Tímamótakosningar en meingallaðar Guðsteinn Bjarnason skrifar 7. nóvember 2015 07:00 Nóbelsverðlaunahafinn Aung San Suu Kyi á fjölmennum kosningafundi í byrjun mánaðarins. Fréttablaðið/EPA Engar áreiðanlegar skoðanakannanir hafa verið gerðar í Búrma, eða Mjanmar eins og landið er einnig nefnt, fyrir þingkosningarnar sem haldnar verða á morgun. Mikil óvissa ríkir því um úrslitin þótt Aung San Suu Kyi og flokkur hennar, Lýðræðisfylkingin, njóti greinilega mikilla vinsælda. Hvernig sem fer, þá verða þetta tímamótakosningar því þetta er í fyrsta sinn í aldarfjórðung sem Lýðræðisfylkingin, helsta afl stjórnarandstöðunnar, tekur þátt í þingkosningum í landinu. Herforingjastjórnin, sem stjórnað hefur landinu áratugum saman, hefur staðið fyrir ýmsum umbótum á síðustu árum, bæði efnahagslegum og pólitískum. Herforingjastjórnin þykir samt ekki líkleg til að sleppa alveg hendinni af stjórn landsins, jafnvel þótt svo fari að Lýðræðisfylkingin vinni stóran sigur. Stjórnin hefur sagt að of hraðar breytingar geti leitt af sér ólgu í landinu. Framkvæmd kosninganna hefur auk þess verið gagnrýnd, meðal annars fyrir ónákvæma skráningu á kjörskrá. Dæmi eru þess að látið fólk sé á kjörskránni og margir sprelllifandi kjósendur eru ekki á skránni. Og hvernig sem úrslitin verða, þá verður Suu Kyi hvort eð er óheimilt að gegna forsetaembætti vegna tengsla hennar við Bretland, en báðir synir hennar eru breskir ríkisborgarar. Samkvæmt stjórnarskrá landsins, sem herforingjastjórnin samdi, má enginn gegna forsetaembættinu ef maki eða börn eru erlendir ríkisborgarar.Forseti landsins, hefur komið á ýmsum lýðræðisumbótum síðustu árin. Fréttablaðið/EPAAuk þess hefur herforingjastjórnin fyrirfram tryggt sér fjórðung allra þingsæta hið minnsta, alveg óháð úrslitunum. Það þýðir að Lýðræðisfylkingin nær ekki meirihluta nema með því að tryggja sér meira en tvö af hverjum þremur þeirra þingsæta, sem í raun er kosið um. Þetta þýðir líka að Lýðræðisfylkingin og aðrir stjórnarandstöðuflokkar geta ekki gert neinar breytingar á stjórnarskrá landsins, jafnvel þótt herforingjastjórnin fái einungis þessi 25 prósent þingsæta, því til þess að gera slíkar breytingar þarf meira en 75 prósent atkvæða á þingi. „Ekki er hægt að líta svo á að kosningar séu sanngjarnar ef 25 prósent þingsæta eru afhent hernum, og þeim flokki sem hann styður, áður en eitt einasta atkvæði hefur verið greitt,“ segir Brad Adams, framkvæmdastjóri Asíudeildar mannréttindasamtakanna Human Rights Watch. Hann segir það að vísu jákvætt, að fjölmennir kosningafundir hafi verið haldnir hindrunarlaust. Hins vegar nægir það ekki til að bæta upp fyrir kosningakerfi, sem kerfisbundið styður einn flokk umfram aðra. Suu Kyi segist engu að síður ætla sér stóran hlut við stjórn landsins að kosningunum loknum, vinni flokkur hennar nægilegan sigur. „Ég mun verða æðri forsetanum,“ sagði hún og lætur það ekki trufla sig, þótt hún fái ekki forsetaembættið. Leiðtogi í meira en aldarfjórðungAung San Suu Kyi hefur verið leiðtogi stjórnarandstöðunnar í Búrma í meira en aldarfjórðung, eða allt frá því hún sneri aftur heim árið 1988 eftir að hafa dvalist langdvölum erlendis. Lýðræðisfylking hennar vann stórsigur í þingkosningum árið 1990, en herforingjastjórnin í landinu tók ekki mark á þeim úrslitum. Suu Kyi var sett í stofufangelsi og var það meira og minna næstu tvo áratugina, með fáeinum hléum. Hún hlaut friðarverðlaun Nóbels árið 1991 en komst ekki til að taka við þeim fyrr en árið 2012, 21 ári síðar. Eftir að herforinginn Thein Sein varð forsætisráðherra landsins árið 2007 hófst hann fljótlega handa við að gera ýmsar lýðræðisumbætur og lét meðal annars pólitíska fanga lausa í stórum stíl. Árið 2010 efndi herforingjastjórnin aftur til þingkosninga, en Lýðræðisfylkingin sá ekki ástæðu til að taka þátt í þeim, enda var Suu Kyi enn í stofufangelsi. Suu Kyi bauð sig hins vegar fram til þings í aukakosningum árið 2012 og hefur setið á þingi síðan. Lýðræðisfylking hennar tekur þátt í þingkosningunum á