Vísindamenn sakna vélar Gæslunnar sem er í útleigu 12. júlí 2011 04:00 TF-SIF reyndist afskaplega gagnleg þegar Eyjafjallajökull gaus í fyrravor. Á myndinni gefur að líta hluta tækjanna sem eru um borð. Fréttablaðið/daníel Flugvél Landhelgisgæslunnar, TF-SIF, er mikilvægt hjálpartæki jarðvísindamanna þegar eldgos verða, að mati tveggja jarðeðlisfræðinga. Nú, þegar töluverðar jarðhræringar hafa verið bæði í Kötlu og Heklu, er vélin hins vegar fjarri góðu gamni, við Miðjarðarhaf að sinna verkefnum fyrir landamærastofnun Evrópusambandsins. Þar verður hún til loka september. Hlaup hófst úr kötlum í Mýrdalsjökli aðfaranótt laugardags og niður í Múlakvísl, með þeim afleiðingum að þjóðvegur eitt fór í sundur. Ekki er enn fyllilega ljóst hvað olli hlaupinu, en hugsanlegt er að lítið eldgos hafi orðið. Freysteinn Sigmundsson, jarðeðlisfræðingur hjá Jarðvísindastofnun Háskóla Íslands, segir að TF-SIF, sem er útbúin ratsjá og hitamyndavél, hefði ekki endilega hjálpað mikið til við að greina orsakir hlaupsins um helgina. Skyggni hafi verið ágætt og því hafi verið hægt að fljúga yfir á þyrlu Gæslunnar, sem hafi dugað til í þetta skipti. Hefði hins vegar tekið að gjósa af krafti hefði annað verið uppi á teningnum. „Ef eldgos hefði náð að bræða sig upp í gegnum jökulinn og mynda katla þá hefði verið auðveldara að greina katlana og nýjar sprungur miklu fyrr úr flugvélinni,“ segir Freysteinn. Með ratsjánni er hægt að greina þessi fyrirbæri í gegnum skýjaþykkni og hitamyndavélin hjálpar til þegar kvika er við það að brjótast upp á yfirborðið. Hvorugt tækjanna er að finna í þyrlum Gæslunnar. Eyjólfur Magnússon, samstarfsmaður Freysteins, tekur í sama streng. Flugvélin geti nýst vel við að meta stærð katla og þar með stærð mögulegra hlaupa úr þeim. „Hún sannaði sig alveg í gosunum á Fimmvörðuhálsi og í Eyjafjallajökli. Í svoleiðis atburðum er hún mjög mikilvæg fyrir okkur jarðvísindamenn,“ segir hann. „Auðvitað vildum við á Jarðvísindastofnun helst hafa aðgang að henni sem oftast, en við skiljum það svo sem að við ráðum því ekki,“ bætir hann við. stigur@frettabladid.is Mest lesið Vandræðasaga Helga: Skortur á hommum, meint „kerlingartussa“ og Facebook-þumallinn Innlent Guðni um bílakaupin umdeildu: „Myndir þú kaupa bíl af svona fólki?“ Innlent Bein útsending: Nýr forseti tekur við embætti í Alþingishúsinu Innlent Sagði Harris nýlega „orðna svarta“ Erlent Samkomulag í höfn við höfuðpaura hryðjuverkaárásanna 11. september Erlent „Ég hef látið orð út úr mér sem hefðu átt að vera ósögð“ Innlent „Covid virðist vera komið til að vera“ Innlent Viðvörun gefin út vegna úlfs sem beit stúlku og drap púðluhund Erlent Segja hægt að koma í veg fyrir eða seinka um helmingi Alzheimers tilvika Erlent Nafngreina árásarmanninn til að stemma stigu við upplýsingafalsi Erlent Fleiri fréttir Tjá sig ekki eftir fullyrðingar ráðuneytisins í nafnabreytingarmálinu Máttu ekki synja