Heimilisofbeldi Halla Bergþóra Björnsdóttir skrifar 27. nóvember 2016 07:00 Heimilisofbeldi hefur verið dulið vandamál í samfélaginu – leyndarmál sem þolendur eiga erfitt með að segja öðrum frá og hvað þá leita sér hjálpar. Eftir því sem umræðan hefur opnast síðustu ár hefur áherslan á heimilisofbeldi og afleiðingar þess verið mun meiri. Heimilisofbeldi getur tekið á sig margvíslegar myndir bæði andlegar og líkamlegar. Samkvæmt rannsóknum eru gerendur bæði konur, menn og börn. Alvarlegustu heimilisofbeldismálin eru oftast þegar gerandi er karlmaður og þolendur eru konur og börn. Það hefur verið að koma í ljós meir og meir síðustu ár hve alvarlegt heimilisofbeldi er og að afleiðingar þess eru margþættar. Þolendur eru lengi að vinna úr þessari erfiðu reynslu. Erlendar rannsóknir hafa sýnt fram á að börn sem verða vitni að heimilisofbeldi upplifa sálrænt áfall og getur haft mikil áhrif á geðheilsu þeirra fram á fullorðinsár. Áfallið er hliðstætt hvort sem börn sjá foreldri verða fyrir ofbeldi eða verða sjálf fyrir ofbeldinu. Eins og áður sagði hefur hvílt leynd yfir þessum brotum og áður fyrr var litið á heimilisofbeldi sem afbrot sem tengist mjög einkalífi fólks, tengdust persónulegum málefnum sem ættu sér stað innan „friðhelgi einkalífsins“. Vegna þessa voru þessi mál í þá daga mjög erfið og vandasöm úrlausnar. Samfélagið og þar með lögreglan leit oft á þetta sem einkamál aðila og átti það einkum við þegar hvorki brotaþoli né gerandi vildu aðstoð lögreglu. Í dag á þetta sjónarmið ekki við - heimilisofbeldi er ekki einkamál lengur heldur varðar almannahagsmuni og okkur öllum ber skylda að berjast gegn því og aðstoða brotaþola svo og gerendur. Lögreglan á Suðurnesjum hóf þessa herferð gegn heimilisofbeldi á árinu 2013 í samvinnu við félagsmálayfirvöld. Í desember 2014 setti embætti Ríkislögreglustjóra nýjar verklagsreglur varðandi heimilisofbeldi sem tilkynnt væru lögreglu, þar var einkum litið til tilraunaverkefnis lögreglustjórans á Suðurnesjum „Að halda glugganum opnum“.Markvissara tekið á málum Í verklagsreglum Ríkislögreglustjóra og með samstarfi félagsmálayfirvalda á hverjum stað er lagt upp með það að taka þessi mál fastari tökum frá upphafi og hafa áhrif á framgang þeirra. Útkallið er gríðarlega mikilvægt því að þegar lögregla er kölluð til í heimilisofbeldismálum gefst þetta einstaka tækifæri til að hafa áhrif á framgang málsins. Við vitum að yfir þessum málum hvílir oft leynd og þegar dyrnar opnast kemur þetta tækifæri til að hafa áhrif. Lögreglan tekur markvissara á málum og rannsakar málið betur í upphafi. Í því felst að gera strax vettvangsrannsókn og taka upp framburði aðila og vitna, leggja áherslu á að þolandi og eftir atvikum gerandi sæti læknisrannsókn. Fulltrúi frá félagsmálayfirvöldum kemur á vettvang og veitir þolendum aðstoð hvort sem börn eru á heimilinu eða ekki. Ef ekki eru börn á heimilinu þarf samþykki aðila fyrir því að kalla til fulltrúa félagsmálayfirvalda. Starfsmaður félagsmálayfirvalda er mikilvægur á vettvangi þar sem hann verður einnig vitni að atburðum á vettvangi og stuðningur við þolendur í að leita sér læknishjálpar sem er mjög mikilvægt fyrir sönnun. Að auki getur hann líka aðstoðað gerendur og hvatt þá til að leita sér aðstoðar. Þá er kynnt fyrir þolendum og gerendum úrræði um nálgunarbann og brottvísun af heimili, sá stuðningur sem er í boði og að farið verði í eftirfylgni vegna atburðar um það bil viku síðar. Reynslan af þessu samstarfi hefur verið góð fyrir þolendur og mun markvissara hefur verið tekið á