Út skaltu ekki Dagur Skírnir Óðinsson og Þórður Jóhannsson skrifar 2. maí 2016 07:00 Fyrir tæpu hálfu ári skrifuðum við grein þar sem að við veltum því upp hvort það væri stefna íslenskra stjórnvalda að fækka námsmönnum erlendis. Viðbrögðin stóðu á sér, engin svör bárust og þögnin var ærandi þangað til tilkynnt var um nýjar úthlutunarreglur Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN) fyrir námsárið 2016-2017. Þar með var svarið komið, skerðing framfærslulána um allt að 20 prósent. Með öðrum orðum þá á markvisst að fækka námsmönnum erlendis. Það á ekki einu sinni að gefa núverandi námsmönnum erlendis tækifæri til að klára nám sitt áður en til hnífsins kemur. Nemandi í London sem var í sambandi við SÍNE sér fram á að þurfa að hætta í námi til þess að koma heim og vinna fyrir þeim peningum sem hún hefur fengið lánaða nú þegar. (Ferðalánin voru skorin niður fyrir tveimur árum) Annar nemi í London sér fram á að þurfa að taka lán á mikið hærri vöxtum hjá nýja einkarekna lánasjóðnum, Framtíðinni, eigi hann að geta klárað gráðuna sína. Læknanemi í Slóvakíu sér fram á að þurfa að nota skert framfærslulán upp í skólagjöldin, þar sem þak er á því hversu mikið LÍN lánar fyrir skólagjöldum.Gegn jafnrétti til náms Um er að ræða einungis þrjú dæmi úr fjölmörgum raunasögum námsmanna erlendis sem hafa borist okkur síðustu vikur og mánuði. Þessi skerðing er ekkert annað en verulegur forsendubrestur fyrir námsmenn erlendis. Nýjar úthlutunarreglur eru í andstöðu við hugmyndir um jafnrétti til náms því í grunninn draga þær úr möguleikum þeirra efnaminni til að sækja sér menntun erlendis. Það má að vissu leyti nota hugtakið Catch-22, fengið úr samnefndri bók eftir Joseph Heller, til þess að lýsa veruleikanum sem blasir við ungu fólki, og þá sér í lagi námsmönnum, í íslensku samfélagi í dag. Á lélegri íslensku lýsir hugtakið aðstæðum sem einstaklingur getur ekki flúið vegna þversagnarkenndra reglna. Í dæmaskyni mætti nefna eftirfarandi: Þú færð ekki vinnu því þú hefur ekki reynslu og þú færð ekki reynslu nema að þú hafir vinnu. Annað flóknari dæmi væri: Á meðan önnur hver frétt lýsir góðri afkomu bankanna og/eða ofsagróða sjávarútvegsfélaganna og Panama-skjölin fletta ofan af hverjum siðferðislega vafasama einstaklingi á fætur öðrum, sem geymir fúlgur fjár í stafrænum hvelfingum á Tortóla, þurfa íslenskir námsmenn erlendis (og reyndar bara námsmenn almennt, ekki má gleyma heilbrigðiskerfinu og öryrkjum og fátækum og?…?nei, nú erum við komin lagt út fyrir efnið. En samt ekki, því við búum í samfélagi og þetta helst allt saman í hendur) að sætta sig við alvarlegar skerðingar á námslánum sínum. Það virðist vera stefna stjórnvalda að halda námsmönnum á þeim þekkingarspena sem þau sjálf útvega. Þekking erlendis frá er greinilega fallin í verði, búin að missa gildi sitt að mati stjórnvalda. Það má þó þakka þeim fyrir að vera loksins búin að koma hreint fram varðandi stefnu sína í málefnum námsmanna erlendis og menntamálum almennt. Út skaltu ekki! (nema þú eigir ríka foreldra (sem skilja eðli og mikilvægi þekkingar)).Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu þann 2. maí. