Tækni og menntun – ógn eða tækifæri? Kristín Ingólfsdóttir skrifar 30. nóvember 2016 07:00 Fyrsta kynslóð barna til að hafa aðgang að tölvu frá vöggu er á leið í skóla. Því hefur verið spáð að 65% þeirra muni í framtíðinni vinna störf sem ekki eru til í dag, þ.e. störf sem á eftir að skapa. Ef fram fer sem horfir, mun tækniþróun leiða til margfalt umfangsmeiri og hraðari breytinga en iðnbyltingin. Hvernig ætlum við að mennta mannskapinn? Hvernig ætlum við að búa börn undir lífið þannig að þau geti nýtt tæknina sjálfum sér og samfélaginu til góðs? Við munum upplifa veruleika á næstu árum sem í dag virðist fjarstæðukenndur. Breytingar eru fyrirsjáanlegar í ótalmörgum, ef ekki flestum, atvinnugreinum, sumar breytast og aðrar hreinlega hverfa. Í þessu samhengi hafa margir velt fyrir sér framtíð kennarastarfsins og hvort tækniþróunin ógni því. Hvort nemendur muni í framtíðinni sitja heima og læra af tölvuskjá, án mikilla samskipta við kennara og skóla. Tæknin veitir vissulega stórkostleg tækifæri til að miðla og örva með nýjum hætti. Með því að flétta saman hefðbundna kennslu og tölvuleiki, myndbönd, gagnvirk próf, forritun, þrívíddarskoðun og „snertingu“ gegnum sýndarveruleikatækni, er hægt að kafa dýpra í námsefnið og miða kennslu í ríkari mæli við einstaklingsþarfir – styðja þá sem stríða við námsörðugleika, þá sem þjást af námsleiða og þá sem eru gæddir mikilli námsgetu. Þrátt fyrir alla þá gríðarlegu möguleika sem ný tækni skapar, getur hún þó aldrei leyst kennara af hólmi. Kennara sem miðla, hvetja, svara spurningum, rækta gagnrýna hugsun, sköpunargetu og siðferðilega afstöðu. Kennara sem eru næmir á félagslegar aðstæður nemenda sinna. Börn og unglingar öðlast sannarlega nýja færni og nýja hæfileika með aðgengi að tækni. En sítenging við tölvu og snjallsíma frá unga aldri skapar um leið ýmsar nýjar þarfir. Þetta er meðal þátta sem breyta starfi kennarans, kalla á nýja færni og auka enn á mikilvægi kennarastarfsins.Nýjar kröfur til kennara Við hljótum öll að vera sammála um að frammistaða metnaðarfullra kennara og persónuleg samskipti þeirra við nemendur skiptir sköpum um hvernig ungt fólk fer nestað úr skóla út í lífið. Tækniþróunin gerir þó nýjar kröfur til kennara. Líkt og mörg önnur störf mun kennarastarfið taka breytingum, en það er jafn ljóst að það verður áfram eitt allra mikilvægasta starf í samfélaginu. Í Finnlandi er aðsókn í kennaranám svo mikil að Háskólinn í Helsinki þarf að hafna 8 af hverjum 10 umsækjendum. Ég spurði rektor háskólans eitt sinn um hverju þetta sætti. Hvort launin væru svona há? Hann sagði að launin væru í meðallagi góð, en það sem mestu skipti um vinsældir námsins væri að kennarastéttin nyti svo mikillar virðingar í Finnlandi. Getum við lært af þessu, nú þegar horfir til kennaraskorts í landinu? Getum við hjálpast að við að hefja starfið til verðskuldaðrar virðingar? Getum við sýnt hvernig ný tækni gerir kennarastarfið í senn mikilvægara og eftirsóknarverðara? Nú þegar staða í ríkisfjármálum hefur batnað ætti að nota hverja krónu sem aflögu er til að bæta nettengingu í öllum byggðum landsins til að tryggja jafnan aðgang skólabarna og kennara að tækni, uppfæra tölvubúnað, stórefla kennaranámið og auka verulega stuðning við starfandi kennara. Í kjaramálum verður að koma málum þannig fyrir að góðum kennurum finnist kröftum sínum vel varið. Það er í okkar allra þágu að ný kynslóð ungs fólks njóti krafta frábærra kennara og að hver og einn nemandi fái hvatningu til sköpunar og til að nýta hæfileika sína til fulls. Við verðum að gera kennurum fært að vinna með nýja tækni til að auðga kennslu og hjálpa börnum að finna gott jafnvægi í tækninotkun, þannig að hún verði tæki í höndum þeirra en stýri ekki lífi þeirra og háttum. Það er nauðsynlegt fyrir samfélagið að kennarar geti í senn leiðbeint um nýtingu þeirra tækifæra sem tæknin skapar og jafnframt tekið þátt í að móta holla samskiptahætti manna við tölvur og tækni. Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun Rangfærslur bæjarstjóra Stefán Georgsson Skoðun Vopnakaup eru landráð Hildur Þórðardóttir Skoðun Er öldrunarhjúkrun gefandi? Ólína Kristín Jónsdóttir Skoðun Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir Skoðun Halldór 19.10.24 Halldór Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Rödd skynseminnar Hjördís Guðný Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur bæjarstjóra Stefán Georgsson skrifar Skoðun Er öldrunarhjúkrun gefandi? Ólína Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Vopnakaup eru landráð Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Rödd skynseminnar Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Menntun er fjárfesting í framtíðinni Geir Sigurðsson skrifar Skoðun Í átt að betra Íslandi – stjórnmál sem skila árangri Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Gerum íslensku að kosningamáli Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson skrifar Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Sjá meira
