Fullveldið og náttúran Hilmar J. Malmquist skrifar 11. nóvember 2016 07:00 Eitt síðasta verk Alþingis fyrir nýafstaðnar kosningar var að samþykkja þingsályktun nr. 70/145 um hvernig minnast skuli aldarafmælis sjálfstæðis og fullveldis Íslands árið 2018. Að tillögunni stóðu allir formenn flokka sem sæti áttu á þinginu: Birgitta Jónsdóttir, Bjarni Benediktsson, Katrín Jakobsdóttir, Oddný G. Harðardóttir, Óttarr Proppé og Sigurður Ingi Jóhannsson. Og var ályktunin samþykkt með 56 atkvæðum en sjö voru fjarstaddir. Margt verður gert til hátíðabrigða, m.a. staðið fyrir fundahöldum, efnt til hönnunarsamkeppni um nýja Stjórnarráðsbyggingu, gefin út rit um sambandslögin og fullveldisréttinn, sett upp handritasýning í samvinnu við Árnastofnun um menningarlegan grundvöll þjóðarinnar og stuðlað að heildarútgáfu Íslendingasagna á prenti og rafrænu sniði. Þá er nýrri ríkisstjórn falið að undirbúa jarðveginn fyrir uppbyggingu innviða fyrir máltækni fyrir íslenska tungu og Þingvallanefnd að ljúka stefnumörkun fyrir framtíðaruppbyggingu þjóðgarðsins á Þingvöllum og efna til sýningar um sögu Þingvalla og náttúru. Síðast, en ekki síst, er ríkisstjórninni falið ...„að sjá til þess að í fjármálaáætlun til næstu fimm ára, sem lögð verður fyrir Alþingi vorið 2017, verði gert ráð fyrir uppbyggingu Náttúruminjasafns“. Í greinargerð með þingsályktuninni segir m.a.: „Mikilvægt er að koma á fót slíkri byggingu hér á landi er hýsi merkar náttúruminjar og tryggja Náttúruminjasafni með því aðstöðu til frambúðar.“Grunnur að menningu Nú kunna sumir að spyrja hvað náttúra og Náttúruminjasafn hafa með frelsi, sjálfstæði og fullveldi ríkisins að gera. Því er auðsvarað. Náttúran leggur grunn að menningu okkar – móðir Jörð fæðir okkur og klæðir. Menningararfurinn, verk mannanna, byggir á gjöfulli náttúru með beinum eða óbeinum hætti. Sjálfstæði Íslands og höfuðatvinnuvegir byggja á beinni nýtingu náttúrulegra auðlinda; fiskveiðum, sauðfjárbeit, beislun vatnsfalla og jarðvarma og ásýnd lands og náttúru í tengslum við ferðaþjónustu. Góð umgengni við náttúruna sem gagnast samfélaginu, veitir gleði, hamingju og komandi kynslóðum tækifæri til að halda við lífinu á sjálfbæran hátt grundvallast á virðingu, vísindalegri þekkingu og skilningi á náttúrunni og gangverki hennar. Ef við þekkjum ekki umhverfi okkar er hætt við að illa fari – að náttúran beri skaða af, auðlindir fari forgörðum, rýrni og hverfi jafnvel fyrir fullt og allt. Samfélög manna sem ekki kunna að fara með náttúru lands síns liðast í sundur, veiklast og kunna að tapa sjálfstæði sínu. Það er hér sem kemur til kasta Náttúruminjasafns Íslands en meginhlutverk stofnunarinnar er lögum samkvæmt að miðla þekkingu og fróðleik um náttúru Íslands, náttúrusögu, nýtingu náttúruauðlinda og náttúruvernd með sýningahaldi, útgáfu og öðrum hætti. Náttúruminjasafnið er jafnframt svokallað höfuðsafn, sem skal gegna sambærilegri stöðu og hin tvö höfuðsöfn landsins, Þjóðminjasafn Íslands og Listasafn Íslands, þ.e. að vera leiðandi stofnun og ráðgefandi meðal safna í landinu sem sýsla með náttúruarfinn. Ályktun Alþingis um uppbyggingu Náttúruminjasafnsins í tilefni af aldarafmæli fullveldisins er afar þýðingarmikil og ánægjuleg. Stofnunin er ung í lagalegum skilningi, sett á laggirnar árið 2007, en rætur hennar ná aftur á ofanverða 19. öld þegar forveri safnsins, Hið íslenska náttúrufræðifélag, var stofnað árið 1889. Allar götur síðan hefur verið barist fyrir byggingu safnahúss í náttúrufræðum sem hæfir landi og þjóð, en hægt gengið. Það er því vel við hæfi á 100 ára fullveldisafmælinu að þjóðin fái að gjöf öflugt Náttúruminjasafn, nær 130 árum eftir að fyrstu áætlanir gerðu ráð fyrir því.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun Rangfærslur bæjarstjóra Stefán Georgsson Skoðun Vopnakaup eru landráð Hildur Þórðardóttir Skoðun Er öldrunarhjúkrun gefandi? Ólína Kristín Jónsdóttir Skoðun Halldór 19.10.24 Halldór Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun Rödd skynseminnar Hjördís Guðný Guðmundsdóttir Skoðun Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur bæjarstjóra Stefán Georgsson skrifar Skoðun Er öldrunarhjúkrun gefandi? Ólína Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Vopnakaup eru landráð Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Rödd skynseminnar Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Menntun er fjárfesting í framtíðinni Geir Sigurðsson skrifar Skoðun Í átt að betra Íslandi – stjórnmál sem skila árangri Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Gerum íslensku að kosningamáli Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson skrifar Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Sjá meira
Eitt síðasta verk Alþingis fyrir nýafstaðnar kosningar var að samþykkja þingsályktun nr. 70/145 um hvernig minnast skuli aldarafmælis sjálfstæðis og fullveldis Íslands árið 2018. Að tillögunni stóðu allir formenn flokka sem sæti áttu á þinginu: Birgitta Jónsdóttir, Bjarni Benediktsson, Katrín Jakobsdóttir, Oddný G. Harðardóttir, Óttarr Proppé og Sigurður Ingi Jóhannsson. Og var ályktunin samþykkt með 56 atkvæðum en sjö voru fjarstaddir. Margt verður gert til hátíðabrigða, m.a. staðið fyrir fundahöldum, efnt til hönnunarsamkeppni um nýja Stjórnarráðsbyggingu, gefin út rit um sambandslögin og fullveldisréttinn, sett upp handritasýning í samvinnu við Árnastofnun um menningarlegan grundvöll þjóðarinnar og stuðlað að heildarútgáfu Íslendingasagna á prenti og rafrænu sniði. Þá er nýrri ríkisstjórn falið að undirbúa jarðveginn fyrir uppbyggingu innviða fyrir máltækni fyrir íslenska tungu og Þingvallanefnd að ljúka stefnumörkun fyrir framtíðaruppbyggingu þjóðgarðsins á Þingvöllum og efna til sýningar um sögu Þingvalla og náttúru. Síðast, en ekki síst, er ríkisstjórninni falið ...„að sjá til þess að í fjármálaáætlun til næstu fimm ára, sem lögð verður fyrir Alþingi vorið 2017, verði gert ráð fyrir uppbyggingu Náttúruminjasafns“. Í greinargerð með þingsályktuninni segir m.a.: „Mikilvægt er að koma á fót slíkri byggingu hér á landi er hýsi merkar náttúruminjar og tryggja Náttúruminjasafni með því aðstöðu til frambúðar.“Grunnur að menningu Nú kunna sumir að spyrja hvað náttúra og Náttúruminjasafn hafa með frelsi, sjálfstæði og fullveldi ríkisins að gera. Því er auðsvarað. Náttúran leggur grunn að menningu okkar – móðir Jörð fæðir okkur og klæðir. Menningararfurinn, verk mannanna, byggir á gjöfulli náttúru með beinum eða óbeinum hætti. Sjálfstæði Íslands og höfuðatvinnuvegir byggja á beinni nýtingu náttúrulegra auðlinda; fiskveiðum, sauðfjárbeit, beislun vatnsfalla og jarðvarma og ásýnd lands og náttúru í tengslum við ferðaþjónustu. Góð umgengni við náttúruna sem gagnast samfélaginu, veitir gleði, hamingju og komandi kynslóðum tækifæri til að halda við lífinu á sjálfbæran hátt grundvallast á virðingu, vísindalegri þekkingu og skilningi á náttúrunni og gangverki hennar. Ef við þekkjum ekki umhverfi okkar er hætt við að illa fari – að náttúran beri skaða af, auðlindir fari forgörðum, rýrni og hverfi jafnvel fyrir fullt og allt. Samfélög manna sem ekki kunna að fara með náttúru lands síns liðast í sundur, veiklast og kunna að tapa sjálfstæði sínu. Það er hér sem kemur til kasta Náttúruminjasafns Íslands en meginhlutverk stofnunarinnar er lögum samkvæmt að miðla þekkingu og fróðleik um náttúru Íslands, náttúrusögu, nýtingu náttúruauðlinda og náttúruvernd með sýningahaldi, útgáfu og öðrum hætti. Náttúruminjasafnið er jafnframt svokallað höfuðsafn, sem skal gegna sambærilegri stöðu og hin tvö höfuðsöfn landsins, Þjóðminjasafn Íslands og Listasafn Íslands, þ.e. að vera leiðandi stofnun og ráðgefandi meðal safna í landinu sem sýsla með náttúruarfinn. Ályktun Alþingis um uppbyggingu Náttúruminjasafnsins í tilefni af aldarafmæli fullveldisins er afar þýðingarmikil og ánægjuleg. Stofnunin er ung í lagalegum skilningi, sett á laggirnar árið 2007, en rætur hennar ná aftur á ofanverða 19. öld þegar forveri safnsins, Hið íslenska náttúrufræðifélag, var stofnað árið 1889. Allar götur síðan hefur verið barist fyrir byggingu safnahúss í náttúrufræðum sem hæfir landi og þjóð, en hægt gengið. Það er því vel við hæfi á 100 ára fullveldisafmælinu að þjóðin fái að gjöf öflugt Náttúruminjasafn, nær 130 árum eftir að fyrstu áætlanir gerðu ráð fyrir því.Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir skrifar
Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun