Gleymd og grafin fræðigrein 22. desember 2010 06:00 Uppgröftur við Hrísbrú Undanfarin tíu til fimmtán ár hafa verið mikil gósentíð í íslenskri fornleifafræði og fagið verið í mikilli uppsveiflu.fréttablaðið/vilhelm Framtíð fornleifafræði á Íslandi er í óvissu, að mati Félags íslenskra fornleifafræðinga. Fjárveitingar til fornleifarannsókna hafa verið skornar niður um áttatíu prósent á síðastliðnum þremur árum. Hvorki er ljóst hver framtíð nýrra rannsókna er né hvernig staðið verður að því að ljúka fjölmörgum rannsóknum sem ráðist var í á undanförnum árum. Í sparnaðarskyni tók Háskóli Íslands ekki inn nýnema í fornleifafræði á haustönn. Félag íslenskra fornleifafræðinga (FÍF) skorar á yfirvöld mennta- og menningarmála að bregðast við. Mikil gróska hefur verið í fornleifafræði á Íslandi síðastliðin tíu til fimmtán ár. Auknu fé var veitt til rannsókna og ný þjóðminjalög frá 2001 styrktu fræðigreinina. Þá var byrjað að kenna fornleifafræði við Háskóla Íslands árið 2002. Lilja Pálsdóttir, formaður FÍF, segir að þessu gróskumikla tímabili sé lokið og framtíð fagsins sé óljós. Á stuttum tíma hafi rannsóknasjóðir ýmist verið þurrausnir og hafa þeir nú úr litlu að moða, að hennar sögn. „Aukið fjármagn blés nýju lífi í fornleifarannsóknir hér á landi og gerði það að verkum að ný atvinnutækifæri sköpuðust, bæði til handa fornleifafræðingum og nemendum í fornleifafræði, auk þess sem sérhæfing jókst innan fagsins og greinin óx og dafnaði. Nú blasir við að framtíð fornleifafræði á Íslandi er í uppnámi.“ Lilja bendir á að verkefni tengd fornleifafræði séu fyrirferðarlítil í nýju frumvarpi til fjárlaga. Þar séu aðeins fjórar milljónir eyrnamerktar fræðigreininni. Lilja segir að ekki einungis setji takmarkað fé strik í reikninginn hvað varðar framtíð rannsókna heldur sé jafnframt bagalegt að ekki sé nægt fé til að klára þær rannsóknir sem þegar séu komnar á góðan rekspöl. Þetta eigi við um stórar rannsóknir sem fjármagnaðar voru úr Kristnihátíðarsjóði í byrjun eins og á Hólum, Skálholti, Þingvöllum, Skriðuklaustri og fleiri stöðum tengdum kristni og kristnitöku. Í ályktun FÍF segir jafnframt að fornleifafræðinám í Háskóla Íslands sé í uppnámi þar sem ákveðið var í fyrsta sinn eftir að kennsla hófst í greininni að taka ekki inn nýnema á haustönn. Ástæðan er að fjármagn var ekki til að halda úti kennslu fyrir fyrsta árs nema. svavar@frettabladid.is Mest lesið Sé líklega met að vera hafnað af flokki sínum tvisvar í sama mánuði Innlent Húsnæði Stuðla ráði ekki við málaflokkinn og úrbætur gengið hægt Innlent Fimm þingmenn Sjálfstæðisflokk á útleið Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segist ekki hafa verið beitt þrýstingi Innlent „Ég lagði allt undir“ Innlent Fjallið hafi verið hátt og ekki tekist að klífa það Innlent „Hann tók algjörlega völdin yfir lífi mínu“ Innlent Þau skipa framboðslista Sjálfstæðismanna í Norðausturkjördæmi Innlent Skorað á Sigurð Inga að afturkalla tilmæli Svandísar Innlent Fleiri fréttir Fimm þingmenn Sjálfstæðisflokk á útleið Húsnæði Stuðla ráði ekki við málaflokkinn og úrbætur gengið hægt Sé líklega met að vera hafnað af flokki sínum tvisvar í sama mánuði Segist ekki hafa verið beitt þrýstingi Þau skipa framboðslista Sjálfstæðismanna í Norðausturkjördæmi Fjallið hafi verið hátt og ekki tekist að klífa það „Ég lagði allt undir“ Ásmundur og Ólöf ræða stöðuna á Stuðlum og framboðslistar Sjálfstæðisflokksins Þau skipa framboðslista Sjálfstæðismanna í Norðvesturkjördæmi Þau taka þátt í prófkjöri Pírata Bryndís Haraldsdóttir tekur þriðja sætið Samþykktu framboðslista Sjálfstæðismanna í Suðurkjördæmi Græningjar vilja fara fram í öllum kjördæmum Jens í fyrsta og Njáll Trausti í öðru Bjarkey gefur ekki kost á sér Þórdís Kolbrún bar sigur úr býtum í Kraganum Björn hafði betur gegn Teiti Sanna leiðir lista Sósíalistaflokks í Reykjavík suður Ingveldur skákaði tveimur sitjandi þingmönnum Guðrún oddviti og Vilhjálmur í öðru sæti í Suðurkjördæmi Miðbær með skautasvelli byggður í Þorlákshöfn Teitur dregur oddvitaframboðið til baka Flutningurinn góður fyrir Framsókn en slæmur fyrir Sjálfstæðisflokk Biðla til fólks að sýna virðingu í nýopnaðri Grindavík Gerðu allt klárt fyrir Stuðlahópinn á örfáum klukkustundum Úrslitastund í troðfullri Valhöll Sverrir Bergmann sækist eftir 3. sæti í Suðurkjördæmi Útiloka ekki samstarf en segja málefnin skipta mestu máli Spáir því að Bjarni gangi til liðs við Miðflokkinn Sjálfstæðisflokkurinn ekki lengur sú breiðfylking sem hann var Sjá meira
