Áróður Kremlar teygir anga sína til Íslands Kjartan Kjartansson skrifar 3. júní 2024 10:45 Svona birtist forsíða vefsíðunnar Euromore þegar leitað er að henni á íslensku. Íslenska útgáfan virðist byggja á vélþýðingu. Euromoe er aðgengileg á flestum Evrópumálum. Skjáskot/Euromore Fréttavefsíða sem er sögð fjármögnuð af stjónvöldum í Kreml til þess að dreifa áróðri og grafa undan stuðningi við Úkraínu í Evrópu er meðal annars til í íslenskri útgáfu. Evrópskir fjölmiðlar afhjúpuðu hvernig sjóðurinn sem stendur að baki síðunni stendur fyrir upplýsingahernaði í álfunni. Danska ríkisútvarpið komst yfir skjöl frá erlendri leyniþjónustustofnun sem sýna hvernig sjóður á vegum rússneskra stjórnvalda hefur verið notaður til þess komast í kringum refsiaðgerðir vegna innrásarinnar í Úkraínu og há upplýsingastríð í Evrópu. Sjóðurinn nefnist Pravfond og er að nafninu til ætlað að aðstoða Rússa sem búa erlendis. Afhjúpun DR og hóps evrópskra fjölmiðla leiddi þó í ljós að Pravfond hefur varið milljónum evra í að fjármagna áróðursherferðir fyrir ríkisstjórn Vladímírs Pútín þrátt fyrir að sjóðurinn megi ekki starfa í Evrópu vegna refsiaðgerða Evrópusambandsins. Á meðal þess sem Pravfond hefur fjármagnað er vefsíðan Euromore. Samkvæmt skjölunum sem DR komst yfir frá Pravfond var vefsíðan stofnuð gagngert til þess að fegra ímynd Rússlands eftir að Evrópusambandið bannaði rússnesku ríkismiðlunum RT og Spútnik að senda út í Evrópu mánuði eftir að innrásin í Úkraínu hófst árið 2022. Euromore birtir greinar þar sem talað er um „sérstaka hernaðaraðgerð í Úkraínu“, „Rússafælni í Evrópu“ og „vernd rússneskunnar“. Það eru allt hugðarefni og orðfæri stjórnvalda í Kreml. Vefsíðan er nú til á næstum öllum tungumálum í Evrópu, þar á meðal á íslensku. Vélþýðing af erlendu máli Íslenskan á Euromore fengi þó líklega Jónas Hallgrímsson til þess að snúa sér í gröfinni. „Fjölmiðlum gegn stríðinu er verið að kreista út úr Evrópu. Undirbúningur fyrir þriðju heimsstyrjöldina?“ básúnar vefurinn í stærstu fyrirsögninni á forsíðunni. Greinin fjallar um umfjöllun fjölmiðlahópsins sem stóð að afhjúpuninni á Pravfond um helgina og virðist hafa verið snúið úr rússnesku yfir á íslensku með vélþýðingu. Aðrar fyrirsagnir á síðunni segja meðal annars „Bandaríkin eru að undirbúa Evrópu sem lamb til slátrunar“ og „Bandarísk yfirvöld ritskoða gagnrýni á átökin í Úkraínu“. DR segir að skjölin frá Pravfond sýni að aðstandendur Euromore reyni vísvitandi að komast í kringum viðskiptaþvinganir ESB með því að láta líta út fyrir að vefsíðan hafi ritstjórnarskrifstofur í nágrenni Brussel. Síðunni sé þó raunverulega stýrt frá Moskvu. Belgíski fjölmiðilinn Knack sem DR átti í samstarfi við heimsótti meint heimilisfang Euromore í Brussel en fann hvorki tangur né tetur þar. Umsjónarmaður byggingarinnar hafði engar upplýsingar um að Euromore eða Pravfond hefðu nokkru sinni leigt skrifstofu þar. Lygar og hreinn þvættingur Sérfræðingar sem DR ræddi við um Euromore telja að vefsíðan sé hluti af tilraunum Rússa til þess að grafa undan stuðningi Evrópuríkja við Úkraínu, sýna Rússland í jákvæðu ljósi og gagnrýna vestræn ríki. „Þegar við lítum á hvernig Rússland notar fréttasíður þá er það langt út fyrir öll viðmið í blaðamennsku og stór hluti af þessu er gabb, blekkingar, lygar og hreinn þvættingur,“ segir Søren Liborius, sérfræðingur í rússneskum upplýsingahernaði hjá utanríkisþjónustu Evrópusambandsins. Í áðurnefndri grein á Euromore sem birtist í dag er því haldið fram að tugir áhugamanna sem séu andsnúnir stríðinu standi að síðunni. „Við höfum okkar eigin ritstjórn og erum ekki í samstarfi við rússnesk samtök, stofnanir eða yfirvöld. Við birtum aðeins áreiðanlegar upplýsingar og styðjum ekki neitt pólitískt afl!