morgun, í fyrsta sinn í aldarfjórðung. Mest lesið Ökumaðurinn liðlega tvítugur Innlent Sagðist nýlega hafa rætt við löngu látna konu sína Innlent Báðu um paramynd og augnabliki síðar var veskið horfið Innlent Enn eitt barnið sem dettur ofan í holu Innlent Sigríður Hrönn Elíasdóttir er látin Innlent Mikið um dýrðir í Íslandsboðinu í konungshöllinni Innlent Réðst á fyrrverandi kærustur og aðstoðarslökkviliðsstjóra Innlent Ríkisstarfsmenn ofmetnir um fimm þúsund Innlent Hlaut lífshættulega áverka vegna stunguárásar Innlent Margir í vandræðum í Kömbunum Innlent Fleiri fréttir Tvö eftir í leiðtogakjöri breskra íhaldsmanna Stóð af sér vantrauststillögu Þrír fá Nóbelsverðlaun fyrir að afhjúpa uppbyggingu prótína Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í efnafræði? Biden kallaði Netanjahú „tíkarson“ og „slæman gaur“ X snýr aftur í Brasilíu Hugðust ráðast á fjölda fólks á kjördag og deyja píslardauða Biden mun freista þess að leggja Netanyahu línurnar varðandi Íran Segir Rússa reyna að skapa usla á götum Evrópu Milton safnar aftur krafti Afhöfðaður sex dögum eftir embættistöku Segja hermenn Kim líklega á leið til liðs við Rússa Segja Hezbollah höfuðlaus eftir dauða arftaka Nasrallah Trump sendi Pútín kóvidpróf á laun Lögregla upplýsir ekki um notkun andlitsgreiningarhugbúnaðar Koma sér í skjól undan fellibylnum Milton Sjúkrahús í Kaliforníu ákært fyrir að neita óléttri konu um neyðaraðstoð Hlutu Nóbelinn fyrir framlag til vélræns náms Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði? Grunaði í máli Madeleine McCann sýknaður af öðrum brotum Svaraði spurningum um Netanyahu, Pútín og reynslu af skotvopnum „Þú hugsar bara: Hver var skotinn?” Ekkert lát á aðgerðum Ísraelshers gegn Hamas og Hezbollah „Mikið af slæmum genum í landinu okkar“ Skutu niður eigin dróna yfir Úkraínu „Sölumaður dauðans“ aftur í vopnasölu Úr óveðri í kröftugasta fellibyl ársins á sólarhring Segjast hafa ráðist á rússneskt ríkisútvarp á afmælisdegi Pútín Deila Nóbelnum fyrir uppgötvun á miRNA Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í læknisfræði? Sjá meira
Engar áreiðanlegar skoðanakannanir hafa verið gerðar í Búrma, eða Mjanmar eins og landið er einnig nefnt, fyrir þingkosningarnar sem haldnar verða á morgun. Mikil óvissa ríkir því um úrslitin þótt Aung San Suu Kyi og flokkur hennar, Lýðræðisfylkingin, njóti greinilega mikilla vinsælda. Hvernig sem fer, þá verða þetta tímamótakosningar því þetta er í fyrsta sinn í aldarfjórðung sem Lýðræðisfylkingin, helsta afl stjórnarandstöðunnar, tekur þátt í þingkosningum í landinu. Herforingjastjórnin, sem stjórnað hefur landinu áratugum saman, hefur staðið fyrir ýmsum umbótum á síðustu árum, bæði efnahagslegum og pólitískum. Herforingjastjórnin þykir samt ekki líkleg til að sleppa alveg hendinni af stjórn landsins, jafnvel þótt svo fari að Lýðræðisfylkingin vinni stóran sigur. Stjórnin hefur sagt að of hraðar breytingar geti leitt af sér ólgu í landinu. Framkvæmd kosninganna hefur auk þess verið gagnrýnd, meðal annars fyrir ónákvæma skráningu á kjörskrá. Dæmi eru þess að látið fólk sé á kjörskránni og margir sprelllifandi kjósendur eru ekki á skránni. Og hvernig sem úrslitin verða, þá verður Suu Kyi hvort eð er óheimilt að gegna forsetaembætti vegna tengsla hennar við Bretland, en báðir synir hennar eru breskir ríkisborgarar. Samkvæmt stjórnarskrá landsins, sem herforingjastjórnin samdi, má enginn gegna forsetaembættinu ef maki eða börn eru erlendir ríkisborgarar.Forseti landsins, hefur komið á ýmsum lýðræðisumbótum síðustu árin. Fréttablaðið/EPAAuk þess hefur herforingjastjórnin fyrirfram tryggt sér fjórðung allra þingsæta hið minnsta, alveg óháð úrslitunum. Það þýðir að Lýðræðisfylkingin nær ekki meirihluta nema með því að tryggja sér meira en tvö af hverjum þremur þeirra þingsæta, sem í raun er kosið um. Þetta þýðir líka að Lýðræðisfylkingin og aðrir stjórnarandstöðuflokkar geta ekki gert neinar breytingar á stjórnarskrá landsins, jafnvel þótt herforingjastjórnin fái einungis þessi 25 prósent þingsæta, því til þess að gera slíkar breytingar þarf meira en 75 prósent atkvæða á þingi. „Ekki er hægt að líta svo á að kosningar séu sanngjarnar ef 25 prósent þingsæta eru afhent hernum, og þeim flokki sem hann styður, áður en eitt einasta atkvæði hefur verið greitt,“ segir Brad Adams, framkvæmdastjóri Asíudeildar mannréttindasamtakanna Human Rights Watch. Hann segir það að vísu jákvætt, að fjölmennir kosningafundir hafi verið haldnir hindrunarlaust. Hins vegar nægir það ekki til að bæta upp fyrir kosningakerfi, sem kerfisbundið styður einn flokk umfram aðra. Suu Kyi segist engu að síður ætla sér stóran hlut við stjórn landsins að kosningunum loknum, vinni flokkur hennar nægilegan sigur. „Ég mun verða æðri forsetanum,“ sagði hún og lætur það ekki trufla sig, þótt hún fái ekki forsetaembættið. Leiðtogi í meira en aldarfjórðungAung San Suu Kyi hefur verið leiðtogi stjórnarandstöðunnar í Búrma í meira en aldarfjórðung, eða allt frá því hún sneri aftur heim árið 1988 eftir að hafa dvalist langdvölum erlendis. Lýðræðisfylking hennar vann stórsigur í þingkosningum árið 1990, en herforingjastjórnin í landinu tók ekki mark á þeim úrslitum. Suu Kyi var sett í stofufangelsi og var það meira og minna næstu tvo áratugina, með fáeinum hléum. Hún hlaut friðarverðlaun Nóbels árið 1991 en komst ekki til að taka við þeim fyrr en árið 2012, 21 ári síðar. Eftir að herforinginn Thein Sein varð forsætisráðherra landsins árið 2007 hófst hann fljótlega handa við að gera ýmsar lýðræðisumbætur og lét meðal annars pólitíska fanga lausa í stórum stíl. Árið 2010 efndi herforingjastjórnin aftur til þingkosninga, en Lýðræðisfylkingin sá ekki ástæðu til að taka þátt í þeim, enda var Suu Kyi enn í stofufangelsi. Suu Kyi bauð sig hins vegar fram til þings í aukakosningum árið 2012 og hefur setið á þingi síðan. Lýðræðisfylking hennar tekur þátt í þingkosningunum á morgun, í fyrsta sinn í aldarfjórðung.
Mest lesið Ökumaðurinn liðlega tvítugur Innlent Sagðist nýlega hafa rætt við löngu látna konu sína Innlent Báðu um paramynd og augnabliki síðar var veskið horfið Innlent Enn eitt barnið sem dettur ofan í holu Innlent Sigríður Hrönn Elíasdóttir er látin Innlent Mikið um dýrðir í Íslandsboðinu í konungshöllinni Innlent Réðst á fyrrverandi kærustur og aðstoðarslökkviliðsstjóra Innlent Ríkisstarfsmenn ofmetnir um fimm þúsund Innlent Hlaut lífshættulega áverka vegna stunguárásar Innlent Margir í vandræðum í Kömbunum Innlent Fleiri fréttir Tvö eftir í leiðtogakjöri breskra íhaldsmanna Stóð af sér vantrauststillögu Þrír fá Nóbelsverðlaun fyrir að afhjúpa uppbyggingu prótína Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í efnafræði? Biden kallaði Netanjahú „tíkarson“ og „slæman gaur“ X snýr aftur í Brasilíu Hugðust ráðast á fjölda fólks á kjördag og deyja píslardauða Biden mun freista þess að leggja Netanyahu línurnar varðandi Íran Segir Rússa reyna að skapa usla á götum Evrópu Milton safnar aftur krafti Afhöfðaður sex dögum eftir embættistöku Segja hermenn Kim líklega á leið til liðs við Rússa Segja Hezbollah höfuðlaus eftir dauða arftaka Nasrallah Trump sendi Pútín kóvidpróf á laun Lögregla upplýsir ekki um notkun andlitsgreiningarhugbúnaðar Koma sér í skjól undan fellibylnum Milton Sjúkrahús í Kaliforníu ákært fyrir að neita óléttri konu um neyðaraðstoð Hlutu Nóbelinn fyrir framlag til vélræns náms Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í eðlisfræði? Grunaði í máli Madeleine McCann sýknaður af öðrum brotum Svaraði spurningum um Netanyahu, Pútín og reynslu af skotvopnum „Þú hugsar bara: Hver var skotinn?” Ekkert lát á aðgerðum Ísraelshers gegn Hamas og Hezbollah „Mikið af slæmum genum í landinu okkar“ Skutu niður eigin dróna yfir Úkraínu „Sölumaður dauðans“ aftur í vopnasölu Úr óveðri í kröftugasta fellibyl ársins á sólarhring Segjast hafa ráðist á rússneskt ríkisútvarp á afmælisdegi Pútín Deila Nóbelnum fyrir uppgötvun á miRNA Bein útsending: Hver fær Nóbelsverðlaunin í læknisfræði? Sjá meira