Fyrsta kynslóð barna til að hafa aðgang að tölvu frá vöggu er á leið í skóla. Því hefur verið spáð að 65% þeirra muni í framtíðinni vinna störf sem ekki eru til í dag, þ.e. störf sem á eftir að skapa. Ef fram fer sem horfir, mun tækniþróun leiða til margfalt umfangsmeiri og hraðari breytinga en iðnbyltingin. Hvernig ætlum við að mennta mannskapinn? Hvernig ætlum við að búa börn undir lífið þannig að þau geti nýtt tæknina sjálfum sér og samfélaginu til góðs? Við munum upplifa veruleika á næstu árum sem í dag virðist fjarstæðukenndur. Breytingar eru fyrirsjáanlegar í ótalmörgum, ef ekki flestum, atvinnugreinum, sumar breytast og aðrar hreinlega hverfa. Í þessu samhengi hafa margir velt fyrir sér framtíð kennarastarfsins og hvort tækniþróunin ógni því. Hvort nemendur muni í framtíðinni sitja heima og læra af tölvuskjá, án mikilla samskipta við kennara og skóla. Tæknin veitir vissulega stórkostleg tækifæri til að miðla og örva með nýjum hætti. Með því að flétta saman hefðbundna kennslu og tölvuleiki, myndbönd, gagnvirk próf, forritun, þrívíddarskoðun og „snertingu“ gegnum sýndarveruleikatækni, er hægt að kafa dýpra í námsefnið og miða kennslu í ríkari mæli við einstaklingsþarfir – styðja þá sem stríða við námsörðugleika, þá sem þjást af námsleiða og þá sem eru gæddir mikilli námsgetu. Þrátt fyrir alla þá gríðarlegu möguleika sem ný tækni skapar, getur hún þó aldrei leyst kennara af hólmi. Kennara sem miðla, hvetja, svara spurningum, rækta gagnrýna hugsun, sköpunargetu og siðferðilega afstöðu. Kennara sem eru næmir á félagslegar aðstæður nemenda sinna. Börn og unglingar öðlast sannarlega nýja færni og nýja hæfileika með aðgengi að tækni. En sítenging við tölvu og snjallsíma frá unga aldri skapar um leið ýmsar nýjar þarfir. Þetta er meðal þátta sem breyta starfi kennarans, kalla á nýja færni og auka enn á mikilvægi kennarastarfsins.Nýjar kröfur til kennara Við hljótum öll að vera sammála um að frammistaða metnaðarfullra kennara og persónuleg samskipti þeirra við nemendur skiptir sköpum um hvernig ungt fólk fer nestað úr skóla út í lífið. Tækniþróunin gerir þó nýjar kröfur til kennara. Líkt og mörg önnur störf mun kennarastarfið taka breytingum, en það er jafn ljóst að það verður áfram eitt allra mikilvægasta starf í samfélaginu. Í Finnlandi er aðsókn í kennaranám svo mikil að Háskólinn í Helsinki þarf að hafna 8 af hverjum 10 umsækjendum. Ég spurði rektor háskólans eitt sinn um hverju þetta sætti. Hvort launin væru svona há? Hann sagði að launin væru í meðallagi góð, en það sem mestu skipti um vinsældir námsins væri að kennarastéttin nyti svo mikillar virðingar í Finnlandi. Getum við lært af þessu, nú þegar horfir til kennaraskorts í landinu? Getum við hjálpast að við að hefja starfið til verðskuldaðrar virðingar? Getum við sýnt hvernig ný tækni gerir kennarastarfið í senn mikilvægara og eftirsóknarverðara? Nú þegar staða í ríkisfjármálum hefur batnað ætti að nota hverja krónu sem aflögu er til að bæta nettengingu í öllum byggðum landsins til að tryggja jafnan aðgang skólabarna og kennara að tækni, uppfæra tölvubúnað, stórefla kennaranámið og auka verulega stuðning við starfandi kennara. Í kjaramálum verður að koma málum þannig fyrir að góðum kennurum finnist kröftum sínum vel varið. Það er í okkar allra þágu að ný kynslóð ungs fólks njóti krafta frábærra kennara og að hver og einn nemandi fái hvatningu til sköpunar og til að nýta hæfileika sína til fulls. Við verðum að gera kennurum fært að vinna með nýja tækni til að auðga kennslu og hjálpa börnum að finna gott jafnvægi í tækninotkun, þannig að hún verði tæki í höndum þeirra en stýri ekki lífi þeirra og háttum. Það er nauðsynlegt fyrir samfélagið að kennarar geti í senn leiðbeint um nýtingu þeirra tækifæra sem tæknin skapar og jafnframt tekið þátt í að móta holla samskiptahætti manna við tölvur og tækni. Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir skrifar
Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun