Tvöfalt fleiri greinast með lystarstol 13. desember 2010 06:15 Guðlaug Þorsteinsdóttir geðlæknir. Fjöldi þeirra sem leggjast inn á geðdeildir vegna lystarstols hefur tvöfaldast hér á landi á 26 árum. Eru það niðurstöður nýrrar rannsóknar: Lystarstol 1983-2008: innlagnir, sjúkdómsmynd og lifun, sem birt er í nýjasta tölublaði Læknablaðsins. Rannsóknin byggir á sjúkraskrám þeirra sem lagðir voru inn á geðdeildir á Íslandi á tímabilinu 1. janúar 1983 til ársloka 2008, þar sem lokaúrtak var 84 einstaklingar, þar af 79 konur og 5 karlar. Meðalaldur sjúklinga var 18,7 ár og hafa tvær konur látist vegna sjúkdómsins á rannsóknartímabilinu, sem er lægra hlutfall en á Vesturlöndum. Rannsókninni var skipt niður í tvö tímabil, 1983 til 1995 og 1996 til 2008. Á fyrra tímabilinu voru nýjar innlagnir vegna lystarstols 1,43 á hverja 100.000 íbúa á ári, 11 til 46 ára. Á seinna tímabilinu fjölgaði tilfellum um meira en 100 prósent, en þá voru innlagnir 2,91 á hverja 100.000 íbúa. Guðlaug Þorsteinsdóttir, geðlæknir hjá göngudeild geðsviðs Landspítalans, segir að tilvikin séu þrátt fyrir allt mjög fá og alvarleg tilfelli af átröskunum og lystarstoli séu afar sjaldgæf. Aukningu nýrra tilfella megi rekja til aukins nýgengis innlagna hjá barna- og unglingageðdeild Landspítalans. „Það er marktæk aukning síðustu tíu árin, en þetta eru svo fáir einstaklingar að það er erfitt að draga ályktanir," segir Guðlaug. „En upplýsingum um nýgengi tilfella á Íslandi utan stofnana er enn ábótavant." Meðallengd fyrstu innlagnar var 98 dagar á fullorðinsdeildum og 130 á unglingadeildum. Alls voru tíu einstaklingar vistaðir nauðugir. Rannsóknin sýndi fram á að algengt er að lystarstolssjúklingar skaði sjálfa sig eða reyni að fremja sjálfsvíg inni á geðdeildum. Á rannsóknartímabilinu var hlutfall þeirra sem lögðust inn oftar en einu sinni um fjörutíu prósent. Eftir að átröskunarteymi Landspítalans var komið á árið 2006 hefur legudögum lystarstolssjúklinga fækkað og meðferðarúrræði verið bætt. „Enn vantar þó viðeigandi eftirmeðferðarúrræði, meðferðarheimili þar sem fólk getur verið í endurhæfingu, eins og tíðkast í nágrannalöndum okkar," segir Guðlaug. sunna@frettabladid.is Mest lesið Í blóma lífsins þegar hann lést í Fnjóská Innlent Þrír fluttir á sjúkrahús eftir þriggja bíla árekstur við álverið Innlent Vannærð og veik af áfengisneyslu eftir vetursetu í Evrópu Innlent Líkamsleifar manns úr Sverris sögu frá 1197 fundnar Erlent Orðljótir stuðningsmenn Trump létu gamminn geisa í New York Erlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Gömul sár opnuð á ný og stofnar stuðningshóp Innlent Áslaug um fartölvuna: „Það er alltaf reynt að gera stórmál úr svona hlutum“ Innlent „Getum við verið sammála um að vera ósammála?“ Innlent Sjá mikil batamerki eftir háþrýstimeðferð Innlent Fleiri fréttir Falla tímabundið frá ákæru fyrir tilraun til manndráps Rekja stuld á korti af Ísrael úr Seltjarnarneskirkju til átakanna Þrjú börn á gjörgæslu vegna E.coli sýkingar „Getum við verið sammála um að vera ósammála?