“ Styrktu vörn vopnasala og leigumorðingja Netáróður er ekki það eina sem Pravfond hefur fyrir stafni. Sjóðurinn tók þátt í að greiða fyrir málsvörn Viktors Bout, alræmds vopnasala, sem var í fangelsi í Bandaríkjunum þar til honum var sleppt í skiptum fyrir körfuboltakonuna Brittney Griner árið 2022, og Vadims Krasikov, rússnesks leigumorðingja sem var dæmdur í lífstíðarfangelsi fyrir að myrða tjetjenskan uppreisnarmann í Dýragarðinum í Berlín um hábjartan dag árið 2019. Yfirmenn Pravfond í Evrópu koma úr röðum fyrrverandi leyniþjónustumanna, að sögn The Guardian. Vladímír Pozdorovkin, fyrrverandi útsendari rússnesku leyniþjónustunnar SVR, er sagður stjórna starfsemi Pravfond á Norðurlöndum og i Eystrasaltsríkjunum. Pravfond var stofnað með forsetatilskipun árið 2012. Sjóðurinn heyrir undir rússneska utanríkisráðuneytið og ríkisstofnun sem dreifir aðstoð erlendis. Alexander Udaltsov, forstöðumaður Pravfond, er á refsilista Evrópusambandsins vegna innrásarinnar í Úkraínu. Rússland Innrás Rússa í Úkraínu Fjölmiðlar Mest lesið Eldsvoði á Höfðatorgi Innlent Allt morandi í dularfullum froskum í Garðabæ Innlent Læknir í kvöldgöngu með vinafólki stunginn í hálsinn Innlent Gummi Emil dæmdur í fangelsi fyrir akstur án réttinda Innlent Heimsóttu Dagbjörtu fyrir handtökuna: „Ég vildi óska þess að ég hefði ekki farið“ Innlent Coolbet áberandi í útilegu Verzlinga Innlent Kærir RÚV til ráðuneytis vegna notkunar á kynhlutlausu máli Innlent Hnífamaðurinn þrítugur Íslendingur Innlent „Fólk er bara orðið hrætt um börnin sín“ Innlent Efnin í skemmtiferðaskipinu falin í eldhúspottum Innlent Fleiri fréttir Ekki hægt að sitja bara á Bessastöðum og bíða Öll stór verkútboð liggja í salti hjá Vegagerðinni Ræðustóll og húsgögn á bak og burt Mygla og spilliefni hafi flækt framkvæmdirnar Veittu leyfi fyrir umdeilda girðingu á Selfossi Fundu skammbyssu í fjörunni í miðbænum „Ánægjulegt að sjá hvað fólk var yfirvegað“ Þétting byggðar í úthverfum sé jákvæð borgarþróun Borgin kynnir þéttingu byggðar í úthverfum „Örvænting í Valhöll“ færi Miðflokkurinn fram úr Sjálfstæðisflokknum Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur látinn Eldsvoði á Höfðatorgi, Assange laus og afmæli forsetans Segja eldsupptök ekki tengjast veitingastaðnum Heimsóttu Dagbjörtu fyrir handtökuna: „Ég vildi óska þess að ég hefði ekki farið“ Sló hinn látna eftir að viðbragðsaðilar voru komnir Þrjótarnir geri ekki greinarmun á bílasölum eða fjölmiðlum Bein útsending: Borgarstjóri kynnir átak í húsnæðimálum og úthverfum Reykjavíkur Samhljóða ákærur leiddu til þungra dóma Felldu kjarasamning með miklum meirihluta Segir Dagbjörtu ekki hafa sýnt iðrun Gera úttekt á mat í skólum Árborgar: Gjörunnin matvæli þrisvar í viku Segir engum báti hafa verið stolið Hlupu út úr turninum með mat á diskum og rúllur í hárinu „Það er mikilvægt að fólk hlýði þessum boðum“ Sjálfstæðisflokkur aldrei mælst með minna fylgi Héldu fyrst að um æfingu væri að ræða Sjálfstæðisflokkurinn dalar áfram og Assange kominn til Ástralíu Eldsvoði á Höfðatorgi „Ég myndi aldrei gera honum eitt eða neitt“ Hnífamaðurinn þrítugur Íslendingur Sjá meira