kvikmyndagerðarmanni um eftirvinnslustyrk Fólk á förnum vegi: Ein felldi tár og önnur mjög spennt fyrir Höllu Bein útsending: Nýr forseti tekur við embætti í Alþingishúsinu „Covid virðist vera komið til að vera“ Allt að verða klárt fyrir embættistöku sjöunda forseta lýðveldisins Árásum gegn opinberum starfsmönnum fari fjölgandi Embættistaka, Covid-19 og hótanir í garð lögreglu Aukinn viðbúnaður til að bregðast við eggvopnaógn Rafbílar rétta aðeins úr kútnum eftir dýfu „Ég hef látið orð út úr mér sem hefðu átt að vera ósögð“ Fjórðungur landsmanna sótti símenntun í fyrra Íbúum með skráð lögheimili í Grindavík fækkað um tæpan þriðjung Vandræðasaga Helga: Skortur á hommum, meint „kerlingartussa“ og Facebook-þumallinn Ók á mann og stakk af Rangt að ráðuneytið hafi gefið út leiðbeiningar um kenninöfn Einn fluttur á sjúkrahús eftir bílveltu í Sjálandi Hefði horft á lokakvöldið hefði Hera Björk komist áfram Bíll hafnaði utan vegar í Hafnarfirði Guðni lítillátur þegar hann sagði að allt myndi bjargast án hans Allt klárt hjá lögreglu og sjálfboðaliðum fyrir þjóðhátíð Guðni um bílakaupin umdeildu: „Myndir þú kaupa bíl af svona fólki?“ Guðni kveður og skemmdarverk á grunnskóla Þrír fluttir með sjúkrabíl eftir árekstur Egill telur eitt og annað óljóst við bílatilboð Ástþórs „Þetta gekk ágætlega, takk fyrir mig“ Von á rúmlega þrjú hundruð gestum við embættistöku Höllu Styðja íþróttafólk og hvetja ríkið til að gera slíkt hið sama Þurfi að fylgja betur eftir reglum um byggð við sprungur Árekstur jepplings og fólksbíls á Vesturlandsvegi Sjá meira
Flugvél Landhelgisgæslunnar, TF-SIF, er mikilvægt hjálpartæki jarðvísindamanna þegar eldgos verða, að mati tveggja jarðeðlisfræðinga. Nú, þegar töluverðar jarðhræringar hafa verið bæði í Kötlu og Heklu, er vélin hins vegar fjarri góðu gamni, við Miðjarðarhaf að sinna verkefnum fyrir landamærastofnun Evrópusambandsins. Þar verður hún til loka september. Hlaup hófst úr kötlum í Mýrdalsjökli aðfaranótt laugardags og niður í Múlakvísl, með þeim afleiðingum að þjóðvegur eitt fór í sundur. Ekki er enn fyllilega ljóst hvað olli hlaupinu, en hugsanlegt er að lítið eldgos hafi orðið. Freysteinn Sigmundsson, jarðeðlisfræðingur hjá Jarðvísindastofnun Háskóla Íslands, segir að TF-SIF, sem er útbúin ratsjá og hitamyndavél, hefði ekki endilega hjálpað mikið til við að greina orsakir hlaupsins um helgina. Skyggni hafi verið ágætt og því hafi verið hægt að fljúga yfir á þyrlu Gæslunnar, sem hafi dugað til í þetta skipti. Hefði hins vegar tekið að gjósa af krafti hefði annað verið uppi á teningnum. „Ef eldgos hefði náð að bræða sig upp í gegnum jökulinn og mynda katla þá hefði verið auðveldara að greina katlana og nýjar sprungur miklu fyrr úr flugvélinni,“ segir Freysteinn. Með ratsjánni er hægt að greina þessi fyrirbæri í gegnum skýjaþykkni og hitamyndavélin hjálpar til þegar kvika er við það að brjótast upp á yfirborðið. Hvorugt