Réttlætir stefnan um skóla án aðgreiningar hærri laun kennara? Háskólakennarar skrifar 24. nóvember 2016 07:00 Kennarar hafa dregist verulega aftur úr öðrum starfshópum í launum, og jafnframt er samfélagið orðið margslungnara og flóknara en fyrir nokkrum áratugum og barnahópurinn margbreytilegri. Kennarar eru að vonum ýmist vígreifir í erfiðri baráttu eða þeir hugsa hryggir til þess að hætta störfum með börnum og snúa sér að öðru. Í umræðum síðustu daga um óánægju kennara með laun sín, vinnuaðstæður og þá vanvirðingu sem þeim er sýnd hafa þeir tilgreint framkvæmd stefnunnar um skóla án aðgreiningar sem eina ástæðu þess að þeir telji starfsskilyrði sín réttlæta hærri laun. Þessi menntastefna, sem tekin var upp 1995 og nú er lögfest á Íslandi, gerir ráð fyrir því að öll börn, óháð uppruna, trú, litarhætti, kynhneigð, fötlun eða öðrum sérkennum, eigi rétt á því að ganga í eigin heimaskóla. Stefnan er byggð á mannréttindahugmyndum og helst í hendur við stefnu um samfélag sem einkennist af fjölbreytni fremur en einsleitni, lýðræði og félagslegu réttlæti þar sem leitast er við að veita öllum þjónustu í samræmi við þarfir hvers og eins. Stefnan kallar á samvinnu kennara og annars starfsfólks skóla og fagfólks innan og utan skólanna, og á nokkuð breytt vinnubrögð.Ekki nóg að gert Þegar stefnan var tekin upp fylgdi því viðurkenning á því að kennarar þyrftu að fá stuðning til að breyta kennsluháttum sínum svo hægt væri að koma betur til móts við ólíkar námsþarfir nemenda í almennum bekkjum. Þess vegna hefur nemendum meðal annars verið fækkað í bekkjardeildum (eru nú að meðaltali um 20 í bekk í Reykjavík og færri úti á landi). Víða hafa uppeldisfulltrúar, sérkennarar og þroskaþjálfar verið ráðnir til að vinna með almennum kennurum við það að sinna einstaklingum. Enn fremur er sérfræðiþjónusta skóla kennurum til ráðgjafar og stuðnings. Grunnmenntun kennara hefur líka breyst og starfandi kennarar hafa í auknum mæli tileinkað sér nýja kennsluhætti sem auðvelda vinnu með mjög fjölbreyttum hópum. Þó er ekki nóg að gert. Fram hefur komið í fjölmörgum rannsóknum að kennarar eru almennt fylgjandi stefnunni um skóla án aðgreiningar en telja þó að aukið fjármagn þurfi að fylgja til að gera hana framkvæmanlega. Sama viðhorf kemur fram hjá foreldrum barna með fötlun eða sérþarfir. Við erum sama sinnis. Raunar erum við þeirrar skoðunar að upptaka stefnunnar, sem er ein mesta breyting sem gerð hefur verið á skólastarfi frá upphafi, hafi hvorki verið nægilega vel undirbúin, né henni fylgt eftir með þeirri kynningu, þjálfun, ráðgjöf og eftirliti sem hefði auðveldað framkvæmd svo umfangsmikillar kerfisbreytingar. Ef menntamálayfirvöld, ráðuneyti og sveitarfélög, sem gert hafa þessa stefnu að sinni, vilja að hún þróist á jákvæðan hátt ættu þessir aðilar að taka umkvartanir kennara alvarlega og styðja þá við þetta þróunarstarf í þágu allra nemenda. Sá stuðningur þarf að felast í viðurkenningu á því að þetta sé krefjandi og mikilvægt verkefni sem þarfnist umtalsverðra og raunhæfra úrbóta. Gretar L. Marinósson Dóra S. Bjarnason Ólafur Páll Jónsson Anna Kristín Sigurðardóttir Berglind Rós Magnúsdóttir Brynja Elísabet Halldórsdóttir Hanna Ragnarsdóttir Kristín Björnsdóttir kennarar við Menntavísindasvið Háskóla Íslands Hermína Gunnþórsdóttir kennari við Háskólann á Akureyri Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun Rangfærslur bæjarstjóra Stefán Georgsson Skoðun Vopnakaup eru landráð Hildur Þórðardóttir Skoðun Er öldrunarhjúkrun gefandi? Ólína Kristín Jónsdóttir Skoðun Halldór 19.10.24 Halldór Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun Rödd skynseminnar Hjördís Guðný Guðmundsdóttir Skoðun Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur bæjarstjóra Stefán Georgsson skrifar Skoðun Er öldrunarhjúkrun gefandi? Ólína Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Vopnakaup eru landráð Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Rödd skynseminnar Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Menntun er fjárfesting í framtíðinni Geir Sigurðsson skrifar Skoðun Í átt að betra Íslandi – stjórnmál sem skila árangri Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Gerum íslensku að kosningamáli Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson skrifar Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Sjá meira
Kennarar hafa dregist verulega aftur úr öðrum starfshópum í launum, og jafnframt er samfélagið orðið margslungnara og flóknara en fyrir nokkrum áratugum og barnahópurinn margbreytilegri. Kennarar eru að vonum ýmist vígreifir í erfiðri baráttu eða þeir hugsa hryggir til þess að hætta störfum með börnum og snúa sér að öðru. Í umræðum síðustu daga um óánægju kennara með laun sín, vinnuaðstæður og þá vanvirðingu sem þeim er sýnd hafa þeir tilgreint framkvæmd stefnunnar um skóla án aðgreiningar sem eina ástæðu þess að þeir telji starfsskilyrði sín réttlæta hærri laun. Þessi menntastefna, sem tekin var upp 1995 og nú er lögfest á Íslandi, gerir ráð fyrir því að öll börn, óháð uppruna, trú, litarhætti, kynhneigð, fötlun eða öðrum sérkennum, eigi rétt á því að ganga í eigin heimaskóla. Stefnan er byggð á mannréttindahugmyndum og helst í hendur við stefnu um samfélag sem einkennist af fjölbreytni fremur en einsleitni, lýðræði og félagslegu réttlæti þar sem leitast er við að veita öllum þjónustu í samræmi við þarfir hvers og eins. Stefnan kallar á samvinnu kennara og annars starfsfólks skóla og fagfólks innan og utan skólanna, og á nokkuð breytt vinnubrögð.Ekki nóg að gert Þegar stefnan var tekin upp fylgdi því viðurkenning á því að kennarar þyrftu að fá stuðning til að breyta kennsluháttum sínum svo hægt væri að koma betur til móts við ólíkar námsþarfir nemenda í almennum bekkjum. Þess vegna hefur nemendum meðal annars verið fækkað í bekkjardeildum (eru nú að meðaltali um 20 í bekk í Reykjavík og færri úti á landi). Víða hafa uppeldisfulltrúar, sérkennarar og þroskaþjálfar verið ráðnir til að vinna með almennum kennurum við það að sinna einstaklingum. Enn fremur er sérfræðiþjónusta skóla kennurum til ráðgjafar og stuðnings. Grunnmenntun kennara hefur líka breyst og starfandi kennarar hafa í auknum mæli tileinkað sér nýja kennsluhætti sem auðvelda vinnu með mjög fjölbreyttum hópum. Þó er ekki nóg að gert. Fram hefur komið í fjölmörgum rannsóknum að kennarar eru almennt fylgjandi stefnunni um skóla án aðgreiningar en telja þó að aukið fjármagn þurfi að fylgja til að gera hana framkvæmanlega. Sama viðhorf kemur fram hjá foreldrum barna með fötlun eða sérþarfir. Við erum sama sinnis. Raunar erum við þeirrar skoðunar að upptaka stefnunnar, sem er ein mesta breyting sem gerð hefur verið á skólastarfi frá upphafi, hafi hvorki verið nægilega vel undirbúin, né henni fylgt eftir með þeirri kynningu, þjálfun, ráðgjöf og eftirliti sem hefði auðveldað framkvæmd svo umfangsmikillar kerfisbreytingar. Ef menntamálayfirvöld, ráðuneyti og sveitarfélög, sem gert hafa þessa stefnu að sinni, vilja að hún þróist á jákvæðan hátt ættu þessir aðilar að taka umkvartanir kennara alvarlega og styðja þá við þetta þróunarstarf í þágu allra nemenda. Sá stuðningur þarf að felast í viðurkenningu á því að þetta sé krefjandi og mikilvægt verkefni sem þarfnist umtalsverðra og raunhæfra úrbóta. Gretar L. Marinósson Dóra S. Bjarnason Ólafur Páll Jónsson Anna Kristín Sigurðardóttir Berglind Rós Magnúsdóttir Brynja Elísabet Halldórsdóttir Hanna Ragnarsdóttir Kristín Björnsdóttir kennarar við Menntavísindasvið Háskóla Íslands Hermína Gunnþórsdóttir kennari við Háskólann á Akureyri Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu
Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir skrifar
Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun