starfandi forseti þegar Jeltsín sagði óvænt af sér. Pútín hefur verið við völd síðan en frá 2008 til 2012 varð hann forsætisráðherra og Dmítríj Medvedev, forsætisráðherra hans, varð forseti.

Þetta þurfti Pútín að gera þar sem stjórnarskrá Rússlands meinaði forseta að sitja lengur í embætti en tvö fjögurra ára kjörtímabil.

Pútín varð þó aftur forseti árið 2012 og síðan þá hefur hann gert umfangsmiklar breytingar á stjórnarskrá landsins. Kjörtímabil forseta er orðið sex ár og gæti Pútín, sem er 71 árs gamall, í rauninni setið annað kjörtímabil þegar þessu líkur árið 2030.

Í greininni hér að neðan má lesa ítarlega yfirferð yfir ævi Pútíns.

Rússland er verulega einangrað á heimssviðinu um þessar mundir, vegna innrásarinnar í Úkraínu, og hefur ríkið verið beitt nokkuð umfangsmiklum viðskiptaþvingunum og refsiaðgerðum.

Fá ríki á Vesturlöndum sendu erindreka á innsetningarathöfnina. Ísland er eitt þeirra sem sendi ekki fulltrúa á athöfnina, samkvæmt svari frá utanríkisráðuneytinu við fyrirspurn fréttastofu.

Sjá einnig: Rússar segja ís­lenska mála­liða í Úkraínu

Samskipti Íslands og Rússlands hafa verið í lágmarki frá síðasta sumri, þegar Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, þáverandi utanríkisráðherra, tilkynnti að Rússum yrði gert að lágmarka starfsemi sendiráðsins og sendiherrann færi aftur til Rússlands. Þá var sendiráði Íslands í Mosvku lokað.

Frá athöfninni í morgun.AP/Artyom Geodakyan

Miklar breytingar á rússnesku samfélagi

Frá því innrásin hófst í febrúar 2022 hefur Pútín gert umfangsmiklar breytingar á rússnesku samfélagi. Lög sem meina fólki að tala illa um rússneska herinn hafa verið notuð til að brjóta öll mótmæli á bak aftur og fangelsa fólk fyrir mótmæli og andóf.

Sjá einnig: Settur út af sakra­mentinu fyrir að stýra minningar­stund um Naval­ní

Hagkerfi Rússlands hefur verið breytt með innrásina í huga og snýr það að mestu leyti um framleiðslu hergagna og stríðsreksturinn.

Þá hefur Pútín gert breytingar á menntakerfi Rússlands sem ætlað er að auka föðurlandsást, fordæmt vísindamenn sem svikara, gert rússnesku rétttrúnaðarkirkjunni hærra undir höfði og unnið að breytingum á hlutverki kvenna í rússnesku samfélagi.

Sjá einnig: Dæmd í þrælkunar­vinnu fyrir að þykjast pota í brjóst Móður­landsins

Höfuð rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar lýsti því yfir í morgun að guð sjálfur hefði komið Pútín í embætti og treyst honum fyrir stjórn Rússlands.

Í greiningu Washington Post kemur fram að unnið sé að því í Rússlandi að undirbúa yngri kynslóðir í Rússlandi til að líta á Vesturlönd sem óvin Rússlands í baráttu um tilvist ríkisins.

Alexander Zaldostanov, leiðtogi mótorhjólahópsins Næturúlfarnir, var gestur Pútíns á athöfninni í morgun.AP/Alexander Nemenov

Pútín er sagður vilja endurreisa Rússland sem ofurveldi á grunni rétttrúnaðarkirkjunnar. Rússland eigi að berjast fyrir gildum kirkjunnar og gegn gildum sem talin eru vestræn. Með þetta í huga hefur dómskerfinu verið beitt gegn eigendum klúbba og til að stöðva samkvæmi. Listamenn og aðrir áhrifavaldar hafa verið beittir miklum þrýstingi.

Grannt fylgst með varnarmálaráðuneytinu

Í ræðu sinni í morgun hét Pútín því að verja réttindi og frelsi Rússa auk þess að verja fullveldi og sjálfstæði ríkisins. Sérfræðingar segja mögulegt að nú þegar nýtt kjörtímabil er hafið ætli Pútín að hækka skatta til að fjármagna stríðsreksturinn í Úkraínu og fara í frekari herkvaðningu.

Ríkisstjórn Rússlands sagði af sér í morgun, eins og almennt er gert við upphafi nýs kjörtímabils en Dmitrí Peskóv, talsmaður Pútíns, segir mögulegt að forsetinn muni skipa nýjan forsætisráðherra strax í dag, þó hann hafi tvær vikur til þess.

Bandaríski leikarinn Steven Seagal, sem hefur búið í Rússlandi um árabil, sótti einnig athöfnina.AP/Alexander Nemenov

Í ræðunni sagði Pútín að eingöngu þeir sem hefðu sannað hollustu sína við föðurlandið myndu taka embætti í nýrri ríkisstjórn.

Grannt er fylgst með varnarmálaráðuneytinu, samkvæmt frétt AP fréttaveitunnar, en Sergei Shoigu, varnarmálaráðherra, hefur verið undir miklum þrýstingi vegna þess hvernig hann hefur haldið á spöðunum varðandi stríðið í Úkraínu. Aðstoðarráðherra hans og náinn bandamaður, Timur Ivanov, var í síðasta mánuði ákærður fyrir mútuþægni.


Tengdar fréttir

Reiðir yfir ummælum Macrons og halda æfingar með kjarnorkuvopn

Varnarmálaráðuneyti Rússlands tilkynnti í morgun að halda ætti heræfingar með svokölluð taktísk kjarnorkuvopn ríkisins. Æfingar þessar eiga að vera viðbrögð við ummælum vestrænna leiðtoga um innrás Rússa í Úkraínu og þá sérstaklega orð Emmanuels Macron, forseta Frakklands, um að ekki ætti að útiloka það að senda hermenn til Úkraínu.

Sökktu rússneskum hraðbát með sjálfsprengidróna

Leyniþjónusta úkraínska hersins (GUR) birti í morgun myndband sem sýna á vel heppnaða drónaárás á hraðbát rússneska hersins undan ströndum Krímskaga í nótt. Sveit sem kallast „Group 13“ notaði Magura V5 dróna til að sökkva bátnum á Úskaflóa.

Hafa engin varnarvirki til að hörfa í

Úkraínskir hermenn hafa neyðst til að hörfa undan framsókn betur vopnaðra og fleiri rússneskra hermanna í austurhluta Úkraínu á undanförnum vikum. Rússar hafa varpað þúsundum stærðarinnar sprengja á víglínuna en úkraínska hermenn skortir varnarvirki sem verja þá.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×