tækjanna er að finna í þyrlum Gæslunnar. Eyjólfur Magnússon, samstarfsmaður Freysteins, tekur í sama streng. Flugvélin geti nýst vel við að meta stærð katla og þar með stærð mögulegra hlaupa úr þeim. „Hún sannaði sig alveg í gosunum á Fimmvörðuhálsi og í Eyjafjallajökli. Í svoleiðis atburðum er hún mjög mikilvæg fyrir okkur jarðvísindamenn,“ segir hann. „Auðvitað vildum við á Jarðvísindastofnun helst hafa aðgang að henni sem oftast, en við skiljum það svo sem að við ráðum því ekki,“ bætir hann við. stigur@frettabladid.is
Mest lesið Vandræðasaga Helga: Skortur á hommum, meint „kerlingartussa“ og Facebook-þumallinn Innlent Guðni um bílakaupin umdeildu: „Myndir þú kaupa bíl af svona fólki?“ Innlent Bein útsending: Nýr forseti tekur við embætti í Alþingishúsinu Innlent Sagði Harris nýlega „orðna svarta“ Erlent Samkomulag í höfn við höfuðpaura hryðjuverkaárásanna 11. september Erlent „Ég hef látið orð út úr mér sem hefðu átt að vera ósögð“ Innlent „Covid virðist vera komið til að vera“ Innlent Viðvörun gefin út vegna úlfs sem beit stúlku og drap púðluhund Erlent Segja hægt að koma í veg fyrir eða seinka um helmingi Alzheimers tilvika Erlent Nafngreina árásarmanninn til að stemma stigu við upplýsingafalsi Erlent Fleiri fréttir Tjá sig ekki eftir fullyrðingar ráðuneytisins í nafnabreytingarmálinu Máttu ekki synja kvikmyndagerðarmanni um eftirvinnslustyrk Fólk á förnum vegi: Ein felldi tár og önnur mjög spennt fyrir Höllu Bein útsending: Nýr forseti tekur við embætti í Alþingishúsinu „Covid virðist vera komið til að vera“ Allt að verða klárt fyrir embættistöku sjöunda forseta lýðveldisins Árásum gegn opinberum starfsmönnum fari fjölgandi Embættistaka, Covid-19 og hótanir í garð lögreglu Aukinn viðbúnaður til að bregðast við eggvopnaógn Rafbílar rétta aðeins úr kútnum eftir dýfu „Ég hef látið orð út úr mér sem hefðu átt að vera ósögð“ Fjórðungur landsmanna sótti símenntun í fyrra Íbúum með skráð lögheimili í Grindavík fækkað um tæpan þriðjung Vandræðasaga Helga: Skortur á hommum, meint „kerlingartussa“ og Facebook-þumallinn Ók á mann og stakk af Rangt að ráðuneytið hafi gefið út leiðbeiningar um kenninöfn Einn fluttur á sjúkrahús eftir bílveltu í Sjálandi Hefði horft á lokakvöldið hefði Hera Björk komist áfram Bíll hafnaði utan vegar í Hafnarfirði Guðni lítillátur þegar hann sagði að allt myndi bjargast án hans Allt klárt hjá lögreglu og sjálfboðaliðum fyrir þjóðhátíð Guðni um bílakaupin umdeildu: „Myndir þú kaupa bíl af svona fólki?“ Guðni kveður og skemmdarverk á grunnskóla Þrír fluttir með sjúkrabíl eftir árekstur Egill telur eitt og annað óljóst við bílatilboð Ástþórs „Þetta gekk ágætlega, takk fyrir mig“ Von á rúmlega þrjú hundruð gestum við embættistöku Höllu Styðja íþróttafólk og hvetja ríkið til að gera slíkt hið sama Þurfi að fylgja betur eftir reglum um byggð við sprungur Árekstur jepplings og fólksbíls á Vesturlandsvegi Sjá meira