málunum. Skýr skilaboð gefin út í samfélagið um að heimilisofbeldi verði ekki liðið og saman erum við sterkari í að takast á við verkefnið þannig að það skili meiri árangri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun Rangfærslur bæjarstjóra Stefán Georgsson Skoðun Vopnakaup eru landráð Hildur Þórðardóttir Skoðun Er öldrunarhjúkrun gefandi? Ólína Kristín Jónsdóttir Skoðun Halldór 19.10.24 Halldór Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur bæjarstjóra Stefán Georgsson skrifar Skoðun Er öldrunarhjúkrun gefandi? Ólína Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Vopnakaup eru landráð Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Rödd skynseminnar Hjördís Guðný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Menntun er fjárfesting í framtíðinni Geir Sigurðsson skrifar Skoðun Í átt að betra Íslandi – stjórnmál sem skila árangri Guðmundur Þórir Sigurðsson skrifar Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hættum þessu bulli – enga strúta hér á landi Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Gerum íslensku að kosningamáli Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Svikinn héri að hætti hússins — Ekki lýðræðisveisla Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Öðruvísi Íslendingar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Þarf háskólamenntað fólk til að kenna litlum börnum? Aldís Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til ríkissaksóknara og forseta Hæstaréttar Guðbjörn Jónsson skrifar Skoðun Það er komið nóg Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Sögur ísraelska hermannsins Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Að taka réttindi af einum til að selja öðrum Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Kæru vinir og stuðningsfólk Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Goðsögnin um að fara áfram Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ekki lofa einhverju sem þú ætlar ekki að standa við Ágústa Árnadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Kennarastarfið Ragnheiður Lilja Bjarnadóttir skrifar Skoðun Fullveldi Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Að halda niðri launum og lifa á loftinu Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar Skoðun Vá! Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun „Hver sagði þér að heimurinn væri réttlátur?“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Í upphafi kosningabaráttu Heimir Pálsson skrifar Sjá meira
Heimilisofbeldi hefur verið dulið vandamál í samfélaginu – leyndarmál sem þolendur eiga erfitt með að segja öðrum frá og hvað þá leita sér hjálpar. Eftir því sem umræðan hefur opnast síðustu ár hefur áherslan á heimilisofbeldi og afleiðingar þess verið mun meiri. Heimilisofbeldi getur tekið á sig margvíslegar myndir bæði andlegar og líkamlegar. Samkvæmt rannsóknum eru gerendur bæði konur, menn og börn. Alvarlegustu heimilisofbeldismálin eru oftast þegar gerandi er karlmaður og þolendur eru konur og börn. Það hefur verið að koma í ljós meir og meir síðustu ár hve alvarlegt heimilisofbeldi er og að afleiðingar þess eru margþættar. Þolendur eru lengi að vinna úr þessari erfiðu reynslu. Erlendar rannsóknir hafa sýnt fram á að börn sem verða vitni að heimilisofbeldi upplifa sálrænt áfall og getur haft mikil áhrif á geðheilsu þeirra fram á fullorðinsár. Áfallið er hliðstætt hvort sem börn sjá foreldri verða fyrir ofbeldi eða verða sjálf fyrir ofbeldinu. Eins og áður sagði hefur hvílt leynd yfir þessum brotum og áður fyrr var litið á