Danska ríkisútvarpið komst yfir skjöl frá erlendri leyniþjónustustofnun sem sýna hvernig sjóður á vegum rússneskra stjórnvalda hefur verið notaður til þess komast í kringum refsiaðgerðir vegna innrásarinnar í Úkraínu og há upplýsingastríð í Evrópu. Sjóðurinn nefnist Pravfond og er að nafninu til ætlað að aðstoða Rússa sem búa erlendis. Afhjúpun DR og hóps evrópskra fjölmiðla leiddi þó í ljós að Pravfond hefur varið milljónum evra í að fjármagna áróðursherferðir fyrir ríkisstjórn Vladímírs Pútín þrátt fyrir að sjóðurinn megi ekki starfa í Evrópu vegna refsiaðgerða Evrópusambandsins. Á meðal þess sem Pravfond hefur fjármagnað er vefsíðan Euromore. Samkvæmt skjölunum sem DR komst yfir frá Pravfond var vefsíðan stofnuð gagngert til þess að fegra ímynd Rússlands eftir að Evrópusambandið bannaði rússnesku ríkismiðlunum RT og Spútnik að senda út í Evrópu mánuði eftir að innrásin í Úkraínu hófst árið 2022. Euromore birtir greinar þar sem talað er um „sérstaka hernaðaraðgerð í Úkraínu“, „Rússafælni í Evrópu“ og „vernd rússneskunnar“. Það eru allt hugðarefni og orðfæri stjórnvalda í Kreml. Vefsíðan er nú til á næstum öllum tungumálum í Evrópu, þar á meðal á íslensku. Vélþýðing af erlendu máli Íslenskan á Euromore fengi þó líklega Jónas Hallgrímsson til þess að snúa sér í gröfinni. „Fjölmiðlum gegn stríðinu er verið að kreista út úr Evrópu. Undirbúningur fyrir þriðju heimsstyrjöldina?“ básúnar vefurinn í stærstu fyrirsögninni á forsíðunni. Greinin fjallar um umfjöllun fjölmiðlahópsins sem stóð að afhjúpuninni á Pravfond um helgina og virðist hafa verið snúið úr rússnesku yfir á íslensku með vélþýðingu. Aðrar fyrirsagnir á síðunni segja meðal annars „Bandaríkin eru að undirbúa Evrópu sem lamb til slátrunar“ og „Bandarísk yfirvöld ritskoða gagnrýni á átökin í Úkraínu“. DR segir að skjölin frá Pravfond sýni að aðstandendur Euromore reyni vísvitandi að komast í kringum viðskiptaþvinganir ESB með því að láta líta út fyrir að vefsíðan hafi ritstjórnarskrifstofur í nágrenni Brussel. Síðunni sé þó raunverulega stýrt frá Moskvu. Belgíski fjölmiðilinn Knack sem DR átti í samstarfi við heimsótti meint heimilisfang Euromore í Brussel en fann hvorki tangur né tetur þar. Umsjónarmaður byggingarinnar hafði engar upplýsingar um að Euromore eða Pravfond hefðu nokkru sinni leigt skrifstofu þar. Lygar og hreinn þvættingur Sérfræðingar sem DR ræddi við um Euromore telja að vefsíðan sé hluti af tilraunum Rússa til þess að grafa undan stuðningi Evrópuríkja við Úkraínu, sýna Rússland í jákvæðu ljósi og gagnrýna vestræn ríki. „Þegar við lítum á hvernig Rússland notar fréttasíður þá er það langt út fyrir öll viðmið í blaðamennsku og stór hluti af þessu er gabb, blekkingar, lygar og hreinn þvættingur,“ segir Søren Liborius, sérfræðingur í rússneskum upplýsingahernaði hjá utanríkisþjónustu Evrópusambandsins. Í áðurnefndri grein á Euromore sem birtist í dag er því haldið fram að tugir áhugamanna sem séu andsnúnir stríðinu standi að síðunni. „Við höfum okkar eigin ritstjórn og erum ekki í samstarfi við rússnesk samtök, stofnanir eða yfirvöld. Við birtum aðeins áreiðanlegar upplýsingar og styðjum ekki neitt pólitískt afl!