Framtíð fornleifafræði á Íslandi er í óvissu, að mati Félags íslenskra fornleifafræðinga. Fjárveitingar til fornleifarannsókna hafa verið skornar niður um áttatíu prósent á síðastliðnum þremur árum. Hvorki er ljóst hver framtíð nýrra rannsókna er né hvernig staðið verður að því að ljúka fjölmörgum rannsóknum sem ráðist var í á undanförnum árum. Í sparnaðarskyni tók Háskóli Íslands ekki inn nýnema í fornleifafræði á haustönn. Félag íslenskra fornleifafræðinga (FÍF) skorar á yfirvöld mennta- og menningarmála að bregðast við. Mikil gróska hefur verið í fornleifafræði á Íslandi síðastliðin tíu til fimmtán ár. Auknu fé var veitt til rannsókna og ný þjóðminjalög frá 2001 styrktu fræðigreinina. Þá var byrjað að kenna fornleifafræði við Háskóla Íslands árið 2002. Lilja Pálsdóttir, formaður FÍF, segir að þessu gróskumikla tímabili sé lokið og framtíð fagsins sé óljós. Á stuttum tíma hafi rannsóknasjóðir ýmist verið þurrausnir og hafa þeir nú úr litlu að moða, að hennar sögn. „Aukið fjármagn blés nýju lífi í fornleifarannsóknir hér á landi og gerði það að verkum að ný atvinnutækifæri sköpuðust, bæði til handa fornleifafræðingum og nemendum í fornleifafræði, auk þess sem sérhæfing jókst innan fagsins og greinin óx og dafnaði. Nú blasir við að framtíð fornleifafræði á Íslandi er í uppnámi.“ Lilja bendir á að verkefni tengd fornleifafræði séu fyrirferðarlítil í nýju frumvarpi til fjárlaga. Þar séu aðeins fjórar milljónir eyrnamerktar fræðigreininni. Lilja segir að ekki einungis setji takmarkað fé strik í reikninginn hvað varðar framtíð rannsókna heldur sé jafnframt bagalegt að ekki sé nægt fé til að klára þær rannsóknir sem þegar séu komnar á góðan rekspöl. Þetta eigi við um stórar rannsóknir sem fjármagnaðar voru úr Kristnihátíðarsjóði í byrjun eins og á Hólum, Skálholti, Þingvöllum, Skriðuklaustri og fleiri stöðum tengdum kristni og kristnitöku. Í ályktun FÍF segir jafnframt að fornleifafræðinám í Háskóla Íslands sé í uppnámi þar sem ákveðið var í fyrsta sinn eftir að kennsla hófst í greininni að taka ekki inn nýnema á haustönn. Ástæðan er að fjármagn var ekki til að halda úti kennslu fyrir fyrsta árs nema. svavar@frettabladid.is
Mest lesið Sé líklega met að vera hafnað af flokki sínum tvisvar í sama mánuði Innlent Húsnæði Stuðla ráði ekki við málaflokkinn og úrbætur gengið hægt Innlent Fimm þingmenn Sjálfstæðisflokk á útleið Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Segist ekki hafa verið beitt þrýstingi Innlent „Ég lagði allt undir“ Innlent Fjallið hafi verið hátt og ekki tekist að klífa það Innlent „Hann tók algjörlega völdin yfir lífi mínu“ Innlent Þau skipa framboðslista Sjálfstæðismanna í Norðausturkjördæmi Innlent Skorað á Sigurð Inga að afturkalla tilmæli Svandísar Innlent Fleiri fréttir Fimm þingmenn Sjálfstæðisflokk á útleið Húsnæði Stuðla ráði ekki við málaflokkinn og úrbætur gengið hægt Sé líklega met að vera hafnað af flokki sínum tvisvar í sama mánuði Segist ekki hafa verið beitt þrýstingi Þau skipa framboðslista Sjálfstæðismanna í Norðausturkjördæmi Fjallið hafi verið hátt og ekki tekist að klífa það „Ég lagði allt undir“ Ásmundur og Ólöf ræða stöðuna á Stuðlum og framboðslistar Sjálfstæðisflokksins Þau skipa framboðslista Sjálfstæðismanna í Norðvesturkjördæmi Þau taka þátt í prófkjöri Pírata Bryndís Haraldsdóttir tekur þriðja sætið Samþykktu framboðslista Sjálfstæðismanna í Suðurkjördæmi Græningjar vilja fara fram í öllum kjördæmum Jens í fyrsta og Njáll Trausti í öðru Bjarkey gefur ekki kost á sér Þórdís Kolbrún bar sigur úr býtum í Kraganum Björn hafði betur gegn Teiti Sanna leiðir lista Sósíalistaflokks í Reykjavík suður Ingveldur skákaði tveimur sitjandi þingmönnum Guðrún oddviti og Vilhjálmur í öðru sæti í Suðurkjördæmi Miðbær með skautasvelli byggður í Þorlákshöfn Teitur dregur oddvitaframboðið til baka Flutningurinn góður fyrir Framsókn en slæmur fyrir Sjálfstæðisflokk Biðla til fólks að sýna virðingu í nýopnaðri Grindavík Gerðu allt klárt fyrir Stuðlahópinn á örfáum klukkustundum Úrslitastund í troðfullri Valhöll Sverrir Bergmann sækist eftir 3. sæti í Suðurkjördæmi Útiloka ekki samstarf en segja málefnin skipta mestu máli Spáir því að Bjarni gangi til liðs við Miðflokkinn Sjálfstæðisflokkurinn ekki lengur sú breiðfylking sem hann var Sjá meira