heimilisofbeldi sem afbrot sem tengist mjög einkalífi fólks, tengdust persónulegum málefnum sem ættu sér stað innan „friðhelgi einkalífsins“. Vegna þessa voru þessi mál í þá daga mjög erfið og vandasöm úrlausnar. Samfélagið og þar með lögreglan leit oft á þetta sem einkamál aðila og átti það einkum við þegar hvorki brotaþoli né gerandi vildu aðstoð lögreglu. Í dag á þetta sjónarmið ekki við - heimilisofbeldi er ekki einkamál lengur heldur varðar almannahagsmuni og okkur öllum ber skylda að berjast gegn því og aðstoða brotaþola svo og gerendur. Lögreglan á Suðurnesjum hóf þessa herferð gegn heimilisofbeldi á árinu 2013 í samvinnu við félagsmálayfirvöld. Í desember 2014 setti embætti Ríkislögreglustjóra nýjar verklagsreglur varðandi heimilisofbeldi sem tilkynnt væru lögreglu, þar var einkum litið til tilraunaverkefnis lögreglustjórans á Suðurnesjum „Að halda glugganum opnum“.Markvissara tekið á málum Í verklagsreglum Ríkislögreglustjóra og með samstarfi félagsmálayfirvalda á hverjum stað er lagt upp með það að taka þessi mál fastari tökum frá upphafi og hafa áhrif á framgang þeirra. Útkallið er gríðarlega mikilvægt því að þegar lögregla er kölluð til í heimilisofbeldismálum gefst þetta einstaka tækifæri til að hafa áhrif á framgang málsins. Við vitum að yfir þessum málum hvílir oft leynd og þegar dyrnar opnast kemur þetta tækifæri til að hafa áhrif. Lögreglan tekur markvissara á málum og rannsakar málið betur í upphafi. Í því felst að gera strax vettvangsrannsókn og taka upp framburði aðila og vitna, leggja áherslu á að þolandi og eftir atvikum gerandi sæti læknisrannsókn. Fulltrúi frá félagsmálayfirvöldum kemur á vettvang og veitir þolendum aðstoð hvort sem börn eru á heimilinu eða ekki. Ef ekki eru börn á heimilinu þarf samþykki aðila fyrir því að kalla til fulltrúa félagsmálayfirvalda. Starfsmaður félagsmálayfirvalda er mikilvægur á vettvangi þar sem hann verður einnig vitni að atburðum á vettvangi og stuðningur við þolendur í að leita sér læknishjálpar sem er mjög mikilvægt fyrir sönnun. Að auki getur hann líka aðstoðað gerendur og hvatt þá til að leita sér aðstoðar. Þá er kynnt fyrir þolendum og gerendum úrræði um nálgunarbann og brottvísun af heimili, sá stuðningur sem er í boði og að farið verði í eftirfylgni vegna atburðar um það bil viku síðar. Reynslan af þessu samstarfi hefur verið góð fyrir þolendur og mun markvissara hefur verið tekið á málunum. Skýr skilaboð gefin út í samfélagið um að heimilisofbeldi verði ekki liðið og saman erum við sterkari í að takast á við verkefnið þannig að það skili meiri árangri.
Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir skrifar
Skoðun Meiri eftirspurn eftir lausnum en rifrildum um húsnæðismál Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Óásættanleg staða fyrir fimleikadeild Keflavíkur: Loforð svikin og framtíð starfseminnar í hættu Berglind Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Yfirlýsing kennara eftir fund með borgarstjóra Andrea Sigurjónsdóttir,Eygló Friðriksdóttir,Guðrún Gunnarsdóttir,Jónína Einarsdóttir,Kristín Björnsdóttir,Lilja Margrét Möller,Linda Ósk Sigurðardóttir,Þóranna Rósa Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Hið rándýra bil milli borgar og byggðar - lygileg sjúkrasaga úr sveitinni Jakob Frímann Magnússon skrifar
Þegar hjarðhegðun skyggir á skynsemi: Tökum upplýsta ákvörðun! Birta María Aðalsteinsdóttir Skoðun
Ætlum við að þjónusta og meðhöndla og meðferða börn í vanda í bílskúr næst? Barnamálaráðherra axlaðu ábyrgð og segðu af þér! Davíð Bergmann Skoðun