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Ruglaðist Kristrún á flokkum, þegar hún fór í stjórnmál? - Það hefði verið einfaldara fyrir hana, að ganga strax í Framsókn, en að breyta Samfylkingunni í Framsókn Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hvert er „útlendingavandamálið“? Karen Kjartansdóttir Skoðun Kennarinn sem hvarf Sigrún Birna Björnsdóttir Kaaber Skoðun Takk fyrir peninginn Inga Sæland Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þúsundir íbúða á glámbekk! Guðfinna Jóh. Guðmundsdóttir Skoðun Hið augljósa útlendingavandamál Hallþór Jökull Hákonarson Skoðun Kennir bara meira! Aðalheiður Marta Steindórsdóttir Skoðun Það er kominn tími á uppfærslu á Íslandi Þórður Snær Júlíusson Skoðun Kallar veikleiki stjórnmálaflokkanna á þekkt andlit til liðsinnis? Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun Af hverju Píratar? Daníel Þröstur Pálsson Skoðun Skoðun Skoðun Börnin okkar eru að deyja – hvernig bregst þjóðin við? Björk Jónsdóttir skrifar Skoðun Hin huldu rándýr í mannslíkömum sem skaða unga fólkið Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Hið augljósa útlendingavandamál Hallþór Jökull Hákonarson skrifar Skoðun Þúsundir íbúða á glámbekk! Guðfinna Jóh. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Kennarinn sem hvarf Sigrún Birna Björnsdóttir Kaaber skrifar Skoðun 10 ára Heilbrigðisstofnun Suðurlands Díana Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunavottun verði valkvæð en ekki skylda Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennir bara meira! Aðalheiður Marta Steindórsdóttir skrifar Skoðun Það er kominn tími á uppfærslu á Íslandi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Af hverju Píratar? Daníel Þröstur Pálsson skrifar Skoðun Kallar veikleiki stjórnmálaflokkanna á þekkt andlit til liðsinnis? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Ruglaðist Kristrún á flokkum, þegar hún fór í stjórnmál? - Það hefði verið einfaldara fyrir hana, að ganga strax í Framsókn, en að breyta Samfylkingunni í Framsókn Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningar og knattspyrna Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Hvert er „útlendingavandamálið“? Karen Kjartansdóttir skrifar Skoðun Útlendingur eða innflytjandi? Paola Cardeans skrifar Skoðun Sýnum kennurum virðingu Angela Árnadóttir skrifar Skoðun Mælum með Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi okkar allra Alma Möller skrifar Skoðun Kjarabarátta kennara Þormóður Logi Björnsson skrifar Skoðun Algengt neyðartilfelli Marianne E. Klinke skrifar Skoðun Gervigreind, sýklar, atómsprengjur og allt þetta fína: Hugleiðing um bók eftir Mustafa Suleyman Atli Harðarson skrifar Skoðun Hrátt hakk og heimabakstur fyrir kosningarnar Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Förum varlega með heita vatnið okkar Stefnir Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreind: Óseðjandi orkuþörf og ósvífin bjartsýni Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Rammíslenskt Aðalsteinn Leifsson skrifar Skoðun Föðurlaus börn og fjölskyldusjúkdómurinn Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Kennarar eru alltaf í fríi Stein Olav Romslo skrifar Skoðun Við þurfum breytingar Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði erum við? Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Nei, ég er ekki hamstur á hjóli Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir tæpu hálfu ári skrifuðum við grein þar sem að við veltum því upp hvort það væri stefna íslenskra stjórnvalda að fækka námsmönnum erlendis. Viðbrögðin stóðu á sér, engin svör bárust og þögnin var ærandi þangað til tilkynnt var um nýjar úthlutunarreglur Lánasjóðs íslenskra námsmanna (LÍN) fyrir námsárið 2016-2017. Þar með var svarið komið, skerðing framfærslulána um allt að 20 prósent. Með öðrum orðum þá á markvisst að fækka námsmönnum erlendis. Það á ekki einu sinni að gefa núverandi námsmönnum erlendis tækifæri til að klára nám sitt áður en til hnífsins kemur. Nemandi í London sem var í sambandi við SÍNE sér fram á að þurfa að hætta í námi til þess að koma heim og vinna fyrir þeim peningum sem hún hefur fengið lánaða nú þegar. (Ferðalánin voru skorin niður fyrir tveimur árum) Annar nemi í London sér fram á að þurfa að taka lán á mikið hærri vöxtum hjá nýja einkarekna lánasjóðnum, Framtíðinni, eigi hann að geta klárað gráðuna sína. Læknanemi í Slóvakíu sér fram á að þurfa að nota skert framfærslulán upp í skólagjöldin, þar sem þak er á því hversu mikið LÍN lánar fyrir skólagjöldum.Gegn jafnrétti til náms Um er að ræða einungis þrjú dæmi úr fjölmörgum raunasögum námsmanna erlendis sem hafa borist okkur síðustu vikur og mánuði. Þessi skerðing er ekkert annað en verulegur forsendubrestur fyrir námsmenn erlendis. Nýjar úthlutunarreglur eru í andstöðu við hugmyndir um jafnrétti til náms því í grunninn draga þær úr möguleikum þeirra efnaminni til að sækja sér menntun erlendis. Það má að vissu leyti nota hugtakið Catch-22, fengið úr samnefndri bók eftir Joseph Heller, til þess að lýsa veruleikanum sem blasir við ungu fólki, og þá sér í lagi námsmönnum, í íslensku samfélagi í dag. Á lélegri íslensku lýsir hugtakið aðstæðum sem einstaklingur getur ekki flúið vegna þversagnarkenndra reglna. Í dæmaskyni mætti nefna eftirfarandi: Þú færð ekki vinnu því þú hefur ekki reynslu og þú færð ekki reynslu nema að þú hafir vinnu. Annað flóknari dæmi væri: Á meðan önnur hver frétt lýsir góðri afkomu bankanna og/eða ofsagróða sjávarútvegsfélaganna og Panama-skjölin fletta ofan af hverjum siðferðislega vafasama einstaklingi á fætur öðrum, sem geymir fúlgur fjár í stafrænum hvelfingum á Tortóla, þurfa íslenskir námsmenn erlendis (og reyndar bara námsmenn almennt, ekki má gleyma heilbrigðiskerfinu og öryrkjum og fátækum og?…?nei, nú erum við komin lagt út fyrir efnið. En samt ekki, því við búum í samfélagi og þetta helst allt saman í hendur) að sætta sig við alvarlegar skerðingar á námslánum sínum. Það virðist vera stefna stjórnvalda að halda námsmönnum á þeim þekkingarspena sem þau sjálf útvega. Þekking erlendis frá er greinilega fallin í verði, búin að missa gildi sitt að mati stjórnvalda. Það má þó þakka þeim fyrir að vera loksins búin að koma hreint fram varðandi stefnu sína í málefnum námsmanna erlendis og menntamálum almennt. Út skaltu ekki! (nema þú eigir ríka foreldra (sem skilja eðli og mikilvægi þekkingar)).Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu þann 2. maí.
Ruglaðist Kristrún á flokkum, þegar hún fór í stjórnmál? - Það hefði verið einfaldara fyrir hana, að ganga strax í Framsókn, en að breyta Samfylkingunni í Framsókn Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Kallar veikleiki stjórnmálaflokkanna á þekkt andlit til liðsinnis? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Skoðun Ruglaðist Kristrún á flokkum, þegar hún fór í stjórnmál? - Það hefði verið einfaldara fyrir hana, að ganga strax í Framsókn, en að breyta Samfylkingunni í Framsókn Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Gervigreind, sýklar, atómsprengjur og allt þetta fína: Hugleiðing um bók eftir Mustafa Suleyman Atli Harðarson skrifar
Ruglaðist Kristrún á flokkum, þegar hún fór í stjórnmál? - Það hefði verið einfaldara fyrir hana, að ganga strax í Framsókn, en að breyta Samfylkingunni í Framsókn Ole Anton Bieltvedt Skoðun