“ Grímur, Halla Hrund, Jens Garðar og Víðir mæta í Pallborðið Þröng á þingi í umfangsmiklu fíkniefnamáli „Það var ekkert eftir nema dauðinn sem kom á ógnarhraða“ Vannærð og veik af áfengisneyslu eftir vetursetu í Evrópu Áhöfn smábáts sem strandaði hífð upp í þyrlu Þrír fluttir á sjúkrahús eftir þriggja bíla árekstur við álverið Einn fluttur á bráðamóttöku eftir slagsmál Í blóma lífsins þegar hann lést í Fnjóská „Ef ég væri kóngur myndi ég heita Valtýr sautjándi“ Gömul sár opnuð á ný og stofnar stuðningshóp Aukin netöryggisógn, götulokanir og vopnuð lögregla á Íslandi næstu daga Reykvíkingur ársins leiðir listann ásamt Ragnari Sjá mikil batamerki eftir háþrýstimeðferð Treystir Bjarna betur en öðrum forystumönnum Undirbúningur fyrir Norðurlandaráðsþing og úrslitaleikur í Bestu deildinni Skólarnir eigi að hjálpa nemendum að ná árangri og vera jöfnunartæki Séra Davíð Þór leiðir Sósíalista í Suðvesturkjördæmi Áslaug um fartölvuna: „Það er alltaf reynt að gera stórmál úr svona hlutum“ Selenskí kemur til Íslands á morgun Brynjar fær þriðja sætið í Reykjavíkurkjördæmi norður Jón Pétur Zimsen í þriðja sæti Sjálfstæðismanna í Reykjavík suður Ekki beittur þrýstingi um að gefa eftir sæti Allt á floti á Auto í nótt Óheppilegt en ekki óvenjulegt Götulokanir og mikil öryggisgæsla vegna heimsóknar þjóðarleiðtoga Úthugsuð strategía eða alvarlegt reynsluleysi hjá Kristrúnu Sjá meira
Fjöldi þeirra sem leggjast inn á geðdeildir vegna lystarstols hefur tvöfaldast hér á landi á 26 árum. Eru það niðurstöður nýrrar rannsóknar: Lystarstol 1983-2008: innlagnir, sjúkdómsmynd og lifun, sem birt er í nýjasta tölublaði Læknablaðsins. Rannsóknin byggir á sjúkraskrám þeirra sem lagðir voru inn á geðdeildir á Íslandi á tímabilinu 1. janúar 1983 til ársloka 2008, þar sem lokaúrtak var 84 einstaklingar, þar af 79 konur og 5 karlar. Meðalaldur sjúklinga var 18,7 ár og hafa tvær konur látist vegna sjúkdómsins á rannsóknartímabilinu, sem er lægra hlutfall en á Vesturlöndum. Rannsókninni var skipt niður í tvö tímabil, 1983 til 1995 og 1996 til 2008. Á fyrra tímabilinu voru nýjar innlagnir vegna lystarstols 1,43 á hverja 100.000 íbúa á ári, 11 til 46 ára. Á seinna tímabilinu fjölgaði tilfellum um meira en 100 prósent, en þá voru innlagnir 2,91 á hverja 100.000 íbúa. Guðlaug Þorsteinsdóttir, geðlæknir hjá göngudeild geðsviðs Landspítalans, segir að tilvikin séu þrátt fyrir allt mjög fá og alvarleg tilfelli af átröskunum og lystarstoli séu afar sjaldgæf. Aukningu nýrra tilfella megi rekja til aukins nýgengis innlagna hjá barna- og unglingageðdeild Landspítalans. „Það er marktæk aukning síðustu tíu árin, en þetta eru svo fáir einstaklingar að það er erfitt að draga ályktanir," segir Guðlaug. „En upplýsingum um nýgengi tilfella á Íslandi utan stofnana er enn ábótavant." Meðallengd fyrstu innlagnar var 98 dagar á fullorðinsdeildum og 130 á unglingadeildum. Alls voru tíu einstaklingar vistaðir nauðugir. Rannsóknin sýndi fram á að algengt er að lystarstolssjúklingar skaði sjálfa sig eða reyni að fremja sjálfsvíg inni á geðdeildum. Á rannsóknartímabilinu var hlutfall þeirra sem lögðust inn oftar en einu sinni um fjörutíu prósent. Eftir að átröskunarteymi Landspítalans var komið á árið 2006 hefur legudögum lystarstolssjúklinga fækkað og meðferðarúrræði verið bætt. „Enn vantar þó viðeigandi eftirmeðferðarúrræði, meðferðarheimili þar sem fólk getur verið í endurhæfingu, eins og tíðkast í nágrannalöndum okkar," segir Guðlaug. sunna@frettabladid.is
Mest lesið Í blóma lífsins þegar hann lést í Fnjóská Innlent Þrír fluttir á sjúkrahús eftir þriggja bíla árekstur við álverið Innlent Vannærð og veik af áfengisneyslu eftir vetursetu í Evrópu Innlent Líkamsleifar manns úr Sverris sögu frá 1197 fundnar Erlent Orðljótir stuðningsmenn Trump létu gamminn geisa í New York Erlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Gömul sár opnuð á ný og stofnar stuðningshóp Innlent Áslaug um fartölvuna: „Það er alltaf reynt að gera stórmál úr svona hlutum“ Innlent „Getum við verið sammála um að vera ósammála?“ Innlent Sjá mikil batamerki eftir háþrýstimeðferð Innlent Fleiri fréttir Falla tímabundið frá ákæru fyrir tilraun til manndráps Rekja stuld á korti af Ísrael úr Seltjarnarneskirkju til átakanna Þrjú börn á gjörgæslu vegna E.coli sýkingar „Getum við verið sammála um að vera ósammála?“ Grímur, Halla Hrund, Jens Garðar og Víðir mæta í Pallborðið Þröng á þingi í umfangsmiklu fíkniefnamáli „Það var ekkert eftir nema dauðinn sem kom á ógnarhraða“ Vannærð og veik af áfengisneyslu eftir vetursetu í Evrópu Áhöfn smábáts sem strandaði hífð upp í þyrlu Þrír fluttir á sjúkrahús eftir þriggja bíla árekstur við álverið Einn fluttur á bráðamóttöku eftir slagsmál Í blóma lífsins þegar hann lést í Fnjóská „Ef ég væri kóngur myndi ég heita Valtýr sautjándi“ Gömul sár opnuð á ný og stofnar stuðningshóp Aukin netöryggisógn, götulokanir og vopnuð lögregla á Íslandi næstu daga Reykvíkingur ársins leiðir listann ásamt Ragnari Sjá mikil batamerki eftir háþrýstimeðferð Treystir Bjarna betur en öðrum forystumönnum Undirbúningur fyrir Norðurlandaráðsþing og úrslitaleikur í Bestu deildinni Skólarnir eigi að hjálpa nemendum að ná árangri og vera jöfnunartæki Séra Davíð Þór leiðir Sósíalista í Suðvesturkjördæmi Áslaug um fartölvuna: „Það er alltaf reynt að gera stórmál úr svona hlutum“ Selenskí kemur til Íslands á morgun Brynjar fær þriðja sætið í Reykjavíkurkjördæmi norður Jón Pétur Zimsen í þriðja sæti Sjálfstæðismanna í Reykjavík suður Ekki beittur þrýstingi um að gefa eftir sæti Allt á floti á Auto í nótt Óheppilegt en ekki óvenjulegt Götulokanir og mikil öryggisgæsla vegna heimsóknar þjóðarleiðtoga Úthugsuð strategía eða alvarlegt reynsluleysi hjá Kristrúnu Sjá meira