“ Styrktu vörn vopnasala og leigumorðingja Netáróður er ekki það eina sem Pravfond hefur fyrir stafni. Sjóðurinn tók þátt í að greiða fyrir málsvörn Viktors Bout, alræmds vopnasala, sem var í fangelsi í Bandaríkjunum þar til honum var sleppt í skiptum fyrir körfuboltakonuna Brittney Griner árið 2022, og Vadims Krasikov, rússnesks leigumorðingja sem var dæmdur í lífstíðarfangelsi fyrir að myrða tjetjenskan uppreisnarmann í Dýragarðinum í Berlín um hábjartan dag árið 2019. Yfirmenn Pravfond í Evrópu koma úr röðum fyrrverandi leyniþjónustumanna, að sögn The Guardian. Vladímír Pozdorovkin, fyrrverandi útsendari rússnesku leyniþjónustunnar SVR, er sagður stjórna starfsemi Pravfond á Norðurlöndum og i Eystrasaltsríkjunum. Pravfond var stofnað með forsetatilskipun árið 2012. Sjóðurinn heyrir undir rússneska utanríkisráðuneytið og ríkisstofnun sem dreifir aðstoð erlendis. Alexander Udaltsov, forstöðumaður Pravfond, er á refsilista Evrópusambandsins vegna innrásarinnar í Úkraínu.
Rússland Innrás Rússa í Úkraínu Fjölmiðlar Mest lesið Eldsvoði á Höfðatorgi Innlent Allt morandi í dularfullum froskum í Garðabæ Innlent Læknir í kvöldgöngu með vinafólki stunginn í hálsinn Innlent Gummi Emil dæmdur í fangelsi fyrir akstur án réttinda Innlent Heimsóttu Dagbjörtu fyrir handtökuna: „Ég vildi óska þess að ég hefði ekki farið“ Innlent Coolbet áberandi í útilegu Verzlinga Innlent Kærir RÚV til ráðuneytis vegna notkunar á kynhlutlausu máli Innlent Hnífamaðurinn þrítugur Íslendingur Innlent „Fólk er bara orðið hrætt um börnin sín“ Innlent Efnin í skemmtiferðaskipinu falin í eldhúspottum Innlent Fleiri fréttir Ekki hægt að sitja bara á Bessastöðum og bíða Öll stór verkútboð liggja í salti hjá Vegagerðinni Ræðustóll og húsgögn á bak og burt Mygla og spilliefni hafi flækt framkvæmdirnar Veittu leyfi fyrir umdeilda girðingu á Selfossi Fundu skammbyssu í fjörunni í miðbænum „Ánægjulegt að sjá hvað fólk var yfirvegað“ Þétting byggðar í úthverfum sé jákvæð borgarþróun Borgin kynnir þéttingu byggðar í úthverfum „Örvænting í Valhöll“ færi Miðflokkurinn fram úr Sjálfstæðisflokknum Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur látinn Eldsvoði á Höfðatorgi, Assange laus og afmæli forsetans Segja eldsupptök ekki tengjast veitingastaðnum Heimsóttu Dagbjörtu fyrir handtökuna: „Ég vildi óska þess að ég hefði ekki farið“ Sló hinn látna eftir að viðbragðsaðilar voru komnir Þrjótarnir geri ekki greinarmun á bílasölum eða fjölmiðlum Bein útsending: Borgarstjóri kynnir átak í húsnæðimálum og úthverfum Reykjavíkur Samhljóða ákærur leiddu til þungra dóma Felldu kjarasamning með miklum meirihluta Segir Dagbjörtu ekki hafa sýnt iðrun Gera úttekt á mat í skólum Árborgar: Gjörunnin matvæli þrisvar í viku Segir engum báti hafa verið stolið Hlupu út úr turninum með mat á diskum og rúllur í hárinu „Það er mikilvægt að fólk hlýði þessum boðum“ Sjálfstæðisflokkur aldrei mælst með minna fylgi Héldu fyrst að um æfingu væri að ræða Sjálfstæðisflokkurinn dalar áfram og Assange kominn til Ástralíu Eldsvoði á Höfðatorgi „Ég myndi aldrei gera honum eitt eða neitt“ Hnífamaðurinn þrítugur Íslendingur Sjá meira